Του Γιάννη Ιωάννου
Όπως είχε διαφανεί μεταξύ των αναλυτών του γερμανικού πολιτικού σκηνικού, η Σοσιαλδημοκρατία ανέκαμψε μετά τις χθεσινές εκλογές στην χώρα, με το SPD να επιτυγχάνει μια νίκη –που για πολλούς ερμηνεύεται ως μια οργανωτική ήττα των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) που μαζί με το αδελφό κόμμα της Βαυαρίας, των Χριστιανοκοινωνιστών του CSU είδαν τα ποσοστά τους σε ελεύθερη πτώση (σ.σ. ρεκόρ 72 ετών σε ποσοστά για την Χριστιανική Ένωση κάτω του 30%). Η μετά-Μέρκελ εποχή στην Γερμανία δείχνει να εγκαινιάζεται με μια βαθιά υπαρξιακή πολιτική κρίση στην γερμανική Δεξιά και εκτός απροόπτου ο συνασπισμός SPD-Πρασίνων και Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) θα ανοίξει, τις επόμενες εβδομάδες, τον δρόμο στον Όλαφ Σολτς για την γερμανική καγκελαρία. Για την Κύπρο, την Ελλάδα και την ανατολική Μεσόγειο, το αποτέλεσμα των εκλογών χρήζει μιας ξεχωριστής ανάλυσης στην κορωνίδα της οποίας βρίσκεται –και δεν πρέπει κάτι τέτοιο να ξεχνάται- η φύση των γερμανικών politics: Oι κυβερνήσεις περνούν μέσα από τον συναινετικό συνασπισμό και τόσο ο Σολτς (αντικαγκελάριος, ΥΠΟΙΚ) όσο και ο νυν ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Χάικο Μάας, προέρχονται από το SPD, υπηρετώντας στην τελευταία θητεία της απερχόμενης Μέρκελ. Συνεπώς δεν αναμένονται... θεαματικές αλλαγές στην γερμανική οικονομική κι εξωτερική πολιτική. Ωστόσο τόσο η αλλαγή παραδείγματος στην εξουσία όσο και το ίδιο το κενό που δημιουργείται μετά από τέσσερις θητείες της Μέρκελ στην καγκελαρία έχουν το δικό τους, ξεχωριστό, ενδιαφέρον.
Η σχέση με την Τουρκία
Δεν χωρεί αμφιβολία πως η σχέση Βερολίνου-Άγκυρας είναι ξεχωριστής σημασίας τόσο σε διμερές επίπεδο όσο κι αναφορικά με τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει τα τελευταία χρόνια η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Με φόντο μάλιστα τα ελληνοτουρκικά, το Κυπριακό και την κατάσταση στην Λιβύη η ανατολική Μεσόγειος μπαίνει στο μικροσκόπιο του νέου γερμανικού συνασπισμού που θα προκύψει δεδομένων των επιμέρους ποιοτικών χαρακτηριστικών που διέπουν την σχέση. Στην τελευταία εκτός των τουρκικής καταγωγής Γερμανών ψηφοφόρων και των διμερών εμπορικών σχέσεων, το μεταναστευτικό αποτελεί την βασική πτυχή που θα κληθεί Σολτς –ως νέος καγκελάριος- να διαχειριστεί υπό το βάρος μάλιστα της κρίσης στο Αφγανιστάν, πιθανών εξελίξεων σε Συρία και Λίβανο και φυσικά υπό το πρίσμα της συμφωνίας Βρυξελλών-Άγκυρας, του 2016, που χρήζει αναθεώρησης.
Επιπλέον αυτό που δείχνει να αποκτά επίσης σημασία είναι η πρόσληψη μεταξύ των κομμάτων που θα συμμετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισμό σε σχέση με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Η τελευταία αν κι έχει καταστεί νεκρό γράμμα τα τελευταία χρόνια εξακολουθεί να υφίστανται μέσω της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης και της συζήτησης για το καθεστώς θεωρήσεων εισόδου για τους Τούρκους πολίτες. Η συμμετοχή του FDP ή της Αριστεράς (Die Linke) σε έναν σχηματισμό υπό τον Σολτς, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για το πως θα πραγματοποιηθεί αυτή η δημόσια συζήτηση δεδομένων των πάγιων θέσεων αυτών των κομμάτων για τα ανθρώπινα δικαιώματα εντός της Τουρκίας. Η διαμεσολάβηση πάντως της Μέρκελ –που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διάσωση της ελληνικής οικονομίας την περίοδο 2012-2016- στα ελληνοτουρκικά αν κι όχι πάντα αποτελεσματική γίνονταν με γνώμονα μια βαθιά αντίληψη των ιδιαιτεροτήτων στο εν λόγω μέτωπο. Ενδιαφέρον αποκτάει συνεπώς και πως ο Σολτς θα βοηθήσει στην αποκλιμάκωση των εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο –που στην περίπτωση του Λιβυκού περνά μέσα και από τις διπλωματικές διεργασίες στο φορμάτ του Βερολίνου, με την συμμετοχή όλων των δρώντων της χώρας.
Τέλος μια ενδιαφέρουσα πτυχή που θα διαφανεί στις γερμανοτουρκικές σχέσεις υπό τον Σολτς αφορά φυσικά στα εξοπλιστικά και στο ζήτημα που προκύπτει από τα έξι γερμανικά υποβρύχια τύπου 214 που προορίζονταν για εξαγωγή στην Τουρκία. Η κρίση στο Αιγαίο και τον Έβρο έκανε τους Πρασίνους στην Γερμανία να εκφράσουν αμφιβολίες για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Μένει να διαφανεί αν η συμμετοχή τους στο κυβερνητικό σχήμα θα συμβάλλει στην συνέχιση αυτής της στάσης.
Καταληκτικά
Οι σχέσεις Γερμανίας-Τουρκίας δεν θα αλλάξουν ριζικά στην μετά-Μέρκελ εποχή. Ωστόσο θα αποκτήσουν ξεχωριστό ενδιαφέρον ως προς την αλλαγή παραδείγματος και δεδομένων των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών της συμμαχίας που θα προκύψει. Μένει να διαφανεί πως ο Σολτς, ως καγκελάριος, θα διαχειριστεί και το Κυπριακό δεδομένων πιθανών νέων τουρκικών τετελεσμένων σε Βαρώσι και ΑΟΖ.
