ΚΥΠΕ
Το Υπουργείο Παιδείας δρομολογεί τη μετάβαση από το γνωσιοκεντρικό σχολείο, στο σχολείο των δεξιοτήτων, διατηρώντας τον ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα, όπου οι μαθητές θα μαθαίνουν να συνδέουν τη γνώση με την πραγματική ζωή, να προστατεύουν το περιβάλλον και πώς να συμμετέχουν ως ενεργοί πολίτες, ανέφερε την Τρίτη η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Αθηνά Μιχαηλίδου, στην ομιλία της κατά τη δεύτερη ημέρα του του Ετήσιου Συνεδρίου Economist στην Κύπρο.
Σύμφωνα με την Υπουργό Παιδείας, οι τεχνολογικές εξελίξεις φέρνουν τεράστιες δυνατότητες, αλλά και προκλήσεις, για τις οποίες η εκπαίδευση καλείται να προετοιμάσει τους εκπαιδευόμενους με γνώση, ενσυναίσθηση, ευαισθησία και κριτική σκέψη.
«Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου εργάζεται συστηματικά προς αυτή την κατεύθυνση. Το όραμά μας είναι σαφές: να καλλιεργήσουμε πολίτες με δεξιότητες, υπευθυνότητα, δημοκρατικό ήθος και ιστορική ταυτότητα· πολίτες ικανούς να συμβάλλουν δημιουργικά στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη και να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις του μέλλοντος με αυτοπεποίθηση», σημείωσε σχετικά.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της εκπαίδευσης βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών μας, ανέφερε στη συνέχεια, προσθέτοντας ότι στόχος δεν είναι απλώς η τεχνολογική αναβάθμιση των σχολείων, αλλά η ουσιαστική ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη μάθηση, ώστε αυτή να γίνει πιο συμμετοχική, πιο εξατομικευμένη και πιο δίκαιη.
Προσέθεσε ότι οι πολιτικές του Υπουργείου ευθυγραμμίζονται με τις σύγχρονες προκλήσεις, τα ερευνητικά ευρήματα και τις ευρωπαϊκές συστάσεις, όπως το Σχέδιο Δράσης και οι Συστάσεις για την Ψηφιακή Εκπαίδευση 2021-2027 και η Ψηφιακή Δεκαετία της Ευρώπης 2030, ενώ σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, προωθούνται εθνικές δράσεις όπως το Κείμενο Πολιτικής για την Ψηφιακή Εκπαίδευση και το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ψηφιακές Δεξιότητες 2021-2025, οι οποίες είναι κρίσιμες για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος ψηφιακής εκπαίδευσης υψηλών επιδόσεων, χωρίς αποκλεισμούς.
«Αυτές οι πολιτικές εστιάζουν σε τρεις αλληλένδετους πυλώνες, ψηφιακά ικανό σχολείο, με σύγχρονη υποδομή και εργαλεία, ψηφιακά ικανοί εκπαιδευτικοί, με συνεχή επιμόρφωση και επαγγελματική ανάπτυξη και ψηφιακά ικανοί μαθητές και μαθήτριες, με δεξιότητες του 21ου αιώνα, κριτική σκέψη και ψηφιακή πολιτότητα», υπογράμμισε.
Συμπλήρωσε ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός του Υπουργείου για τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό αξιοποιεί τόσο εθνικά κονδύλια όσο και κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και συνοδεύεται από εκσυγχρονισμό των αναλυτικών προγραμμάτων, ενίσχυση των μαθημάτων STEM, καθώς και ανάπτυξη υποστηρικτικού παιδαγωγικού υλικού, ενώ παράλληλα, το ΥΠΑΝ ενισχύει τους νέους με τα απαραίτητα εφόδια για σωστές επαγγελματικές επιλογές και επιτυχία, με ιδιαίτερη έμφαση στον θεσμό της Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής.
Ιδιαίτερα σημαντική για το Υπουργείο είναι η πρόσφατη παρουσίαση του “Κειμένου Πολιτικής και Κατευθυντήριων Γραμμών για την Υπεύθυνη και Δεοντολογική Αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση”, που πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2025, ανέφερε στη συνέχεια η κ. Μιχαηλίδου.
Όπως εξήγησε, το κείμενο αυτό, το πρώτο του είδους του στην Κύπρο, αναπτύχθηκε σε συνεργασία με εθνικούς και διεθνείς ειδικούς και καθορίζει ένα πλαίσιο αρχών που εγγυάται ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα υπηρετεί την ανθρώπινη ανάπτυξη, την παιδαγωγική αξία και τη δεοντολογία, ενώ στοχεύει, επίσης, να αναδείξει τις ευκαιρίες που ενδεχομένως να προσφέρουν τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης στο πλαίσιο του μαθησιακού σχεδιασμού και της εφαρμογής του, με οδοδείκτη παιδαγωγικές θεωρίες, αρχές και πρακτικές.
Σύμφωνα με την Υπουργό, οι βασικές αρχές στις οποίες αναπτύχθηκε το έγγραφο είναι η Ανθρωποκεντρική Προσέγγιση, σύμφωνα με την οποία ο/η εκπαιδευτικός παραμένει στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας, αξιοποιώντας την ΤΝ για να ενισχύσει - όχι να αντικαταστήσει - την ανθρώπινη αλληλεπίδραση και την κριτική σκέψη, η δεοντολογία και η υπεύθυνη χρήση, που προϋποθέτει οι εκπαιδευτικοί να αποτελούν πρότυπο ηθικής και συνειδητής χρήσης της ΤΝ, η προαγωγή κριτικής σκέψης, ψηφιακής ικανότητας και γραμματισμού δεδομένων, πληροφοριών και ΤΝ, με στόχο την ενδυνάμωση των μαθητών/μαθητριών σε δεξιότητες του ψηφιακού και τεχνολογικού γραμματισμού, η ισότιμη πρόσβαση και συμπερίληψη, ώστε η χρήση της ΤΝ να διασφαλίζει ίσες ευκαιρίες μάθησης και συμμετοχής για όλους/όλες, καθώς και η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη, που τονίζει την ανάγκη οι εκπαιδευτικοί να παρακολουθούν τις εξελίξεις και να συμμετέχουν ενεργά σε σχετικά προγράμματα μάθησης.
Στη βάση αυτών των αρχών, σημείωσε περαιτέρω, το Υπουργείο προωθεί ένα τρισδιάστατο μοντέλο Γραμματισμού στην Τεχνητή Νοημοσύνη, αποτελούμενο από τους άξονες Μαθαίνοντας για την ΤΝ (κατανόηση των βασικών εννοιών και επιδράσεων), μαθαίνοντας με την ΤΝ (αξιοποίηση της ΤΝ για τη μάθηση και την αξιολόγηση) και μαθαίνοντας ΤΝ (ανάπτυξη δεξιοτήτων δημιουργίας και προγραμματισμού εργαλείων ΤΝ), μέσω του οποίου οι μαθητές και μαθήτριες καλλιεργούν δεξιότητες ανάλυσης δεδομένων, υπολογιστικής σκέψης, ηθικής κρίσης και συνεργατικής επίλυσης προβλημάτων - στοιχεία που αποτελούν τη βάση για ένα δυναμικό και ανθεκτικό εργατικό δυναμικό.
Συμπλήρωσε ότι η προσέγγιση για την Τεχνητή Νοημοσύνη αντικατοπτρίζει τα ευρωπαϊκά πλαίσια ψηφιακών ικανοτήτων (DigCompEdu και Digicom2.2), το πλαίσιο Γραμματισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Literacy Framework for Primary and Secondary Education) καθώς και τα πρόσφατα πλαίσια ικανοτήτων Τεχνητής Νοημοσύνης της UNESCO για εκπαιδευτικούς (Competency Framework for Teachers) και για μαθητές/μαθήτριες (Competency Framework for Students), ενώ ταυτόχρονα, το Υπουργείο παρακολουθεί στενά τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act).
Είπε επίσης ότι τα παραπάνω συνδέονται οργανικά με το Σχέδιο Δράσης για την Ψηφιακή Εκπαίδευση 2021-2027 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (The Digital Education Action Plan 2021-2027) το οποίο στοχεύει στη βελτίωση της ποιοτικής και συμπεριληπτικής ψηφιακής μάθησης, καθώς και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, την Ψηφιακή Δεκαετία 2030 της Ευρώπης και τον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης 2030 (European Education Area).
Η ψηφιακή εκπαίδευση για το μέλλον γενικά και η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν περιορίζεται στην υποχρεωτική φοίτηση, με τη δια βίου μάθηση να αποτελεί το κλειδί για την κοινωνική συνοχή, την απασχολησιμότητα και τη δημοκρατική συμμετοχή, ανέφερε ακολούθως.
Προσέθεσε ότι το Υπουργείο Παιδείας, μέσα από την Εθνική Στρατηγική για τη Διά Βίου Μάθηση 2021-2027, αναπτύσσει ευέλικτα μαθησιακά περιβάλλοντα για όλους τους πολίτες - ανεξαρτήτως ηλικίας, τόπου κατοικίας ή μορφωτικού επιπέδου, με τα Εσπερινά Γυμνάσια/Λύκεια, τις Εσπερινές Τεχνικές Σχολές, τα απογευματινά προγράμματα διά βίου μάθησης και τη συνεργασία με κοινωνικούς εταίρους να αποτελούν βασικούς πυλώνες αυτής της προσπάθειας.
«Στόχος μας είναι κάθε πολίτης να έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίζει και να επανακαταρτίζει τις δεξιότητές του, ιδίως στις ψηφιακές, πράσινες και κοινωνικές δεξιότητες. Με αυτόν τον τρόπο, η εκπαίδευση καθίσταται κινητήριος δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία», σημείωσε σχετικά.
Η εκπαίδευση δεν έχει μόνο οικονομική, αλλά και ηθική διάσταση, η πρόκληση είναι να διαμορφώσουμε ένα οικοσύστημα μάθησης που να συνδυάζει τεχνολογική καινοτομία με ανθρωπιστικές αξίες, ανέφερε κλείνοντας η Υπουργός.
«Αυτό που οραματιζόμαστε και δρομολογούμε εδώ και δύο χρόνια είναι την μετάβαση από το γνωσιοκεντρικό σχολείο, στο σχολείο των δεξιοτήτων, διατηρώντας τον ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα. Ένα σχολείο που δεν εγκλωβίζεται στη στείρα παπαγαλία αλλά δίνει χώρο στη δημιουργικότητα, στη συνεργασία, στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και της επίλυσης προβλημάτων. Σε ένα τέτοιο σχολείο οι μαθητές θα μαθαίνουν να συνδέουν τη γνώση με την πραγματική ζωή, να προστατεύουν το περιβάλλον, πώς να συμμετέχουν ως ενεργοί πολίτες», τόνισε.
«Θέλουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που ενθαρρύνει τη συνεχή μάθηση, την κριτική σκέψη και τη συνεργασία είναι η δύναμη που θα επιτρέψει στους πολίτες να συνυπάρξουν δημιουργικά με την τεχνολογία και να την κατευθύνουν προς το κοινό καλό», κατέληξε.
