Δίχως πολλές εναλλακτικές στο διπλωματικό και στρατιωτικό πεδίο, η Τουρκία προχωρά στην απόκτηση των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων, με κίνδυνο την κορύφωση της έντασης στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. «Οι Αμερικανοί δεν μας αφήνουν περιθώρια ελιγμού. Δεν κατανοούν τις ανησυχίες μας και μας αντιμετωπίζουν με υπεροψία», είναι το συμπέρασμα καλά ενημερωμένων πηγών στην Άγκυρα, οι οποίες παρακολουθούν από κοντά τις τελευταίες εξελίξεις στο πεδίο των S400 και F35.
Αμερικανοί και Τούρκοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η κρίση στις διμερείς σχέσεις έχει προ πολλού ξεπεράσει σε μέγεθος και βαθμό σοβαρότητας την ένταση που επικρατούσε στις σχέσεις Τουρκίας-ΗΠΑ κατά την διάρκεια της κρίσης στο Κυπριακό.
Έμπειροι Τούρκοι αναλυτές συμπεραίνουν ότι στο σημείο που έχουν φτάσει σήμερα οι εξελίξεις. η απόκτηση των ρωσικών πυραύλων αποτελεί μονόδρομο για την Άγκυρα. Όλες οι συμβιβαστικές λύσεις και οι συνομιλίες της προηγούμενης περιόδου έχουν αποτύχει. Για αυτόν τον λόγο, σήμερα η Ουάσιγκτον δρομολογεί τις πρώτες κυρώσεις της για την Τουρκία. Την ίδια στιγμή, η Μόσχα ασκεί ασφυκτική πίεση στην Άγκυρα, στο Ιντλίπ της Συρίας, υπενθυμίζοντας το πόσο πολύτιμη είναι η συνεργασία της Τουρκίας με τον ρωσικό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή.
Η Τουρκία θα παραλάβει τους ρωσικούς πύραυλους
«Το τι θα πράξει η Τουρκία με τους S400 δεν είναι γνωστό. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Χουλουσί Ακάρ δήλωσε ότι η παράδοση του συστήματος δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί πριν τον Ιούνιο. Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντιμίτρ Πέσκοβ έχει άλλη άποψη. Με εμφατικό τρόπο τονίζει ότι η παράδοση των πυραύλων προχωρά κανονικά, με βάση το προσυμφωνημένο χρονοδιάγραμμα».
Η παραπάνω επισήμανση έρχεται από έναν έμπειρο Τούρκο διπλωμάτη, τον πρώτο Υπουργό Εξωτερικών των κυβερνήσεων του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Ο Γιασάρ Γιακίς, ο οποίος σήμερα δεν κρύβει την ανησυχία του απέναντι στις νέες εξελίξεις, προσθέτει τα εξής: «Υπό την σκιά των τελευταίων εξελίξεων, η Τουρκία ενδεχομένως θα επιχειρήσει να αντισταθεί στις πιέσεις των ΗΠΑ μέχρι την τελευταία στιγμή. Στην συνέχεια, σταδιακά θα αποκτήσει το ρωσικό σύστημα. Και τότε θα κληθεί να αποφασίσει το τι θα πράξει με αυτό».
Οι αποτυχημένες προσπάθειες για συμβιβασμό
Με την εκτίμηση του κ. Γιακίς συμφωνούν και Τούρκοι αναλυτές, οι οποίοι εστιάζουν στην αποτυχημένη προσπάθεια για εξασφάλιση μιας συμβιβαστικής λύσης στον άξονα Τουρκίας-ΗΠΑ.
Πριν από λίγο καιρό, οι ΗΠΑ προσέφεραν στην Τουρκία το σύστημα Patriot. Ωστόσο, η τιμή του συστήματος ήταν ακριβότερο περίπου κατά 1/3 της τιμής των ρωσικών S300. Επιπλέον υπήρχε και ένα άλλο πρόβλημα. Οι ΗΠΑ δεν ήταν έτοιμες για να μοιραστούν με την Τουρκία την τεχνογνωσία των Patriot.
Εξαιτίας αυτών, η Τουρκία προχώρησε στην απόκτηση των ρωσικών πυραύλων. Η τιμή τους ήταν πιο ελκυστική και η Ρωσία ήταν πρόθυμη για «διευκολύνσεις» στον τρόπο πληρωμής και στον χειρισμό τους. Επίσης, οι Τούρκοι στρατιωτικοί πίστευαν ότι το ρωσικό σύστημα δεν επρόκειτο να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα για το ΝΑΤΟ. Στο κάτω κάτω, τα S400 είχαν εγκατασταθεί προ πολλού στην Συρία, και τα μαχητικά νέας γενιάς, τύπου F35 πετούσαν σε απόσταση αναπνοής από τα ρωσικά συστήματα.
Για την Ουάσιγκτον η απόκτηση ρωσικών συστημάτων από μια νατοϊκή δύναμη ήταν μια αδιανόητη και απαράδεκτη πράξη. Έτσι, ακολουθήσαν πρώτα οι αυστηρές προειδοποιήσεις και στην συνέχεια ήρθαν τα πρώτα αντίποινα των ΗΠΑ. Οι Τούρκοι πιλότοι στην βάση της Αριζόνα πλέον δεν θα είχαν την ευκαιρία να πετάξουν με τα F35, από το πρόγραμμα ανάπτυξης των οποίων, πλέον οι ΗΠΑ αφαιρούν την Τουρκία.
Παρά τα βήματα των ΗΠΑ, πριν από λίγο καιρό, ο Πρόεδρος της Τουρκίας έκανε μια τελευταία προσπάθεια για να βρει μια συμβιβαστική λύση με τον Λευκό Οίκο. Επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Πρόεδρο Ντόναλτ Τραμπ και έριξε στο τραπέζι την ιδέα μις κοινής επιτροπής που θα αναλάμβανε το δύσκολο έργο της επίλυσης των διαφορών. Σύμφωνα πάντα με την τουρκική πλευρά, ο Πρόεδρος Τραμπ αρχικά προσέγγισε θετικά αυτήν την πρόταση. Στην συνέχεια όμως, η πρόταση σκόνταψε πάνω στο State Department, στο Πεντάγωνο και στην Γερουσία.
Οι πιέσεις της Ρωσίας
Καθώς λάμβαναν χώρα όλα αυτά, η Ρωσία ανέλαβε πρωτοβουλίες για να κάνει αισθητή στην τουρκική πρωτεύουσα την παρουσία της σε διάφορα πεδία. Οι τελευταίες δηλώσεις του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών για το ζήτημα του Ιντλίπ της Συρίας μιλούν από μόνες τους.
Σύμφωνα με τον Σεργκέι Λάβροβ, η Τουρκία δεν έχει στην διάθεση της μεγάλα χρονικά περιθώρια για την επίλυση του προβλήματος του Ιντλίπ. Μια ώρα αρχύτερα η Τουρκία πρέπει να ελέγξει τις ένοπλες δυνάμεις που δρουν στην περιοχή. Διαφορετικά οι στρατοί της Συρίας και της Ρωσίας είναι έτοιμοι να «τακτοποιήσουν» το όλο ζήτημα.
Στην Άγκυρα, το συγκεκριμένο αυστηρό μήνυμα αναλύεται πολυδιάστατα. Σύμφωνα με τους Τούρκους διπλωμάτες, το μήνυμα εκτός από το μέλλον της Συρίας, αφορά και την τροπή των εξελίξεων στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ρωσία. Η Μόσχα προειδοποιεί με τον δικό της τρόπο την Άγκυρα για τις επιπτώσεις της ενδεχόμενης απομάκρυνσης της Τουρκίας από τον οδικό χάρτη που έχουν συμφωνήσει οι δυο χώρες σε διάφορα πεδία.
