Του Γιάννη Ιωάννου
Παρά την σχετική ηρεμία που επικρατούσε στην δημόσια ρητορική Ερντογάν για το Κυπριακό με αφορμή και την κινητικότητα που σημειώνει το τελευταίο εκ μέρους των ΗΕ που προσπαθούν να άρουν το αδιέξοδο χρόνων στις συνομιλίες η προέκταση της «κρίσης της μαντήλας» στα Κατεχόμενα και η αντίδραση των Τουρκοκυπρίων, στις παραδοσιακές γραμμές της κοσμικότητάς τους, επέφερε μια ομολογουμένως «ισχυρή» αντίδραση εκ μέρους του Τούρκου Προέδρου. Η δήλωσή του, ενώπιον μάλιστα των «κομματικών» του AKP, (...) αυτό είναι απαράδεκτο. Τις επόμενες ημέρες θα πραγματοποιήσουμε επίσκεψη στην “τδβκ” και θα στείλουμε τα απαραίτητα μηνύματα. Όταν δεν τους βάζεις όρια, δεν γνωρίζουν τη θέση τους» κρίνεται από έμπειρους παρατηρητές ως εξαιρετικά σκληρή με την σημειολογία της ωστόσο να εδράζεται στην διαχρονική στάση του Ισλαμιστή ηγέτη της Τουρκίας «να συνετίσει τους, μάλλον άπιστους Τουρκοκύπριους».
Που το πάει ο Ερντογάν;
Αυτό που καθίσταται σαφές είναι πως το χρονικό πλαίσιο της δήλωσης Ερντογάν περί «συνετισμού» των Τουρκοκυπρίων με αφορμή και την επίσκεψή του στην λεγόμενη «ΤΔΒΚ» στις αρχές Μαΐου εντάσσεται (και παράλληλα εντάσσει και τον γεωγραφικό χώρο των Κατεχομένων) στην ευρύτερη εικόνα της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης που ο ίδιος περνάει με αφορμή την αντίδραση στην σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Ικρέμ Ιμάμογλου. Το εν λόγω γεγονός δημιούργησε μια τεράστια κρίση στην Τουρκία ο απόηχος της οποίας εξακολουθεί να υφίσταται αλλά και να αποτυπώνεται σε διάφορες μετρήσεις κοινής γνώμης -με την «κρίση της μαντήλας» στα Κατεχόμενα να δημιουργεί, επιπλέον, μια δεύτερη, σαφώς μικρότερη αλλά σοβαρή, κρίση στις σχέσεις Άγκυρας-Τουρκοκυπρίων.
Το ερώτημα βέβαια που αναπόφευκτα γεννιέται είναι αυτή η αντίδραση Ερντογάν έρχεται απλά σε επίπεδο ρητορικής ή αν θα ακολουθηθεί από μια στάση που α. θα επιφέρει καταιγιστικές εξελίξεις παρέμβασης της Τουρκίας στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα της τουρκοκυπριακής κοινότητας -πτυχή που υφίσταται λόγω των επικείμενων «εκλογών» και β. αν σημαίνει κάτι πρακτικά στην εξέλιξη των προσπαθειών για άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό δεδομένου πως η μέχρι στιγμής κινητικότητα, ασχέτως τακτικών σκοπιμοτήτων, φέρει και την σιωπηρή έγκριση Ερντογάν, με την Τουρκία να παρίσταται στην άτυπη πενταμερή και να στέλνει σινιάλα, σε ΕΕ, ΗΠΑ και Ελλάδα, για «πράσινο φως» στην αναμόχλευση της διαδικασίας -άσχετα αν επιμένει, ρητορικά, στο κεφάλαιο «δύο κράτη» και «κυριαρχική ισότητα» όσον αφορά την στήριξη στον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ερσίν Τατάρ.
Τι να αναμένουμε
Εφεξής, σε σχέση με το αν η βαρυσήμαντη δήλωση Ερντογάν ήταν απλά ρητορικό σχήμα ή θα έχει και εφαρμογή «επί του πεδίου» στα Κατεχόμενα, σημασία αποκτά η επίσκεψη του στη λεγόμενη ΤΔΒΚ για σκοπούς εγκαινίων του νέου «προεδρικού» μεγάρου. Το πως θα κινηθεί εκεί ρητορικά αλλά και πίσω από κλειστές πόρτες ο Τούρκος Πρόεδρος θα φανερώσει σημαντικές προθέσεις σε τέσσερις διαστάσεις-κλειδιά:
- Ως προς τα μηνύματα που θα αποστείλει σε σχέση με το Κυπριακό
- Σε σχέση με το αν θα παρέμβει -ανοικτά ή «διακριτικότερα»- υπέρ κάποιου υποψήφιου για τις επικείμενες «εκλογές» του Οκτωβρίου, διάσταση που δείχνει αν αποδίδει και ευθύνη στον Τατάρ για την διάσταση που έλαβε η «κρίση της μαντήλας»
- Αναφορικά με το αν θα ανακοινώσει «αντίμετρα» σε σχέση με την παρουσία θρησκευτικών συμβόλων και εν γένει την κοινωνική ζωή των Τουρκοκυπρίων που απορρίπτουν, συστηματικά, την άσκηση θρησκευτικής επιρροής στα Κατεχόμενα από κύκλους που συνδέονται με το συντηρητικό συγκείμενο του AKP και των Ισλαμιστών και τέλος
- Ως προς την αύξηση της πίεσης -οικονομικής, πολιτικής και θρησκευτικής- προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, είχε αντιδράσει και για την σύλληψη Ιμάμογλου, διάσταση που δεν πέρασε απαρατήρητη σε κύκλους της Άγκυρας στα Κατεχόμενα
