Δελτίο Τύπου
Τόσο παγκοσμίως, όσο και στην Κύπρο, ο τομέας του τουρισμού και της φιλοξενίας είναι από τους πρώτους που έχουν πληγεί από την πανδημία, ενώ συνεχίζει να αντιμετωπίζει πρωτόγνωρες προκλήσεις και αβεβαιότητες. Σε μια πρόσφατη δημοσίευση με τίτλο «Hospitality industry: Sectoral developments in light of the Covid-19 pandemic», η KPMG Κύπρου αναδεικνύει τις βασικές προκλήσεις και αβεβαιότητες που έχει επιφέρει ο κορωνοϊός στον τομέα της φιλοξενίας, ενώ παρουσιάζει δυνητικές ευκαιρίες αναφορικά με τον εγχώριο κλάδο σε μεσοπρόθεσμη βάση.
Πώς ο κορωνοϊός αναμένεται να επηρεάσει την οικονομία της Κύπρου;
Η εξάπλωση του Covid-19 και η εξ’ ανάγκης κοινωνική απομόνωση λόγω των μέτρων που επιβλήθηκαν, είχαν ως αποτέλεσμα να παγώσει η οικονομική δραστηριότητα ανά το παγκόσμιο. Οι τομείς του τουρισμού και φιλοξενίας, καθώς και του εμπορίου και του κατασκευαστικού κλάδου, είναι αυτοί που σημειώνουν τη μεγαλύτερη μείωση κύκλου εργασιών. Οι πιο πρόσφατες οικονομικές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2020) αναμένουν συρρίκνωση του ΑΕΠ της Κύπρου και της Ευρωζώνης κατά 7,4% και 7,7% αντίστοιχα για το 2020. Ως εκ τούτου βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη περίοδο, με ορατό το ενδεχόμενο της απώλειας εργασίας, της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, αλλά και της επιδείνωσης της δημοσιονομικής θέσης του κράτους ενόψει της στήριξης των παραγωγικών μονάδων και των βασικών πυλώνων της οικονομίας, όπως είναι τα νοικοκυριά και οι τομείς της υγείας, του εμπορίου και του τουρισμού.
Υπάρχουν προβλέψεις σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις του κορωνοϊού στον τουρισμό;
Πρόσφατες προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού αναμένουν μείωση στον αριθμό των τουριστών σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ 58% και 78% για το 2020, ανάλογα με τη χρονική στιγμή της επαναλειτουργίας των συνόρων. Αναμένεται ότι θα χρειαστούν έως και 12 μήνες προκειμένου να επανέλθουν οι αριθμοί στα προ κρίσης επίπεδα. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, στόχος του Υφυπουργείου Τουρισμού είναι να πετύχει αφίξεις τουριστών για το 2020 που να αναλογούν στο 30% των αντίστοιχων αφίξεων που είχε η Κύπρος το 2019.
Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις για την ανάκαμψη του τουρισμού στην Κύπρο;
Σαφώς η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών από τη μια, και από την άλλη η ψυχολογία των πολιτών και η γενικότερη αντιμετώπιση που θα επιδείξουν στο θέμα των ταξιδιών στο εξωτερικό. Επιπλέον αναμένεται σημαντική μείωση στις αφίξεις τουριστών, ιδιαίτερα από τις κύριες για την Κύπρο αγορές. Ενδεικτικά, αναφέρουμε ότι κατά τον μήνα Απρίλιο ο αριθμός των πτήσεων από και προς αεροδρόμια της Κύπρου μειώθηκε κατά 90% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Βέβαια, όλοι αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον το άνοιγμα των αεροδρομίων την 9η Ιουνίου, προκειμένου να αποκτήσουμε, σταδιακά, καλύτερη ορατότητα.
Η οικονομική αβεβαιότητα και οι ανησυχίες που αφορούν την προστασία της υγείας προφανώς και θα επηρεάσουν τόσο τον εγχώριο τουρισμό όσο και τον τουρισμό από ξένες αγορές, αφού υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο σημαντικό ποσοστό συμπολιτών μας να επιλέξει να μην επισκεφθεί κάποιο τουριστικό κατάλυμα στην Κύπρο. Παράλληλα, οι παραδοσιακές για την Κύπρο αγορές, όπως είναι η Μεγάλη Βρετανία και Ρωσία που αποτελούν το 53% των συνολικών αφίξεων για το 2019, δεν αναμένεται να εξέλθουν των περιοριστικών μέτρων σύντομα. Παραμένει ακόμη αβέβαιο το πώς θα ανταποκριθούν στις προκλήσεις σημαντικοί κρίκοι στην αλυσίδα του τουρισμού, όπως είναι οι αεροπορικές εταιρείες, τα ξενοδοχεία, οι χώροι εστίασης και τα ταξιδιωτικά γραφεία.
Πώς εξελίσσεται ο τομέας των ξενοδοχείων στο εξωτερικό;
Βάσει των τελευταίων στοιχείων που έχουμε, 75% των ξενοδοχείων στην Ευρώπη είναι προσωρινά κλειστά ενώ το ποσοστό πληρότητας των ανοικτών ξενοδοχειακών μονάδων δεν υπερβαίνει το 15%. Συγκριτικά με την Ευρώπη, η Κίνα βρίσκεται 7 βδομάδες μπροστά, με τα επίπεδα πληρότητας να φτάνουν το 45%. Οι βασικές προκλήσεις εστιάζονται αφενός στα αυστηρά μέτρα υγιεινής που προστίθενται στα ήδη υψηλά λειτουργικά έξοδα των ξενοδοχειακών μονάδων και αφετέρου, στον αριθμό των επισκεπτών και την πληρότητα.
Ποιες είναι οι πιθανές ευκαιρίες που μπορεί να προκύπτουν για τον τουριστικό τομέα μετά την πανδημία;
Ο τομέας του τουρισμού και της φιλοξενίας έχει αποδείξει διαχρονικά την οικονομική του ανθεκτικότητα σε κρίσεις. Μια κρίση μπορεί να επενεργήσει ως έναυσμα για αλλαγές, δίνοντας την ευκαιρία σε ευέλικτες επιχειρήσεις με όραμα για να επανεξετάσουν το λειτουργικό τους μοντέλο, προκειμένου να ανταποκριθούν στη «νέα πραγματικότητα» και να τονώσουν τη ζήτηση, τόσο εγχώρια όσο και από το εξωτερικό.
Στρατηγικές που υιοθετούν τις νέες ανάγκες της αγοράς τόσο σε θέματα ποιότητας, υγειονομικής προστασίας και πιστοποίησης, δημιουργώντας αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας για το κοινό και τους εργαζομένους, όσο και σε θέματα τιμολόγησης και ευελιξίας στην πολιτική κρατήσεων-ακυρώσεων-επιστροφών χρημάτων, μπορεί να διαφοροποιήσουν την εμπειρία του πελάτη και να διασφαλίσουν την επιτυχή προσαρμογή και μετεξέλιξη στα νέα δεδομένα.
Παρουσιάζονται, επίσης, ευκαιρίες ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών σε υφιστάμενες αλλά και νέες υπηρεσίες, που θα εξελίξουν τον τρόπο προσέγγισης με δυνητικούς πελάτες αλλά και τον τρόπο λειτουργίας και ροής εργασίας των τμημάτων μιας ξενοδοχειακής μονάδας.
Τέλος, η παρούσα συγκυρία προσφέρεται για εξέταση και αξιολόγηση ενδεχόμενων ευκαιριών για στρατηγικές συμμαχίες, συγχωνεύσεις, εξαγορές και άλλου είδους συνεργασίες, προκειμένου να θωρακιστεί η ανθεκτικότητα της επιχείρησης.
Ρένος Ιωαννίδης, Διοικητικός Σύμβουλος, KPMG Cyprus Credit Institute, rioannides@kpmg.com
