Του Απόστολου Τομαρά
Με έντονες επικρίσεις κατά του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας για τις κατά καιρούς αξιολογήσεις που έχει κάνει στο πρόγραμμα πολιτογραφήσεων, το ρόλο της Βουλής στις αιτήσεις που υπέβαλαν ενδιαφερόμενοι, την εμπλοκή του Αρχιεπισκόπου με τη γνωστή επιστολή προς τον ίδιο για λογαριασμό επενδυτή, με «φιλικά» καρφώματα για τον τότε ΥΠΟΙΚ Χάρη Γεωργιάδη αλλά και τις πολιτογραφήσεις αξιωματούχων του καθεστώτος της Καμπότζης, σημαδεύτηκε το πέρασμα του πρώτου ΥΠΕΣ της κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη, Σωκράτη Χάσικου, από την Ερευνητική Επιτροπή για τις πολιτογραφήσεις.
Στην πολυσέλιδη κατάθεσή του, τα πρακτικά της οποίας δόθηκαν στην δημοσιότητα, ο πρώην Υπουργός Εσωτερικών παραδέχθηκε ότι το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων έπασχε, είχε λάθη κατά τη έκφρασή του, τα οποία ωστόσο τα απέδωσε στις συνθήκες κάτω από τις οποίες η κυβέρνηση το 2013 ανέλαβε την διακυβέρνηση του τόπου. «Ήταν πάρα - πάρα πολύ δύσκολοι καιροί και ιδιαίτερα δε κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης, ήταν η πρώτη προτεραιότητα που μετρούσαμε τα ευρώ για να πληρωθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι, θέλαμε να δανειστούμε και δεν μας δάνειζε κανένας, στείλαμε τον XXXXXXXXX στη Ρωσία για να πάρει δάνειο, ούτε καν τον είδαν τον άνθρωπο, τον εξευτέλισαν κτλ, τούτο το πρόγραμμα από τότε φάνταζε ένας τρόπος να φέρουμε χρήματα στη χώρα κτλ. Μέσα σε τούτα ούλλα τα πλαίσια κάναμε ό,τι μπορούσαμε, λάθη έγιναν, αλλά εκείνο που δεν δέχομαι εγώ είναι ότι δεν έγιναν λαμογιές».
Λάβρος κατά Οδυσσέα
Σε αρκετά σημεία της κατάθεσής του, αναφέρθηκε στην εμπλοκή του Γενικού Ελεγκτή στο πρόγραμμα τω πολιτογραφήσεων. Αναφέρθηκε στους ελέγχους που πραγματοποίησε στο ΥΠΕΣ το 2016, χωρίς να εντοπίσει τότε οτιδήποτε. Ο κ. Χάσικος απέρριψε εμπλοκή μελών της κυβέρνησης με σκοπό την αποκόμιση οικονομικού οφέλους. «Δεν χρηματίστηκε ο Υπουργός ή ο λειτουργός ή ο Διευθυντής ή ο έτσι για να δώσει διαβατήριο (...), αλλά να το ξεχωρίσουμε τούτο και σήμερα αυτό που έμεινε είναι τα χρυσά διαβατήρια, όλοι είμαστε κλέφτες, έλεος δηλαδή». Αλλά και στο καταληκτικό σημείο της κατάθεσής του επέλεξε να επικρίνει τον Γενικό Ελεγκτή, τον οποίο ουσιαστικά υπέδειξε ως τον υπεύθυνο διασυρμού ανθρώπων. «Εκείνο που θέλω να πω για ό,τι αξίζει, είναι ένα μεγάλο παράπονο για το ότι διασύρονται άνθρωποι, διασύρονται προσωπικότητες και αυτό δεν είναι άσχετο με τους χειρισμούς του Γενικού Ελεγκτή και διερωτούμαι κατά πόσο στο τέλος της μέρας που θα λάμψει η αλήθεια θα ζητήσει κανένας συγγνώμη για τούτους ανθρώπους που διαπομπεύονται και είναι γι' αυτό που καταστρέψαμε τα πάντα σε σχέση με την πολιτική και τους πολιτικούς, γιατί να ενδιαφερτεί κανένας να αναλάβει αξίωμα, είτε είναι Υπουργός όταν έχει να αντιμετωπίσει αυτά τα πράγματα. Τίποτε άλλο».
Η Βουλή
Ο κ. Χάσικος ερωτηθείς για το ρόλο της Βουλής στο πρόγραμμα πολιτογραφήσεων ανάφερε πως ουδέποτε κατά την διάρκεια της θητείας του, ενόχλησε το ΥΠΕΣ για τις αιτήσεις επενδυτών που ταυτόχρονα πήγαιναν σε Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση και στην Βουλή για ενημέρωση. «Μέσα σε αυτήν τη διαδικασία συμμετείχε και η Βουλή, η οποία Βουλή ας σημειωθεί ουδέποτε μα ουδέποτε έκαμε οποιανδήποτε παρατήρηση πριν να πάρει ο Υπουργός στο Υπουργικό Συμβούλιο τις αιτήσεις για έγκριση ή απόρριψη, αλλά ούτε και προγενέστερα, ούτε και μεταγενέστερα, δηλαδή εγώ θέλω να είμαι επιεικής, μπορεί να μην είχαν τον χρόνο στη Βουλή να εξετάσουν τις αιτήσεις πριν, είχαν όμως όλο τον χρόνο μεταγενέστερα να δουν και αν είχαν οποιανδήποτε παρατήρηση να την κάμουν, ουδέποτε, ενώ ήταν μέρος της διαδικασίας, η Βουλή των Αντιπροσώπων ουδέποτε, μα ουδέποτε έκαμε οποιανδήποτε παρατήρηση».
«Ο φίλος μου» ο Χάρης
Στην κατάθεσή του ο Σωκράτης Χάσικος αναφέρεται και στις αλλαγές κριτηρίων που κατά καιρούς έγιναν στο πρόγραμμα πολιτογραφήσεων, αφήνοντας αιχμές για τον τέως ΥΠΟΙΚ Χάρη Γεωργιάδη. «Και πολλές φορές που είπα ότι πρέπει να είμαστε και πιο αυστηροί κτλ, αλλά δεν θα έρθω τώρα να καρφώσω τον συνάδελφό μου, τον Υπουργό Οικονομικών. Δέχεται πιέσεις το σύστημα τούτο είτε ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας, είτε ήταν Υπουργός Οικονομικών, είτε ήταν Υπουργός Εσωτερικών, εγώ δεν είχα κανένα πρόβλημα σας λέω ευθαρσώς». Η Δήμητρα Καλογήρου ζήτησε περισσότερες πληροφορίες για τις αλλαγές που έγιναν στο πρόγραμμα και αφορούσαν την παραχώρηση δικαιώματος πολιτογράφησης και σε Διευθυντές εταιρικών επενδυτικών οντοτήτων,
ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ: Άρα εσείς λέτε οι αλλαγές των εκάστοτε κριτηρίων συνήθως έρχονταν από το Υπουργείο.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΧΑΣΙΚΟΣ: 100% έρχονταν γραπτές αυτές οι εισηγήσεις βεβαίως για την αλλαγή των κριτηρίων του 2014.
ΔΚ: Αν θυμάστε αλλάξαμε Γενικούς Διευθυντές.
ΣΧ: Εγώ δεν το θυμούμαι, φρόντισα και έμαθα τους, ήρθε στο Υπουργείο Οικονομικών, μπήκε στον φάκελο του Υπουργείου Εσωτερικών και πήγε στο Υπουργικό Συμβούλιο και αλλάξαμε τα.
ΔΚ: Ποιος ήταν αρμόδιος στο Υπουργείο Οικονομικών εκείνη την εποχή;
ΣΧ: Ήταν ο φίλος μου ο Χάρης, εκείνο που λέω είναι ότι τα οικονομικά κριτήρια εν τζιαί ήταν θέμα του Υπουργείου Εσωτερικών. Εν τη σοφία του Υπουργείου Οικονομικών έκρινα ότι πρέπει να δίδονται στους διευθυντές και δώσαμε τα. Πέρασε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αλλά τι εννοούν; Ότι εγώ έκατσα τότε, συνεργάστηκα με τον Χάρη και είπαμε ξέρετε να αλλάζουμε τα κριτήρια διότι η XXXXXXXXX θα έρθει να φέρει αιτήσεις; Έλεος σιόρ.
Η «παρέμβαση» Αρχιεπισκόπου
Ο κ. Χάσικος κάλυψε πλήρως τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο απέναντι στις έντονες επικρίσεις που δέχθηκε για την εμπλοκή του, σε αίτηση πολιτογράφησης που είχε υποβάλει Μαλαισιανός επενδυτής ο οποίος όπως έγινε παραδεκτό από τον ίδιο τον Μακαριότατο, στη συνέχεια έκανε εισφορά στην Εκκλησία 300 χιλιάδων ευρώ. Ο πρώην ΥΠΕΣ παραδέχθηκε πως ο Αρχιεπίσκοπος του απέστειλε επιστολή ωστόσο ο ίδιος έπραξε αυτό που έπρεπε να πράξει «Κύριε Πρόεδρε, παρεμβάσεις από την επιστολή του Αρχιεπισκόπου διότι εγώ δεν θεωρώ παρέμβαση, παρέμβαση είναι στα εισαγωγικά, δεν υπήρχε καμιά παρέμβαση, καμιά. Το μόνο που είχαμε ήταν την επιστολή του Αρχιεπισκόπου, αλλά σας λέω και το πιστεύω τούντο πράγμα, δηλαδή φτάσαμε στο σημείο να μιλούμε ότι και δεν μιλώ για εσάς, να θεωρείται ο Αρχιεπίσκοπος της Κύπρου ατζέντης; Αν είναι δυνατόν, δηλαδή αν ο Αρχιεπίσκοπος γνώριζε ότι ο συγκεκριμένος είναι τούτος που εκ των υστέρων διεφάνη ούτε θα το καταδέχετουν να πάρει τις 500.000, αυτή είναι η ταπεινή μου άποψη. Πολύ περισσότερο εγώ αν γνώριζα ότι αυτός ο άνθρωπος εν τούτος που καταχράστηκε βιός από τη χώρα του, υπήρχε περίπτωση ένα τοις εκατομμύριο εγώ να τον έκαμα Κύπριο υπήκοο; Γιατί η XXXXXXXXX τότε μας απέκρυψε; Ας πει η τράπεζα ότι έχει τόσα προβλήματα, δεν είναι καθαρός και εγώ αμέσως θα τον απέρριπτα και δεν θα με ενδιέφερε ότι ο Αρχιεπίσκοπος έστειλε μου επιστολή, ξέρεις πόσα πράγματα μου εζήταν ο Αρχιεπίσκοπος σε σχέση με την εκκλησιαστική του παρουσία;»
Ο γαμπρός πολιτικού
Ένα σημείο της κατάθεσης Χάσικου με έντονο ενδιαφέρον, οι απαντήσεις που έδωσε για εμπλοκή συγγενικού προσώπου πολιτικού. Οι αναφορές προέκυψαν ως συνέχεια των απαντήσεων που έδωσε ο κ. Χάσικος για το ποια ήταν η εμπλοκή ιδιωτών στο πρόγραμμα πολιτογραφήσεων. Φέρνοντας ως παράδειγμα το μοντέλο πολιτογραφήσεων της Μάλτας, το οποίο όπως είπε το έτρεχαν ιδιώτες λογιστές, δικηγόροι, ο ίδιος αντέδρασε στην περίπτωση υιοθέτησης από την Κύπρο. «Θυμούμαι χαρακτηριστικά ότι εγώ αντέδρασα από την πρώτη στιγμή και δεν το άφησα να προχωρήσει τούντο πράγμα, είπα του Προέδρου ότι εγώ ατζέντης του καθενός δεν μπορώ να γίνω, διότι αυτό θα γίνει κύριε Πρόεδρε, θα κατηγορηθείτε και εσείς, αλλά κυρίως εγώ ότι είμαστε ατζέντηδες κάποιου και αν θυμάστε τότε ο πρώην Υπουργός της Μάλτας κινδύνευσε μέχρι και φυλάκιση να πάει και άλλοι Υπουργοί κτλ». Και ο κ. Χάσικος δεν έμεινε έως εδώ.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΧΑΣΙΚΟΣ: Ήταν τότε επίσης που υπήρχε ένας καταιγισμός εξελίξεων όταν το Υπουργείο Εσωτερικών καλούσαν τον Υπουργό να πάει στην τάδε χώρα με τα καλύτερα ξενοδοχεία, Luxury, τα πάντα, φιλοξενίες, να μιλήσει στο τάδε συνέδριο, όλες αυτές (..) όχι μόνο εγώ τις απέρριψα, αλλά και δεν εδέχουμουν λειτουργός του Υπουργείου να συμμετάσχει σε τούτη, θυμούμαι συγκεκριμένα και η κυρία Καούλλα την οποία στόχευσαν, ούτε η ίδια πήγε ποτέ, αλλά την ίδια στιγμή κάποιοι άλλοι πήγαν, ενδεχομένως διότι ήταν μια μεγάλη βιομηχανία δυστυχώς.
ΠΑΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ: Όταν λέτε κάποιοι άλλοι κύριε Υπουργέ ποιους εννοείτε;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΧΑΣΙΚΟΣ: Μπορεί του business τούτου του χώρου, του business τούτου.
ΠΙ: Μπορείτε να μας πείτε;
ΣΧ: Ας πούμε XXXXXXXXX Να μην πω παραπάνω γιατί από τη στιγμή που μιλάς για πολιτικά πρόσωπα πρέπει να είσαι 100% σίγουρος για τούτο που θα πεις.
ΠΙ: Εννοείται είναι ο γαμπρός του XXXXXXXXX
ΣΧ: Μπορεί να είναι και πολιτικά πρόσωπα, δεν θέλω να είμαι κατηγορηματικός, γιατί δεν είμαι 100 % σίγουρος.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ: Ο γαμπρός XXXXXXXXX XXXXXXX συμμετείχε σε πολλές αιτήσεις πολιτογραφήσεων από το γραφείο του, ήταν αιτητής αρκετών πολιτογραφήσεων έτσι;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΧΑΣΙΚΟΣ: Ναι. Είπα όλη αυτήν την ιστορία εγώ αντιμετώπισα την με διερεύνηση, η οποία έγινε το 2018 και κακώς έγινε με έναν σκεπτικισμό αν θέλετε, με έναν φόβο να μην έχουμε επανάληψη αυτών που έγιναν στη Μάλτα.
Το απόσπασμα της κατάθεσης Χάσικου για το γαμπρό του πολιτικού το όνομα του οποίου είναι σβησμένο από την Επιτροπή.
Οι Καμποτζιανοί
Για τις περιπτώσεις παραχώρησης κυπριακών διαβατηρίων σε άτομα του καθεστώτος της Καμπότζης ο κ. Χάσικος επέρριψε την ευθύνη στην Αστυνομία, η οποία όπως είπε είχε την ευθύνη για έλεγχο τον επενδυτών, αιτούντων πολιτογράφησης.
ΜΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ: Όμως κύριε Υπουργέ για τους Καμποτιανούς φαίνεται να υπήρχαν αρνητικά δημοσιεύματα τα οποία δεν διαβιβάστηκαν, δεν περιήλθαν εις γνώση του Υπουργικού Συμβουλίου, δεν θα έπρεπε να περιέλθουν εις γνώση του Υπουργικού Συμβουλίου;
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΧΑΣΙΚΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, αν υπήρχαν δημοσιεύματα τέτοια να είστε βέβαιος ότι θα τα κάμαμε, αν υπήρχαν δημοσιεύματα και απεκρύβησαν που το Υπουργικό δεν μπορώ να το ξέρω, αλλά σας λέω ότι άμα ο έχων της ευθύνης της έρευνας, δηλαδή η Αστυνομία, έρχεται και σου λέει ότι ξέρεις δεν υπάρχει τίποτε, διότι ακριβώς η Interpol ήταν ο σύζυγός της, πού να το ξέρουμε εμείς τότε; Πού να το ξέρουμε; Ήρθαν μετά από 2 χρόνια...
Παρεμβάσεις
Ο Σωκράτης Χάσικος ρωτήθηκε από τον πρόεδρο της Ερευνητικής Επιτροπής αν δέχθηκε παρεμβάσεις από οποιονδήποτε.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΧΑΣΙΚΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, δεν είμαι η περίπτωση που εδέχουμουν παρεμβάσεις, τώρα να με πάρει ένας συνάδελφος εκεί ή κάποιος άλλος στα πλαίσια είτε της φιλίας, είτε της γνωριμίας κτλ τζιαί να σου πει, κάτι θα μπορούσε να γίνει, αλλά το θέμα δεν είναι τούτο, δηλαδή να μου κάμουν παρέμβαση με τρόπο ώστε να ξεφύγω από τους κανονισμούς, από τα κριτήρια από τον νόμο κτλ. Ουδείς, και άμα λέω ουδείς εννοώ και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δεν εδέχουμουν να κάνεις έτσι ή για κάνε μου μια χάρη, δεν τα εδέχουμουν τούτα, ήμουν πάρα πολύ αυστηρός σε βαθμό που ήμουν ως απλησίαστος άνθρωπος.
