Kathimerini.gr
Οι σημερινές συναντήσεις του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και Ευρωπαίους ηγέτες στην Ουάσιγκτον, θεωρούνται, όπως περιγράφει το CNN, «από τις κρισιμότερες μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου» για την ευρωπαϊκή ασφάλεια αλλά και τη συνοχή της Δύσης.
Αναμένεται επίσης να δοκιμάσουν την αξιοπιστία και πολύ περισσότερο την ικανότητα του του Αμερικανού προέδρου να δώσει τέλος, όπως είχε προαναγγείλει προεκλογικά, στην -πολυκαιρισμένη και με εκατέρωθεν βαριές απώλειες- σύγκρουση στην Ουκρανία.
Είχε προηγηθεί η σύνοδος κορυφής μεταξύ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, που αντιμετωπίστηκε από την αμερικανική αντιπολίτευση, τη διεθνή κοινή γνώμη, αλλά και τους θιασώτες του δόγματος MAGA με σκεπτικισμό, καθώς ο Τραμπ υποδέχθηκε τον προσκεκλημένο του -ο οποίος κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου- με αβρότητες και χειροκρότημα, προσφέροντας αρκετές συμβολικές και πρακτικές παραχωρήσεις και αποσπώντας σε αντάλλαγμα ελάχιστες δεσμεύσεις, γράφει το αμερικανικό δίκτυο.
Ο Τραμπ επέμεινε πως στην Αλάσκα σημειώθηκε «μεγάλη πρόοδος», αν και ελάχιστοι γνωρίζουν με βεβαιότητα τι ακριβώς συνέβη μεταξύ των ηγετών ΗΠΑ και Ρωσίας – Φωτ.: REUTERS/Jeenah Moon/File Photo
Ουδείς, πλην των διπλωματικών αποστολών ΗΠΑ και Ρωσίας, γνωρίζει με βεβαιότητα τι συνέβη στην Αλάσκα, σχολιάζει το CNN. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους που επικαλείται το αμερικανικό μέσο, ο Πούτιν ζήτησε από την Ουκρανία να παραδώσει τμήματα του Ντονμπάς – περιοχή που οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υπό την κατοχή τους από τη στιγμή έναρξης των εχθροπραξιών.
Δύο πηγές που μίλησαν σε καθεστώς ανωνυμίας στο Axios επιβεβαίωσαν τις μαξιμαλιστικές βλέψεις του Πούτιν που φέρεται να αξίωσε την παραχώρηση από την Ουκρανία δύο από τις διεκδικούμενες περιοχές (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) και το πάγωμα των γραμμών του μετώπου στις άλλες δύο (Χερσώνα και Ζαπορίζια) – κάτι που θεωρείται σχεδόν αδύνατο να αποδεχτεί το Κίεβο.
Προειδοποιήσεις και ανησυχία
Ο Τραμπ επέμεινε χθες, Κυριακή, μέσω social media, πως στην Αλάσκα σημειώθηκε «μεγάλη πρόοδος».
Παράλληλα, ωστόσο, έδωσε από διαφορετικούς διαύλους επικοινωνίας το στίγμα προθέσεων και προσδοκιών για τη σημερινή συνάντηση με τον Ζελένσκι – που αναμένεται μετά τις 20:00 ώρα Ελλάδας. Θα ακολουθήσουν, βάσει προγράμματος, οι συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ηγέτες.
«Κάντε συμφωνία», διεμήνυσε ο Τραμπ μέσω Fox News. «Η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη, ενώ αυτοί (οι Ουκρανοί) δεν είναι».
Επιπλέον, εντατικοποιώντας την πίεση προς τον Ουκρανό ηγέτη και απηχώντας τη στάση της Ρωσίας στο ζήτημα, ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε πως η Ουκρανία δεν θα μπορέσει ποτέ να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ούτε να ανακτήσει την Κριμαία.
Οι προειδοποιήσεις αυτές, σύμφωνα με το CNN, προκάλεσαν διπλή ανησυχία στο Κίεβο και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες: Αφενός μήπως «ο Τραμπ επιχειρήσει να επιβάλει στον Ζελένσκι το ιδανικό όραμα του Πούτιν για τη διευθέτηση της σύγκρουσης», αφετέρου μήπως, αν ο Ζελένσκι αρνηθεί, ο Τραμπ αποχωρήσει από τον ρόλο του διαμεσολαβητή, κατηγορώντας το Κίεβο.
«Αυτό υποδεικνύει μια κρίσιμη δυναμική στη συνάντηση της Δευτέρας στον Λευκό Οίκο, η οποία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα εξαιρετικό, τηλεοπτικό θέαμα αν ο πρόεδρος επιτρέψει την τηλεοπτική κάλυψη σε μεγάλα τμήματα της, ενδεχόμενο για το οποίο οι επισκέπτες του πρέπει να προετοιμαστούν», σχολιάζει το CNN.
Και διερωτάται: «Είναι διατεθειμένος ο Τραμπ να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής που θα φέρει την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους υποστηρικτές της και τη Ρωσία σε ένα σημείο όπου θα μπορούν να δεχθούν επώδυνες παραχωρήσεις παρά την ισχυρή αντίθεσή τους; Ή μήπως η αποδοχή της αντίθεσης του Πούτιν σε μια άμεση κατάπαυση του πυρός και η αναβολή των νέων σκληρών αμερικανικών κυρώσεων κατά της Μόσχας σημαίνει ότι οι ΗΠΑ θα συνταχθούν τώρα με τη Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας και της Ευρώπης;».
Mε ενιαία γραμμή αναμένεται να εμφανιστούν στην Ουάσιγκτον οι Ευρωπαίοι, με αντικείμενο το περίγραμμα μιας πιθανής συμφωνίας ειρήνης Ουκρανίας–Ρωσίας – Φωτ.: AP Photo/Philippe Magoni
«Ο Τραμπ έκανε κάτι χρήσιμο στην προσπάθειά του να τερματίσει τον πόλεμο: Οι διαπραγματεύσεις έδειξαν στον κόσμο ότι είναι ο Πούτιν -όχι οι Ουκρανοί ή οι Ευρωπαίοι- αυτός που δεν είναι πρόθυμος να σταματήσει να πολεμά χωρίς όρους, όπως η παραχώρηση περισσότερων εδαφών από αυτά που έχει ήδη καταλάβει παράνομα», σημειώνει ο Τζος Ρούντολφ, διευθύνων σύμβουλος και ανώτερος συνεργάτης στρατηγικών πρωτοβουλιών για τη δημοκρατία στο German Marshall Fund.
Το ερώτημα, ωστόσο, είναι τώρα με ποια πλευρά βρίσκεται η Αμερική, προσθέτει.
Καταλύτης
Παρά τις επικρίσεις για τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα και τη θετικά διακείμενη στάση του Τραμπ προς τον Πούτιν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ παραμένει ο δυνητικός καταλύτης για την όποια ειρηνευτική συμφωνία. «Αν και δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι ο Ρώσος ηγέτης επιθυμεί ειρήνη, η πίεση των ΗΠΑ, με την κατάλληλη εφαρμογή, μπορεί να είναι το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να τον σταματήσει», σχολιάζει το CNN.
Από την άλλη, ενώ ο ρόλος των Ευρωπαίων αναμένεται επίσης καταλυτικός στην ασφάλεια της μεταπολεμικής Ουκρανίας, οι Ευρωπαίοι δεν έχουν επιρροή στον Πούτιν – και δεν μπορούν να πετύχουν βιώσιμη ειρήνη χωρίς την υποστηρίξη του Τραμπ.
Στους Ευρωπαίους ηγέτες που ταξιδεύουν στον Λευκό Οίκο περιλαμβάνονται ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κίρ Στάρμερ, ο Φινλανδός πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ο Τραμπ έχει καλές προσωπικές σχέσεις με αρκετούς εξ αυτών – ιδίως με τη Μελόνι, τον Στουμπ, που είναι συμπαίκτης στο γκολφ, και τον Στάρμερ.
Όμως, όπως συμφωνούν οι αναλυτές, η διάθεση του προέδρου θα είναι κρίσιμης σημασίας – ιδίως μετά την επικριτική κάλυψη των αμερικανικών μέσων ενημερώσης της «γενναιόδωρης» υποδοχής του Πούτιν.
Η επιρροή της Ευρώπης τίθεται επίσης εν αμφιβόλω. Ο Τραμπ είχε υιοθετήσει την ευρωπαϊκή θέση ότι η κατάπαυση του πυρός είναι ένα ζωτικό πρώτο βήμα για την ειρήνευση και δήλωσε ότι θα απογοητευόταν αν δεν εξασφάλιζε μια τέτοια εξέλιξη στην Αλάσκα. Αλλά μετά τη συνάντησή του με τον Πούτιν, υποστήριξε τη θέση της Ρωσίας, ότι δηλαδή είναι προτιμότερη η προώθηση μιας πλήρους ειρηνευτικής συμφωνίας. «Αυτό ήταν μια νίκη για τη Ρωσία, καθώς η διαπραγμάτευση μιας πλήρους διευθέτησης θα μπορούσε να διαρκέσει μήνες και να δώσει περισσότερο χρόνο στις δυνάμεις της να καταλάβουν περισσότερα εδάφη, συνεχίζοντας παράλληλα τις επιθέσεις εναντίον αμάχων», σημειώνει το CNN.
Οι επιφυλάξεις της Ευρώπης
Η Ευρώπη είναι πολύ πιο επιφυλακτική από τον Λευκό Οίκο όσον αφορά την ειλικρίνεια των όποιων δεσμεύσεων προσέφερε ο Πούτιν στον Τραμπ την Παρασκευή.
Οπως έγραψε στο Χ το Σάββατο ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είναι «απαραίτητο να αντλήσουμε όλα τα διδάγματα από τα τελευταία 30 χρόνια, ιδίως από την παγιωμένη τάση της Ρωσίας να μην τηρεί τις δικές της δεσμεύσεις».
Ωστόσο, όπως επισήμανε ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, η αποδοχή από τον Τραμπ της αλληλουχίας κατάπαυσης του πυρός του Πούτιν «ήταν ένα καλό σημάδι».
Ο Γουίτκοφ προσπάθησε να υπερασπιστεί τον πολιτικό προϊστάμενό του, επιμένοντας ότι ο Πούτιν είχε αποδεχθεί μια εγγύηση ασφαλείας μεταξύ της Ουκρανίας, των ευρωπαϊκών δυνάμεων και των ΗΠΑ, παρόμοια με τη ρήτρα του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ – που προβλέπει πως μια επίθεση εναντίον ενός κράτους μέλους, είναι επίθεση εναντίον όλων. Η δέσμευση αυτή δεν θα συνδεόταν, ωστόσο, με κανέναν τρόπο με το ΝΑΤΟ, διευκρίνισε.
Παράλληλα, υποστήριξε πως ο Πούτιν προσέφερε «παραχωρήσεις σε αρκετές από τις περιοχές», αρνούμενος, πάντως, να παράσχει περαιτέρω λεπτομέρειες.
Οπως πάντως, σημειώνει το CNN, «ο αμερικανικός ενθουσιασμός για μια εγγύηση τύπου άρθρου 5 είναι λίγο περίεργος, δεδομένου ότι ο Πούτιν θα αξίωνε ανταλλάγματα για κάτι τέτοιο. Και υπάρχουν ήδη ανησυχίες ότι ο Τραμπ δεν θα τιμούσε τη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ, αν η Ρωσία επιτίθετο σε ένα από τα μέλη της συμμαχίας κοντά στα σύνορά της, ίσως στις χώρες της Βαλτικής. Η ιδέα ότι θα διακινδύνευε πόλεμο με τη Ρωσία για να σώσει την Ουκρανία φαίνεται παράδοξη».
Επιπλέον, μία τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να φέρει σε ευθεία σύγκρουση τον Τραμπ με την πολιτική του βάση, η οποία τάσσεται σταθερά υπέρ του τέλους της αμερικανικής προστασίας προς την Ευρώπη και της αποστασιοποίησης των ΗΠΑ από ξένους πολέμους.
Καθ’όλη τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, τα συντηρητικά μέσα ενημέρωσης έκαναν παρεμβάσεις υπέρ του Τραμπ, με ουκ ολίγες ιστοσελίδες φιλικά προσκείμενες προς το MAGA να παρουσιάζουν τον Ζελένσκι σαν «εμπόδιο στην ειρήνη» και «σαν εμπόδιο σε μια ακόμη “νίκη” του Τραμπ».
Παρόλες τις ενστάσεις, πάντως, η εικόνα του Τραμπ ως ειρηνοποιού παραμένει ισχυρή μεταξύ των πιο πιστών υποστηρικτών του.
