ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Τρεις Κύπριοι εθελοντές στην καρδιά του πολέμου της Αρμενίας

Πώς πήραν την απόφαση να συγκροτήσουν την εθελοντική ομάδα και να πάνε στο πεδίο της μάχης, με όπλο τους την ανιδιοτελή αγάπη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Μια ομάδα τεσσάρων εθελοντών, τρεις Κύπριοι και μία Αρμένισα από την περιοχή του Αρτσάχ, οι Hagop I. (CY), Garen K. (CY), Hagop A. (CY) and Larissa S. (AR), έχουν συγκροτήσει μια εθελοντική ομάδα που στόχο έχει την επισιτιστική και υγειονομική βοήθεια των οικογενειών που έπληξε ο πρόσφατος πόλεμος στην περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ (Αρτσάχ) μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Οι οικογένειες των Κύπριων εθελοντών κατάγονται από Αρμένιους που βρήκαν καταφύγιο στην Κύπρο, μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915. Χωρίς καμία βοήθεια από συγκεκριμένο οργανισμό, χωρίς κομματική ή άλλη στήριξη, οι τέσσερις νέοι αποφάσισαν ότι το να παρακολουθούν τις εξελίξεις από την οθόνη ενός υπολογιστή και από τα δελτία ειδήσεων δεν είναι λύση έτσι πήραν την απόφαση να πάνε στο πεδίο της μάχης, με όπλο τους την ανιδιοτελή αγάπη. Η «Κ» μίλησε με τον Hagop I. και τον Garen K. για την εμπειρία τους στο Αρτσάχ, είδαν εικόνες που δεν θα ξεχάσουν ποτέ, ένιωσαν συναισθήματα που έμειναν ανεξίτηλα στις ψυχές τους.


–Πώς πήρατε την απόφαση να πάτε στο Αρτσάχ;

–Garen: Πριν από τον πόλεμο στο Αρτσάχ εργαζόμουν ως καθηγητής σε ένα λύκειο στην Ταϊλάνδη. Όταν, λοιπόν, ξεκίνησε ο πόλεμος ένιωθα ένα βαρύ συναίσθημα, γνωρίζοντας ότι ο λαός μου περνούσε τόσο δύσκολες στιγμές, βιώνοντας έναν άδικο πόλεμο από το Αζερμπαϊτζάν, δεν μπορούσα εγώ απλώς να ζω τη ζωή μου. Περίμενα, ωστόσο, να δω τι διάρκεια θα έχει αυτή η σύρραξη (το 2016 οι συμπλοκές είχαν διαρκέσει μόνο τέσσερις ημέρες). Μετά από δύο ημέρες, παρακολουθώντας όσα συνέβαιναν, συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο να είναι, δυστυχώς, ένας μεγάλος πόλεμος, ένιωσα ότι έπρεπε να βοηθήσω τον λαό μου. Αποφάσισα, λοιπόν, να παραιτηθώ από τη δουλειά μου, και να πάω στην Κύπρο, για να ενώσω τις δυνάμεις μου με εκείνες της Αρμενοκυπριακής Κοινότητας
Hagop I. Έχοντας και εγώ το ίδιο πράγμα στο μυαλό μου, ήρθα στην Κύπρο από την Αγγλία. Ήθελα να βοηθήσω τον αρμενικό λαό του Αρτσάχ. Αν και η Αρμενική Κοινότητα της Κύπρου έχει μόνο 3.500 μέλη, καταφέραμε να στείλουμε αεροπορικώς δύο κοντέινερ γεμάτα ανθρωπιστική βοήθεια στην Αρμενία (φάρμακα, ιατρικό εξοπλισμό, ρουχισμό κ.ά.). Μερικοί από εμάς εργαστήκαμε πολύ στενά, δημιουργώντας μια ανεπίσημη ομάδα, την «Artsakh Support Body - Ομάδα Στήριξης του Αρτσάχ», μια ομάδα ανεξάρτητη από οποιοδήποτε κόμμα. Όταν ο πόλεμος σταμάτησε, με τον τρόπο που σταμάτησε και εις βάρος του λαού μας, η απογοήτευσή μας ήταν τεράστια. Περισσότεροι από 5.000 στρατιώτες είχαν σκοτωθεί, 10.000 είχαν τραυματιστεί, και είχαμε 60.000 πρόσφυγες, με το 75% του Αρτσάχ να έχει χαθεί. Σύντομα, λοιπόν, συνειδητοποιήσαμε ότι η ανθρωπιστική κρίση που θα ξέσπαγε τόσο στο Αρτσάχ, όσο και στην Αρμενία, θα ήταν τεραστίων διαστάσεων. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να πάμε επί τόπου για να βοηθήσουμε όπως μπορούμε.


–Θελήσατε να βοηθήσετε με κριτήρια ανθρωπιστικά ή και ως υποχρέωση Αρμενίων προς Αρμενίους;

–Το μόνο που ξέραμε ήταν ότι έπρεπε να κάνουμε κάτι. Πριν από τον πόλεμο όλοι μας ήμασταν καλά, ζούσαμε τις ζωές μας, εργαζόμασταν, αλλά όταν βλέπεις να συμβαίνει κάτι τραγικό όπως ένας πόλεμος, όπου στρατιώτες 18-20 ετών σκοτώνονται καθημερινά, γονείς θρηνούν τα παιδιά τους, δεν είχαμε άλλη επιλογή, η καρδιά και το μυαλό μας είχαν αποφασίσει, έπρεπε να κάνουμε κάτι. Ακόμα και με ελάχιστα χρήματα, χωρίς καθόλου σχετική εμπειρία σε θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας, γνωρίζαμε ότι έπρεπε να έρθουμε στο Αρτσάχ και να βρούμε τον τρόπο να βοηθήσουμε σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση.


–Ποιους βοηθάτε και με ποιον τρόπο;

–Το κύριό μας πρότζεκτ στο Αρτσάχ μέχρι σήμερα είναι επισιτιστική βοήθεια. Προσφέρουμε τρόφιμα για ένα μήνα και προϊόντα υγιεινής για μια τετραμελή οικογένεια, κατά μέσο όρο. Οι περισσότερες οικογένειες στο Αρτσάχ είναι μεγάλες, με 4-8 παιδιά και πολύ συχνά στον οικογενειακό πυρήνα εντάσσονται και οι παππούδες.

Τις πρώτες φορές που επισκεφθήκαμε οικογένειες συναντήσαμε οικογένειες που θρηνούσαν τον γιο ή τον πατέρα, που σκοτώθηκε στο πεδίο της μάχης. Άλλες είχαν τραυματίες, αγνοούμενους, και οικογένειες που είχαν φύγει από τις εστίες τους. Φυσικά, χρειάστηκε να βοηθήσουμε και οικογένειες που ζούσαν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Κύριος στόχος μας ήταν να βοηθήσουμε τις οικογένειες που είχαν χάσει τον άνθρωπο που έφερνε το καθημερινό ψωμί στο οικογενειακό τραπέζι και όσες οικογένειες είχαν χάσει τις περιουσίες τους (πρόσφυγες).

–Ποιο είναι το κόστος της δράσης σας στο Αρτσάχ;

–Τα πακέτα τροφίμων και τα είδη υγιεινής που προσφέρουμε στις οικογένειες κοστίζουν περίπου 50 δολάρια ΗΠΑ. Αγοράζουμε τα πάντα χονδρικώς, τα συσκευάζουμε εμείς και εμείς οι ίδιοι πάλι τα μοιράζουμε στα χωριά. Στην πρώτη μας αποστολή βοηθήσαμε 150 οικογένειες, στη δεύτερη 350. Αυτή την περίοδο ετοιμάζουμε πακέτα τροφίμων και ειδών υγιεινής για 400 οικογένειες!

–Πόσο μεγάλη είναι η περιοχή στην οποία δραστηριοποιείστε; Είναι εύκολη η διαδικασία διανομής των πακέτων;

–Κατ’ αρχάς να πούμε ότι πηγαίνουμε όπου αισθανόμαστε ότι υπάρχει ανάγκη, προσπαθούμε να πηγαίνουμε στις πιο δύσκολες περιπτώσεις. Κατά την πρώτη περίοδο έχουμε επισκεφθεί πολλές οικογένειες στις πόλεις Martakert και Martuni και στα χωριά γύρω από αυτές τις δύο πόλεις. Αυτές οι περιοχές επλήγησαν σφόδρα από τις αζερικές δυνάμεις. Βεβαίως, βοηθήσαμε και οικογένειες στην πρωτεύουσα του Αρτσάχ, το Stepanakert. Τη δεύτερη περίοδο προσφέραμε τη βοήθειά μας στα χωριά κοντά στη νέα συνοριακή γραμμή, με τους Αζέρους στρατιώτες να βρίσκονται σε απόσταση λιγότερη του ενός χιλιομέτρου. Σε αυτά τα χωριά οι κάτοικοι δεν έχασαν τα σπίτια τους, έχασαν όμως την καλλιεργήσιμη γη τους, τα βοσκοτόπια τους, τα χωράφια τους. Ουσιαστικά απώλεσαν τα μέσα που τους έφερναν τα προς το ζην. Πριν από τον πόλεμο, όπως μας είπαν οι κάτοικοι, άφηναν τα ζώα τους για ελεύθερη βόσκηση στα χωράφια γύρω από τα χωριά τους. Τώρα, όμως, όταν τα ζώα περάσουν τα σύνορα, οι Αζέροι τα κρατούν. Μάλιστα, ένας χωρικός μάς είπε ότι οι Αζέροι στρατιώτες έδεσαν τα σκυλιά του, όταν αυτά πέρασαν στην πλευρά τους.

–Πώς σας υποδέχεται ο πληθυσμός;


–Ο πληθυσμός της περιοχής γενικά μας υποδέχεται με μεγάλη θέρμη. Μας ανοίγουν τα σπίτια τους με ανοικτές αγκάλες, ακόμα και σε αυτές τις πολύ δύσκολες καταστάσεις θέλουν να μας κεράσουν με οτιδήποτε έχουν στο σπίτι τους, επιμένουν να σου προσφέρουν τσάι ή καφέ. Ο κόσμος του Αρτσάχ μοιάζει πολύ με τους Κύπριους, είναι γενναιόδωροι και φιλόξενοι. Είναι πολύ συγκινητικό να βλέπεις ανθρώπους που έχασαν τόσα πολλά, να έχουν τόση ευγένεια στην καρδιά τους.

–Ποιοι είναι οι υποστηρικτές σας; Οι τοπικές αρχές είναι σε θέση να σας βοηθήσουν; Η διεθνής κοινότητα πώς σας βοηθάει;
–Κυρίως υποστηριζόμαστε από δωρεές από τις οικογένειές μας και από φίλους, κυρίως εκτός Κύπρου. Επίσης, μία μικρή ομάδα Αρμενοκυπρίων της ομάδας «Artsakh Support Body - Ομάδα Στήριξης του Αρτσάχ», που μας στηρίζει με δωρεές. Χρησιμοποιούμε, επίσης την πλατφόρμα GoFundMe, καθώς και τη σελίδα μας στο facebook. Είναι σημαντικό ότι μια ομάδα φοιτητών από ένα τοπικό πανεπιστήμιο μάς βοηθάνε σε πιο πρακτικά, αλλά σημαντικά ζητήματα, οργάνωση και μεταφορά των κιβωτίων κ.ά. Επίσης, και άλλες τοπικές και διεθνείς οργανώσεις δραστηριοποιούνται στο Αρτσάχ. Η αρμενική διασπορά είναι πολύ ενεργή στο να βοηθήσει, και είναι πολύ όμορφο να βλέπουμε Αρμένιους από τη Διασπορά να βοηθήσει με οποιονδήποτε τρόπο μπορούν.


–Θα ήθελα να μου περιγράψετε μερικές στιγμές που σκεφτήκατε ότι αυτό που κάνετε άξιζε χίλιες φορές το ταξίδι και τους κόπους σας.

–Υπάρχουν τόσες πολλές στιγμές… Νιώθεις ότι αποκτηνώνεσαι όταν ακούς φρικτές ιστορίες, όμως στο τέλος, αυτές οι ιστορίες γίνονται εφιάλτες που σε ξυπνάνε…Σε κάποιο σπίτι που επισκεφθήκαμε η σύζυγος ενός στρατιώτη περίμενε να μάθει νέα του. Ζούσε με την ελπίδα ότι θα ήταν ζωντανός και υγιής, αλλά ταυτόχρονα βίωνε και τον φόβο ότι είχε σκοτωθεί ή αιχμαλωτιστεί από τον αζερικό στρατό. Η κυβέρνηση τότε δεν βοηθούσε τις οικογένειες των αγνοουμένων… και η δική μας ήταν η μόνη βοήθεια που είχε. Για εμάς είναι δύσκολο να αισθανόμαστε καλά με αυτό που κάνουμε, επειδή ο πόνος και η θλίψη των ανθρώπων που επισκεπτόμαστε επισκιάζει κάθε μας συναίσθημα.

Μία άλλη περίπτωση είναι αυτή μιας μητέρας που έχασε στον πόλεμο τον 24χρονο γιο της. Εμείς με όλον τον σεβασμό της είπαμε ότι ήταν ένας ήρωας, εκείνη μάς απάντησε ότι δεν ήθελε έναν ήρωα, ήθελε μόνο να έχει κοντά της τον γιο της, «ήταν απλώς ένα αγόρι». Κατά κάποιο τρόπο της τον φέραμε πολύ ζεστά στη μνήμη της, και αυτό την έφερε κοντά μας, μας αγκάλιασε, και πραγματικά νιώθαμε ότι ήταν σαν να αγκάλιαζε τον γιο της, σαν να είχε μπει μόλις στο σπίτι… ο πόνος της αντήχησε στην ψυχή μου. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή τη στιγμή.

–Σήμερα, πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση στο Αρτσάχ; Εσείς νιώθετε ότι απειλείστε; Φοβάστε;
–Η κατάσταση είναι πολύ τεταμένη και πολιτικά αβέβαιη. Η ρωσική ειρηνευτική δύναμη μάς κάνει να αισθανόμαστε ασφαλείς. Το Αρτσάχ είναι κυριολεκτικά περικυκλωμένο από τις αζερικές δυνάμεις. Έχουν καταλάβει όλα τα στρατηγικά υψώματα και έχουν στρατιωτική υπεροπλία. Ποτέ δεν ξέρεις αν θα σε πυροβολήσει κάποιος ελεύθερος σκοπευτής, ή αν πέσεις σε κάποια ενέδρα… ευτυχώς δεν μας έχει συμβεί τίποτε, δόξα τω Θεώ, αλλά άλλοι δεν ήταν τόσο τυχεροί. Στο Αρτσάχ δεν υπάρχει καμία Πράσινη Γραμμή, όπως στην Κύπρο. Σε κάποια σημεία, η απόσταση μεταξύ των δύο πλευρών είναι μικρότερη του ενός χιλιομέτρου, και δεν υπάρχον παντού ειρηνευτικές δυνάμεις για προστασία του πληθυσμού. Είναι καθαρά θέμα τύχης.

–Ποιο θα λέγατε ότι είναι το μεγαλύτερο μάθημα που πήρατε έως σήμερα από την εμπειρία σας στο Αρτσάχ; Πόσο σκοπεύετε να μείνετε ακόμα;

–Θα μείνουμε όσο έχουμε πόρους και αντοχές για να συνεχίσουμε να βοηθάμε αυτούς τους ανθρώπους. Ξέρεις, δεν φοβόμαστε εύκολα, και όσο καταλαβαίνουμε ότι αυτό που κάνουμε είναι το σωστό, παίρνουμε δύναμη για να συνεχίσουμε. Το μεγάλο μάθημα που πήραμε και παίρνουμε είναι να μη θεωρείς ότι οι άλλοι θα κάνουν αυτό που πρέπει να γίνει. Αν χρησιμοποιήσεις το μυαλό σου και τη δύναμή σου για να καλυτερεύσεις μια κατάσταση, να βοηθήσεις τη ζωή ενός ανθρώπου, τότε πραγματικά μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα. Μιλώντας ή υποστηρίζοντας όντας πίσω από έναν υπολογιστή είναι εύκολο, το να κάνεις αυτό που πρέπει είναι το δύσκολο, αλλά η προσφορά πνευματικά σε ανταμείβει.

–Πόσο σοβαρή είναι η πολιτιστική καταστροφή στην περιοχή;

–Η διαφορά μεταξύ αυτού του πολέμου από τους προηγούμενους είναι η απήχηση που είχε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γνωρίζουμε τι συμβαίνει στις κατεχόμενες από τους Αζέρους περιοχές από τα βίντεο που οι στρατιώτες ανεβάζουν στο Telegram. Είδαμε νεκροταφεία να καταστρέφονται, βανδαλισμό εκκλησιών, μνημεία να γίνονται στόχοι πυροβολικού ή να κατεδαφίζονται με μπουλντόζες. Ένας πρόσφυγας που επισκεφθήκαμε μας έδειξε ένα βίντεο που βρήκε στο Telegram. Αυτό το βίντεο έδειχνε το σπίτι του να το λεηλατούν Αζέροι στρατιώτες, πίνοντας βότκα! Δυστυχώς, συμβαίνουν πολλά φρικτά πράγματα. Κάθε έννοια σεβασμού έχει χαθεί.

–Ποιο μήνυμα θα θέλετε να στείλε στην Κύπρο και στον κόσμο;

–Ευρισκόμενοι στο Αρτσάχ, έχοντας ακούσει και δει τι συμβαίνει εδώ, αντιλαμβάνεσαι ότι ακόμα και αν η κοινωνία έχει αλλάξει σε πολλά πράγματα, κάποια παραμένουν τα ίδια… Ο πόλεμος έχει ριζώσει στις ζωές μας και αν αποτύχεις στην προετοιμασία σου για να τον αντιμετωπίσεις, τότε θα πρέπει καλύτερα να είσαι και προετοιμασμένος για την αποτυχία. «Τα σουβλάκια και η μάππα εν καλά», αλλά δεν βοηθάνε σε τίποτα για να εξασφαλίσουν την ελευθερία σου.

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Κύπρος: Τελευταία Ενημέρωση

X