Του Απόστολου Τομαρά
Το Σεπτέμβριο του 2013 όταν η δυτική συμμαχία ετοιμαζόταν για χτύπημα στη Συρία, ο τότε υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης έβαζε στο τραπέζι το «φόβο ενός .. λάθους» στην πιθανότητα η Κύπρος να γινόταν στόχος της συριακής αεράμυνας. Αυτό το οποίο αποφεύχθηκε τότε, συνέβη τα μεσάνυχτα της περασμένης Κυριακής προς Δευτέρα, όταν ένας ρωσικός πύραυλος S200, που εκτοξεύθηκε κατά ισραηλινών στόχων, κατέληξε στον Πενταδάκτυλο, προς την πλευρά των ελευθέρων περιοχών. Και αν στην περίπτωση του 2013, η Εθνική Φρουρά σε συνεργασία με Αμερικανούς και Βρετανούς είχε σε πλήρη ανάπτυξη και ετοιμότητα την αντιβαλλιστική και αντιαεροπορική της ομπρέλα, δεν συνέβη το ίδιο με τον πύραυλο της Συριακής αεράμυνας. Ο «φόβος ενός .. λάθους» του τέως ΥΠΕΞ αποδείχθηκε βάσιμος και ανέδειξε τις ελλείψεις που υπάρχουν, όχι από πλευράς οπλικών συστημάτων προστασίας, αλλά στο κομμάτι προληπτικής αντιμετώπισης ενός ασύμμετρου περιστατικού. Η τελική κατάληξη που είχε ο συριακός πύραυλος ανέδειξε την ανάγκη ύπαρξης ενός συστήματος έγκαιρης ειδοποίησης αλλά και την αντιμετώπισή του. Η προσπάθεια της Λευκωσίας να διαχειριστεί ένα «λάθος», όπως είχε χαρακτηριστεί το 2013 η εδώ παρουσία ενός αδέσποτου πύραυλου, όσο ανώδυνα γίνεται, από τη μία θεωρείται δικαιολογημένη από την άλλη όμως δεν μπορεί να παραγνωριστεί η πραγματικότητα ύπαρξης κενών.
Οι ελλείψεις
Ανεπίσημα, από κυβερνητικές πηγές, αυτό το οποίο αφέθηκε να βγει προς τα έξω ήταν πως ο χαμηλός βαθμός ετοιμότητας, αυτή την περίοδο δεν δικαιολογεί τη συνεχή επιτήρηση με τα υπάρχοντα συστήματα σε πλήρη λειτουργία. Όπως εξηγούσαν έγκυρες στρατιωτικές πηγές στην «Κ», η Εθνική Φρουρά διαθέτει ραντάρ εντοπισμού αγνώστων αντικειμένων, όπως αυτό που έπεσε στον Πενταδάκτυλο, πλην όμως η συνεχής λειτουργία τους σε περιόδους μη αυξημένης ετοιμότητας, ενδεχομένως να το καταστήσει μη αποτελεσματικό σε περιόδους κρίσεων. Στη λογική αυτή, όπως σημείωναν οι ίδιες πηγές, κινείται η χρήση των δυο αντιβαλλιστικών/αντιαεροπορικών που διαθέτει η Εθνική Φρουρά. Μια τακτική που εφαρμόζεται από τότε που η Εθνική Φρουρά προμηθεύτηκε τα δυο συστήματα που έχει στο οπλοστάσιό της. Με τα δεδομένα αυτά και αν ληφθεί υπόψη το δυναμικό της Εθνικής Φρουράς σε μέσα, προκύπτει η ανάγκη για ενίσχυση του τομέα ελέγχου της περιοχής με ένα σύστημα εγκαίρου προειδοποιήσεως, το οποίο θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση δίνοντας εικόνα για τη δραστηριότητα που καταγράφεται εντός των ορίων ευθύνης της Δημοκρατίας.
Τα ραντάρ
Τα ραντάρ έγκαιρης προειδοποίησης είναι σε θέση να εντοπίζουν και να προειδοποιούν για άγνωστα αντικείμενα τα οποία εισέρχονται εντός του βεληνεκούς ανίχνευσής τους. Τα συγκεκριμένα συστήματα λειτουργούν σε εικοσιτετράωρη βάση. Η ύπαρξη του συγκεκριμένου τύπου ραντάρ, προϋποθέτει την έγκαιρη κινητοποίηση του μηχανισμού αναχαίτησης ή καταστροφής του αγνώστου αντικειμένου, εάν αυτό απειλεί εδάφη υπό τον έλεγχο της Δημοκρατίας, στην προκειμένη περίπτωση. Κάτι ανάλογο είχε γίνει το 2013 όταν η Εθνική Φρουρά είχε συνεργαστεί με Αμερικανούς και Βρετανούς. Τότε στη λογική της αποτροπής και εξουδετέρωσης πιθανής απειλής, Εθνική Φρουρά και Βρετανικές Βάσεις εγκαινίασαν μια ιδιότυπη συνεργασία: Οι Βρετανοί από το Ακρωτήρι θα πρόσφεραν δίχτυ προστασίας στην Κύπρο από αέρος με τα μαχητικά της RAF και η ΕΦ θα ενίσχυε την αντιπυραυλική ομπρέλα με τα οπλικά της συστήματα, τα οποία οι βάσεις δεν διαθέτουν. Η άτυπη συνεργασία ενεργοποιήθηκε κατά το ήμισυ όταν δύο βρετανικά μαχητικά απογειώθηκαν από το Ακρωτήρι για αναχαίτιση των δύο Ρωσικής κατασκευής μαχητικών Sukhoi-24 της πολεμικής αεροπορίας της Συρίας, τα οποία πετούσαν προς την Κύπρο έχοντας ως αποστολή να δοκιμάσουν τις αντιδράσεις του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης των Βρετανικών Βάσεων. Ωστόσο, τότε δεν χρειάσθηκε η δοκιμασία και της αντιπυραυλικής ομπρέλας, η οποία με βάση την άτυπη συμφωνία ήταν ευθύνη των αντιβαλλιστικών συστημάτων της Εθνικής Φρουράς.
Ο ΥΠΑΜ
Δυο εικοσιτετράωρα μετά το περιστατικό με τον πύραυλο στον Πενταδάκτυλο, υπήρξε επίσημη τοποθέτηση από πλευράς υπουργείου Άμυνας. Ο Σάββας Αγγελίδης χαρακτήρισε το περιστατικό μεμονωμένο, διαβεβαιώνοντας πως η Κυπριακή Δημοκρατία έχει τα συστήματα εντοπισμού και αναχαίτησης τέτοιου είδους πυραύλου, αλλά η Κύπρος δεν είναι δέκτης πυραυλικών επιθέσεων έτσι ώστε αυτά τα συστήματα να είναι σε ετοιμότητα 24 ώρες. Ο κ. Αγγελίδης αναφέρθηκε και στις προσπάθειες οι αρχές της Δημοκρατίας να καταλήξουν στα δικά τους συμπεράσματα για το συμβάν του Πενταδακτύλου, μέσα από συνεργασία με άλλα γειτονικά κράτη φίλιων χωρών, όπως είπε χαρακτηριστικά. Υπό αυτές τις συνθήκες, σημείωσε, «δεν υπάρχει λόγος για ανησυχία», σημειώνοντας με νόημα ότι «πρέπει να λάβουμε υπόψη και την περίοδο που διανύουμε στην Κύπρο και να μη μεγαλοποιούμε ένα συμβάν». Επανέλαβε ότι θα συνεχιστούν απρόσκοπτα όλες οι έρευνες και ότι η κοινωνία δεν πρέπει να ανησυχεί. Ο υπουργός Άμυνας σημείωσε με έμφαση πως η Κύπρος δεν είναι στο μέσον μιας εμπόλεμης περιοχής. «Διαφωνώ κάθετα», επανέλαβε και σημείωσε πως «ο πόλεμος στη Συρία διεξάγεται εδώ και αρκετά χρόνια χωρίς να έχουμε οποιοδήποτε επεισόδιο».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
