Της Ιωάννας Κυριάκου
Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι διεργασίες του Υπουργείου Παιδείας και της Βουλής ούτως ώστε από τον Σεπτέμβριο τα δημόσια νηπιαγωγεία να είναι έτοιμα να υποδεχθούν τα πρώτα παιδιά ηλικίας τεσσάρων ετών και έξι μηνών. Το νομοσχέδιο για την επέκταση της υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε στη Βουλή στις 18 Ιανουαρίου παρουσιάστηκε, υπό τη νέα του μορφή, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, την Τετάρτη 7 Φεβρουαρίου. Οι βουλευτές τόνισαν την σημασία της υλοποίησης της εν λόγω μεταρρύθμισης και έθεσαν ερωτήματα σε σχέση με τον προγραμματισμό, το κόστος και τις υποδομές, ενώ από πλευράς ιδιωτικών νηπιαγωγείων εκφράστηκαν διαφωνίες για τον σχεδιασμό και ζητήθηκε στήριξη του ιδιωτικού τομέα. Από πλευράς Υπουργείου Παιδείας εκφράστηκε αισιοδοξία ότι με τη συνέχιση της συζήτησης τις επόμενες μέρες στην Βουλή θα υπάρξει θετική κατάληξη, έτσι ώστε πολύ σύντομα να ψηφιστεί το νέο νομοσχέδιο και να ανοίξει η πλατφόρμα των εγγραφών για τον Σεπτέμβριο. Σημειώνεται ότι χρόνο με το χρόνο το ηλικιακό όριο θα πέφτει προς τα κάτω και ο στόχος είναι μέχρι το 2030 η μεταρρύθμιση να βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή.
Δωρεάν φοίτηση για 35.000 παιδιά - 250 νέες θέσεις νηπιαγωγών
Σε δηλώσεις της μετά το πέρας της συνεδρίας της Επιτροπής Παιδείας, η αρμόδια Υπουργός Αθηνά Μιχαηλίδου ανέφερε πως με την υλοποίηση της μεταρρύθμισης δημιουργούνται γύρω στα 210 νέα τμήματα νηπιαγωγείων και στο τέλος θα επωφεληθούν 22,5 χιλιάδες παιδιά από τη φοίτησή τους στα δημόσια νηπιαγωγεία και 13 χιλιάδες περίπου παιδιά από τη φοίτηση στα κοινοτικά νηπιαγωγεία. Σε ερώτηση αν θα διοριστούν νέοι εκπαιδευτικοί, η κα Mιχαηλίδου απάντησε ότι δημιουργείται η ανάγκη για γύρω στις 250 νέες θέσεις νηπιαγωγών σε αυτή την οκταετία. Η δυνατότητα φοίτησης δυο χρόνων στην προδημοτική εκπαίδευση αντί για ένα, πρόσθεσε, είναι ένας δείκτης ποιότητας, μέσα από όλες τις έρευνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και φαίνεται πως η φοίτηση για δυο χρόνια έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα, όχι μόνο μαθησιακά αλλά και κοινωνικά, ως προς τη συμπεριφορά των παιδιών στα θέματα βίας, παραβατικότητας αλλά και στα θέματα έγκαιρης διάγνωσης και πρόληψης που αφορούν τον αλφαβητισμό, παιδιά που έχουν δυσλεξία και παιδιά που έχουν μαθησιακά προβλήματα. Την ίδια ώρα διευκολύνεται και η επανένταξη των μητέρων στην εργασία νωρίτερα.
Στα €127 εκατ. το κόστος - Τι θα γίνει με τις υποδομές
Η μεταρρύθμιση περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας το οποίο δίνει σχεδόν €12,5 εκατομμύρια μέχρι το 2026. Ωστόσο, σε όλο το διάστημα μέχρι το τέλος, το έργο θα κοστίσει €127 εκατομμύρια. Απαντώντας σε ερώτηση εάν υπάρχει περίπτωση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή το κράτος να επεκτείνουν αυτά τα προγράμματα και μετά το 2031, η Υπουργός ανέφερε ότι το κράτος αναγκαστικά θα πρέπει να περιλαμβάνει από τώρα στους προϋπολογισμούς του το κόστος για να λειτουργούν τα προγράμματα αυτά από εθνικούς πόρους. «Δηλαδή είμαστε υποχρεωμένοι από το 2030-31 και μετά να δεχόμαστε δωρεάν από τεσσάρων ετών όσα παιδιά επιθυμούν να φοιτήσουν στα δημόσια σχολεία», εξήγησε. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα όσα δήλωσε η Υπουργός, το πρόστιμο που θα πλήρωνε η Κυπριακή Δημοκρατία εάν δεν προχωρούσε σε αυτή τη μεταρρύθμιση θα ήταν πολύ πιο μεγάλο από το συνολικό κόστος της. Σε σχέση με τις υποδομές επισημάνθηκε ότι οι προβλέψεις και οι εγγραφές είναι αυτές που θα καθορίσουν τα κτιριολογικά ζητήματα. Την ίδια ώρα υπάρχει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιοποιηθούν χρήματα μέχρι το 2026 για βελτίωση, ανάπτυξη και επέκταση των υποδομών στα δημόσια και κοινοτικά νηπιαγωγεία. «Είμαστε υποχρεωμένοι να έχουμε τις υποδομές για να καλύψουμε όλες τις ανάγκες. Αυτό δεν μπορεί να γίνει μέσα σε 2-3 χρόνια γι’ αυτό θέσαμε χρονοδιάγραμμα βάθους μέχρι το 2031», διευκρίνισε η κα Μιχαηλίδου. «Θέλουμε η Ολομέλεια να ψηφίσει το νομοσχέδιο το ταχύτερο δυνατόν, για να μπορέσουμε να έχουμε τις εγγραφές, έτσι ώστε να δούμε και ποιες είναι οι ανάγκες. Εκεί που θα έχουμε περισσότερες εγγραφές θα τρέξουμε να βελτιώσουμε ή να επεκτείνουμε τις υποδομές. Άρα είναι για μας σημαντικό να γίνει εντός των επόμενων δύο-τριών εβδομάδων».
Ζητούν στήριξη και προειδοποιούν τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία
Η Υπουργός Παιδείας ξεκαθάρισε ότι η φοίτηση στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία συνεχίζεται κανονικά. Ήδη από το 2025 συνεχίζεται πρόγραμμα του Υφυπουργείου Κοινωνικής Ευημερίας με το οποίο επιχορηγούνται οι γονείς για να φοιτούν τα παιδιά τους στα ιδιωτικά σχολεία. Ακόμα και μετά το 2030, όπως συμβαίνει σήμερα με τα Δημοτικά, τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, ο κάθε γονιός έχει το δικαίωμα να εγγράψει το παιδί του σε ιδιωτικό σχολείο. Μάλιστα, όπως φαίνεται από τα στατιστικά του Υπουργείου, ένα 20% περίπου των γονέων αποφασίζουν, παρόλο που είναι δωρεάν η φοίτηση στο δημόσιο, να φοιτήσουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικό σχολείο. Πάντως, ο Εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ιδιωτικής Προσχολικής Εκπαίδευσης Κύπρου, Πολύβιος Πολυβίου, εξέφρασε τη θέση ότι παιδαγωγικά κρίνεται ορθή η δυνατότητα φοίτησης δυο χρόνων στην προδημοτική, ωστόσο διαφωνούν με τον σχεδιασμό, υποστηρίζοντας ότι θα φύγουν όλα τα παιδιά από τους ιδιώτες και θα πάνε στο δημόσιο, θα ανοίξουν θέσεις στο δημόσιο και θα κλείσουν στον ιδιωτικό και ότι το 2032, ίσως και νωρίτερα, θα ξεκινήσει να κλείνει ο ένας ιδιωτικός σταθμός μετά τον άλλο. Επισήμανε μάλιστα ότι ένα παιδί που φοιτά στο δημόσιο στοιχίζει στο κράτος τριπλάσια απ' ότι στοιχίζει η φοίτηση στον ιδιωτικό τομέα και τόνισε ότι το κράτος πρέπει να στηρίξει και τον ιδιωτικό τομέα. Εξέφρασε τέλος δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία ενημερώθηκαν για το σχέδιο αλλά δεν συμμετείχαν ουσιαστικά στην διαβούλευση.
«Πυρά» κατά της προηγούμενης κυβέρνησης
Από την συζήτηση του νομοσχεδίου δεν έλειψαν και τα «πυρά» κατά της προηγούμενης κυβέρνησης, με τον Αναπληρωτή Πρόεδρο της Επιτροπής, Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρύσανθο Σαββίδη, να αναφέρει ότι αποδεικνύεται ότι η προηγούμενη Κυβέρνηση που προσπάθησε με πολλούς τρόπους να περάσει το νομοσχέδιο, και με απειλές ότι θα χαθούν τα χρήματα, ότι αυτό δεν ίσχυε. Είπε ακόμη ότι «σήμερα έχουμε μπροστά μας ένα νέο νομοσχέδιο το οποίο έχει εύρος χρόνου μέχρι το 2031 για να μπορέσει το Υπουργείο Παιδείας να οργανωθεί και σε υποδομές, σε αίθουσες και να στελεχώσει τις σχολικές μονάδες με έμψυχο υλικό». Ανέφερε ότι θα πρέπει να ολοκληρωθεί σωστά το αναλυτικό πρόγραμμα φοίτησης των παιδιών και εξέφρασε προβληματισμό κατά πόσο θα είναι εφικτή η δημιουργία των νέων σχολικών αιθουσών και μονάδων.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Χρίστος Χριστοφίδης, ανέφερε ότι η επέκταση της υποχρεωτικής δημόσιας προδημοτικής εκπαίδευσης από τα 4 χρόνια μπορεί να έχει τεράστια θετικά οφέλη για τα παιδιά και την κοινωνία και πρόσθεσε ότι είναι αποδεδειγμένο ότι η μαθησιακή διαδικασία όσο πιο νωρίς ξεκινά τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχει. Σημείωσε ότι αποδεικνύονται ψέματα τα όσα έλεγε η προηγούμενη Κυβέρνηση ότι «το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν μπορούσε να δεχθεί οτιδήποτε άλλο εκτός από την κακή συμφωνία που είχε κάνει η Κυβέρνηση Συναγερμού». Ο κ. Χριστοφίδης σημείωσε ότι τέθηκαν ορισμένες αρχές σήμερα ότι θα πρέπει το κονδύλι να αξιοποιηθεί για να δημιουργηθούν οι αναγκαίες υλικοτεχνικές υποδομές προσθέτοντας ότι υπάρχει το ζήτημα της μετατροπής των κοινοτικών νηπιαγωγείων σε δημόσια νηπιαγωγεία ούτως ώστε να υπάρχει ισότιμη αντιμετώπιση όλων των παιδιών.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Γιώργος Κάρουλλας, σημείωσε ότι η μεταρρύθμιση, που ήταν έτοιμη από την προηγούμενη Κυβέρνηση, αποτελεί μέρος του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που αποτελεί «κορυφαία κληρονομιά που άφησε η προηγούμενη Κυβέρνηση στην παρούσα». Πρόσθεσε ότι η μεταρρύθμιση έχει κοινωνικά και παιδαγωγικά οφέλη εξηγώντας ότι θεμελιώνει παιδαγωγικά και κοινωνικοποιεί τα παιδιά από την ηλικία των 4 ετών και διευκολύνει την είσοδο των γονέων στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, συνέχισε, ο χρόνος υλοποίησης είναι πολύ μεγάλος και «θεωρούμε σημαντικό το Υπουργείο να εξετάσει την σύντμηση του χρονικού αυτού διαστήματος». Σημείωσε ότι παρά τον σχεδιασμό και τις διαβεβαιώσεις για την προϋπολογιστική κάλυψη στα 7 έτη για νέες υποδομές και νέο εκπαιδευτικό προσωπικό στα δημόσια νηπιαγωγεία μια κυβερνητική αλλαγή το 2028 είναι πιθανόν να επηρεάσει την εφαρμογή. Παρατήρησε ακόμη ότι παρά την συμπερίληψη πρόνοιας για τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία μέσω του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, με ποσό 30 εκατομμυρίων ευρώ, για παιδιά μέχρι 4,5 έτη, «θεωρούμε ότι οι βάσιμες ανησυχίες των ιδιωτικών νηπιαγωγείων για στέρη
