Kathimerini.gr
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης είναι ο νέος πρόεδρος του Eurogroup, επικρατώντας στη διαδικασία έναντι του Βέλγου υπουργού Οικονομικών, Βίνσεντ βαν Πέτεγκεμ. Η εκλογή του Ελληνα υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επισφραγίζει μια ιστορική επιστροφή: η χώρα που βρέθηκε στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους είναι πλέον στο τιμόνι του κρίσιμου οικονομικού οργάνου της Ευρωζώνης.
«Ενας Ελληνας υπουργός Οικονομικών ως πρόεδρος του Eurogroup; Μόλις πριν από 10 χρόνια, αυτή η ιδέα θα ήταν αδιανόητη», σχολίαζε ο αρθρογράφος της Handelsblatt λίγο πριν τις κάλπες, ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε: «Ο Πιερρακάκης διαθέτει στοιχεία που θα μπορούσαν να κάνουν πολλούς συναδέλφους του να ζηλέψουν».
Το πρόγραμμα
Λίγες ημέρες πριν την ψηφοφορία, ο κ. Πιερρακάκης είχε παρουσιάσει στους πρέσβεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. τις βασικές του προτεραιότητες: την ενίσχυση της λεγόμενης «Ενωσης Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων», το ψηφιακό ευρώ, τις δημογραφικές προκλήσεις και την ελληνική εμπειρία δημοσιονομικής προσαρμογής ως παράδειγμα για μια πιο ανταγωνιστική, ανθεκτική και ενιαία ευρωπαϊκή οικονομία. Ο νέος πρόεδρος αναλαμβάνει επίσημα καθήκοντα στις 12 Δεκεμβρίου, με θητεία διάρκειας 2,5 ετών.
Το Eurogroup, που από άτυπο φόρουμ το 1997 εξελίχθηκε σε κεντρικό πυλώνα της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης, απέκτησε ισχύ κυρίως μέσα από το ξέσπασμα της οικονομικήε κρίσεις σε ώρες της Ε.Ε.– και ειδικά την ελληνική. Οι αποφάσεις του επηρέασαν όλες τις φάσεις της ελληνικής περιπέτειας: από την πίεση του πρώτου προέδρου Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ για παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη, έως την απειλή του Grexit στην εποχή Ντάισελμπλουμ, και από την περίοδο δημοσιονομικής ανάκαμψης υπό τον Μάριο Σεντένο μέχρι το σημερινό «success story» που παρακολούθησε η προεδρία Ντόναχιου.
Ενας θεσμός που κάποτε δεν κρατούσε ούτε πρακτικά, έγινε ο μηχανισμός παραγωγής οικονομικής πολιτικής της Ευρώπης – και αυτό, σε μεγάλο βαθμό, λόγω των ελληνικών εξελίξεων. Σήμερα, η Ελλάδα διεκδίκησε και κέρδισε την προεδρία ενός θεσμού που η ίδια συνέβαλε να αναβαθμιστεί.
Νέο «προφίλ αξιοπιστίας»
Η υποψηφιότητα Πιερρακάκη στηρίχτηκε και από το νέο «προφίλ αξιοπιστίας» της χώρας: μια Ελλάδα που, από παράδειγμα δημοσιονομικών παθογενειών, εξελίχθηκε σε υπόδειγμα μεταρρυθμιστικής συνέπειας. Η καθοριστική ανάμειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων ενίσχυσε αυτή την εικόνα, παρουσιάζοντας τη χώρα ως σταθερό και αξιόπιστο εταίρο σε μια περίοδο διεθνών αναταράξεων, από την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, έως τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον εμπορικό πόλεμο δασμών των ΗΠΑ.
Η νίκη του Ελληνα υπουργού δεν θεωρούνταν δεδομένη. Ο Βαν Πέτεγκεμ είχε εμπειρία πέντε ετών στο Eurogroup και θέση αναπληρωτή πρωθυπουργού στο Βέλγιο, χώρα-έδρα πολλών ευρωπαϊκών θεσμών. Ωστόσο, η άρνηση της βελγικής κυβέρνησης να διαθέσει τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας προκάλεσε δυσαρέσκεια στους Ευρωπαίους εταίρους, ενισχύοντας τη δυναμική της ελληνικής υποψηφιότητας. Παράλληλα, το θετικό momentum της ελληνικής οικονομίας λειτούργησε υπέρ του Πιερρακάκη.
Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι πολιτικές επαφές υψηλού επιπέδου: ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με ηγέτες και ομολόγους τις προηγούμενες ημέρες, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και ο ίδιος ο κ. Πιερρακάκης πραγματοποίησαν σειρά επαφών και ταξιδιών – από το Βερολίνο και το Δουβλίνο, έως τη Ρώμη και, ενδεχομένως, το Παρίσι.
Προσωπική επιτυχία και στρατηγικό κέρδος
Η ατζέντα που παρουσίασε ο νέος πρόεδρος, από την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς έως την τεχνολογική αυτονομία της Ευρώπης και το ψηφιακό ευρώ, φάνηκε να βρίσκει ακροατήριο σε ένα περιβάλλον όπου η Ε.Ε. αναζητεί νέο βηματισμό και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Η εκλογή του δεν αποτελεί μόνο προσωπική επιτυχία αλλά και στρατηγικό κέρδος για τη χώρα. Η Ελλάδα αποκτά απευθείας πρόσβαση στο κέντρο των οικονομικών αποφάσεων της Ενωσης, ενώ ενισχύει τη φωνή της σε ζητήματα που αφορούν τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τα νησιωτικά κράτη και τις μεταναστευτικές πιέσεις στα εξωτερικά σύνορα.
Ακόμη, η ελληνική παρουσία θα ενισχυθεί σε διεθνή οικονομικά fora στα οποία η χώρα μέχρι σήμερα δεν συμμετέχει αυτοτελώς: οι συνεδριάσεις του G7, του G20, του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου το Eurogroup έχει θεσμικό ρόλο.
Από «μαύρο πρόβατο» της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Ελλάδα περνά σε ρόλο συνδιαμορφωτή των αποφάσεων της Ευρωζώνης. Κι αυτό καθιστά την εκλογή Πιερρακάκη κάτι περισσότερο από συμβολική: αποτελεί την επίσημη επιβεβαίωση της ελληνικής επιστροφής στον ευρωπαϊκό πυρήνα.
