
Kathimerini.gr
Τραμπ και Πούτιν παρουσιάζονται πια, έπειτα από πολλές καθυστερήσεις και αλλαγές διαθέσεων, να οδεύουν όντως προς μια μεταξύ τους διμερή συνάντηση, οι λεπτομέρειες της οποίας μένει να αποσαφηνιστούν. Ο χρόνος και ο τόπος διεξαγωγής του επικείμενου τετ α τετ ακόμη συζητούνται. Σύμφωνα με ένα σενάριο, οι δύο ηγέτες θα μπορούσαν να συναντηθούν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ακόμη και την επόμενη εβδομάδα. Το μόνο βέβαιο, με βάση τα σημερινά δεδομένα, είναι το προς συζήτηση θέμα το οποίο δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θέλει τώρα να αξιοποιήσει την ισχύ της προσωπικότητάς του προκειμένου να επιτύχει μια συμφωνία ειρήνευσης ή εκεχειρίας στο μέτωπο της Ουκρανίας. Θεωρεί ότι θα μπορούσε, σε μια συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με τον Πούτιν, να ξεπεράσει την πολύμηνη αδιαλλαξία της Μόσχας. Πιστεύει, στο ίδιο πλαίσιο, ότι το Κρεμλίνο μπορεί όντως να δελεαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να δώσει ένα τέλος σε αυτόν τον πόλεμο. Κι αυτό παρά τις επανειλημμένες, μαξιμαλιστικές πολεμικές εξαγγελίες της ρωσικής ηγεσίας.
Ο Ρώσος ηγέτης Βλαντιμίρ Πούτιν, από την άλλη πλευρά, αυτό που θέλει είναι να κερδίσει κι άλλο χρόνο. Ευρώπη, ΗΠΑ και Ουκρανία του ζήτησαν να προχωρήσει σε πλήρη κατάπαυση του πυρός το περασμένο διάστημα. Το «καλύτερο» που έχει προσφέρει ωστόσο εκείνος μέχρι σήμερα είναι κάποιες μονομερείς, σύντομες –και ασήμαντες, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το αμερικανικό δίκτυο CNN– παύσεις των ρωσικών επιθέσεων. Οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν επί του παρόντος να πιέζουν στην ανατολική Ουκρανία, με την προσδοκία να εξασφαλίσουν νέα εδαφικά κέρδη που θα ενισχύουν έτσι ακόμη περισσότερο τη ρωσική διαπραγματευτική ισχύ.
Ο Πούτιν πιθανόν να θεωρεί, από την πλευρά του, ότι θα μπορούσε να πάρει με το μέρος του τον Τραμπ στο πλαίσιο ενός τετ α τετ, εάν οι δυο τους συναντηθούν. Ο Τραμπ, από την άλλη μεριά, μπορεί να θεωρεί το ακριβώς αντίθετο. Σε κάθε περίπτωση, οι δύο πλευρές θα πρέπει παράλληλα να συζητήσουν και το ενδεχόμενο μιας τριμερούς Τραμπ – Πούτιν – Ζελένσκι, την οποία όμως η ρωσική πλευρά δεν φαίνεται προς το παρόν να επιθυμεί. Για να φτάσουμε σε αυτή την τριμερή, θα πρέπει να έχει προηγουμένως σημειωθεί σημαντική πρόοδος προς την κατεύθυνση μιας τελικής συμφωνίας. Πώς θα μπορούσε, όμως, να τελειώσει αυτός ο πόλεμος; Το CNN παρουσιάζει πέντε πιθανά σενάρια:
1. Ο Πούτιν συμφωνεί σε μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός
Πρόκειται για ένα σενάριο το οποίο θεωρείται εξαιρετικά απίθανο υπό τις παρούσες συνθήκες, σύμφωνα με το CNN. Με βάση αυτή την ανάλυση, είναι μάλλον απίθανο ο Πούτιν να συμφωνήσει τώρα σε μια κατάπαυση του πυρός στο πλαίσιο της οποίας οι πρώτες γραμμές του μετώπου θα παραμείνουν ως έχουν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρώπη και η Ουκρανία ζήτησαν ήδη μια τέτοιου τύπου κατάπαυση πυρός τον Μάιο, υπό την απειλή κυρώσεων, και η Ρωσία την απέρριψε. Ο Τραμπ απέφυγε τότε τις κυρώσεις, προτιμώντας συνομιλίες χαμηλού επιπέδου στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες όμως δεν οδήγησαν πουθενά· ενώ και η 30ήμερη κατάπαυση του πυρός κατά των ενεργειακών υποδομών που θεωρητικά συμφωνήθηκε φέτος, στην πράξη δεν τηρήθηκε.
Σύμφωνα με το CNN, ακόμη και η απειλή δευτερογενών κυρώσεων κατά της Κίνας και της Ινδίας (που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο) την οποία τώρα προτάσσουν οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να αλλάξει τους στρατιωτικούς υπολογισμούς του Πούτιν ο οποίος, αντιθέτως, θα συνεχίζει να πολεμά, τουλάχιστον έως τον προσεχή Οκτώβριο.
2. Πραγματισμός και νέοι γύροι συνομιλιών
Οι όποιες επερχόμενες συνομιλίες θα μπορούσαν, με τη σειρά τους, να οδηγήσουν σε νέους γύρους συνομιλιών. Σε μια τέτοια περίπτωση, ωστόσο, η Μόσχα είναι βέβαιο ότι θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει υπέρ της αυτές τις νέες «πιστώσεις χρόνου», επιχειρώντας την κατάληψη νέων εδαφών εντός της Ουκρανίας και, ενδεχομένως, την υπονόμευση της θέσης του Ζελένσκι στα μάτια του Τραμπ. Ο Πούτιν θα μπορούσε, για παράδειγμα, να εγείρει το ενδεχόμενο εκλογών στην Ουκρανία και να αμφισβητήσει τη νομιμοποίηση του Ζελένσκι.
3. Η Ουκρανία καταφέρνει να αντισταθεί και να περιορίσει τα ρωσικά κέρδη
Σε αυτό το σενάριο, η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και της Ευρώπης προς την Ουκρανία τής δίνει τη δυνατότητα να ελαχιστοποιήσει τις εδαφικές της απώλειες, ενώ η Ρωσία από την άλλη πλευρά καλείται να αντιμετωπίσει πιο έντονες προκλήσεις, όχι μόνο στο μέτωπο των στρατιωτικών επιχειρήσεων που δεν θα προχωρούν όπως θα ήθελε, αλλά και στο μέτωπο της ρωσικής οικονομίας, η οποία έχει ήδη αρχίσει να «βγάζει προβλήματα». Κατά τα λοιπά, δεν αποκλείεται, στο πλαίσιο ενός τέτοιου σεναρίου, να δούμε ακόμη και τη μετακίνηση χερσαίων ευρωπαϊκών/νατοϊκών δυνάμεων εντός της Ουκρανίας ως μέρος της παροχής εγγυήσεων ασφαλείας εκ μέρους της Δύσης.
4. Καταστροφή για την Ουκρανία και το ΝΑΤΟ
Στο πλαίσιο ενός τέτοιου σεναρίου, η Σύνοδος Κορυφής Πούτιν-Τραμπ θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας και η Ουκρανία να αφεθεί να τα βγάλει πέρα μόνη της. Η Ευρώπη θα μπορούσε να σπεύσει στο πλευρό του Κιέβου, αυτό όμως δεν θα ήταν αρκετό. Οι ρωσικές δυνάμεις θα προχωρούσαν ακόμη βαθύτερα εντός της Ουκρανίας, ο Ζελένσκι θα έδινε μάχη για την επιβίωσή του και το ΝΑΤΟ θα καλούνταν να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή για το ίδιο υπαρξιακή κρίση.
5. Καταστροφή για τον Πούτιν
Σε μια τέτοια περίπτωση, τα πράγματα θα μπορούσαν να κυλήσουν πολύ αρνητικά για τη Μόσχα. Οι ρωσικές δυνάμεις θα μπορούσαν να κολλήσουν στο ουκρανικό μέτωπο μετρώντας απώλειες· οι Ρεπουμπλικανοί θα μπορούσαν να τα πάνε πολύ άσχημα στις ενδιάμεσες εκλογές του 2026 στις ΗΠΑ, χάνοντας έτσι τις πλειοψηφίες στο Κογκρέσο, πράγμα που θα σημάνει την αποδυνάμωση του Τραμπ· Κίνα και Ινδία θα μπορούσαν να «αδειάσουν» τη ρωσική πλευρά, αποστερώντας έτσι από τη Μόσχα σημαντικές πηγές εσόδων· και τα προβλήματα της ρωσικής οικονομίας θα μπορούσαν να επιδεινωθούν σημαντικά, προκαλώντας όμως ρήγματα στις τάξεις των ρωσικών ελίτ (για την ιστορία, υπενθυμίζεται η εν μέσω πολέμου «εξέγερση» του Γεβγκένι Πριγκόζιν το καλοκαίρι του 2023).