Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου επαναλαμβάνει τις έντονες ανησυχίες της για ενδεχόμενες τροποποιήσεις του νόμου των εκποιήσεων, όπου επί της ουσίας θα καταστήσουν τη διαδικασία εκποίησης, πρακτικά ανενεργή.
Σύμφωνα με επιστολή που απέστειλε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, Κωνσταντίνος Ηροδότου προς το Υπουργείο Οικονομικών και συγκεκριμένα προς το Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου, Γιώργο Παντελή, ενδεχόμενες νέες τροποποιήσεις του νόμου οι οποίες θα αποσκοπούν σε αποδυνάμωση του εργαλείου των εκποιήσεων, θα επιφέρουν πρόσθετους κινδύνους για τις τράπεζες σε μια ιδιαίτερα αβέβαιη περίοδο. Τονίζει δε, πως, σε περίπτωση προτάσεων για τροποποίηση του Νόμου, θα πρέπει να διενεργηθεί σχετική διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πριν την όποια ψήφισή τους σε νόμο, όπως προνοείται από σχετικά άρθρα της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απόφασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Σύμφωνα με την επιστολή του Διοικητή, από στοιχεία ημερομηνίας αναφοράς 31 Δεκεμβρίου 2020 από τράπεζες που καλύπτουν το 83% των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα, η περίμετρος που επηρεάζεται από τις τελευταίες τροποποιήσεις του νόμου καλύπτει το 43% των ΜΕΔ των τραπεζών αυτών.
Όπως αναφέρει, στο τέλος Μάρτη 2021, το 48% των ΜΕΔ παρουσίαζε καθυστερήσεις πέραν των 5 ετών, ενώ ποσοστό 64% παρουσίαζε καθυστερήσεις πέραν των 2 ετών, δηλαδή η αδυναμία αποπληρωμής των συγκεκριμένων δανειοληπτών δεν συνδέεται με την κρίση του κορωνοϊού.
Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που παρουσιάζει ο κ. Ηροδότου στον κ. Παντελή, οι διαδικασίες εκποίησης που έγιναν από τις τράπεζες κατά τα 2 τελευταία τρίμηνα, δηλαδή βάσει της ημερομηνιακής περιμέτρου, μέχρι τέλος του 2020 και τέλος Μαρτίου 2021, αφορούσαν αγροτεμάχια που η μέση αγοραία αξία τους είναι σημαντικά μικρότερη των 250 χιλιάδων ευρώ. Επομένως, όπως τονίζει ο Διοικητής στην επιστολή, οι τελευταίες τροποποιήσεις επηρεάζουν αρνητικά τον εξορθολογισμό των ισολογισμών των τραπεζών.
Βάσει του πίνακα που επισυνάπτεται στην επιστολή του Διοικητή, μέχρι το τέλος 2020 «επιστολή τύπου ΙΑ» ως % του συνόλου των επιστολών που έχουν σταλεί ανέρχεται στο 65% και μέχρι το τέλος Μάρτη ανέρχεται στο 55%. Η μέση αγοραία αξία ήταν 83 χιλιάδες ευρώ και 66 χιλιάδες ευρώ αντίστοιχα.
Την ίδια ώρα, οι πωλήσεις κατά τον πρώτο πλειστηριασμό ως % των συνολικών πωλήσεων που έχουν επιτυχώς ολοκληρωθεί ανέρχεται στο τέλος 2020 στο 61% και στο τέλος Μάρτη στο 73%. Η μέση αγοραία αξία τους ανέρχεται στα 27 χιλιάδες ευρώ και στα 50 χιλιάδες ευρώ αντίστοιχα.
Το τρίπτυχο των πρόσθετων κινδύνων για τις τράπεζες
Εν συνεχεία, στην επίμαχη επιστολή καταγράφεται πως οι νέες τροποποιήσεις θα αποδυναμώσουν το εργαλείο των εκποιήσεων, ενώ παράλληλα πρώτον δεν θα υπάρχουν τα κατάλληλα κίνητρα για να προχωρήσουν οι τράπεζες σε συνεργασία με τους δανειολήπτες σε βιώσιμες αναδιαρθρώσεις κάτι που επηρεάζει αρνητικά και τις δύο πλευρές. Δεύτερον, σύμφωνα με τον Διοικητή, ενδέχεται να αυξηθεί ο ηθικός κίνδυνος και το ενδεχόμενο να επηρεαστεί αρνητικά η κουλτούρα αποπληρωμής των δανειοληπτών που εξυπηρετούν τα δάνειά τους. Τρίτον, ο κ. Ηροδότου επισημαίνει ότι, δημιουργούνται πρόσθετα προβλήματα στο στρατηγικό σχεδιασμό των τραπεζών εξορθολογισμό των ισολογισμών τους.
Ζήτημα η χρηματοοικονομική σταθερότητα
Στην επιστολή τονίζεται ότι εάν, δεν υπάρχουν τα κατάλληλα κίνητρα, με ένα σωστά διαμορφωμένο σταθερό και ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο, για επίλυση των διαφορών μεταξύ δανειοληπτών και τραπεζών ελλοχεύει ο κίνδυνος της κοινωνικοποίησης των ζημιών εις βάρος των υγιών μονάδων της οικονομίας και αυξάνει τον κίνδυνο στη χρηματοοικονομική σταθερότητα.
Αυστηρό βλέμμα Φρανκφούρτης
«Πέραν των πιο πάνω, την τελευταία περίοδο έχουν εντατικοποιηθεί και οι ανησυχίες των Ευρωπαϊκών Θεσμών σχετικά με το νόμο των εκποιήσεων. Η Ευρωπαική Επιτροπή καταγράφει τις εν λόγω ανησυχίες εγείροντας παράλληλα και το θέμα των πρόσθετων προβλέψεων που ενδεχομένως να χρειαστεί να αναγνωρίσουν οι τράπεζες, επηρεάζοντας αρνητικά τους ισολογισμούς τους», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Ηροδότου.
Αύξηση ΜΕΔ όταν αποσυρθούν τα μέτρα στήριξης
Πρόσθετα, ο κ. Ηροδότου κάνει αναφορά σε συνέντευξη της κ. Ελίζαμπεθ Μακόλ, μέλος του SSM, στο ΚΥΠΕ, που ανάφερε ότι αναμένεται αύξηση των ΜΕΔ όταν αποσυρθούν τα διάφορα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί προς την αντιμετώπιση της πανδημίας, ωστόσο είναι αβέβαιο –χρονικά ομιλώντας- πότε θα παρουσιαστεί αυτή η αύξηση. Συνεχίζοντας, ο SSM συστήνει την έγκαιρη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου, μέσω της υλοποίησης σωστά σχεδιασμένων αναδιαρθρώσεων. Όσον αφορά τις τροποποιήσεις που είχαν γίνει πέρυσι με τις οποίες δόθηκε η δυνατότητα προσφυγής στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο για παράβαση του κώδικα συμπεριφορά και παράταση των προθεσμιών για τα διάφορα βήματα της διαδικασίας, αναφέρει ότι, θα μπορούσαν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στις τράπεζες και να προκαλέσουν περαιτέρω καθυστερήσεις.
Τέλος, υπογραμμίζεται ότι, οι οίκοι αξιολόγησης εξακολουθούν να τονίζουν στις εκθέσεις τους ότι τα ΜΕΔ είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυπριακή οικονομία, με αρνητικές αναφορές στις αλλεπάλληλες τροποποιήσεςι του νόμου των εκποιήσεων.
