Kathimerini.gr
Γιάννης Παλαιολόγος
Σε άμεση απειλή για το άνοιγμα της Ευρώπης εξελίσσεται η παραλλαγή «Δέλτα» του νέου κορωνοϊού. Η ινδικής προέλευσης παραλλαγή προκαλεί τριγμούς στο εσωτερικό της Ε.Ε., καθώς η Γερμανία και η Γαλλία πιέζουν για συντονισμένη επιβολή καραντίνας σε αφίξεις από χώρες εκτός του μπλοκ, όπου η «Δέλτα» τείνει να επικρατήσει.
Την περασμένη Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), στη νεότερη έκθεση αξιολόγησης απειλής που εξέδωσε, έστειλε μια ηχηρή προειδοποίηση. Όπως ανέφερε, εκτιμάται ότι έως τις αρχές Αυγούστου το 70% των κρουσμάτων στην Ε.Ε. και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) θα αφορά τη «Δέλτα», ποσοστό που θα αυξηθεί στο 90% έως το τέλος Αυγούστου. Οποιαδήποτε χαλάρωση των μη φαρμακευτικών μέτρων περιορισμού της μετάδοσης (μάσκες, κοινωνική απόσταση κ.ο.κ.) σε σχέση με τα ισχύοντα στις αρχές Ιουνίου, σημειώνει το ECDC, «θα μπορούσε να οδηγήσει σε ταχεία και σημαντική αύξηση στα ημερήσια κρούσματα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, με συνοδευτική αύξηση στις νοσηλείες και στους θανάτους, δυνητικά φτάνοντας τα επίπεδα του φθινοπώρου του 2020».
Σε αποκλειστική δήλωσή της στην «Κ», η επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου υπογραμμίζει ότι φέτος, «αντίθετα από την περυσινή χρονιά, έχουμε στη διάθεσή μας ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια και γι’ αυτό πρέπει να χορηγήσουμε κάθε διαθέσιμη δόση το συντομότερο δυνατόν». Η μετάλλαξη «Δέλτα», σημειώνει η κ. Κυριακίδου, «μεταδίδεται ραγδαίως και μέχρι να επιτύχουμε υψηλότερα επίπεδα πλήρους εμβολιασμού και έως ότου προστατευθούν όλοι και ιδιαίτερα οι πλέον ευάλωτοι συμπολίτες μας, πρέπει να πάρουμε μέτρα για να συγκρατήσουμε τη μετάδοσή της στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο». Η επίτροπος Υγείας υπενθυμίζει ότι ο πλήρης εμβολιασμός «από οποιοδήποτε από τα εμβόλια που έχουν αδειοδοτηθεί από τον ΕΜΑ, παρέχει υψηλή προστασία έναντι της μετάλλαξης».
Ειδικά απέναντι στη «Δέλτα», η αποτελεσματικότητα των δύο δόσεων φαίνεται ότι είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή της μιας δόσης (60% έναντι 33% στην περίπτωση της AstraZeneca, 88% έναντι 33% στην περίπτωση των Pfizer-BioNTech). Ωστόσο, πηγές της Κομισιόν αναφέρουν στην «Κ» ότι προκαλεί ανησυχία η ταχύτητα εξάπλωσης της νέας παραλλαγής και το ακόμη χαμηλό ποσοστό (30% περίπου) των πλήρως εμβολιασμένων Ευρωπαίων. Σημειώνουν ιδιαίτερα τη σημασία επιτάχυνσης του εμβολιασμού ευάλωτων ηλικιακών ομάδων.
Κριτική Μέρκελ
Στη Σύνοδο Κορυφής την Πέμπτη, η καγκελάριος Μέρκελ άσκησε κριτική στην Ελλάδα για την πολιτική της απέναντι σε τουρίστες από τρίτες χώρες. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι οι ελληνικές αρχές επιτρέπουν την είσοδο στη χώρα ατόμων εμβολιασμένων με το ρωσικό Sputnik, παρότι το συγκεκριμένο εμβόλιο δεν έχει εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) και παρότι δεν υπάρχουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του έναντι της νέας, υπερμεταδοτικής παραλλαγής. Η Ρωσία, σημειώνεται, είναι μεταξύ των χωρών όπου η «Δέλτα» έχει επικρατήσει πλήρως, αποτελώντας το 99% των νέων κρουσμάτων βάσει των πιο πρόσφατων εβδομαδιαίων στοιχείων. Ερωτώμενη για το ζήτημα στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Παρασκευή, η καγκελάριος δήλωσε δυσοίωνα: «Δεν γνωρίζω αν διευθετήθηκε ή αν θα πρέπει να το συζητήσουμε ξανά».
Νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα, η κ. Μέρκελ –η οποία είχε την πλήρη στήριξη του Εμανουέλ Μακρόν στο θέμα αυτό στη σύνοδο– είχε επικρίνει την επιλογή της Πορτογαλίας να ανοίξει τα σύνορά της σε τουρίστες από τη Βρετανία, όπου η διασπορά της «Δέλτα» έχει οδηγήσει σε επίπεδο κρουσμάτων (άνω των 16.000 ημερησίως) που έχει να καταγραφεί από τις αρχές Φεβρουαρίου και σε απόφαση για αναβολή της τελικής φάσης χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων, που ήταν προγραμματισμένη για τις 21 Ιουνίου.
Η Γερμανία επιβάλλει 14 ημέρες καραντίνα σε αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένων και των πλήρως εμβολιασμένων. Η γερμανική πλευρά αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του «φρένου εκτάκτου ανάγκης» έναντι κρατών-μελών της Ε.Ε. που θεωρεί ότι δεν λαμβάνουν επαρκή μέτρα θωράκισης απέναντι στη νέα παραλλαγή. Πρακτικά, αυτό θα σήμαινε ότι Γερμανοί τουρίστες προς αυτές τις χώρες θα ήταν υποχρεωμένοι να παραμείνουν σε καραντίνα κατά την επιστροφή τους στη Γερμανία.
Ραγδαία εξάπλωση
Ορισμένα στοιχεία είναι ενδεικτικά για την ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η νέα παραλλαγή. Στην ευρύτερη περιοχή της Λισσαβώνας αφορούσε το 70% των κρουσμάτων που καταγράφηκαν τον Ιούνιο (έως τις αρχές της περασμένης εβδομάδας), έναντι 10% τον Μάιο. Στη Γερμανία, μέσα σε πέντε εβδομάδες από τις αρχές Μαΐου το ποσοστό των κρουσμάτων της παραλλαγής αυξήθηκε από 3% σε 15%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο η επικράτηση της νέας παραλλαγής είναι σχεδόν απόλυτη: αποτελεί πλέον το 98% των νέων κρουσμάτων. Στις ΗΠΑ, που έχει συμπεριληφθεί επισήμως στη «λευκή λίστα» της Ε.Ε. για τουριστικά ταξίδια, το ποσοστό της παραλλαγής «Δέλτα», σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, φτάνει το 31%.
Σύμφωνα με τα νεότερα διαθέσιμα στοιχεία της GISAID και του ΠΟΥ (περίοδος αναφοράς: 14-20/6), η παραλλαγή «Αλφα» (βρετανική) παραμένει κυρίαρχη, αποτελώντας το 84% των κρουσμάτων στη Γηραιά Ηπειρο – αλλά χάνει έδαφος. Η «Δέλτα» έχει ανέλθει στο 5,8% και έχει εντοπιστεί σε 23 χώρες της Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.
Κρίσιμης σημασίας είναι η δια-φορά στην κλίμακα της γενετικής παρακολούθησης στις διάφορες χώρες. Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία του ECDC, μόνο 13 από τις χώρες των Ε.Ε./ΕΟΧ (στα οποία δεν συγκαταλέγεται η Ελλάδα) είχαν φτάσει τον στόχο του γενετικού ελέγχου του 10% ή του απόλυτου αριθμού των 500 θετικών δειγμάτων. Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, οι Βρετανοί ελέγχουν το 30% των θετικών κρουσμάτων, οι Γερμανοί το 8%, οι Βέλγοι το 6%, οι Ιταλοί το 2% και οι Γάλλοι μόλις το 1%.
Ενθαρρυντικές ενδείξεις
Θετικά, εν τω μεταξύ, είναι τα σημάδια ότι το τείχος άρνησης απέναντι στον εμβολιασμό στην Ευρώπη είναι λιγότερο ανθεκτικό από ό,τι έμοιαζε. Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιουνίου, 79% των Ευρωπαίων είτε έχουν ήδη εμβολιαστεί, είτε προτίθενται να το κάνουν άμεσα, είτε έχουν σκοπό να το κάνουν εντός του 2021. Το 6% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι σκοπεύει να εμβολιαστεί «αργότερα», ενώ μόνο 9% δηλώνουν αποφασισμένοι να μην εμβολιαστούν ποτέ. Ακόμη και στις νεότερες ηλικίες, τα ποσοστά είναι ενθαρρυντικά: για την ομάδα 15-24 ετών, το 56% έχει ήδη εμβολιαστεί ή προτίθεται να το κάνει άμεσα και το 17% εντός του έτους· για τα άτομα 25-39 ετών, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 54% και 15%. Τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμένων και όσων προτίθενται να εμβολιαστούν άμεσα ή εντός του 2021 καταγράφονται στη Μάλτα (91%), στην Ισπανία (89%) και στη Γερμανία (84%). Ουραγός είναι η Βουλγαρία με μόλις 47% – και με 23% να δηλώνουν σκληροπυρηνικοί αρνητές.
