Kathimerini.gr
Με μεγάλη ικανοποίηση οι ηγεσίες της Ουκρανίας και των περισσοτέρων ευρωπαϊκών χωρών άκουσαν τον πρόεδρο Τραμπ να δεσμεύεται πως οι ΗΠΑ θα παράσχουν εγγυήσεις ασφαλείας στο Κίεβο, αν και όταν ξεκινήσουν οι διαβουλεύσεις για μια συνθήκη ειρήνευσης με τη Ρωσία. Το τι ακριβώς περιέχουν, όμως, αυτές οι εγγυήσεις παραμένει μέχρι τώρα ασαφές. Οι εμπλεκόμενοι αξιωματούχοι υποσχέθηκαν πως το τοπίο θα ξεκαθαρίσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες, καθώς τα διάφορα υπουργεία Αμυνας ξεκινούν τη δύσκολη διαδικασία της μετατροπής μιας γενικόλογης υπόσχεσης σε ένα ρεαλιστικό πλάνο.
O Τραμπ δήλωσε αρχικά πως οι ευρωπαϊκές χώρες θα αποτελέσουν «την πρώτη γραμμή άμυνας» και πως «η Ουάσιγκτον θα βοηθήσει, θα εμπλακούμε αν χρειαστεί». Λίγο αργότερα άλλαξε λίγο τη διατύπωση, λέγοντας πως «τα ευρωπαϊκά έθνη θα αναλάβουν μεγάλο φορτίο. Εμείς θα τους βοηθήσουμε και θα κάνουμε την περιοχή πολύ ασφαλή».
Είναι όμως δύσκολο να φανταστούμε πως το ίδιο το ΝΑΤΟ δεν θα εμπλεκόταν σύσσωμο εάν ένα κράτος-μέλος της Συμμαχίας μπει σε πόλεμο με τη Ρωσία. Ούτε είναι δεδομένο πως η Ρωσία θα αλλάξει στάση και θα δεχτεί να εγκατασταθούν στην Ουκρανία νατοϊκοί στρατιώτες, ακόμη και στο πλαίσιο μιας εγγύησης ασφαλείας, που δεν ισοδυναμεί με καθεστώς μέλους.
Πολλοί αναλυτές πιστεύουν πως η προσπάθεια της Ρωσίας να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της Ουκρανίας βασίζεται στη δεδομένη επιθυμία της να σταματήσει την εξάπλωση του ΝΑΤΟ σε χώρες που θεωρεί μέρος της σφαίρας επιρροής της, κυρίως εδάφη της πρώην ΕΣΣΔ. Υπό αυτή την ερμηνεία, το να δεχτεί η Ρωσία στρατιώτες χώρας του ΝΑΤΟ ύστερα από τόσα χρόνια πολέμου φαίνεται πολύ δύσκολο.
Ρώσοι αξιωματούχοι απέρριψαν άλλωστε την ιδέα πριν καν τη σύνοδο της Δευτέρας. Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, είπε πως «η Ρωσία απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε σενάριο που εμπλέκει την παρουσία στην Ουκρανία μιας δύναμης που έχει στις τάξεις της νατοϊκούς στρατιώτες».
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούν, μάλιστα, τις νέες υποσχέσεις του Τραμπ ως έναν τρόπο να πείσει τον Ζελένσκι να δεχτεί να δώσει το υπόλοιπο Ντονμπάς στη Ρωσία προκειμένου να τελειώσει ένας πόλεμος τον οποίο η Μόσχα κερδίζει. Το επιχείρημα είναι πως αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι μια αυτόνομη Ουκρανία, με το μέλλον της διασφαλισμένο, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει παράδοση του 20% των εδαφών της στη Ρωσία.
Το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων δεν συζητήθηκε καν στη σύνοδο της Δευτέρας, όμως παραμένει στο μυαλό όλων: τα εδάφη που ζητάει το Κρεμλίνο είναι σημαντικά μεγαλύτερα από τα εδάφη που έχει καταφέρει να καταλάβει και μάλιστα με τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Η παραχώρησή τους θα ήταν λοιπόν ένα μεγάλο δώρο στη Μόσχα και γι’ αυτό ο Ζελένσκι την απορρίπτει εξαρχής.
Προεργασία για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει η εγγύηση ασφαλείας έγινε κατά τη χθεσινή συνομιλία της «συμμαχίας των προθύμων» υπό τον Κιρ Στάρμερ και τον Εμανουέλ Μακρόν. Ομως, η Γαλλία, η Βρετανία και η μικροσκοπική Εσθονία είναι οι μόνες χώρες που έχουν δηλώσει πρόθυμες να στείλουν στρατό στη μεταπολεμική Ουκρανία.
Μια πιθανή λύση θα μπορούσε να είναι η αποστολή περίπου 15.000 έως 20.000 Ευρωπαίων στρατιωτών στην Ουκρανία, δήλωσε ο Καμίλ Γκραν, πρώην αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ο οποίος έχει μελετήσει τις επιλογές για τέτοιου είδους εγγυήσεις ασφαλείας. Οι στρατιώτες θα βρίσκονται μακριά από τις πρώτες γραμμές, υποστηρίζοντας τον ουκρανικό στρατό, ο οποίος είναι ήδη ο μεγαλύτερος και πιο έμπειρος στην Ευρώπη, με περίπου 900.000 άτομα υπό τα όπλα.
Οι Ευρωπαίοι θα αντιπροσώπευαν έτσι μια «δύναμη διαβεβαίωσης». Αλλες χώρες ή ακόμη και τα Ηνωμένα Εθνη θα μπορούσαν να παρέχουν ξεχωριστούς, άοπλους παρατηρητές πρώτης γραμμής, με τη βοήθεια δορυφορικής παρακολούθησης και παρακολούθησης με drones.
Ωστόσο, όλα αυτά τα σενάρια των εγγυήσεων ασφαλείας έρχονται υποχρεωτικά μαζί με μια συμφωνία ειρήνευσης. Και με τόσο πολλές λεπτομέρειες να παραμένουν ακαθόριστες, η συμφωνία αυτή δεν φαίνεται να είναι ακόμη κοντά.
