Γράφει ο Σταύρος Ιωαννίδης
Τα «διδάγματα» της Κάσου θα είναι ο οδηγός για την αντίδραση της Αθήνας, σε περίπτωση που επιχειρηθεί να παρεμποδιστεί η επανέναρξη των ερευνών για την πόντιση του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector). Η απόφαση της κυβέρνησης για τη συνέχιση του έργου μέσα στο φθινόπωρο έχει φέρει στο τραπέζι και της στρατιωτικής ηγεσίας τα πιθανά σενάρια τουρκικής αντίδρασης.
«Οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις είναι έτοιμες να ανταποκριθούν σε κάθε σενάριο, αναλαμβάνοντας οποιαδήποτε επιχειρησιακή αποστολή, όταν και όπου τους ανατεθεί», αναφέρουν αρμόδιες στρατιωτικές πηγές στην «Κ». Η περυσινή ένταση στην Κάσο δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού, ούτε επιτρέπει την υποτίμηση του κινδύνου που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επανάληψη του ίδιου σκηνικού, με τουρκικές φρεγάτες να παρενοχλούν τα ερευνητικά πλοία, κάτι που προκάλεσε το προσωρινό «πάγωμα» του έργου. Για τον λόγο αυτό, σε επιχειρησιακό επίπεδο, οτιδήποτε συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επί του πεδίου αλλά και σε επίπεδο δηλώσεων και παρασκηνιακών κινήσεων, καταγράφεται και συνεκτιμάται από τους υπηρεσιακούς παράγοντες.
Αυτή τη φορά, το πλοίο που θα αναλάβει τις έρευνες –κατά πάσα πιθανότητα το NG Worker που ολοκλήρωσε τις εργασίες του στην Ισπανία και επιστρέφει στη Σικελία– αναμένεται να πλέει υπό τη διακριτική συνοδεία ελληνικών πολεμικών πλοίων. Ο πλους του ερευνητικού αλλά και οι κινήσεις των γειτόνων θα παρακολουθούνται επί εικοσιτετραώρου βάσεως από το πλέγμα επιτήρησης και συλλογής πληροφοριών.
Διάταξη δυνάμεων
Το «δίκτυο» που θα παρακολουθεί το ερευνητικό αλλά και όσα συμβαίνουν στα ανατολικά αποτελείται από ναυτικά και στρατιωτικά παρατηρητήρια που είναι εγκατεστημένα στα νησιά και είναι επιφορτισμένα με την επιτήρηση θαλάσσιων περιοχών, αλλά και από έναν μεγάλο αριθμό μονάδων επιφανείας. Μικρά και ευέλικτα πλοία, όπως οι πυραυλάκατοι, οι κανονιοφόροι και τα πλωτά περιπολικά του Πολεμικού Ναυτικού, βρίσκονται προωθημένα στο ανατολικό Αιγαίο, ενώ οι μεγάλες μονάδες του στόλου, οι φρεγάτες τύπου S και ΜΕΚΟ, αναλαμβάνουν καθήκοντα «σκοπού» στο Αιγαίο αλλά και την επιτήρηση μεγάλων περιοχών στην Ανατολική Μεσόγειο. Πιο συγκεκριμένα, τα «μάτια» του Π.Ν. καλύπτουν τη ζώνη που εποφθαλμιά η Αγκυρα, από τα ανατολικά της Κύπρου έως τη Λιβύη. Η Ελλάδα διατηρεί σε μόνιμη βάση τουλάχιστον τέσσερις μονάδες επιφανείας στην περιοχή, μία φρεγάτα ενταγμένη στη δύναμη UNIFIL του ΟΗΕ στα παράλια του Λιβάνου, μία φρεγάτα και ένα πλοίο γενικής υποστήριξης νοτίως της Κρήτης και μία φρεγάτα στα ανοιχτά της Βεγγάζης, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επιχείρησης IRINI.
Επιτήρηση γίνεται και από αέρος, με πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών τύπου HERON, τα οποία μεταφέρουν εικόνα απευθείας στο εθνικό κέντρο επιχειρήσεων. Επιπλέον, από τα μέσα Σεπτεμβρίου, στην επίμαχη περιοχή όπου διέρχεται η χάραξη του καλωδίου και αναμένεται να αναπτυχθούν τα ερευνητικά πλοία προγραμματίζονται ασκήσεις και συνεκπαιδεύσεις στο πλαίσιο της τακτικής επιχειρησιακής δραστηριότητας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Πριν από λίγα 24ωρα, μάλιστα, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Καρπάθου και της Ρόδου, πραγματοποιήθηκε η αεροναυτική άσκηση «Τρίαινα» με τη συμμετοχή μονάδων του στόλου και μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας.
Δι’ ασυρμάτου
Η Αθήνα προετοιμάζεται για όλα τα πιθανά σενάρια, με τις «απαντήσεις», διπλωματικές και επί του πεδίου, να ποικίλλουν ανάλογα με τον βαθμό και το είδος της πρόκλησης. Πιθανότερο σενάριο θεωρείται μια νέα απόπειρα της Αγκυρας να εμποδίσει τις έρευνες αναπτύσσοντας ένα ή και περισσότερα πολεμικά πλοία, όπως συνέβη τον περασμένο Φεβρουάριο στα βορειοανατολικά της Κρήτης. Σε εκείνη την περίπτωση, τουρκική φρεγάτα παρενόχλησε δι’ ασυρμάτου τα δύο ερευνητικά που βρίσκονταν σε διεθνή ύδατα, οδηγώντας τον ΑΔΜΗΕ σε προσωρινό «πάγωμα» πληρωμών προς τη γαλλική Nexans.
«Μάτια» του Πολεμικού Ναυτικού καλύπτουν τη ζώνη που εποφθαλμιά η Αγκυρα, από τα ανατολικά της Κύπρου έως τη Λιβύη, ενώ επιτήρηση γίνεται και από αέρος, με πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών τύπου HERON.
Καθώς το τμήμα που μένει να ερευνηθεί για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου εκτείνεται και σε διεθνή ύδατα, στα οποία η Τουρκία εγείρει αξιώσεις και ισχυρίζεται ότι απαιτείται η άδειά της για την πραγματοποίηση οποιασδήποτε ερευνητικής δραστηριότητας, η Αθήνα «ζυγίζει» όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και μιας ευρείας κινητοποίησης δυνάμεων ανάλογης με εκείνη του 2020. Αρμόδιες πηγές μεταφέρουν στην «Κ» ότι έχουν καταρτιστεί επιχειρησιακά σχέδια για κάθε είδους πρόκληση, που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη σημαντικού αριθμού μονάδων πάνω και κάτω από τη επιφάνεια της θάλασσας.
Αρμόδιες πηγές μεταφέρουν στην «Κ» ότι έχουν καταρτιστεί επιχειρησιακά σχέδια για κάθε είδους πρόκληση, που περιλαμβάνουν την ανάπτυξη σημαντικού αριθμού μονάδων πάνω και κάτω από τη επιφάνεια της θάλασσας.
Ωστόσο, οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι αν επιβεβαιωθούν οι πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, ότι δηλαδή η Τουρκία θα επιχειρήσει απλώς επίδειξη σημαίας διατηρώντας ένα πλοίο σε απόσταση «ασφαλείας», μέσω του οποίου θα εκπέμπονται μηνύματα δι’ ασυρμάτου, τότε η αντίδραση της ελληνικής πλευράς θα είναι ήπια, διασφαλίζοντας τη συνέχιση των εργασιών, χωρίς διάθεση περαιτέρω κλιμάκωσης, ώστε να διατηρηθούν τα «ήρεμα νερά». Η Αθήνα, άλλωστε, έχει ξεκαθαρίσει πως η πόντιση του καλωδίου είναι ευρωπαϊκό πρόγραμμα και δεν μπορεί να παρεμποδιστεί, καθώς απορρέει από το διεθνές δίκαιο. Τα σήματα που φτάνουν από την Αγκυρα, όμως, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, ενώ η ελληνική πλευρά πιέζεται και χρονικά, διότι μία νέα αναβολή θα μπορούσε να οδηγήσει σε οριστική ματαίωση του έργου και σε σημαντική οικονομική επιβάρυνση για τους εμπλεκομένους.
