Kathimerini.gr
Μια σειρά από θεάματα αυτόν τον μήνα ίσως έδωσαν την εντύπωση ότι η μάχη του Πεκίνου με τις ΗΠΑ έχει σχεδόν τελειώσει. Αρχικά, ο Ναρέντρα Μόντι της Ινδίας και ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας περπάτησαν χέρι χέρι για να συναντήσουν τον Σι Τζινπίνγκ στη διάσκεψη του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης. Στη συνέχεια, ο Κινέζος πρόεδρος προέβαλε τη στρατιωτική ισχύ της χώρας σε μια παρέλαση στο Πεκίνο, πλαισιωμένος από τους Ρώσους και Βορειοκορεάτες ομολόγους του. Ο πρόεδρος Τραμπ, εν τω μεταξύ, έχει μειώσει την αμερικανική ισχύ εκφοβίζοντας φίλους και συμμάχους.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Σι έχει αναπτύξει στενή σχέση με τον Πούτιν, βοηθώντας στη διατήρηση της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας. Η Ουάσιγκτον ταυτόχρονα έχει υποστεί αυτοπροκαλούμενες πληγές από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο. Οι δασμοί του ωθούν την οικονομία των ΗΠΑ σε ύφεση, οι φορολογικές περικοπές του θα προσθέσουν τρισ. δολάρια στο ήδη υψηλό χρέος της κυβέρνησης και οι πολιτικές του υπονομεύουν το δολάριο. Οι εμπορικοί πόλεμοι του προέδρου των ΗΠΑ έχουν επίσης προκαλέσει ανταγωνισμό με συμμάχους όπως ο Καναδάς και η Ευρώπη. Επιπλέον, όσο περισσότερο ο Τραμπ υιοθετεί αυταρχικές πολιτικές στο εσωτερικό, τόσο πιο δύσκολο είναι για τις ΗΠΑ να ισχυριστούν ότι στηρίζουν τη δημοκρατία.
Ωστόσο, ενώ το κατηγορητήριο εναντίον του Τραμπ είναι μεγάλο, οι ΗΠΑ παραμένουν πολύ μεγαλύτερη οικονομία, με ΑΕΠ 29 τρισ. δολαρίων, σε σύγκριση με τα 19 τρισ. δολάρια της Κίνας. Η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να έχει στρατιωτικό και τεχνολογικό πλεονέκτημα έναντι του Πεκίνου. Και παρόλο που οι Ευρωπαίοι και οι Ανατολικοασιάτες σύμμαχοί της είναι δυσαρεστημένοι, δεν πρόκειται να την εγκαταλείψουν. Παράλληλα, η περαιτέρω επιθετική πορεία της Κίνας συγκαλύπτει σοβαρές αδυναμίες. Για πολλά χρόνια, στήριζε την ανάπτυξη επενδύοντας σε έργα με ελάχιστη ή καθόλου οικονομική απόδοση. Αυτό οδήγησε σε μια μαζική επέκταση των πιστώσεων, η οποία αυξήθηκε στο 287%, ανοίγοντας νέα πορεία στην παραγωγή το 2024 από 113% το 2008, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών. Μέρος του δανεισμού έχει πλέον αποδυναμωθεί και η οικονομία επιβραδύνεται.
Η Κίνα είναι επίσης εθισμένη στις εξαγωγές. Ενώ έχει μειώσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ, πουλάει περισσότερα αγαθά αλλού. Πολλές χώρες ανησυχούν τώρα για το ενδεχόμενο το Πεκίνο να διοχετεύσει προϊόντα όπως ηλεκτρικά αυτοκίνητα και ηλιακούς συλλέκτες στις αγορές τους. Η χώρα αντιμετωπίζει άλλωστε μια σοβαρή δημογραφική μετάβαση. Ο πληθυσμός της θα μειωθεί κατά 12% έως το 2050, σε σύγκριση με αύξηση 9% στις ΗΠΑ. Και υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με το ποιος θα αντικαταστήσει τον Σι.
Θα μπορούσε λοιπόν αυτή να είναι μια στιγμή που οι λεγόμενες «μεσαίες δυνάμεις» μπορούν να ασκήσουν επιρροή, ανεξάρτητα από την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο; Ενώ υπάρχουν ευκαιρίες για να συνεργαστούν χωρίς τις υπερδυνάμεις, δεν θα είναι εύκολο. Πάρτε, για παράδειγμα, την Ε.Ε. Δεν μπορεί να αφήσει τη Ρωσία να νικήσει την Ουκρανία – και για να το πετύχει αυτό, η Ουάσιγκτον πρέπει να συνεχίσει να παρέχει στο Κίεβο τουλάχιστον κάποια υποστήριξη. Ετσι, παρά τον εκφοβισμό του Τραμπ, συμφώνησε σε μια μονόπλευρη εμπορική συμφωνία. Πράγματι, ο πόλεμος στην Ουκρανία θα επανακαθορίσει την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων. Μια νίκη για τη Ρωσία ήταν νίκη για την Κίνα και ήττα για τις ΗΠΑ. Αλλά αν η Ουκρανία αποφύγει την ήττα, η Ευρώπη θα λάβει ώθηση. Η Pax Americana μπορεί να φθίνει· αλλά το μέλλον μπορεί να μην είναι ούτε η Pax Sinica.
