Του Απόστολου Κουρουπάκη
Συνυφασμένοι με την πρόσφατη ιστορία του τόπου οι Κυβερνητικοί Συνοικισμοί, οι Συνοικισμοί Αυτοστέγασης... το όραμα και η ελπίδα, η διάψευση και η προσγείωση στην πραγματικότητα. Οι προσφυγικοί συνοικισμοί, που εμφανίστηκαν στην Κύπρο λίγα χρόνια μετά το καλοκαίρι του 1974, και αντικατέστησαν τους προσφυγικούς καταυλισμούς με τα αντίσκηνα, είχαν από την αρχή αρνητικό πρόσημο για τις περιοχές, στις οποίες δημιουργήθηκαν. Οι συνθήκες διαβίωσης από τα πρώτα κιόλας χρόνια ήταν δύσκολα για τους ενοίκους. Δυσκολίες που μετά από 40 χρόνια εξέλιπαν, όπως θα περίμενε κάποιος... ή όχι; Το πρόσφατο περιστατικό στον συνοικισμό αυτοστέγασης των Περβολιών, όπου κατέρρευσε στέγη οικίας με αποτέλεσμα οι ένοικοί της μαζί με το 5μηνο βρέφος τους να μετακινηθούν σε παράγκα στην παραλία λέει πολλά. Μπορεί να βρέθηκε λύση, αλλά τα προβλήματα στην καθημερινότητα των κατοίκων σε όλους τους συνοικισμούς δεν λείπουν. Η «Κ» τις προηγούμενες ημέρες περπάτησε σε τρεις συνοικισμούς προσφύγων στη Λευκωσία (Στρόβολος II με 730 οικιστικές μονάδες, Άγιος Μάμας με 455 οικιστικές μονάδες και Άγιος Γεώργιος (Παλλουριώτισσα) με 245 οικιστικές μονάδες) και προσπάθησε να αντιληφθεί την καθημερινότητα των κατοίκων τους. Αξιοσημείωτο είναι ότι κάθε οικισμός έχει τα δικά του χαρακτηριστικά (κοινωνικά, οικονομικά κ.ά.) και παρόμοια προβλήματα, τα οποία όμως στον καθένα έχουν διαφορετική ένταση.
«Το κράτος φαίνεται απρόσωπο και ανάλγητο»
Το κράτος φαίνεται απρόσωπο και ανάλγητο, είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Προσφύγων κ. Νίκος Κέττηρος, αφού με την παραχώρηση τίτλου ιδιοκτησίας έχει μεταβιβάσει στους κατοίκους κάθε ευθύνη: «δεν μπορούν όλοι να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες ενός προβληματικού σπιτιού, δεν φταίει εκείνος που έχει το πρόβλημα». Όπως είπε ο κ. Κέττηρος η Επιτροπή παρακολουθεί την πορεία υλοποίησης της δέσμευσης για την έναρξη εργασιών προκειμένου να τοποθετηθούν 30 ανελκυστήρες μέχρι το τέλος, με τον κ. Κέττηρο να επισημαίνει ότι είναι ένας σημαντικός αριθμός, όταν τα προηγούμενα χρόνια τοποθετήθηκαν λιγότεροι από δέκα. Όπως σημειώθηκε και παραπάνω το ζήτημα των ανελκυστήρων είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ένοικοι στις πολυκατοικίες, πράγμα που διαπιστώσαμε και οι ίδιοι, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας σε έναν από τους συνοικισμούς, όταν ηλικιωμένη κυρία του ισογείου αναζητούσε βοήθεια για να ανέβει στον τρίτο όροφο μία άλλη κυρία...
Η εικόνα εγκατάλειψης που υπάρχει σε μερικούς συνοικισμούς δεν περιποιεί τιμή στην Πολιτεία. Ευθύνη έχουν και οι κατά τόπους δημοτικές αρχές. Στη φωτογραφία πλατεία του συνοικισμού Στρόβολος ΙΙ.
Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα... (γέλια)
Στον συνοικισμό του Αγίου Μάμα, κάποια κάτοικος, εκτοπισμένη από την επαρχία Κερύνειας, σημείωσε το πρόβλημα με την καθαριότητα, αλλά και τους δημόσιους χώρους, τονίζοντας φυσικά την παλαιότητα πολλών πολυκατοικιών, κάτι που δυσκολεύει την καθημερινότητα πολλών ηλικιωμένων κατοίκων. Στο καφενείο του συνοικισμού συνταξιούχοι, δήλωσαν σκωπτικά στην ερώτησή μας ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα... Δεν έχει σημασία να παραπονιόμαστε, είπαν σχεδόν με μία φωνή, τόσα χρόνια τα λέμε και κανείς και δεν μας ακούει. Ωστόσο, σύντομα τόνισαν το ζήτημα της παλαιότητας των πολυκατοικιών, επισημαίνοντας την έλλειψη ανελκυστήρων. Ωστόσο, μας έδειξαν με ικανοποίηση τις νέες πολυκατοικίες... λέγοντας «να συνεχίσουν και με τις άλλες, όμως!». Στον συνοικισμό του Αγίου Γεωργίου στην Παλλουριώτισσα, στο καφενείο, συναντήσαμε επίσης συνταξιούχους, οι οποίοι περνούσαν την ώρα τους, και εκείνοι σημείωσαν από την πρώτη κιόλας στιγμή ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα... «λιγοστεύουμε... και δεν έχουμε κόσμο να παίζουμε χαρτιά» είπαν, βέβαια λίγη ώρα μετά οι θαμώνες μάς τόνισαν τα προβλήματα που έχουν με την παλαιότητα των πολυκατοικιών, την ελλιπή φροντίδα των κοινόχρηστων χώρων και των δρόμων, αλλά και την πρόθυμη αδιαφορία της Πολιτείας... «έρχονται, όταν έχουμε κάποιο πρόβλημα, τα κοπέλια και οι κοπέλες το όχι δεν το ξέρουν... στο Τμήμα Πολεοδομίας κι εμείς περιμένουμε. Βέβαια, όταν έχουμε εκλογές έρχονται όλοι, και μας τα λύνουν τα προβλήματα (γέλια).
«Αφήκαν μας δαμέ στην καυκάλα
Τα μεγαλύτερα προβλήματα φαίνεται ότι τα αντιμετωπίζει ο πολυπληθέστερος ίσως συνοικισμός της Λευκωσίας, ο Στρόβολος ΙΙ. Περπατώντας για δύο πρωινά στις γειτονιές του αντιληφθήκαμε αμέσως τα πολυδιάστατα προβλήματα που έχει αυτή η μεγάλη γωνιά του Στροβόλου. Ο συνοικισμός αυτός είναι σαν ένα μωσαϊκό, σε μερικά σημεία του οι ψηφίδες του, οι οικίες του και οι δρομίσκοι, είναι φωτεινές και λείες, σε άλλα δε αυτές είναι σκούρες και τραχιές. Η κα Μάρω Λουκά από τη Μόρφου, η οποία μας υποδέχθηκε στο σπίτι της, σημείωσε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι στη δική της γειτονιά είναι η καθαριότητα, κάτι που επιβεβαίωσε και η γειτόνισσά της πρόσφυγας από το Βουνό της Κερύνειας. Η κα Μάρω φυσικά δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην παλαιότητα των πολυκατοικιών, αλλά και οικιών, «Χάλασαν μία πολυκατοικία πριν από οκτώ χρόνια, έβγαλαν τα πλάσματα από μέσα και ακόμα να χτίσουν την πολυκατοικία». Σχετικά με τη φροντίδα των κοινόχρηστων χώρων και τα απορρίμματα η κα Λουκά και η φίλη της ήταν έντονες: «Με τα σκουπίδια έχουμε μεγάλο πρόβλημα, ο Δήμος δεν ενδιαφέρεται, αλλά και ο κόσμος –για να είμαστε δίκαιοι– πολλές φορές δεν προσέχει. Όμως δεν έρχονται να καθαρίσουν». Η κα Λουκά μάς είπε ότι εκείνη ήταν από τους τυχερούς, αφού μπόρεσε να κάνει ένα μικρό δάνειο για να ανακαινίσει την κατοικία της, μας τόνισε ωστόσο, ότι υπάρχουν και πολλοί που δεν μπορούν να το κάνουν. «Νομίζουν πως οι πρόσφυγες είμαστε πολίτες τρίτης κατηγορίας. Να έρθουν οι αρχές να γυρίσουν μέσα στον συνοικισμό να δουν τι γίνεται. Πού είναι ο δήμαρχος του Στροβόλου;».
Η διαφορά των νέων πολυκατοικιών από τις παλαιές είναι κραυγαλέα. Στη φωτογραφία πολυκατοικία στον Συνοικισμό του Αγίου Μάμα στη Λευκωσία και πολυκατοικία στον συνοικισμό του Αγίου Γεωργίου στην Παλλουριώτισσα.
Σε άλλη γωνιά του συνοικισμού Στρόβολος ΙΙ ένας πρόσφυγας από το χωριό Κατοκωπιά και η γειτόνισσά του από την Κυρά της Μόρφου, τους οποίους συναντήσαμε στην αυλή του πρώτου να απολαμβάνουν τον πρωινό καφέ τους, αμέσως μας έδωσαν να καταλάβουμε το μέγεθος των προβλημάτων τους με τη φράση «αφήκαν μας δαμέ στην καυκάλα να πεθάνουμε», με το ύφος τους να μην είναι θυμωμένο, όντας μάλλον συνηθισμένοι στις υποσχέσεις και «ψημένοι» στις δυσκολίες. Από την αυλή τους μας έδειξαν τις πεπαλαιωμένες πολυκατοικίες, λέγοντάς μας πως σε εκείνα τα δωμάτια υπάρχουν γέροντες και γερόντισσες που δεν έχουν βγει για πάρα πολύ καιρό.
Ο κ. Δημήτρης Γεωργιάδης, κοινοτάρχης της ενορίας Εθνομάρτυρα Κυπριανού στον Στρόβολο, είπε στην «Κ» ότι από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η έλλειψη ανελκυστήρων στις παλαιές πολυκατοικίες προς εξυπηρέτηση των ηλικιωμένων, αλλά και γενικά η παλαιότητα των κτηρίων. «Έχουν υποσχεθεί πολλές φορές ότι θα κάνουν επισκευές στις 92 κατοικίες του Συνοικισμού ΙΙ που έμειναν από τη φάση Ι, το 2010-2011, αλλά είναι εξαφανισμένοι. Κάθε χρόνο με ενημερώνουν ότι θα ξεκινήσουν, αλλά... ήμουν μικρός και γέρασα. Υπάρχουν ηλικιωμένοι που έχουν να κατέβουν τρία χρόνια».
Πολλάκις μας τέθηκε και το ζήτημα των πολυκατοικιών που εκκενώθηκαν από ενοίκους (τόσο στον Άγιο Μάμα, όσο και στους συνοικισμούς του Στροβόλου) προκειμένου να επισκευαστούν, αλλά ουδέν έχει γίνει μέχρι σήμερα, μετά από 10-15 χρόνια, με το κράτος να πληρώνει ενοίκια όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και με τα κτήρια αυτά να έχουν γίνει σημεία παραβατικότητας, «ουδείς ασχολείται, ούτε Αστυνομία, ούτε Πολεοδομία» λέει ο κ. Γεωργιάδης και συνεχίζει τονίζοντας πως έντονα είναι και τα κοινωνικά προβλήματα των κατοίκων: «Υπάρχουν προβλήματα ενδοοικογενειακά, ουσιοεξαρτημένων, δεν ασχολείται κανείς, ούτε και το Τμήμα Ευημερίας». Καταληκτικά ο κ. Γεωργιάδης είπε πως κανονικά ό,τι γίνεται για όλον τον Στρόβολο θα πρέπει να γίνεται και για εμάς εδώ, «λίγο έμεινε να μας βάλουν και τέλια γύρω και να λένε αυτός είναι ο συνοικισμός. Αυτή η χώρα είναι η χώρα του μισοδότζι και των μιλλοσφοτζισμάτων».
