Του Μενέλαου Α. Μενελάου
Εκτελεστικού Διευθυντή
Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου
Ξεκινώντας ένα τέτοιο άρθρο η πρώτη μου σκέψη ήταν πώς να αποφύγω να το μετατρέψω σε ευχολόγιο. Ή να είναι απλά μια νεφελώδης, ζωγραφισμένη με ροζ αποχρώσεις εικόνα που θα προκαλέσει μειδίαμα και σαρκασμό. Να είναι Όραμα και όχι «όρομα». Επίσης δεν είναι κάποιο προεκλογικό μανιφέστο, ούτε μπορώ να καλύψω όλους τους τομείς σε ένα σύντομο άρθρο. Θα προσπαθήσω να επικεντρωθώ σε κάποια όμως βασικά συστατικά στοιχεία του πώς θα ήθελα να είναι η Κύπρος της επόμενης δεκαετίας.
Ένα Όραμα λοιπόν, οφείλει να είναι προκλητικό, να σε σπρώχνει μπροστά, να σε κινητοποιεί τόσο όσο να μην σε αποθαρρύνει. Την ίδια ώρα για να πάμε μπροστά πρέπει να κοιτάξουμε στο παρελθόν και στο παρόν. Να δούμε τι κάναμε μέχρι σήμερα, να το κρίνουμε όσο πιο αντικειμενικά μπορούμε και να αποφασίσουμε που θέλουμε να πάμε, μη ξεχνώντας το ποιοι είμαστε, τι αντιπροσωπεύουμε.
Ποιο είναι λοιπόν το Όραμα μας; Ποια χώρα θέλουμε να είμαστε; Τι θέλουμε να σκέφτονται οι ξένοι όταν ακούν «Κύπρος»; Σίγουρα όχι τα σκάνδαλα και η διαφθορά. Σίγουρα όχι, φτηνός τουρισμός. Σίγουρα όχι «πλυντήριο». Ποια είναι τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα; Πού θα βασιστούμε για να το πετύχουμε; Θέλω να αναφερθώ σε δύο σημαντικά στοιχεία που θεωρώ ως τα θεμέλια της υλοποίησης του όποιου οράματος για την Κύπρο του μέλλοντος.
Το πρώτο, αφορά στη Συμμετοχή. Την Κύπρο του 2030 (και του 2040) θα ήθελα να την συνδιαμορφώσουμε πολλοί. Θα έπρεπε να την είχαμε σχεδιάσει ήδη. Πιστεύω ακράδαντα στη συλλογική σοφία, στην επιστημοσύνη αλλά και το ένστικτο του λαού μας. Στην Κύπρο του 2030 θα ήθελα σίγουρα να έβλεπα περισσότερη διαβούλευση, περισσότερη συμμετοχή. Δεξαμενές σκέψης, ανοικτές συζητήσεις, κριτική και προτάσεις βασισμένες σε στοιχεία και δεδομένα και όχι απλά σε ιδεολογία. Διαβουλεύσεις έγκαιρα σχεδιασμένες και υλοποιημένες όχι απλά για να πούμε ότι τις κάναμε (διότι έτσι προνοεί ο νόμος ή το επικοινωνιακό πλάνο) αλλά επειδή πραγματικά εμπιστευόμαστε τη διαδικασία. Στέκω στη συμμετοχή, επειδή αποτελεί προϋπόθεση για την οποιαδήποτε θετική αλλαγή επιθυμούμε. Η απουσία και η αποχή μεγάλου ποσοστού του πληθυσμού και ιδιαίτερα της νεολαίας, διαιωνίζει την υφιστάμενη κατάσταση, επιτρέπει στο κατεστημένο να εδραιώνεται ακόμα περισσότερο, εκτρέφει τον νεποτισμό και γαλουχεί τις επόμενες γενιές καθρεφτίζοντας το κακό παρελθόν μας. Στην Κύπρο του 2030 θα ήθελα να δω τη συμμετοχή να πηγαίνει πέραν της έκφρασης απόψεων στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Να μεταφράζεται σε συμμετοχή σε κοινωνικές και πολιτικές ομάδες, εθελοντικές οργανώσεις, σε ακτιβισμό, σε δημόσιες διαβουλεύσεις για την παραγωγή πολιτικής και φυσικά στις δημοκρατικές διαδικασίες. Στις ψηφοφορίες. Η ευθύνη για το καταρτισμό ψηφοδελτίων αντάξιων των προσδοκιών της κοινωνίας ανήκει στα κόμματα. Όμως, ο τελικός λόγος και η τελική ευθύνη είναι ατομική. Άρα στην Κύπρο του 2030 θα ήθελα να δω ψηφοδέλτια με άτομα που έχουν την Ακεραιότητα ως βασικό προσόν και αποδεδειγμένη όρεξη για κοινωνική προσφορά. Και θα ήθελα να δω μια ζωηρή κοινωνία να τα εντοπίζει και να τα υποστηρίζει.
Το δεύτερο σημείο που θέλω να θίξω είναι αυτό της Παιδείας. Χρειαζόμαστε μια μετατόπιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Επικέντρωση όχι μόνο στις γνώσεις, αλλά και στις δεξιότητες, τον χαρακτήρα και τη διαδικασία αναστοχασμού και δια βίου μάθησης. Θέλω μια Κύπρο που να είναι πρότυπο παραγωγής νέων με κριτική σκέψη, φιλομάθεια και επιστημονική περιέργεια. Από το νηπιαγωγείο στο πανεπιστήμιο. Νεολαία που ακολουθεί την επιστημονική μέθοδο πριν σχηματίσει άποψη ή παρασυρθεί από τον κάθε λαϊκιστή, έχει επίγνωση των εξελίξεων σε παγκόσμια κλίμακα και που δεν χάνει επαφή με την ενσυναίσθηση και τον ανθρωπισμό της. Μια Παιδεία που ξεκινά από το σπίτι και την οικογένεια και συμπληρώνεται στο Σχολείο και την Κοινωνία. Που θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάληψη μελετημένων ρίσκων, την καινοτομία και την επιχειρηματική αξιοποίηση της διανόηση μας. Που θα έχει πολίτες ψηφιακά, χρηματοοικονομικά και μιντιακά (media) εγγράμματους.
Μια τέτοια Παιδεία, θα οδηγήσει στην αξιοποίηση των όσων σήμερα θεωρούμε κινδύνους και απειλές, ως ευκαιρίες για ανάπτυξη και ευημερία. Μπορεί μια τέτοια Παιδεία να μας οδηγήσει στην μετατροπή της Κύπρου του 2030 και του 2040 σε ένα Περιφερειακό και Παγκόσμιο Κέντρο υγείας, θεραπείας και αποθεραπείας; Μπορεί να μας μετατρέψει σε ένα κέντρο εξαγωγής τεχνογνωσίας και τεχνολογίας αξιοποίησης της ηλικιακής ενέργειας; Του νερού και της υδροπονίας, έρευνας και ανάπτυξης;
Όλα αυτά γιατί; Για πoιο αποτέλεσμα; Για μια Κύπρο, που οι πολίτες της είναι ευτυχισμένοι. Για ένα Κράτος Προνοίας με δομές που στηρίζουν την οικογένεια. Που δημιουργεί ευκαιρίες για όλους. Για την ύπαιθρο, για τα άτομα με αναπηρίες, για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, της ισότητας των φύλων. Μια Κύπρο με λυμένο το Κυπριακό.
Τελικά κατέληξα ίσως εκεί που φοβόμουν. Ένα «ροζ» ευχολόγιο. Ζητούμε όμως πολλά; Εγώ υποστηρίζω πώς όχι. Υπάρχουν εκεί έξω τα άτομα που μπορούν να μας εμπνεύσουν για να τα επιδιώξουμε; Υπάρχει η επιστημοσύνη και ο επαγγελματισμός για να μας καθοδηγήσει; Πιστεύω πως ναι. Μπορούμε; Ναι, μπορούμε. Αρκεί να το θελήσουμε και πράξουμε τα δέοντα. Αλλιώς, ναι, θα παραμείνει ένα ευχολόγιο.
