Του Γιώργου Σκαφιδά
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα ήθελε, ιδανικά, να έχει «ξεμπερδέψει» εδώ και καιρό, εξασφαλίζοντας μια ειρηνευτική συμφωνία (ή, έστω, μια εκεχειρία με διάρκεια) στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Ωστόσο, σχεδόν επτά μήνες έπειτα από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, οι επιθέσεις συνεχίζονται «απτόητες» επί του πεδίου.
Θα μπορούσε, άραγε, το σκηνικό να αλλάξει τώρα, μέσα στις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες;
Συνάντηση μέσα στις επόμενες ημέρες;
Ο ίδιος ο Τραμπ έκανε λόγο για «μεγάλη πρόοδο» μετά το πέρας των τρίωρων συνομιλιών που είχε χθες στη Ρωσία ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου, Στιβ Γουίτκοφ, με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. «Ολοι συμφωνούν ότι αυτός ο πόλεμος πρέπει να τερματιστεί και θα εργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες», πρόσθεσε ο Αμερικανός ηγέτης, ο οποίος είναι όντως πιθανό να έχει κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τους κ. Πούτιν και Ζελένσκι το προσεχές διάστημα.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ, «οι Ρώσοι εξέφρασαν την επιθυμία να συναντηθούν με τον πρόεδρο Τραμπ, και ο πρόεδρος είναι πρόθυμος να συναντηθεί με τον πρόεδρο Πούτιν και τον πρόεδρο Ζελένσκι».
Σύμφωνα με τον αξιωματούχο του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ, ωστόσο από την άλλη πλευρά, «έπειτα από πρόταση της αμερικανικής πλευράς, επιτεύχθηκε συμφωνία για τη διεξαγωγή διμερούς συνάντησης στο υψηλότερο επίπεδο τις επόμενες ημέρες μεταξύ του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ».
Σύμφωνα με αμερικανικά δημοσιεύματα, ο Ντ. Τραμπ θα ήθελε όντως να συναντηθεί με τον Πούτιν άμεσα, ακόμη και την επόμενη εβδομάδα, και έπειτα να έχει μια τριμερή συνάντηση, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με τους κ. Πούτιν και Ζελένσκι.
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος και πολιτικός αναλυτής Στίβεν Κόλινσον προειδοποιεί ότι ο Αμερικανός πρόεδρος μπορεί τώρα να πέφτει στην παγίδα του Πούτιν. Παρά τις «θετικές» δηλώσεις, οι χθεσινές συνομιλίες μεταξύ Πούτιν και Γουίτκοφ δεν συνοδεύτηκαν από κάποια σημαντική αλλαγή επί του πρακτέου, υποστηρίζει. Αντιθέτως, οι ρωσικές επιθέσεις κατά ουκρανικών πόλεων –που υποτίθεται ότι είχαν προκαλέσει τον περασμένο μήνα την «απογοήτευση» του Ντόναλντ Τραμπ, την αντίδραση της Μελάνια και την αλλαγή πλεύσης από τον Αμερικανό πρόεδρο στο Ουκρανικό– στην πράξη συνεχίζονται «απτόητες».
«Νομίζω ότι εμείς στην Ουάσιγκτον μερικές φορές υποτιμούμε το πόσο αφοσιωμένο είναι το Κρεμλίνο στη διεξαγωγή αυτού του πολέμου. Η νομιμοποίηση και η μοίρα ολόκληρου του πουτινικού καθεστώτος βασίζεται όχι μόνο στο να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος με τους όρους που θα θέσει η Ρωσία, αλλά και στο να συνεχιστούν οι μάχες για ένα διάστημα, αφού ολόκληρη η ρωσική οικονομία στηρίζεται πια σε αυτόν τον πόλεμο», δηλώνει στο CNN ο Ντέιβιντ Σάλβο, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και νυν αναλυτής στις τάξεις του German Marshall Fund of the United States με μακρά ειδίκευση στη Ρωσία.
Η Μόσχα έχει άλλωστε, ήδη, επιβάλει καθυστερήσεις φέτος στο πολεμικό μέτωπο, φρενάροντας και παρακάμπτοντας τις περί εκεχειρίας αμερικανικές πιέσεις.
Παίζοντας με την υπομονή του Τραμπ
Ωστόσο, καθώς ο καιρός περνά, ο Τραμπ –ο οποίος δεν το έχει κρύψει ότι θα ήθελε για τον εαυτό του το Νόμπελ Ειρήνης, ένα Νόμπελ το οποίο, αφού δεν «επετεύχθη» προ ετών μέσω Κορέας, θα πρέπει τώρα να «επιτευχθεί» μέσω Ουκρανίας και Γάζας– καθίσταται περισσότερο ανυπόμονος. Εξ ου και τα τελεσίγραφα προς τη Μόσχα (που προκάλεσαν την ενόχληση του Μεντβέντεφ)· εξ ου και η αμερικανική στροφή υπέρ της διατήρησης της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία· εξ ου και οι απειλές για αμερικανικές δευτερογενείς κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο (που έχουν φέρει σύννεφα το τελευταίο διάστημα πάνω από τις σχέσεις ΗΠΑ – Ινδίας)…
Εάν ο Πούτιν όντως (αναγκαστεί να) πάει σε μια διμερή συνάντηση με τον Τραμπ τις προσεχείς ημέρες, θα πρέπει να έχει φροντίσει να δώσει κάτι άμεσο στον Αμερικανό πρόεδρο το οποίο εκείνος θα μπορούσε να παρουσιάσει ως «νίκη» και ως «αμερικανική διαμεσολαβητική επιτυχία».
Το εφικτό
Τι θα μπορούσε να είναι όμως αυτό το «κάτι», εάν όχι μια πλήρης εκεχειρία ή μια συνολική ειρηνευτική διευθέτηση (οι οποίες μάλλον αποκλείονται, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, ως χρονοβόρες και πολύ δύσκολα επιτεύξιμες);
Το «εφικτό» ίσως να είναι μια συμφωνία για «μερική εκεχειρία» ή για τον τερματισμό των αεροπορικών επιδρομών κατά αμάχων (ενδεικτικό το πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg το οποίο έκανε λόγο για πιθανή «αεροπορική εκεχειρία»). Αμερικανοί αναλυτές υπενθυμίζουν, ωστόσο, ότι οι ρωσικές δεσμεύσεις περί κατάπαυσης του πυρός τείνουν να διαψεύδονται επί του πεδίου, ανάλογα με τις διαθέσεις της Μόσχας.
Προειδοποιήσεις
«Φαίνεται ότι η Ρωσία κλίνει τώρα περισσότερο προς μια κατάπαυση του πυρός. Η πίεση που δέχεται έχει αποτελέσματα. Ωστόσο, το κύριο ζήτημα είναι να μη μας εξαπατήσει στις λεπτομέρειες, ούτε εμάς ούτε τις ΗΠΑ», δήλωσε χθες από την πλευρά του, εν είδει προειδοποίησης, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος σπεύδει τώρα να επικοινωνήσει με τους Μακρόν, Μερτς και Μελόνι.
Αν και πολυδιαφημισμένες, οι «ιστορικές» συναντήσεις που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ στο παρελθόν με τον Πούτιν στο Ελσίνκι τον Ιούλιο του 2018 (τέσσερα χρόνια έπειτα από την Κριμαία) και με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν στη Σιγκαπούρη, επίσης το 2018, επί του πρακτέου δεν έφεραν τα πολυπόθητα αποτελέσματα. Επτά χρόνια μετά, η πυρηνική απειλή της Βόρειας Κορέας παραμένει και η κατάσταση στην Ουκρανία έχει επιδεινωθεί δραματικά (με τη σύμπραξη των Βορειοκορεατών, οι οποίοι εφοδιάζουν τις ρωσικές δυνάμεις και πολεμούν στο πλευρό της Μόσχας).
Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, ειδικά αυτήν τη φορά, στο μέτωπο της Ουκρανίας, ο Τραμπ έχει καθυστερήσει πολύ, αφού ήρθε στην εξουσία με την υπόσχεση να τελειώσει αυτόν τον πόλεμο μέσα σε λίγες ώρες και ο πόλεμος συνεχίζεται επτά μήνες μετά…
Ο Πούτιν είναι βέβαιο ότι θα επιχειρήσει να πάρει τον Τραμπ με το μέρος του. Μπορεί, επίσης, να προσπαθήσει να τον αποπροσανατολίσει θέτοντας άλλα ζητήματα στο τραπέζι, πέραν του Ουκρανικού. Ειδικά αυτήν τη φορά, ωστόσο, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερο προσεκτικός, αφού οι ισορροπίες μεταξύ Ρωσίας και νατοϊκής Δύσης είναι πια πολύ πιο λεπτές και εύθραυστες/εύφλεκτες από ό,τι σε κάθε στιγμή στο μεταψυχροπολεμικό παρελθόν.
