Του Απόστολου Τομαρά
Η υπογραφή του Μνημονίου Συναντίληψης για την ηλεκτρική διασύνδεσης Κύπρου και Αιγύπτου αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη με ευρύτερες προεκτάσεις τόσο στο ενεργειακό ισοζύγιο της ανατολικής Μεσογείου όσο και της ενεργειακής ασφάλειας της Κύπρου. Το ηλεκτρικό καλώδιο EuroAfrica Interconnector, ουσιαστικά έρχεται να προστεθεί σε άλλα δυο σημαντικά ενεργειακά έργα που βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης και που σχετίζονται άμεσα με το στόχο της Ε.Ε για άρση της ενεργειακής απομόνωσης των κρατών μελών. Το πρώτο αφορά το άλλο ηλεκτρικό καλώδιο το EuroAsia Interconnector και το δεύτερο τον αγωγό ΦΑ EastMed που στόχο έχει να μειώσει την εξάρτηση των ευρωπαϊκών αγορών από το ρωσικό ΦΑ και να καλύψει την αυξημένη ζήτηση. Η αξία των τριών ενεργειακών έργων για την Κύπρο είναι πολλαπλή αν ληφθεί υπόψη πως ενισχύεται σημαντικά η ενεργειακή ασφάλεια της, ενώ προσθέτει σημαντικά στην πολιτική της Ε.Ε. Η ολοκλήρωση των δυο ηλεκτρικών καλωδίων προς τον ευρωπαϊκό χώρο θα δώσει την δυνατότητα αμφίδρομης πρόσβασης της Κύπρου στα ηλεκτρικά δίκτυα της Ευρώπης αποτρέποντας φαινόμενα παρόμοια με αυτά που ακολούθησαν της καταστροφής στο Μαρί. Συνάμα η διέλευση των δυο καλωδίων από κυπριακό έδαφος θα προσθέσει στο γεωπολιτικό προφίλ της χώρας μιας και ενισχύεται ο ρόλος της, στους υπό δημιουργία ενεργειακούς διαδρόμους της ανατολικής Μεσογείου.
O EuroAfrica
Το ηλεκτρικό καλώδιο θα ξεκινήσει από την Αίγυπτο και θα ενωθεί με τα ευρωπαϊκά ηλεκτρικά δίκτυα μέσω Ελλάδας. Το τμήμα Αίγυπτος-Κύπρος θα είναι 498 χλμ. και το χαμηλότερο σημείο της υποθαλάσσιας διασύνδεσης θα φτάνει τα 2,200 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το κόστος κατασκευής για την πρώτη φάση της διασύνδεσης Αιγύπτου-Κύπρου με δυνατότητα μεταφοράς 1000MW κατά το Στάδιο 1 εκτιμάται σε 1 δις ευρώ, με σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες. Η διασύνδεση Κύπρου-Ελλάδας (Κρήτη) θα τεθεί σε λειτουργία έως τον Δεκέμβριο του 2023 και παράλληλα με αυτήν, η διασύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας Αιγύπτου-Κύπρου θα ολοκληρωθεί επίσης έως τον Δεκέμβριο του 2023.
Οι υποδομές
Πέρα από την ισχυρή στήριξη σε πολιτικό επίπεδο η Κύπρος έχει προχωρήσει σε όλες εκείνες της ενέργειες προκειμένου το έργο να υλοποιηθεί σύντομα. Στο πνεύμα αυτό έχουν εκδοθεί οι σχετικές άδειες για τις υποδομές που θα δημιουργηθούν επί κυπριακού εδάφους. Η τελική άδεια που ουσιαστικά ανάβει το πράσινο φως για την κατασκευή του σταθμού μετατροπής HVDC. Επίσης το Τμήμα Πολεοδομίας έχει εγκρίνει από τον Νοέμβριο του 2019 την πολεοδομική άδεια για το σταθμό μετατροπής HVDC με ισχύ 2.000 MW, καθώς και τα σημεία προσαιγιάλωσης του υποθαλάσσιου καλωδίου που συνδέει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου και της Αιγύπτου με την Ελλάδα (Κρήτη) και την ΕΕ. Τον Ιούνιο του 2019, υπεγράφη η 33ετής συμφωνία μίσθωσης γης στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για την κατασκευή του σταθμού μετατροπής HVDC στην Κύπρο, με τον φορέα υλοποίησης του έργου να έχει την επιλογή να ανανεώσει τη μίσθωση για δύο ακόμη περιόδους 33 χρόνια το καθένα. Οι απαραίτητες περιβαλλοντικές, τεχνικές και άλλες μελέτες έχουν ήδη ολοκληρωθεί.
Ο EuroAsia
Το άλλο ηλεκτρικό καλώδιο της περιοχής θα ξεκινά από το Ισραήλ και το πρώτο τμήμα του, μήκους 310 χιλιομέτρων, μέσω των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών των δυο χωρών θα καταλήγει στον σταθμό μετατροπής στην περιοχή Κοφίνου. Το δεύτερο τμήμα του καλωδίου, 898 χιλιομέτρων, θα ξεκινά από τον σταθμό της Κοφίνου, υπόγεια μέχρι την θαλάσσια περιοχή Αλαμινού και υποθαλάσσια στη συνέχεια, μέσα από τα Διεθνή Χωρικά Ύδατα θα κατευθυνθεί προς την ελληνική υφαλοκρηπίδα με κατάληξη την περιοχή Κορακιά Ηρακλείου όπου προβλέπεται σύνδεση με υφιστάμενη γραμμή μεταφοράς δυναμικότητας 150 Kw.
Προφίλ – οφέλη
Το ηλεκτρικό καλώδιο θα είναι συνολικού μήκους 1208 χιλιομέτρων. Το μεταφερόμενο ηλεκτρικό ρεύμα από συνεχές θα μετατρέπεται σε εναλλασσόμενο και θα διοχετεύεται στα εθνικά δίκτυα. Το καλώδιο μπορεί να λειτουργεί αμφίδρομα σε όλη την διαδρομή. Η πόντιση του καλωδίου θα γίνει με ειδικό πλοίο και με υποβρύχιο τηλεκατευθυνόμενο όχημα (ROV) με το οποίο η εκσκαφή του πυθμένα και η τοποθέτηση του καλωδίου θα γίνεται ταυτόχρονα. Το δε μέγιστο βάθος πόντισης του καλωδίου θα προσεγγίζει τα 2400 μέτρα. Με βάση τις μελέτες σημαντικά θα είναι τα οικονομικά οφέλη του έργου τα οποία έχουν υπολογισθεί στα 10 δις ευρώ. Το καλώδιο ηλεκτρικής ενέργειας θα έχει συνεισφορά στο στόχο του 10% της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε.
