ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

Μ. Καμμάς στην «Κ»: Στόχος να αναχαιτιστεί ένα νέο κύμα ΜΕΔ

Μιχάλης Καμμάς: Να είμαστε προσεκτικοί η κρίση στον τομέα της υγείας να μην εξελιχθεί σε χρηματοπιστωτική ή δημοσιονομική

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα

Πολλές οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν οι τράπεζες, ωστόσο η κυριότερη πρόκληση είναι να αναχαιτιστεί ένα νέο κύμα δημιουργίας Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στην Κύπρο. Στη συνέντευξή του στην «Κ» ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Τραπεζών, Μιχάλης Καμμάς, τονίζει πως σίγουρα μπορεί να έγιναν και λάθη ή καταγράφηκαν παραλείψεις σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που καταβλήθηκε και ακόμη συνεχίζεται για συγκράτηση της πανδημίας και των επιπτώσεών της. Εντούτοις, ο κ. Καμμάς δεν θεωρεί ότι είναι η κατάλληλη ώρα να ασκήσουμε κριτική για όλες τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει και συνεχίζουν να καταβάλλουν τόσο το κράτος όσο και ιδιωτικοί οργανισμοί που διαχειρίζονται την κρίση. Τέλος, ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Τραπεζών αναφέρει πως το κράτος έχει κατορθώσει μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία, να ανταποκριθεί στο μέγεθος των δυνατοτήτων του στηρίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις, λόγω και της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής των προηγούμενων χρόνων.

- Θεωρείτε πως η κυπριακή οικονομία έδειξε σημαντικές αντιστάσεις στην πανδημία;

- Κοιτάξτε, σημαντικοί τομείς για την κυπριακή οικονομία όπως ο τουρισμός και οι συναφείς με αυτόν κλάδοι έχουν επηρεαστεί άμεσα και σε μεγάλο βαθμό από την πανδημία. Την ίδια ώρα μεγάλος αριθμός εργαζομένων και επιχειρήσεων έμειναν για μεγάλα διαστήματα αδρανείς. Παρόλα αυτά, έχουμε δει τη ρευστότητα που έχουν τα χρηματοδοτικά ιδρύματα να στηρίζει νοικοκυριά και επιχειρήσεις αλλά και την οικονομική δραστηριότητα να καταγράφει ένα από τα μικρότερα αρνητικά πρόσημα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

- Ποιες είναι οι προκλήσεις για τις τράπεζες το 2021 βάσει της δικής σας οπτικής για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο;

- Οι συνθήκες που έχει δημιουργήσει και στη δική μας οικονομία η πανδημία δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για ασφαλείς εκτιμήσεις αναφορικά με το μέλλον, ακόμη κι αν αναφερόμαστε σε έναν χρονικό ορίζοντα μερικών μηνών. Παρόλα αυτά, ο τραπεζικός τομέας το 2021 έχει να χειριστεί κάποιες βασικές προκλήσεις που άπτονται των οικονομικών επιπτώσεων του κορωνοϊού. Κυριότερη πρόκληση για τις τράπεζες είναι η διαχείριση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που δεν θα είναι σε θέση να επανέλθουν σε κανονική φάση αποπληρωμής των χρεών τους, όπως ήταν πριν την έναρξη του μορατόριουμ αναστολής δόσεων. Αυτή είναι, ίσως, και η μεγαλύτερη πρόκληση για τις τράπεζες αφού ο στόχος είναι να αναχαιτιστεί ένα νέο κύμα δημιουργίας Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στη χώρα μας. Παράλληλα, οι τράπεζες εστιάζουν σε δύο βασικούς στόχους:

• Στη χορήγηση νέων δανείων σε βιώσιμες και φερέγγυες επιχειρήσεις και νοικοκυριά, κάτι που θα τονώσει και την προσπάθεια επανάκαμψης της οικονομίας μας.

• Στην περαιτέρω υιοθέτηση και εφαρμογή ψηφιακών λύσεων, υπηρεσιών και εργαλείων τόσο σε επίπεδο εσωτερικών διαδικασιών, όσο και στο επίπεδο των καναλιών εξυπηρέτησης του κοινού, με σκοπό την παροχή ασφαλέστερων, ταχύτερων και πιο απλών τραπεζικών υπηρεσιών.

Όχι ακόμα κριτική

- Τι μαθήματα μπορούμε να αντλήσουμε από αυτήν την περίοδο και πώς θα κρίνατε την αντίδραση της πολιτείας και του ιδιωτικού τομέα απέναντι στην πανδημία;

- Τα μαθήματα είναι πολλά και σε διάφορα επίπεδα. Από τις αντοχές και την προληπτική πολιτική που πρέπει να έχει η πολιτεία μας γενικά, μέχρι την καλή οργάνωση, τη συνεργασία και την κατανόηση που ως κοινωνία οφείλουμε να επιδεικνύουμε για να ξεπερνούμε τις δυσκολίες. Πραγματικά όμως, δεν πιστεύω ότι είναι η κατάλληλη ώρα να ασκήσουμε κριτική για όλες τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει και συνεχίζουν να καταβάλλουν τόσο το κράτος όσο και ιδιωτικοί οργανισμοί που διαχειρίζονται την κρίση. Σίγουρα μπορεί να έγιναν και λάθη ή καταγράφηκαν παραλείψεις, σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια που καταβλήθηκε και ακόμη συνεχίζεται για συγκράτηση της πανδημίας και των επιπτώσεών της.

Περαιτέρω, αυτό το διάστημα ενδείκνυται όπως εστιάσουμε στα θετικά, σε όσα συλλογικά πετύχαμε και βεβαίως να κρατήσουμε τις γνώσεις και τις εμπειρίες που έχουμε αποκτήσει για το μέλλον. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι μέσα στην κρίση είδαμε το σύστημα υγείας της χώρας μας να αντέχει παρά τις τεράστιες πιέσεις που δέχτηκε, είδαμε επαγγελματίες υγείας να υπερβάλλουν εαυτόν, κάναμε άλματα ως κοινωνία στα θέματα ψηφιοποίησης, ως τράπεζες στηρίξαμε και ανακουφίσαμε την πληγείσα οικονομία κάτι το οποίο συνεχίζεται, και το κράτος εξακολουθεί να στηρίζει σημαντικά την απασχόληση και τις επιχειρήσεις. Εστιάζουμε σε αυτά και καταγράφουμε, με σκοπό να βελτιώσουμε τα όποια κενά πιθανώς υπήρξαν κατά το ιδιαίτερα δύσκολο έτος που μας πέρασε, αντιμετωπίζοντας μια πρωτόγνωρη σε παγκόσμια κλίμακα κρίση στον τομέα της υγείας η οποία ακόμη συνεχίζεται.

Ευελιξία και αντανακλαστικά

- Θεωρείτε πως αυτή είναι η χρονική στιγμή για να ανοίξει συζήτηση αναφορικά με την επανεξέταση του οικονομικού μοντέλου της Κύπρου;

- Πολλές φορές, συνήθως σε περιόδους κρίσης, γίνεται αναφορά σε «αλλαγή του μοντέλου της οικονομίας». Εκείνο που κατά την άποψή μου χρειάζεται είναι ευελιξία και γρήγορα αντανακλαστικά ούτως ώστε να αξιοποιούμε και τα θετικά της οποιασδήποτε κρίσης. Η χώρα μας εδώ και δεκαετίες έχει κτίσει δομές, μηχανισμούς, εργαλεία και μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που ασχολούνται με την παροχή υπηρεσιών, από τον τουρισμό έως τις επαγγελματικές υπηρεσίες (λογιστικές, νομικές και διοικητικές υπηρεσίες). Οι υπηρεσίες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της κυπριακής οικονομίας, η οποία λόγω της θέσης και άλλων εν γένει χαρακτηριστικών της δεν μπορεί να μετατοπίσει το βάρος της οικονομίας της στην βιομηχανία λόγου χάριν ή στον πρωτογενή τομέα.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι διαρκώς να στοχεύουμε στη διαφάνεια, στη γρήγορη απονομή δικαιοσύνης, στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην ολοένα και αυξανόμενη αξιοποίηση της τεχνολογίας. Επιπρόσθετα ως μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να μάθουμε να αξιοποιούμε το εύρος της ενιαίας αγοράς, ενώ ταυτόχρονα είναι επιθυμητό να λαμβάνουμε υπόψη και να εφαρμόζουμε όσον το δυνατό τα βέλτιστα πρότυπά της όσον αφορά το επιχειρείν. Αυτά τα στοιχεία θα θέσουν τις βάσεις για επανεκκίνηση της οικονομίας μας, η οποία μάλιστα θα διευρύνει τις προοπτικές μακράς περιόδου οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας προς όφελος του συνόλου της χώρας μας και των επόμενων γενεών.

- Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βρίσκεται συνεχώς ενώπιον σημαντικών προκλήσεων (μνημόνιο 2013, κατάρρευση συνεργατισμού, πανδημία) με αποτέλεσμα βασικοί δημοσιονομικοί δείκτες όπως το δημόσιο χρέος και το δημοσιονομικό έλλειμμα να μην παρουσιάζουν ικανοποιητικές αποδόσεις. Θεωρείτε πως υπάρχει κίνδυνος εκτροχιασμού;

- Κατ΄ αρχάς θα πρέπει να τονίσω ότι θέτω τον εαυτό μου στην κατηγορία ανθρώπων που πιστεύουν πολύ στη δημοσιονομική πειθαρχία που αποσκοπεί σε υγιή δημοσιονομικά, διότι με αυτό τον τρόπο μπορείς να έχεις και μια πιο ευέλικτη κοινωνική πολιτική. Θα ήθελα να αναφέρω ότι σήμερα το κράτος, κατά την άποψή μου, έχει κατορθώσει μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον που δημιούργησε η πανδημία, να ανταποκριθεί στο μέγεθος των δυνατοτήτων του στηρίζοντας νοικοκυριά και επιχειρήσεις, λόγω και της συνετής δημοσιονομικής πολιτικής των προηγούμενων χρόνων.

Όντως, σήμερα το δημόσιο χρέος έχει αυξηθεί και δημιουργούνται ελλείμματα απόρροια -κυρίως- των μέτρων που εφαρμόστηκαν για στήριξη του τομέα της υγείας, της απασχόλησης και των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας. Γι’ αυτό τον λόγο, όπως έχω αναφέρει και στο πρόσφατο παρελθόν, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί η κρίση στον τομέα της υγείας να μην εξελιχθεί είτε σε χρηματοπιστωτική ή δημοσιονομική κρίση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Διαφάνεια για προσέλκυση επενδύσεων

- Οι πολιτογραφήσεις σταμάτησαν. Ποιους τρόπους πρέπει να χρησιμοποιήσει η πολιτεία για προσέλκυση πραγματικών και με προστιθέμενη αξία άμεσων ξένων επενδύσεων;

- Αρχικά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το πρόγραμμα από μόνο του δεν ήταν πηγή κινδύνου για τη χώρα, όμως διακόπηκε διότι έτυχε εκμετάλλευσης και μη σωστής εφαρμογής. Εκείνο που ως πολιτεία οφείλουμε να επικεντρωθούμε είναι πρώτα και κύρια στα θέματα διαφάνειας, άμεσων εποπτικών, αποτρεπτικών και διωκτικών μηχανισμών, μέσω αντίστοιχων ή και νέων θεσμών ή οργάνων που θα διασφαλίζουν την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους και των οργάνων του.

Η διαφάνεια επίσης είναι άμεσα συνδεδεμένη και με την οικονομική ανάπτυξη και κυρίως με την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, ανεξαρτήτως κλάδου, διότι για τον κάθε σοβαρό ξένο επενδυτή είναι σημαντικό ότι εκεί που θα επενδύσει τα χρήματά του να υπάρχει σταθερό νομικό και φορολογικό πλαίσιο, τάξη και ορθή σειρά στις διαδικασίες και γρήγορη απονομή δικαιοσύνης. Συνεπώς έχω έντονη την πεποίθηση ότι αν και η ανάπτυξη της πατρίδας μας είναι συνδεδεμένη με τις επενδύσεις από το εξωτερικό ή την παροχή υπηρεσιών προς τρίτους, θα πρέπει άμεσα να διαλύσουμε κάθε σκιά γύρω από το όνομα της χώρας μας.

Ως τραπεζικός τομέας έχουμε ήδη διανύσει πολλά χιλιόμετρα σε αυτή τη διαδρομή, αφού μετά την κρίση του 2013 εκτός των επιχειρησιακών και λειτουργικών αλλαγών δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών, των εργαλείων και συστημάτων και βέβαια σε επίπεδο εκπαίδευσης του προσωπικού για τα θέματα πάταξης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Ως συνέχεια των προσπαθειών μας εφαρμόστηκε ενημερωτική εκστρατεία σε ΗΠΑ και ΕΕ προς ανανέωση και βελτίωση της εικόνας, που είχαν αρμόδια ξένα σώματα και οργανισμοί για την Κύπρο. Τα αποτελέσματα των εν λόγω προσπαθειών συνοψίζονται στην πρόσφατη αξιολόγηση της Moneyval, σε θετικές - πλέον- αναφορές ξένων ΜΜΕ και κυρίως στη σύναψη νέων συμφωνιών με ανταποκρίτριες τράπεζες για συναλλαγές σε δολάριο.

Ανάγκη για εκπαίδευση των νέων

- Μήπως είναι καιρός να εξεταστεί το ζήτημα της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης των πολιτών από τη νεαρή κιόλας ηλικία;

- Η ανάγκη της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τις ψηφιακές δεξιότητες θα πρέπει το συντομότερο να καταστούν κορυφαίες προτεραιότητες τόσο για το εκπαιδευτικό σύστημα όσο και τους έχοντες την ευθύνη για νομοθέτηση αλλά και εφαρμογή πολιτικών αποφάσεων. Θα πρέπει να σημειώσω ότι εδώ και πέντε συναπτά έτη ως Σύνδεσμος εφαρμόζουμε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και το Junior Achievement το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Ξοδεύοντας Έξυπνα» το οποίο απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες της 6ης Τάξης Δημοτικών Σχολείων. Επίσης, φέτος για πρώτη φορά προχωρήσαμε στην εφαρμογή ενός νέου προγράμματος, αυτή τη φορά για μαθητές Γυμνασίων.

Ταυτόχρονα, έχω παρατηρήσει ότι στις πρωτοβουλίες για χρηματοοικονομική εκπαίδευση έχουν αναμειχθεί επίσης και άλλοι οργανισμοί όπως Πανεπιστήμια και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ενώ σχετικό θέμα έχει πρόσφατα συζητηθεί και σε επίπεδο Βουλής των Αντιπροσώπων. Συνεπώς, το πρώτο ή τα πρώτα βήματα έχουν ήδη γίνει και σχετίζονται κυρίως με τον εντοπισμό του κενού που υπάρχει στην κοινωνία αναφορικά με τη γνώση για βασικά χρηματοοικονομικά θέματα. Από εκεί κι έπειτα οι διάφορες πρωτοβουλίες και δράσεις θα πρέπει να έρθουν κοντά, να οργανωθούν και να τεθούν υπό ένα ευρύ εθνικό πλαίσιο χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο από μικρή ηλικία θα πρέπει να στοχεύουμε στο κτίσιμο ενημερωμένων και καταρτισμένων νέων, οι οποίοι στο μέλλον ως ενήλικες καταναλωτές, δανειολήπτες, επιχειρηματίες ή νοικοκύρηδες θα λαμβάνουν σωστότερες και καλύτερες αποφάσεις και θα κάνουν συνετές επιλογές σε σύγκριση με τις προηγούμενες γενιές.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ

Άλλα άρθρα συγγραφέα

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα

Οικονομία: Τελευταία Ενημέρωση

X