Σε δυο άξονες κινείται η αντίδραση της Άγκυρας στην νέα απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Από τη μια υπογραμμίζει το γεγονός ότι η νέα απόφαση για το πάγωμα της ενταξιακής πορείας της στην Ε.Ε. δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να λάβει υπόψη της την νέα απόφαση και τις νέες επικρίσεις της ένωσης σχετικά με την απομάκρυνση της από τα δημοκρατικά ιδεώδη.
Η αντίδραση του Προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας και πρώην Υπουργού Ε.Ε. της Τουρκίας, Βολκάν Μποζκίρ, ρίχνει φως στο σκεπτικό της Άγκυρας απέναντι στην νέα εξέλιξη. Ο κ. Μοζκίρ, σε σχετική γραπτή δήλωση του κάνει λόγο για «υποθέσεις» που δεν συμβαδίζουν με τις πραγματικότητες της Τουρκίας, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η νέα απόφαση της Ε.Ε.Ο ίδιος κατηγορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. με το πρόσχημα ότι δεν τηρεί αντικειμενική στάση απέναντι στην Τουρκία. «Είναι αδύνατον να λάβει η Τουρκία υπόψη της ένα τέτοιο ψήφισμα. Η Τουρκία είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την ενταξιακή πορεία της και τις προσπάθειες της για μεταρρυθμίσεις για να γίνει μέλος της ΕΕ.», τονίζει ο κ. Μποζκίρ.
Υπενθυμίζει μάλιστα στην Ε.Ε. τη σημασία της Τουρκίας για την αντιμετώπιση σειρά προκλήσεων και ισχυρίζεται ότι η ένωση δεν έχει τηρήσει ειλικρινής στάση για την αντιμετώπιση του αποτυχημένου πραξικοπήματος και σειρά οργανώσεων που χαρακτηρίζονται ως «τρομοκρατικές» από την Άγκυρα. Τέλος, ο Τούρκος διπλωμάτης προβάλλει την άποψη ότι η νέα απόφαση δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, μια πτυχή της νέας εξελίξεις, στην οποία εστιάζουν οι πρώτες αναλύσεις στην Άγκυρα.
Το "παράθυρο" της τελωνιακής αναβάθμισης
Το σημείο που προκαλεί πονοκέφαλο στη Λευκωσία αφορά το ότι η εκθεση του ευρωκοινοβουλίου αφήνει και πάλι ανοιχτό το παράθυρο για τελωνιακή αναβάθμιση την οποία προωθεί και ως εργαλείο. Ενώ κάνουν ως και καταδικαστικές αναφορές οι ευρωβουλευτές στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, την ίδια ώρα στην έκθεση αναφέρεται ότι οι ευρωβουλευτές διατείνονται πως για να παραμείνει η Τουρκία οικονομικά προσδεδεμένη στην ΕΕ, πρέπει να παραμείνει μια πόρτα ανοικτή για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης του 1995 μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, ώστε να συμπεριληφθούν οι σχετικοί τομείς όπως η γεωργία, οι υπηρεσίες και οι δημόσιες συμβάσεις, συνοδευόμενη από συγκεκριμένες βελτιώσεις στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου.
Το γεγονός αυτό έβρισκε και συνεχίζει να βρίσκει αντίθετους τους Κύπριους ευρωβουλευτές, ορισμένοι εκ των οποίων θεωρούν πως κάποιοι μεθοδεύουν την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης. Μάλιστα οι πληροφορίες λένε πως παρά τις όποιες προσπάθεις των ευρωβουλευτών η παράγραφος αυτή δεν άλλαξε. Αυτό στέλνει τουλάχιστον ένα μπερδεμένο μήνυμα προς όλους. Δηλαδή από τη μια αυτή η Τουρκία όπως αναφέρουν οι ευρωβουλευτές δεν μπορεί να μπει στην ΕΕ αλλά την ίδια ώρα είναι δεδομένο για το Σώμα πως πρέπει να κρατηθούν ανοιχτοί οικονομικοί διάδρομοι, για τους οποίους τουλάχιστον η Κύπρος έχει καταβάλλει επί σειρά ετών τις αντιρρήσεις της.
Ελλάδα και Κύπρος
Όσον αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με τους γείτονές της, το ΕΚ καλεί την Τουρκία να εντείνει τις προσπάθειες για επίλυση όλων των διαφορών στη βάση του διεθνούς δικαίου και στο πλαίσιο της καλής γειτονίας, καταδικάζοντας τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου και των θαλάσσιων υδάτων της Ελλάδας και τονίζοντας την ανάγκη άρσης του casusbelli. Ειδική μνεία γίνεται και στην Αγία Σοφία, με τους ευρωβουλευτές να αντιτίθενται σε κάθε ακραία άποψη που προωθεί την αλλοίωση της φυσιογνωμίας της ως ιστορικο-θρησκευτικού μνημείου, καθώς και στη μετατροπή της σε τζαμί.
Οι ευρωβουλευτές επαναλαμβάνουν τη θέση του ΕΚ για μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση του ζητήματος της Κύπρου με βάση μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, ενιαία κυριαρχία και ενιαία ιθαγένεια και με πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων, όπως ορίζεται στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το κεκτημένο της ΕΕ και με βάση τον σεβασμό των αρχών στις οποίες εδράζεται η Ένωση. Ζητούν δε από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν πιο ενεργό ρόλο για την επιτυχημένη ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
Στο ψήφισμα καλείται επίσης η Τουρκία να αρχίσει να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο, να μεταβιβάσει την περίκλειστη περιοχή της Αμμόχωστου στον ΟΗΕ, και να απόσχει από ενέργειες σχετικές με τους παράνομους εποικισμούς. Αναγνωρίζεται δε το δικαίωμα της Κύπρου να συνάπτει διμερείς συμφωνίες για την ΑΟΖ και καλείται η Τουρκία να σεβαστεί πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα όλων των κρατών μελών, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων που αφορούν την εξερεύνηση και εκμετάλλευση φυσικών πόρων. Τέλος, η τουρκική κυβέρνηση καλείται να συνεργαστεί, ή τουλάχιστον να διαβουλευτεί με την Ελλάδα και την Κύπρο, για οιαδήποτε μελλοντική εξέλιξη για το πυρηνικό εργοστάσιο του Akkuyu.
