

Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι συναλλαγές μέσω «πλαστικού χρήματος» αποδεικνύονται ο «βασιλιάς» των συναλλαγών στην Κύπρο. Υπάρχει μία σταθερή ανοδική πορεία από το πρώτο εξάμηνο του 2022 μέχρι και το τέλος του 2024, με τις ανέπαφες κυρίως πληρωμές να φέρνουν έναν γρήγορο και ασφαλή τρόπο εξόφλησης. Η χρήση του «πλαστικού χρήματος» αυξάνεται συνεχώς και εδραιώνεται ως η νέα κανονικότητα στις πληρωμές. Στη νέα τριμηνιαία έκδοση του Τμήματος Στατιστικής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου που βγήκε την προηγούμενη Πέμπτη, καταγράφεται πως το 74% του όγκου των συναλλαγών που έγιναν στην Κύπρο στο δεύτερο μισό του 2024, έγιναν μέσω «καρτών πληρωμών», κοινώς, μέσω «πλαστικού χρήματος». Έχουν νικήσει κατά κράτος όλους τους άλλους τύπους συναλλαγών, αφού ο δεύτερος κατά σειρά μεγαλύτερος όγκος συναλλαγών στην Κύπρο πραγματοποιείται με μεταφορές πιστώσεων, φτάνοντας μόλις το 16%. Στο γράφημα το οποίο είναι διαθέσιμο, το 4% του όγκου των συναλλαγών πραγματοποιήθηκαν με «ηλεκτρονικό χρήμα», ενώ επίσης 4% πραγματοποιήθηκαν με «άμεσες χρεώσεις». Οι επιταγές αποδεικνύεται ότι δεν τυγχάνουν πλέον μεγάλης απήχησης, αφού μόλις 1% του όγκου των συναλλαγών πραγματοποιήθηκαν μέσω «επιταγών» στο δεύτερο μισό του 2024. Αντίστοιχα, κατά 1% είχαν πραγματοποιηθεί συναλλαγές μέσω «εμβασμάτων». Σημειώνεται πως η Κεντρική Τράπεζα δεν παράσχει διαθέσιμα στοιχεία για συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα με μετρητά (cash), αλλά μπορεί να θεωρηθεί ότι οι συναλλαγές με πλαστικό χρήμα «κλέβουν» κομμάτι της μερίδας των συναλλαγών που γίνονται με μετρητά. Ο όγκος των συναλλαγών πάντως που έγινε από όλα τα μέσα πληρωμής στο δεύτερο μισό του 2024, εκτός των μετρητών, κινήθηκε στα 160 εκατ.
Από τις αρχές του 2022 μέχρι και τα τέλη του 2024 ο όγκος των συναλλαγών μέσω πλαστικού χρήματος αυξήθηκε κατά 4%, αφού στο πρώτο εξάμηνο του 2022 ήταν στο 70%. Τα δεδομένα από αρχές του 2022 μέχρι και τα τέλη του 2024 σχετικά με τον όγκο των συναλλαγών για τις άλλες κατηγορίες μέσων πληρωμών έχουν ποσοστιαίες αλλαγές, αλλά όχι της τάξης του 4% όπως των καρτών πληρωμών. Αξιοσημείωτο πως, η χρήση των επιταγών φαίνεται να περιορίζεται ολοένα και περισσότερο, αφού ο όγκος των συναλλαγών μέσω επιταγών στις αρχές του 2022 ήταν στο 3% και στα τέλη του 2024 στο 1%. Μείωση παρατηρείται και στον όγκο των συναλλαγών μέσω εμβασμάτων, καθώς αρχές του 2022 πραγματοποιούνταν κατά 2%, ενώ στα τέλη του 2024 περιορίστηκαν στο 1%. Αντιθέτως, αυξητική φαίνεται η τάση του όγκου των συναλλαγών μέσω ηλεκτρονικού χρήματος, καθώς στις αρχές του 2022 ήταν στο 3% και πλέον ανέβηκε μία ποσοστιαία μονάδα, στο 4%. Ο όγκος των συναλλαγών που έγινε από όλα τα μέσα πληρωμής στο πρώτο μισό του 2024, εκτός των μετρητών, κινήθηκε στα 110 εκατ.
Οι επιταγές αποδεικνύεται πως δεν τυγχάνουν πλέον μεγάλης απήχησης, αφού μόλις 1% του όγκου των συναλλαγών πραγματοποιήθηκαν μέσω «επιταγών» στο δεύτερο μισό του 2024
Με μεταφορές πιστώσεων
Όσον αφορά στην αξία των συναλλαγών ανά μέσο πληρωμής, η Κεντρική αναφέρει πως στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 το 83% πραγματοποιήθηκαν μέσω «μεταφορών πιστώσεων». Όπως καταγράφεται στα στοιχεία, είναι σταθερά το μεγαλύτερο μέσο πληρωμής, αφού από τις αρχές του 2022 ήταν στο 81%. Για να έχουμε όμως εικόνα για το 83% και το 81% πώς αποτιμάται σε εκατομμύρια ευρώ, στο πρώτο εξάμηνο του 2022 οι εν λόγω συναλλαγές αφορούσαν το 81% των 105 εκατομμυρίων ευρώ συναλλαγών, ενώ στο δεύτερο μισό του 2024 το 83% αφορούσαν λίγο κάτω από 140 εκατ. ευρώ. Αν και ο όγκος των συναλλαγών, όπως μας δείχνει η Κεντρική, πραγματοποιείται μέσω «πλαστικού χρήματος», η αξία μέσω καρτών πληρωμών στα τέλη του 2024 ήταν στο 6%. Στις αρχές του 2022 ήταν στο 5%. Ενδιαφέρον έχει και το στατιστικό που αφορά στην αξία των συναλλαγών που έγιναν μέσω επιταγών. Στις αρχές του 2022 ήταν το 9%, ενώ στα μέσα του 2024 έχουν μειωθεί ποσοστιαία στο 7%.
Προτιμούν διά ζώσης
Σύμφωνα με τα στοιχεία του γραφήματος της Κεντρικής Τράπεζας, οι πληρωμές με κάρτα γίνονται κατά πλειοψηφία με φυσική παρουσία. Μιλώντας εκ πρώτης για τον όγκο των συναλλαγών, βλέπουμε πως, αν και παραμένει ισχυρή η πληρωμή με κάρτα με φυσική παρουσία, σιγά-σιγά αλλάζει η τάση. Στο πρώτο εξάμηνο του 2022 για παράδειγμα, γίνονταν κατά 73% οι πληρωμές με κάρτα μέσω φυσικής παρουσίας, ενώ στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 οι πληρωμές αυτές μειώθηκαν κατά 2% και έφτασαν στο 71%. Από την αντίπερα όχθη, διαδικτυακά πραγματοποιήθηκε το 27% των πληρωμών με κάρτα στο πρώτο εξάμηνο του 2022, έναντι 29% στο δεύτερο εξάμηνο του 2024. Ο συνδυασμός των δύο παραπάνω στοιχείων συνθέτει πως οι καταναλωτές απομακρύνονται –έστω και ελαφρώς– από τις πληρωμές με φυσική παρουσία.
Μιλώντας τώρα για την αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν, με φυσική παρουσία έγινε το 47% των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν με πλαστικό χρήμα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022. Στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 43%. Αναφορικά με τις πληρωμές με κάρτα που έγιναν διαδικτυακά και σχετίζονται με την αξία, στο πρώτο εξάμηνο του 2022 ήταν στο 53%, ενώ στο δεύτερο εξάμηνο του 2024 αυξήθηκαν στο 57%.
Κάτω από 1,5 δισ. ευρώ τα ΜΕΔ στις τράπεζες
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) τον Μάη του 2025 στις τράπεζες της Κύπρου έχουν περιοριστεί στα 1,49 δισεκατομμύρια ευρώ. Στα ίδια ακριβώς επίπεδα ήταν και τον Απρίλη του 2025, με τα επιχειρηματικά δάνεια σε μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις να είναι ελαφρώς αυξημένα τον Μάη σε σχέση με τον Απρίλη, στα 591 εκατ. ευρώ. Τον Απρίλη του 2025 τα ΜΕΔ στις επιχειρήσεις ήταν στα 587 εκατ. ευρώ. Τα νοικοκυριά τον Μάη του 2025 είχαν συνολικά 811 εκατ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενώ τον Απρίλη ήταν ελαφρώς περισσότερα, στα 815 εκατ. ευρώ.
Σε σχέση με τον Απρίλιο 2025 ο δείκτης ΜΕΔ σε σχέση με τα συνολικά δάνεια τον Μάη του 2025 ανέρχεται στο 5,9% και ο δείκτης κάλυψης με προβλέψεις ανέρχεται στο 61%. Τον Απρίλη ήταν στο 60,7%. Τα συνολικά δάνεια που αναδιαρθρώθηκαν τον Μάη ήταν στα 1,3 δισ. ευρώ, από τα οποία δάνεια 0,7 δισ. ευρώ παραμένουν ως ΜΕΔ.