Της Μαρίας Ηρακλέους
Χωρίς την παρουσία του Υπουργού Οικονομικών συζητήθηκε σήμερα στην επιτροπή εμπορίου της Βουλής η πράσινη φορολογία. Λειτουργοί του Υπουργείου εξήγησαν ότι η εφαρμογή της πράσινης φορολογίας θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται αρχές του 2024, σταδιακά μέχρι το 2030. Διευκρίνισαν επίσης ότι δεν τίθεται ζήτημα αναβολής της εφαρμογής της, ενώ ανέφεραν ότι είναι σε εξέλιξη και η διαμόρφωση για τα αντισταθμιστικά μέτρα που θα δοθούν στους πολίτες. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της επιτροπής εξέφρασε την πρόθεση να καλεστεί ειδικά ο Υπουργός Οικονομικών στην Βουλή για το συγκεκριμένο θέμα.
Σε σχόλιο του βουλευτή του ΑΚΕΛ Κώστα Κώστα για την δυσχέρεια των νοικοκυριών να επωμιστούν αυτή την περίοδο με νέες φορολογίες, η θέση του Υπουργείου Οικονομικών ήταν ότι η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση είχε χρονοδιάγραμμα τον Ιούνιο του 2023 και μεταφέραμε ορόσημο μέχρι το τέλος του 2023 με υλοποίηση της αρχές του 2024, δυστυχώς αποτελεί ορόσημο και τα ορόσημα δεν μπορούν να αποσυρθούν. «Αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν δυσχέρειες, θα ληφθούν υπόψη οι δυσχέρειες στη δημιουργία αντισταθμιστικών μέτρων».
Πού αποσκοπεί
Είναι γεγονός ότι από την στιγμή που είναι ακόμη σε εξέλιξη συζήτηση με αρμόδια τμήματα Υπουργείων, το Υπουργείο Οικονομικών δεν έδωσε πολλές λεπτομέρειες για το τί αφορά η πράσινη φορολογία. Από την ενημέρωση για την πράσινη φορολογία προκύπτουν τα εξής: Η εφαρμογή της πράσινης φορολογίας πηγάζει από το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και αποσκοπεί στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τις ΑΠΕ, αφού, με επιδόσεις κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ και με τάσεις επιδείνωσης, ως προς την αξιοποίηση των πόρων που να διασφαλίζουν την βιώσιμη ανάπτυξη, η Κύπρος παρουσιάζει αδυναμίες σε τρεις τομείς:
-την διαχείριση αποβλήτων
-την διαχείριση υδάτινων πόρων
-την κλιματική αλλαγή και την ενεργειακή απόδοση
Όσο αφορά την κλιματική αλλαγή, η Κύπρος είναι ανάμεσα στα κράτη μέλη με τα μεγαλύτερη εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου μεταξύ των κρατών μελών που ανέρχονται σε 11,6 τόνους CO2 ανά κεφαλή σε σύγκριση με το μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται σε 8,8 τόνους CO2 κατά κεφαλή.
Όπως αναφέρεται στο σημείωμα που ανέγνωσαν στην Βουλή από το Υπουργείο Οικονομικών, ο στόχος πράσινης μετάβασης είναι η μετάβαση σε μια αποδοτικότερη χρήση των περιβαλλοντικών πόρων, τη μείωση εκπομπών θερμοκηπίου, που θα συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Κύπρου για το κλίμα και την ενέργεια και τη μείωση των εκπομπών.
Μείωση 12%
Στα πλαίσια αυτά για την αντιμετώπιση της χρήσης των αποβλήτων προβλέπεται η επιβολή φόρου ΧΥΤΑ και για την κλιματική αλλαγή προβλέπεται η επιβολή φόρου άνθρακα για τις μεταφορές που παρουσιάζουν την μεγαλύτερη συνεισφορά στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αφού ευθύνονται για το 49% των ρύπων. Η συνεισφορά της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης στους στόχους μείωσης των ρύπων αποτελεί ένα σημαντικό ποσοστό και αν εκπονηθεί με βάση τις εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων θα έχει συνεισφορά περίπου 12% στη μείωση των ρύπων. Αυτή την στιγμή το Υπ. Οικονομικών βρίσκεται σε διαβούλευση με εμπλεκόμενα υπουργεία, το Τμήμα Τελωνείων, Τμήμα Υδάτων και Περιβάλλοντος ώστε να συνταχθούν τα νομοσχέδια και να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση. Αναφέρθηκε επίσης ότι, η πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση παρουσιάστηκε τόσο στα πλαίσια της μελέτης και στα πλαίσια του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ενώ ήδη έχουν παρουσιαστεί οι βασικές συνιστώσες της μεταρρύθμισης.
Τί σημαίνει πράσινη φορολογία:
Η ουδέτερη πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση στοχεύει στο να αλλάξουμε τις περιβαλλοντικές συμπεριφορές, όπως τονίστηκε από πλευράς Υπ. Οικονομικών. Τα τέλη θα εφαρμοστούν σταδιακά- θα είναι σταδιακή εφαρμογή μέχρι το 2030 ξεκινώντας από τις αρχές του 2024
Θα σχεδιαστούν παράλληλα αντισταθμιστικά μέτρα, στο πλαίσιο και της φορολογικής μεταρρύθμισης η οποία ανατέθηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου τον Σεπτέμβρη. Ένα από τα πρώτα παραδοτέα της μελέτης αυτής θα είναι τα αντισταθμιστικά μέτρα και οι δράσεις.
Δεν έχουν υπολογιστεί ακόμα τα ποσοστά με τα οποία θα επιβαρυνθούμε για την πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση, γίνεται η μελέτη και στα καύσιμα θα είναι ανάλογα με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κάθε είδους καυσίμου.
Θα αξιοποιηθούν πρακτικές άλλων χωρών, έτσι ώστε να υπάρχει ο σχεδιασμός που να επιτρέψει την αλλαγή στην περιβαλλοντική συνείδηση και ταυτόχρονα θα εισαχθούν μεταβατικά αντισταθμιστικά μέτρα στις ομάδες του πληθυσμού που θα επηρεαστούν από τα μέτρα αυτά.
Τα σχόλια των κομμάτων
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Κυριάκος Χατζηγιάννης έθεσε το ερώτημα κατά πόσο υπάρχει μελέτη για επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας και κατά πόσο αυτή θα εφαρμοστεί αποσπασματικά ή στο πλαίσιο φορολογικής μεταρρύθμιση που ήταν ο σκοπός της προηγούμενης κυβέρνησης. Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα ανέφερε ότι για ένα τόσο σοβαρό θέμα, θα έπρεπε το Υπουργείο Οικονομικών να εκπροσωπηθεί στο πιο ψηλό επίπεδο, είτε σε επίπεδο Υπουργού είτε σε επίπεδο Γενικού Διευθυντή. Σημείωσε παράλληλα ότι ο κόσμος δεινοπαθεί, ακρίβεια και αισχροκέρδεια στα καύσιμα, ψηλό ηλεκτρικό ρεύμα, 300 εκατ. σε ρύπους κάθε χρόνο, πανάκριβα είδη πρώτης ανάγκης, δανειστικά επιτόκια που δεκαπλασιάστηκαν και το να έρθει και ένας πράσινος φόρος είναι η χαριστική βολή. Εισηγήθηκε να ζητήσουμε αναβολή για την εφαρμογή του τέλους, αν και η απάντηση του υπουργείου ήταν ότι ήδη η Κύπρος έχει καθυστερήσει στην εφαρμογή της πράσινης φορολογίας και δεν υπάρχει άλλη δυνατότητα καθυστέρησης.
Η πράσινη μετάβαση έχει τεράστιο κόστος και θα πρέπει εγκαίρως να ενημερώσουμε την κοινωνία επισήμανε ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσης Παντελίδης. Δεν είναι εύκολο επιχείρημα σημείωσε, προσθέτοντας ότι κάποια στιγμή θα αρχίσουμε να λέμε στον κόσμο την αλήθεια: στα καύσιμα κίνησης τα πράγματα θα χειροτερεύουν, είτε προσαρμοστούμε είτε όχι. Σημείωσε ότι η πράσινη μετάβαση που γίνεται για να σώσουμε το περιβάλλον και το μέλλον των παιδιών μας έχει κόστος. Άρα η έκκληση προς την κυβέρνηση θα πρέπει να είναι να δημιουργήσει τις συνθήκες και τις υποδομές ώστε να αλλάξουμε συνήθειες.
