Του Αντρέα Κημήτρη
Επίθεση στα κόμματα ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ και VOLT εξαπολύει ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου, χαρακτηρίζοντάς τα σωματοφύλακες των συμφερόντων των τραπεζών, με αφορμή την επαναφορά της πρότασης του κόμματος για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών. Αναφερόμενος στον σάλο που ξέσπασε την εβδομάδα που πέρασε για τον βοηθό γενικό εισαγγελέα, δηλώνει ότι ο Σάββας Αγγελίδης θα έπρεπε να παραιτηθεί και επικρίνει τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη για τη στάση που τήρησε, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι υιοθετεί το κυπριακό «εγώ εν τζιαι». Σχετικά με το Κυπριακό, ο κ. Στεφάνου σημειώνει ότι υπάρχει προοπτική, όμως, τονίζει ότι οι προθέσεις όλων θα διαφανούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
–Ο βοηθός γενικός εισαγγελέας Σάββας Αγγελίδης σε γραπτή δήλωσή του αναφέρει ότι ουδέποτε υπέβαλε παραίτηση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σημειώνει ότι δέχθηκε απειλές και επισημαίνει ότι δεν εξέφρασε τη θέση ότι υπάρχει διαφθορά στην Αστυνομία. Θεωρείτε ότι μετά τον σάλο που προκλήθηκε μπορεί να παραμείνει στη θέση του ή το πλήγμα στην αξιοπιστία του είναι ανεπανόρθωτο;
–Η αξιοπιστία του θεσμού όντως δέχθηκε ακόμα ένα κτύπημα, γι’ αυτό νομίζω ότι αύξησε την πίεση για να υπάρξουν ανάληψη ευθυνών και παραιτήσεις. Δεν μπορεί τέτοιας υφής ζητήματα, όπως αναδείχθηκαν στα δημοσιεύματα των εφημερίδων, να μένουν χωρίς απάντηση για τέσσερις ολόκληρες μέρες. Ο κ. Αγγελίδης προσπάθησε να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα αλλά δεν τα κατάφερε και ναι, θα έπρεπε να παραιτηθεί. Μίλησε ο κ. Αγγελίδης αλλά το βασικό ερώτημα εξακολουθεί να αιωρείται: τελικά ποιος κυβερνά τον τόπο; Ο Πρόεδρος περιορίζεται στον σχολιασμό της επικαιρότητας αντί να κυβερνήσει.
–Φαίνεται πάντως να προκύπτει θεσμική κρίση ανάμεσα στη Νομική Υπηρεσία και την Αρχή κατά της Διαφθοράς.
–Ναι όντως, αλλά και σε αυτό το θέμα ο Πρόεδρος δηλώνει ουσιαστικά το γνωστό κυπριακό «εγώ εν τζιαι», σηκώνει τα χέρια και λέει ότι δεν τον αφορά. Και βεβαίως τον αφορά, είναι καθήκον του ως Προέδρου της Δημοκρατίας να βρίσκει τρόπους όχι για να παρεμβαίνει στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες των ανεξάρτητων θεσμών, αλλά για να υπάρχουν ομαλές σχέσεις μεταξύ τους και να κάνουν τη δουλειά τους.
–Γιατί το ΑΚΕΛ επαναφέρει την πρόταση για φορολόγηση των λεγόμενων υπερκερδών των τραπεζών;
–Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα αποφάνθηκε για τη Λιθουανία που φορολόγησε τα υπερκέρδη των τραπεζών ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για την τραπεζική και τη δημοσιονομική σταθερότητα. Αυτό ήταν το βασικό επιχείρημα όσων καταψήφισαν την πρότασή μας την πρώτη φορά, οι οποίοι βεβαίως, όποτε τίθενται ζητήματα για τις τράπεζες, είναι οι σωματοφύλακες των συμφερόντων των τραπεζών.
–Ποια κόμματα έχουν αυτό τον ρόλο;
–Όποτε έχουμε να ψηφίσουμε κάτι για τις τράπεζες, όπως είναι οι εκποιήσεις, οι υπερχρεώσεις, η εφαρμογή του κώδικα της Κεντρικής Τράπεζας, ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ ψηφίζουν μονίμως υπέρ των τραπεζών. Στο θέμα των υπερκερδών προστέθηκε και το VOLT. Αυτοί είναι οι σωματοφύλακες των συμφερόντων των τραπεζών σε βάρος της κοινωνίας. Τώρα ποιος είναι στον ρόλο του Άθου, του Άραμη, του Πόρθου και του Ντ’ Αρντανιάν το αφήνω στους αναγνώστες.
–Και τι θα αλλάξει αυτή τη φορά;
–Τα κόμματα που δηλώνουν ότι κινδυνεύει το τραπεζικό σύστημα ή η οικονομία με τη φορολόγηση των υπερκερδών, ας απαντήσουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή που λέει το αντίθετο. Θα υποχρεώσουμε λοιπόν όλους αυτούς που προστατεύουν τα υπερκέρδη των τραπεζών τουλάχιστον να συζητήσουν ξανά στη Βουλή. Και αυτή τη φορά θα ζητήσουμε την ενεργοποίηση του άρθρου 44 του Κανονισμού της Βουλής, που προνοεί ότι οι βουλευτές θα πρέπει να δηλώσουν σύγκρουση συμφέροντος, αν υπάρχει. Υπάρχουν βουλευτές που είναι μέτοχοι σε δικηγορικά γραφεία, τα οποία έχουν πελάτες τις μεγάλες τράπεζες.
–Γιατί να μη θεωρηθεί ότι το κάνετε για προεκλογικούς λόγους για να εκθέσετε κόσμο;
–Ενεργοποιήθηκε κι άλλες φορές ο Κανονισμός της Βουλής. Δεν απαγορεύει σε κανέναν να ψηφίζει, απλώς πρέπει να δηλωθεί η σύγκρουση συμφέροντος. Και δεν σημαίνει ότι όποιος έχει σύγκρουση συμφέροντος κάνει απατεωνιά ή οτιδήποτε κακό, αλλά έχει σημασία στην πολιτική ο καθένας να γνωρίζει.
–Ο Νικόλας Παπαδόπουλος ζητεί να προσδιορίσετε τι σημαίνει υπερκέρδη τραπεζών.
–Στην πρόταση νόμου που καταθέσαμε –και την πρώτη φορά και τώρα– προσδιορίζεται τι είναι υπερκέρδος. Τι να υποθέσω; Ότι ο κ. Παπαδόπουλος που με τόσο πάθος μίλησε εναντίον της πρότασης του ΑΚΕΛ στη Βουλή δεν διάβασε πώς προσδιορίζονται τα υπερκέρδη; Μια βασική πηγή υπερκέρδους είναι το γεγονός ότι στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα η ψαλίδα μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων είναι από τις μεγαλύτερες στην Ε.Ε. Αυτή η μεγάλη διαφορά είναι το μεγάλο περιθώριο κέρδους για τις τράπεζες, πέραν από τις υπερχρεώσεις και τις καταχρηστικές ρήτρες που εφαρμόζουν.
–Σας αποδίδει λαϊκισμό ο Νικόλας γιατί οι τράπεζες, λέει, είναι εύκολος στόχος και διερωτάται σε ποιες άλλες χώρες εφαρμόζεται τέτοιο μέτρο, κάνοντας ειδική αναφορά στη Βενεζουέλα.
–Και γιατί να κοιτάξουμε τι γίνεται στη Βενεζουέλα και όχι τι εφαρμόζουν οι εταίροι μας στην Ε.Ε.; Τα 24 από τα 27 κράτη της Ε.Ε. έχουν επιβάλει φόρο ή τέλος πάνω στα υπερκέρδη είτε των τραπεζών είτε άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων. Μόνο τρεις χώρες δεν άγγιξαν αυτό το θέμα: η Μάλτα, το Λουξεμβούργο και η Κύπρος. Θεωρώ λοιπόν τουλάχιστον παράξενο το γεγονός ότι ο κ. Παπαδόπουλος κοιτάζει προς τη Λατινική Αμερική και όχι προς την Ευρώπη. Προφανώς του αρέσουν τα μακρινά ταξίδια….
–Σε ποιο σημείο βρίσκεται τελικά η σχέση ΑΚΕΛ-ΔΗΚΟ;
–Εμείς επιδιώκουμε να διατηρούμε όσο το δυνατόν καλύτερες σχέσεις με το ΔΗΚΟ, αλλά δεν εξαρτάται μόνο από εμάς. Θα πω ένα κλισέ –αλλά νομίζω ότι εκφράζει την κατάσταση– ότι για να χορέψεις ταγκό, χρειάζονται δύο. Ας κριθεί ο καθένας από τις επιλογές του και ας αναλογιστεί ο καθένας τις προοπτικές που δημιουργεί για το κόμμα του και την πολιτική του.
–Έχουν υπολογιστεί τα χρήματα που θα προκύψουν;
–Είναι αρκετά εκατομμύρια ευρώ, τα οποία προτείνουμε να στηρίξουν προγράμματα και πολιτικές που να διευκολύνουν εξόφληση στεγαστικών δανείων ευάλωτων δανειοληπτών. Παρόμοια είναι η πρότασή μας και από τη φορολόγηση των υπερκερδών εταιρειών ΑΠΕ. Προτείνουμε τη στήριξη πολιτικών για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
–Γιατί το ΑΚΕΛ βάζει το δίλημμα «είτε με την κοινωνία, είτε με τις τράπεζες»; Δεν μπορεί κάποιος να διαφωνεί γιατί θεωρεί ότι θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες από αυτή την πρόταση;
–Δεν αποκλείω να υπάρχουν και ειλικρινείς ανησυχίες. Στην πολιτική όμως δεν είναι οι προθέσεις που μετρούν, αλλά το αποτέλεσμα. Η φορολόγηση των υπερκερδών χαλιναγωγεί την τραπεζική αυθαιρεσία, το καθεστώς ασυλίας που διασφαλίζουν για τις τράπεζες τα κόμματα-σωματοφύλακές τους, την εκτρέφει. Το διακύβευμα είναι ξεκάθαρο.
–Το ΑΚΕΛ θα καταψηφίσει και φέτος τον κρατικό προϋπολογισμό ή υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να υπερψηφίσει;
–Η Κεντρική Επιτροπή αποφασίζει για την υπερψήφιση ή καταψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού και δεν θα ήθελα να προκαταλάβω την απόφασή της. Όμως και ο φετινός προϋπολογισμός κινείται στο ίδιο μοτίβο των προηγούμενων που έχουμε καταψηφίσει. Είναι κατά βάση διαχειριστικός και δεν προβλέπει τίποτα για τη μετάβαση σε ένα νέο οικονομικό μοντέλο ή για ουσιαστική ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Έχουμε καλούς οικονομικούς δείκτες, αλλά την ίδια ώρα έχουμε τους χειρότερους κοινωνικούς δείκτες στην Ευρώπη. Συνεπώς, θα ήταν έκπληξη αν η Κεντρική Επιτροπή του Κόμματος αποφασίσει ότι δεν θα καταψηφίσουμε τον προϋπολογισμό.
Θέλουν οι Τ/κ την πολιτική ισότητα, θέλουμε κι εμείς τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων
–Με αφορμή το βιβλίο του κ. Τσίπρα και το ξεχωριστό κεφάλαιο που αφιερώνει στο Κυπριακό, ανοίγει ξανά η συζήτηση για το Κραν Μοντανά. Τι συμπεραίνετε εσείς;
–Το γενικό συμπέρασμα από όσα γράφει ο Αλέξης Τσίπρας είναι ότι ο Νίκος Αναστασιάδης δεν εξάντλησε όλα τα περιθώρια για να ελέγξουμε τις προθέσεις της Τουρκίας σχετικά με τα θέματα εγγυήσεων και ασφάλειας και λειτούργησε με τέτοιο τρόπο που απέτρεψε τον Έλληνα πρωθυπουργό να έχει συνάντηση με τον Τούρκο πρωθυπουργό για να προχωρήσουν στο θέμα.
–Ο κ. Αναστασιάδης πάντως υποστηρίζει ότι διαψεύδονται όσοι υποστηρίζουν το τουρκικό αφήγημα.
–Ο Αναστασιάδης προσπαθεί εναγωνίως να ξεφορτωθεί τις ευθύνες που του απέδωσε ο γ.γ. του ΟΗΕ για την αποτυχία στο Κραν Μοντανά και να αποσείσει από πάνω του το βάρος των συζητήσεων και των ζυμώσεων που έκανε για λύση δύο κρατών.
–Θα σας πουν ότι δεν βλέπετε πως ο κ. Τσίπρας αναφέρει ότι η τουρκική αδιαλλαξία οδήγησε στο ναυάγιο.
–Η θέση του ΑΚΕΛ –και αυτό γράφει και ο Αλέξης Τσίπρας– είναι ότι δεν καταβλήθηκε προσπάθεια να ελεγχθούν οι προθέσεις της Τουρκίας μέχρι τέλους. Θα επαναλάβω όμως και το ερώτημα που θέτει το ΑΚΕΛ στο οποίο δεν απάντησε ποτέ ο κ. Αναστασιάδης: αφού όπως λέει ο κ. Αναστασιάδης τα έκανε όλα καλά στο Κραν Μοντανά, γιατί ο κ. Γκουτέρες τού αποδίδει ευθύνες; Και γιατί ο κ. Αναστασιάδης δεν τόλμησε έστω να αμφισβητήσει όσα του καταλογίζει ο γ.γ. του ΟΗΕ; Δικαιούνταν να το κάνει σύμφωνα με τις διαδικασίες που ακολουθούνται για τη συζήτηση των Εκθέσεων, αλλά δεν το έκανε.
–Βλέπετε να υπάρχει προοπτική αυτή τη φορά στο Κυπριακό;
–Από τη στιγμή που υπάρχει δεδηλωμένη πρόθεση του γ.γ. να αναλάβει μια νέα πρωτοβουλία, υπάρχει και προοπτική. Τώρα αναμένουμε να έρθει η κα Ολγκίν για να δούμε πώς θα κινηθεί. Ο κ. Έρχιουρμαν είναι διαφορετικός από τον κ. Τατάρ, καθώς πιστεύει σε λύση ΔΔΟ με πολιτική ισότητα. Όμως, οι προθέσεις όλων θα διαφανούν όταν συγκεκριμενοποιηθεί η προσπάθεια για διάρρηξη του αδιεξόδου και, πολύ περισσότερο, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Χρειάζονται πρωτοβουλίες και από τη δική μας πλευρά προκειμένου να ενθαρρύνουμε τον γ.γ. να προχωρήσει.
–Τι άλλο πρέπει να κάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
–Ο Πρόεδρος σωστά λέει ότι πρέπει να συνεχίσουμε από το σημείο που διακόψαμε στο Κραν Μοντανά, αλλά πρέπει να γίνει πιο συγκεκριμένος. Να δηλώνει ξεκάθαρα ότι δεν θα ανοίξουμε συγκλίσεις. Να δηλώνει ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν στη βάση του Πλαισίου Γκουτέρες και να εκφράζει ετοιμότητα να συζητήσει τα ζητήματα που εκκρεμούν. Αυτά δεν τα ακούμε από τον Πρόεδρο. Και είναι αυτά που αναμένει ο διεθνής παράγοντας να ακούσει.
–Το ΑΚΕΛ συμφωνεί με τις προϋποθέσεις που θέτει ο κ. Ερχιουρμαν για επανέναρξη των συνομιλιών;
–Υπάρχουν ζητήματα που θέτει ο κ. Ερχιουρμαν στα οποία πρέπει να συμφωνήσει η ελληνοκυπριακή πλευρά όπως, για παράδειγμα, η θέση ότι δεν πρέπει να ανοίξουμε συγκλίσεις. Υπάρχουν όμως και ζητήματα που δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε όπως είναι, για παράδειγμα, η θέση ότι αν εξ υπαιτιότητας της ελληνοκυπριακής πλευράς καταρρεύσουν οι συνομιλίες, οι Τ/κ να μην επιστρέψουν πίσω στο στάτους κβο. Αυτό αν το αντιστρέψουμε δεν υπάρχει απάντηση. Αν είναι εξ υπαιτιότητας της τουρκοκυπριακής πλευράς που θα καταρρεύσουν οι συνομιλίες, οι Ελληνοκύπριοι τι θα πάρουν; Επομένως, είναι σημαντικό, όταν θα συζητηθεί το πώς προχωρούμε, το πλαίσιο να είναι αμοιβαία συμφωνημένο.
–Όταν ο κ. Ερχιουρμαν λέει να διαφυλαχθούν οι συγκλίσεις, εννοεί κυρίως την πολιτική ισότητα.
–Η πολιτική ισότητα είναι μέρος του διαπραγματευτικού κεκτημένου και όντως το περιεχόμενό της είναι συμφωνημένο, κάτι που επιβεβαιώνεται και από την Έκθεση του γ.γ. του ΟΗΕ μετά το ναυάγιο του Κραν Μοντανά, τον Σεπτέμβριο του 2017. Εμείς, θα πρέπει να την επιβεβαιώσουμε.
–Γιατί να κάνει κάτι τέτοιο ο Χριστοδουλίδης ενώ γίνεται προσπάθεια να πάμε σε διαπραγματεύσεις όπου θα τεθούν όλα αυτά;
–Από τη στιγμή που λέμε ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε από το σημείο που διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις και ότι δεν θα ανοίξουμε συγκλίσεις, πρέπει να το κάνουμε. Βέβαια, αυτό προϋποθέτει ότι θα αναγνωριστεί από την τουρκοκυπριακή πλευρά πως μέρος του διαπραγματευτικού κεκτημένου είναι ο τερματισμός του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων, η αποχώρηση των στρατευμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα και η κατάργηση του κατ’ ισχυρισμό μονομερούς δικαιώματος επέμβασης, όπως επίσης αναφέρει ο γ.γ. του ΟΗΕ στην Έκθεσή του. Αυτό ήταν το μεγάλο deal του Κραν Μοντανά. Θέλουν οι Τ/κ την πολιτική ισότητα, θέλουμε κι εμείς τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων.
