Της Δωρίτας Γιαννακού
Ριζική ανατροπή των δεδομένων στα ταξί φέρνει η κυβέρνηση με τη μεταρρύθμιση του κλάδου των επαγγελματιών οδηγών ταξί να είναι προ των πυλών. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων καταρτίζει στρατηγική με επίκεντρο την επανεξέταση της χορήγησης νέων αδειών ανά επαρχία, τη ρύθμιση των κομίστρων, την αυστηρότερη εποπτεία και την εφαρμογή της νομοθεσίας. Η μεταπώληση αδειών έναντι δεκάδων χιλιάδων ευρώ, η απουσία ταξιμέτρων, η αναρχία στα αεροδρόμια και η ασυδοσία στην τιμολόγηση, οδηγούν πλέον σε παρεμβάσεις βαθιάς τομής, οι οποίες αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή το επόμενο διάστημα. Χρονικός ορίζοντας υλοποίησης της μεταρρύθμισης του κλάδου είναι ο Απρίλιος του 2026, καθώς πρόθεση των αρμοδίων αρχών είναι να προλάβουν την καλοκαιρινή τουριστική σεζόν και τις βουλευτικές εκλογές του Μαΐου.
Όπως πληροφορούμαστε, το αρμόδιο υπουργείο σε συνεργασία με την Αρχή Αδειών και το Τμήμα Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ), άρχισε να διαβουλεύεται με τους επαγγελματικούς φορείς του κλάδου, με στόχο μια εκ βάθρων αναδιάρθρωση του συστήματος.
Τα ανοικτά θέματα είναι πολλά και προκαλούν αθέμιτο ανταγωνισμό και σοβαρά ζητήματα ασφάλειας στον κλάδο, τονίζει στην «Κ» ο υπουργός Μεταφορών Αλέξης Βαφειάδης. Τα δεδομένα στην κυπριακή αγορά έχουν διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό από το 1990 και ως εκ τούτου κρίνεται επιτακτική ανάγκη όπως ο κλάδος των επαγγελματιών οδηγών ταξί εκσυγχρονιστεί, επισήμανε ο αρμόδιος υπουργός.
Άδειες και πειρατεία
Από την πειρατεία και την παράνομη μεταφορά επιβατών, μέχρι την ανισοκατανομή αδειών, την έλλειψη προσωπικού, αλλά και την απροθυμία μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση, η πραγματικότητα στον τομέα των ταξί εμφανίζεται σύνθετη και προβληματική.
Ο τομέας αντιμετωπίζει πλήθος στρεβλώσεων και δυσλειτουργιών, οι οποίες, αν δεν εξεταστούν ενδελεχώς στο πλαίσιο μεταρρυθμίσεων, θα κλονίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και θα βλάψουν το τουριστικό προϊόν της χώρας μας. Πρωταρχικής σημασίας ζήτημα αποτελεί η ρύθμιση της χορήγησης αδειών ανά επαρχία. Όπως μας αναφέρθηκε, στην κάθε επαρχία διαπιστώνονται διαφορετικές ανάγκες και ως εκ τούτου κρίνεται επιτακτική μια διαφορετική αντιμετώπιση. Η ανάγκη για αποτελεσματικότερη διαχείριση του τομέα μεταφορών καθιστά επιτακτική τη ρύθμιση της χορήγησης επαγγελματικών αδειών ταξί ανά επαρχία, με στόχο τη διαφάνεια, την ορθολογική κατανομή των αδειών και τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Μελέτες καταδεικνύουν ότι κάποιες περιοχές, όπως η Πάφος, έχουν σοβαρή έλλειψη ταξί, ενώ άλλες, όπως η Λεμεσός ή η Λάρνακα, παραμένουν αυτοεξυπηρετούμενες. Η νέα πολιτική χορήγησης επαγγελματικών αδειών ταξί θα βασίζεται σε γεωγραφικά και κοινωνικά κριτήρια, καλύπτοντας πραγματικές ανάγκες, όπως τουριστικές ζώνες και απομακρυσμένες κοινότητες.
Η θέσπιση σαφών κριτηρίων, βάσει των ιδιαιτεροτήτων κάθε γεωγραφικής περιοχής και των πραγματικών αναγκών μετακίνησης των πολιτών αναμένεται ότι θα συμβάλει ουσιαστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον κλάδο, θα περιορίσει τα κακώς κείμενα και θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του επαγγέλματος του οδηγού ταξί.
Ένα άλλο παρεμφερές ζήτημα είναι η μεταπώληση των αδειών στη μαύρη αγορά για ποσά που ξεπερνούν τις €60 - €80 χιλιάδες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπομισθώνονται με €800 τον μήνα. Αυτό δημιουργεί μια στρεβλή αγορά, όπου νεοεισερχόμενοι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν χωρίς υπέρογκο κόστος.
Την ίδια ώρα, υπό τον φακό της μεταρρύθμισης τίθεται και η ανοικτή πληγή της πειρατείας που ταλανίζει τον τομέα διαχρονικά. Εκτός από το ότι τέτοιου είδους φαινόμενα στερούν πόρους από το κράτος, προκαλούν αδικία εις βάρος νόμιμων επαγγελματιών και κρίσιμα θέματα ασφάλειας για τους πολίτες. Η πειρατεία, όπως επισημάνθηκε, δεν περιορίζεται μόνο σε μη αδειοδοτημένα οχήματα αλλά παρατηρείται και από αδειούχους επαγγελματίες που χρησιμοποιούν οχήματα χωρίς άδεια. Παράλληλα, οι αρμόδιοι φορείς θέτουν επί τάπητος και την αντιμετώπιση της πειρατείας από τα κατεχόμενα μέσω της ενδεχόμενης επιβολής προστίμων.
Το ζήτημα της πειρατείας σχετίζεται και με την μη χορήγηση-έκδοση των νέων αδειών από τις αρχές του 2000, την ώρα που τόσο ο πληθυσμός όσο και ο τουρισμός έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Κόμιστρα και ταξίμετρα
Βασικές προτεραιότητες της υπό μελέτη μεταρρύθμισης στον τομέα είναι η εφαρμογή ενιαίων κομίστρων μέσω ταξιμέτρων, η καθολική χρήση POS (Point of Sale) και η επιβολή αυστηρών ελέγχων για την τήρησή τους. Η σημερινή κατάσταση χαρακτηρίζεται από χαοτική τιμολόγηση, απουσία ταξιμέτρων, και αποδοχή ή απόρριψη καρτών κατά το δοκούν.
Ταυτόχρονα, η νέα στρατηγική την οποία θα θέσει ενώπιον των επαγγελματιών οδηγών ταξί το αρμόδιο υπουργείο σε συνάρτηση με την Αρχή Αδειών και το ΤΟΜ θα περιλαμβάνει και ειδικές άδειες για επαγγελματίες που εξυπηρετούν ξενοδοχεία ή άτομα με αναπηρίες. Γίνονται ακόμα σκέψεις για επανεκκίνηση της συζήτησης γύρω από τα βαν, τα αγροτικά ταξί και τις πλατφόρμες τύπου Bolt, κ.ά.
Χάος στα αεροδρόμια
Η εικόνα στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου αναδεικνύει την ανάγκη άμεσων ρυθμίσεων και παρεμβάσεων στον κλάδο των επαγγελματιών οδηγών ταξί. Πιο συγκεκριμένα, όπως πληροφορούμαστε, δεν υπάρχει έλεγχος για τις γνωστές πιάτσες ενώ παρατηρούνται και υποκλοπές πελατών. Η έλλειψη ρύθμισης στα αεροδρόμια και ειδικά στον αερολιμένα της Πάφου, έχει οδηγήσει σε καταγγελίες για ανεξέλεγκτες συνθήκες, καταλήψεις στάσεων λεωφορείων και παραπλανητικές πρακτικές προς επιβάτες. Οι αρμόδιες αρχές προσανατολίζονται σε ολοκληρωμένη ρύθμιση της πιάτσας, ώστε να εξασφαλίζεται ισονομία και διαφάνεια.
Όχι στην ηλεκτροκίνηση
Απογοητευτικά ήταν τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου χορηγιών για αγορά ηλεκτρικών ταξί, σύμφωνα με το ΤΟΜ. Αν και οι επιχορηγήσεις συμπεριελάμβαναν ποσά της τάξης των €20.000 ανά όχημα, η ανταπόκριση από τους επαγγελματίες οδηγούς ήταν απογοητευτικά χαμηλή. Ανασταλτικά λειτούργησαν όπως φαίνεται ζητήματα που αφορούν την ελλιπή υποδομή φόρτισης, την αξιοπιστία των οχημάτων και την οικονομική βιωσιμότητα μιας τέτοιας μετάβασης.
Τέλος, στον πυρήνα της στρατηγικής που θα καταρτιστεί μέχρι τον Απρίλιο του 2026 θα τεθεί και το ζήτημα της έλλειψης επαγγελματιών οδηγών, με το υπουργείο να διερευνά την έλευση εργαζομένων από τρίτες χώρες. Την ίδια ώρα η διά βίου επιμόρφωση των οδηγών προτείνεται ως βασικό βήμα για την αναβάθμιση του κλάδου.
