Της Ιωάννας Κυριάκου
Μπορούμε να ευημερήσουμε και να καταστήσουμε τον κόσμο βιώσιμο; Σε αυτό το ερώτημα απάντησε ο Wolfgang Fengler, Διευθύνων Σύμβουλος του World Data Lab και πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στην Παγκόσμια Τράπεζα, θέτοντας ενώπιον του 19ου συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία τρεις παραμέτρους: το προσδόκιμο ζωής, το πόσα χρήματα θα εισπράξει ο πλανήτης τα επόμενα χρόνια και το κατά πόσο μπορούμε να διαχειριστούμε την κλιματική αλλαγή. Στην ομιλία του ο κ. Fengler τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι οι άνθρωποι ζουν πλέον περισσότερα χρόνια, η μεσαία τάξη μεγαλώνει διεθνώς με ταχύτατους ρυθμούς και αναμένεται να κυριαρχήσει τα επόμενα δέκα χρόνια, το 2024 θα προστεθούν παγκοσμίως 109 εκατ. καταναλωτές, το 80% των οποίων ζει στην Ασία, και ότι μια χώρα μπορεί να είναι ταυτόχρονα εύπορη και πράσινη. Αναφερόμενος στην Κύπρο, ο κ. Fengler σημείωσε ότι η βρίσκεται κάτω από τον παγκόσμιο μέσο όρο όσον αφορά τις κατ’ άτομο εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά θα πρέπει να βελτιώσει τις επιδόσεις της.
Το προσδόκιμο ζωής
Το γεγονός ότι οι άνθρωποι ζουν πλέον περισσότερα χρόνια συμβάλλει θετικά στην διατήρηση της βιωσιμότητας του πλανήτη, διεμήνυσε αρχικά στην ομιλία του ο κ. Fengler, διευκρινίζοντας ότι το προσδόκιμο ζωής του κάθε ανθρώπου εξαρτάται από τον παράγοντα τύχη, αλλά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και η χώρα καταγωγής. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στο συνέδριο, συνολικά 68 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν αυτό τον χρόνο, με τα 28 εκατομμύρια να είναι νεαροί (μέχρι 65 ετών). Οι περισσότεροι από τους νεαρούς που θα αποβιώσουν βρίσκονται στην Ασία, όπου καταγράφεται και το μεγαλύτερο πληθυσμιακό ποσοστό. Συγκεκριμένα, στην Ασία 23 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν σε μεγάλη ηλικία και 14 εκατομμύρια σε νεαρή ηλικία. Στην Αμερική, 6.5 εκατομμύρια πεθαίνουν σε μεγάλη ηλικία και 4 εκατομμύρια σε νεαρή, ενώ στην Ευρώπη 7.5 εκατομμύρια και ένα εκατομμύριο αντίστοιχα. Από την άλλη, στην Αφρική οι ηλικιωμένοι που πεθαίνουν ανέρχονται μόλις στα 2.5 εκατομμύρια, ενώ οι θάνατοι νεαρών αγγίζουν τα 9 εκατομμύρια, με τον κ. Fengler να κάνει λόγο για μια από τις μεγαλύτερες ανισότητες στον κόσμο. Στην Κύπρο, 9.000 άτομα αναμένεται να πεθάνουν φέτος, εκ των οποίων οι 7.500 θα είναι ηλικιωμένοι και οι 1.500 νεαροί, με τους κύριους παράγοντες να αφορούν την υγεία και τα ατυχήματα.
Η κυριαρχία της μεσαίας τάξης
Σε σχέση με το πόσα χρήματα θα εισπράξει ο πλανήτης τα επόμενα χρόνια, ο κ. Fengler μίλησε για τέσσερις εισοδηματικές ομάδες. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε, 600 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ξοδεύοντας μέχρι και 2 δολάρια σε ημερήσια βάση. Οι ευάλωτοι ανέρχονται στα 3.4 δισεκατομμύρια και η μεσαία τάξη στα 3.75 δις, η οποία ξοδεύει από 12-120 δολάρια καθημερινώς. Οι πλούσιοι, οι οποίοι ξοδεύουν πάνω από 120 δολάρια σε ημερήσια βάση, αγγίζουν τα 250 εκατομμύρια. Αυτοί οι αριθμοί, πρόσθεσε, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι μισοί άνθρωποι στον κόσμο ανήκουν στους ευάλωτους και οι άλλοι μισοί στη μεσαία τάξη ή πιο πάνω, γεγονός το οποίο ευνοεί την είσπραξη και την κατανάλωση. Τα καλά νέα, σύμφωνα με τον κ. Fengler, είναι ότι η μεσαία τάξη σημειώνει άνοδο με ταχύτατους ρυθμούς, φαινόμενο που παρατηρείται κυρίως στην Ασία. Μάλιστα, εκτίμησε ότι σε περίπου δέκα χρόνια θα βιώσουμε την κυριαρχία της μεσαίας τάξης η οποία θα φτάσει τους πέντε εκατομμύρια ανθρώπους. Εξάλλου, σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2024 ο πλανήτης θα αποκτήσει επιπλέον 109 εκατομμύρια καταναλωτές, με το 80% εξ’ αυτών να βρίσκεται στην Ασία. Μάλιστα, για πρώτη φορά, η χώρα που θα συμβάλει περισσότερο σε αυτήν την αύξηση είναι η Ινδία, αφήνοντας την Κίνα στη δεύτερη θέση και την Ινδονησία στην τρίτη. Την ίδια ώρα, ο κ. Fengler τόνισε πως το ποσοστό των ανθρώπων που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας πρέπει να μειωθεί πιο γρήγορα.
Κλιματική αλλαγή και Κύπρος
Αναφερόμενος στην τελευταία παράμετρο, αυτή της κλιματικής αλλαγής, ο κ. Fengler έκανε λόγο για τεράστιο αριθμό εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι μέχρι το τέλος της χρονιάς αναμένεται να παραχθούν 58 γιγατόνοι παγκόσμια. Εξήγησε ότι ο παγκόσμιος μέσος όρος όσον αφορά τις κατ’ άτομο εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανέρχεται στους 7.4 τόνους. Στην Ευρώπη οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ανέρχονται στους 8.2 τόνους κατά κεφαλήν και οφείλονται κυρίως στην παραγωγή ενέργειας, στις μεταφορές, στη βιομηχανία, στις κατασκευές και στην γεωργία. Για την περίπτωση της Κύπρου, ο κ. Fengler είπε ότι βρίσκεται σε καλό, αλλά όχι τέλειο, σημείο. Συγκεκριμένα, η Κύπρος παράγει κατά μέσο όρο 7.2 τόνους εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι εκπομπές από την παραγωγή ενέργειας ανέρχονται στους 2.7 τόνους, από την βιομηχανία στους 2.2 τόνους, από τις μεταφορές στους 1.7 τόνους, από τις κατασκευές στους 0.4 τόνους και από τη γεωργία στους 0.2 τόνους. Ξεκαθάρισε ταυτόχρονα ότι αν η χώρα ακολουθήσει το ενεργειακό σύστημα της Μάλτας θα καταφέρει να μειώσει τις εκπομπές που προέρχονται από την ενέργεια στους 1.4 τόνους και ως εκ τούτου τις συνολικές εκπομπές στους 5.9 τόνους. Καταλήγοντας, ο κ. Fengler είπε πως η Κύπρος έχει αρκετές προοπτικές για να γίνει μια από τις λίγες χώρες που είναι ταυτόχρονα και εύπορες και πράσινες, και έστειλε το μήνυμα ότι η ανθρωπότητα δεν έχει να διαλέξει μεταξύ ευημερίας και βιωσιμότητας, αλλά μπορεί να επιτύχει και τα δύο.
