Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ξεκίνησε άλλη μια εβδομάδα πολιτικής αντιπαράθεσης στη Βουλή των Αντιπροσώπων με πεδίο αρένας το τραπεζικό που κάθε τόσο βρίσκεται στο επίκεντρο. Ο λόγος ήταν αναφορές που έφτασαν από καταναλωτές προς τους Βουλευτές πως αμέσως μετά την ανακοίνωση του Σχεδίου επιδότησης επιτοκίου για στεγαστικά οι τράπεζες αύξησαν τα επιτόκια τους, κάνοντας λόγο για κατάχρησή του. Ταυτόχρονα, υπήρξε και καταγγελία για χρεώσεις οι οποίες ήταν μη επαναλαμβανόμενες και θα βάρυναν τη σύναψη του δανείου δίχως να υπήρχε σχέση με τα επιτόκια και τα περιθώρια.
Ωστόσο, βάσει των όσων ακούστηκαν εντός της Επιτροπής Οικονομικών, το περιθώριο του επιτοκίου που έχει τεθεί από τις τράπεζες είναι δικαιολογημένο βάσει των δεδομένων της οικονομίας στην παρούσα φάση. Σύμφωνα με μία καταγγελία που «έφτασε κοντά» στους βουλευτές της Επιτροπής, μία τουλάχιστον τράπεζα ενώ είχε δώσει σε ένα πελάτη τιμή στεγαστικού στις αρχές Ιουνίου «χ», όταν πήγε να συζητήσει ξανά για το ίδιο στεγαστικό η τιμή που του είπαν από την ίδια τράπεζα, από το ίδιο κατάστημα ήταν κατά 300 μονάδες βάσης αυξημένο (από 1,95% στο 2,25%). Πέραν τούτου, για το δάνειο εκείνο την πρώτη φορά που συζήτησε με την τράπεζα, του είχε βάλει και κάποιες χρεώσεις παραπάνω. Εν συνεχεία, για τις συγκεκριμένες χρεώσεις η συγκεκριμένη τράπεζα τις απέσυρε και είχε κάνει λάθος. Για το επιτόκιο όμως που εντέλει παρουσιάστηκε αυξημένο τη δεύτερη φορά στον εν λόγω πελάτη για τη σύναψη του δανείου, δεν υπήρξε η όποια αλλαγή και γι’ αυτό προχώρησε και στην καταγγελία και ήρθε στην προσοχή των βουλευτών.
Το θέμα με τίτλο "Οι κίνδυνοι και επιπτώσεις που προκύπτουν από την τακτική των τραπεζών να υπερχρεώνουν τους δανειολήπτες με πιο υψηλά επιτόκια και επιβαρύνσεις για δάνεια με κρατική επιδότηση", εγγράφηκε για αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από πρόταση των βουλευτών κ. Στέφανου Στεφάνου, Άριστου Δαμιανού, Αντρέα Καυκαλιά, Άγγελου Βότση, Μαρίνου Μουσιούττα και Άννας Θεολόγου.
Μιλώντας ενώπιον της Επιτροπής ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, Γιώργος Παντελή, ανέφερε πως φαινόμενα υπερχρεώσεων είχαν ανησυχήσει το Υπουργείο Οικονομικών κατά τη δημιουργία του Σχεδίου Επιδότησης Επιτοκίων είτε για στεγαστικά, είτε για επιχειρηματικά δάνεια και πως θα μπορούσαν να προκύψουν. Ωστόσο, κατέστησε σαφές πως αν το περιθώριο (οροφή περιθωρίου) στο δάνειο θα είναι πέραν του 2,25%, τότε δεν θα είναι επιλέξιμο για να επιδοτηθεί το δάνειο (άρα και το επιτόκιο του) από το κράτος.
«Αυτό το ανώτατο περιθώριο του 2,25% συν το euribor θα παραμείνει καθ’ όλη τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου. Το περιθώριο που θα καθοριστεί την ημέρα σύναψης του δανείου θα συνεχίσει μέχρι την αποπληρωμή του. Το Euribor από την άλλη δεν καθορίζεται από τις τράπεζες και είναι το μόνο που θα μπορεί να αλλάξει», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Συνεχίζοντας για τα του περιθωρίου, ο κ. Παντελή εξήγησε ότι, «εντός του 2019 υπήρχαν τράπεζες με λιγοστά μη εξυπηρετούμενα δάνεια και τα επιτόκια τους βάσει και της καλής πορείας της οικονομίας κυμαίνονταν γύρω στο 2%. Οι ίδιες τράπεζες, όπως είπε, πλέον έχουν ανεβάσει το περιθώριο, στο 2,20% - 2,22%, ενώ τον Μάρτιο, πριν ξεκινήσει καν έρθει η κρίση της πανδημίας στην Κύπρο, το ύψος του περιθωρίου ήταν στο 2,1%. Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος της καταγγελίας για τις χρεώσεις που στην αρχή πήγαν να προστεθούν, αλλά εντέλει η τράπεζα τις απέσυρε, ανέφερε πως, αρχικώς είχαν προστεθεί στον συγκεκριμένο πελάτη κόστος σύναψης δανείου, το οποίο ανερχόταν στο 1% του κόστους του δανείου. Ωστόσο, η καταγγελία αυτή «ήρθε κοντά» στο ΥΠΟΙΚ και το χειρίστηκε αναλόγως. Από την άλλη, ο κ. Παντελή τόνισε πως καταγγελίες για διαφορά του περιθωρίου από 1,95% στο 2,25% δεν «έφτασε κοντά» στο ΥΠΟΙΚ.
Εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου από πλευράς της ανέφερε πως περιπτώσεις για επιτόκια και διαφορές τύπου όπως αυτές που ήταν η καταγγελία για το 1,95% - 2,25%, τόνισε πως, η ΚΤΚ δεν επεμβαίνει στην επιτοκιακή πολιτική των τραπεζών, αλλά προβαίνει μόνο σε συστάσεις και δεν μπορεί να προχωρήσει σε έλεγχο.
Όχι κάποια τακτική
Λαμβάνοντας το λόγο η εκπρόσωπος του Συνδέσμου Τραπεζών κ. Δήμητρα Βαλιαντή – Πλατή εξήγησε πως, από τη μελέτη που προέβη ο Σύνδεσμος δεν εντοπίστηκε κάποια «τακτική» των τραπεζών αύξησης των περιθωρίων στα δάνεια. Όπως είπε, μία μόνο τράπεζα αύξησε το επιτόκιό της, αλλά όχι αδικαιολόγητα κατά την άποψη του Συνδέσμου. Υπογράμμισε πως, πριν την ανακοίνωση του Σχεδίου επιδότησης επιτοκίων από το κράτος, η τράπεζα άλλαξε τα επιτόκια προς τα πάνω, λόγω του αυξημένου ρίσκου λόγω της πανδημίας και λόγω του ότι ήταν χαμηλότερα από τις άλλες συστημικές τράπεζες. «Ανεξαρτήτως του Σχεδίου, θα το αύξανε», τόνισε χαρακτηριστικά. Πέραν τούτου, η κ. Βαλιαντή – Πλατή απαντώντας σε σχετική ερώτηση των βουλευτών ξεκαθάρισε πως, υπάρχει ευθυγράμμιση μεταξύ των επιτοκίων δανείων που εμπίπτουν στο Σχέδιο και επιτοκίων που θα λάβει ο ίδιος δανειολήπτης για δάνεια που δεν εμπίπτει στο Σχέδιο Επιδότησης των Επιτοκίων.
Καταλήγοντας, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Άγγελος Βότσης σημείωσε πως είναι πολύ θετικό που και το Υπουργείο Οικονομικών και ο Σύνδεσμος Τραπεζών ήταν σε εγρήγορση και εξέτασαν εις βάθος την καταγγελία, που εντοπίστηκαν τα όποια λάθη, διορθώθηκαν λάθος, και έγινε ανάλογος χειρισμός.
