Του Θανάση Φωτίου
Στις βουλευτικές εκλογές του 2021, το ΕΛΑΜ είχε καταφέρει να αναρριχηθεί στην τέταρτη θέση, εκτοπίζοντας ένα παραδοσιακό κόμμα, την ΕΔΕΚ. Πέντε χρόνια μετά, τα μέχρι στιγμής ευρήματα των ερευνών για την πρόθεση ψήφου στις επερχόμενες βουλευτικές, το δείχνουν να ανεβαίνει στην κατάταξη και να κερδίζει την τρίτη θέση, αρπάζοντάς την από το ΔΗΚΟ. Μαζί με τη θέση παίρνουν και τον ρόλο του ρυθμιστή και τη δυναμική που απόρρεε από αυτόν στο να επηρεάζει καθοριστικά το πολιτικό γίγνεσθαι.
Σε τέτοια περίπτωση, εάν η κάλπη του 2026 επαληθεύσει τις ενδείξεις, θα είναι η έβδομη κατά σειρά εκλογική αναμέτρηση που θα ενισχύει τη δύναμή του και θα καταγράφεται η συνεχής ανοδική του πορεία. Ωστόσο, την κατά τ’ άλλα αναμενόμενη εξέλιξη θα συνοδεύει ένα στοιχείο που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το «turning point» στην πορεία του κόμματος που το 2008 θέλησε να εγγραφεί στο μητρώο κομμάτων με το όνομα «Χρυσή Αυγή - Πυρήνας Κύπρου», και όταν δεν είχε γίνει δεκτό, επινόησε το «Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο».
Ποιο είναι αυτό το στοιχείο; Η πιθανολογούμενη αναρρίχηση του «αντισυστημικού» ΕΛΑΜ στην τρίτη θέση και η «ανάθεση» σ’ αυτό του ρυθμιστικού ρόλου του «κέντρου» –ως εκ τούτου, εν δυνάμει κόμμα εξουσίας– θα συμβεί σε ένα ριζικά αλλαγμένο πολιτικοκοινωνικό περιβάλλον: Της κανονικοποίησης που επεσυνέβη σταδιακά μέσα από πολιτικές δοσοληψίες με το «σύστημα» που «αντιστρατεύεται» και, προπαντός, της απενοχοποίησης. Ήδη φαίνεται από την ευκολία διαφόρων να στρατευτούν μαζί του, να ενταχθούν στο ψηφοδέλτιό του, να αποδεχτούν τιμές και εύγε. Υποβοηθώντας το στη διαμόρφωση του νέου προφίλ, αυτού της «άλλης», της «γνήσιας» Δεξιάς. Όπως, για παράδειγμα, κάποτε το ΕΥΡΩΚΟ, αποτέλεσμα σύζευξης των Νέων Οριζόντων και διαφωνούντων συναγερμικών στελεχών που αποχώρησαν.
Για την ιστορία: Ο δικηγόρος που εκπροσώπησε το ΕΛΑΜ στη νομική διαδικασία εγγραφής του σε πολιτικό κόμμα ήταν ο εν ενεργεία πολιτικός Ρίκκος Ερωτοκρίτου. Ο ίδιος, κατά τα πρώτα χρόνια, συμμετείχε σε εκδήλωσή του ως ομιλητής, το δε ΕΥΡΩΚΟ παρείχε κάλυψη σε φασιστικές επιθέσεις που διενήργησε το ΕΛΑΜ, χαρακτηρίζοντάς τες «απλά περιστατικά χουλιγκανισμού». Οι σχέσεις τους «διαταράχθηκαν» το 2011, όταν ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου, μετά τα πενιχρά ποσοστά που κατέγραψε το ΕΥΡΩΚΟ στις βουλευτικές, κατέθεσε πρόταση για μετατροπή του ΕΥΡΩΚΟ σε «μια νέα, δημοκρατική, πατριωτική δεξιά, το οποίο οφείλουμε να τοποθετήσουμε σε έναν χώρο δεξιότερα του ΔΗΣΥ, μετατρέποντάς το σε ανάχωμα για ψηφοφόρους προς δεξιότερες αποκλίσεις, δηλαδή προς νεοφανείς πολιτικούς σχηματισμούς». Κάτι που το ΕΛΑΜ χαρακτήρισε ως κίνηση «ενάντια στους πραγματικούς Εθνικιστές και Πατριώτες»…
«Χρυσή Αυγή - Πυρήνας Κύπρου»
Το Who is Who του ΕΛΑΜ, η ιδεολογία, η δράση, οι στόχοι και οι συμπεριφορές, δεν χρειάζονται διεξοδική έρευνα για να εντοπιστούν. Απεναντίας, αποκαλύφθηκε δημόσια πολλές φορές και με διάφορες αφορμές. Στις 18 Σεπτεμβρίου του 2013, την επομένη της στυγερής δολοφονίας του Παύλου Φύσσα στην Αθήνα, η δημοσιογράφος Πετρούλα Αργυρού φιλοξενεί στην τηλεόραση του ΣΙΓΜΑ τον πρόεδρο του ΕΛΑΜ, Χρίστο Χρίστου. «Τι είστε; Είστε η αντίστοιχη Χρυσή Αυγή στην Κύπρο;», ήταν η ερώτηση της δημοσιογράφου και η απάντηση του Χρίστου κάτι περισσότερο από ξεκάθαρη: «Είμαστε η Χρυσή Αυγή της Κύπρου. Και να σας ενημερώσω ότι, όταν ξεκίνησε το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο, κατατέθηκε αρχικώς η ονομασία Χρυσή Αυγή, η οποία δεν έγινε αποδεχτή από το υπουργείο Εσωτερικών και γι’ αυτό προχωρήσαμε στη δημιουργία του Εθνικού Μετώπου».
Το τι ήταν στην Κύπρο ο Χρίστος Χρίστου για τη Χρυσή Αυγή, το αποτύπωσε πολύ εύγλωττα μερικά χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα τον Μάιο του 2016, ο Ηλίας Κασιδιάρης μιλώντας στο διαδικτυακό κανάλι της Χρυσής Αυγής, όταν ο συνομιλητής του αποκάλεσε τον Χρίστου «πρόεδρο». Ο Κασιδιάρης φρόντισε να μην αφήσει καμιά παρερμηνεία στους ρόλους: «Πρόεδρος… Καλά, το πρόεδρος είναι τυπικό. Για να αναγνωριστεί το κόμμα έπρεπε να έχει πρόεδρο…».
Με λίγα λόγια, το ΕΛΑΜ δημιουργήθηκε ως παρακλάδι, παράρτημα, θυγατρική, αν θέλετε, της Χρυσής Αυγής στην Κύπρο, ζήτησε να εγγραφεί με το όνομα Χρυσή Αυγή, συνάντησε την άρνηση του γενικού εισαγγελέα επειδή υπήρχε αντίστοιχο όνομα σε άλλη χώρα, επινοήθηκε τότε η ονομασία Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο και ο Χρίστου βαφτίστηκε τυπικά «πρόεδρος» μόνο και μόνο για να μπορεί να εγγραφεί το παράρτημα ως κόμμα.
Ο ίδιος, πριν από την πτώση της μαμάς οργάνωσης στην Ελλάδα, ήξερε τη θέση και τον ρόλο του, γι’ αυτό και σε κάθε εκδήλωση που γινόταν παρουσία του Νίκου Μιχαλολιάκου τον προσφωνούσε πάντα ως «αρχηγό». Σε μια τέτοια εκδήλωση, είχε πει και τα εξής: «Ένας δημοσιογράφος με ρώτησε, γιατί υπερασπίζεσαι με πάθος τον Νίκο Μιχαλολιάκο. Και του απάντησα, γιατί είναι ο πιο έντιμος και ο πιο πατριώτης πολιτικός που γνωρίζω». Μάλιστα ο Χρίστος Χρίστου υπήρξε φρουρός του αρχηγού. Απ’ τους επίλεκτους, μάλιστα. Τους κοκκινοσκούφηδες. Δεν είναι μόνο οι φωτογραφίες και τα βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και τον δείχνουν στην ομάδα των κοκκινοσκούφηδων που συνοδεύουν τον Μιχαλολιάκο, τα είπε και ο Ηλίας Κασιδιάρης, εκθειάζοντας το ποιόν του Χρίστου: «Ήταν στην προσωπική φρουρά του αρχηγού ο Χρίστος ο Χρίστου, ήταν στην ομάδα αυτή με τα κόκκινα τζόκερ...».
O ίδιος, βεβαίως, το αρνήθηκε. «Προφανώς το να είμαι δίπλα στον πρόεδρο ενός κόμματος δεν με κάνει αυτόματα φρουρό του. Όχι, δεν ήμουν φρουρός του κυρίου Μιχαλολιάκου», ήταν η απάντηση που έδωσε στον Ονούφριο Σωκράτους όταν τον είχε ρωτήσει ευθέως. Ψευδόμενος, βεβαίως. Συνηθισμένη πρακτική, άλλωστε, πολλά τα παραδείγματα. Άλλωστε, χρόνια μετά τη θαρραλέα τοποθέτηση στην Πετρούλα Αργυρού –«είμαστε η Χρυσή Αυγή της Κύπρου»– δήλωνε στον Αντρέα Κημήτρη ότι εξαρχής η ονομασία προς το υπουργείο Εσωτερικών ήταν «ΕΛΑΜ».
«Το εθνικό κίνημα του αγωνιστή Σαμψών»
Αφού, λοιπόν, το ΕΛΑΜ είναι η «Χρυσή Αυγή Κύπρου», τι ήταν η Χρυσή Αυγή; Το είχε πει ξεκάθαρα ο Μιχαλολιάκος σε μια παραληρηματική ομιλία του: «Είμαστε η σπορά των νικημένων του 1945». Ήταν τον Μάρτιο του 2012, την οποία μπορείτε να βρείτε στο διαδίκτυο. «Εμείς», έλεγε, «είμαστε η σπορά των νικημένων του 1945. Αυτοί είμαστε. Οι εθνικιστές, οι εθνικοσοσιαλιστές, οι φασίστες».
Το ποιοι νικήθηκαν το 1945, το ξέρουμε. Αυτοί που αιματοκύλησαν και την Ελλάδα. Επιπλέον, το 1987, πριν φορέσουν τις μάσκες και αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν το «σύστημα» προκειμένου να εδραιωθούν, ο Μιχαλολιάκος έγραφε στο περιοδικό της Χρυσής Αυγής (τεύχος 13, Μάιος 1987) ύμνους προς τον Χίτλερ, τον «Μεγάλο Άνδρα του Εικοστού Αιώνα, τον εμψυχωτή και απόστολο της Επαναστάσεως του Αγκυλωτού Σταυρού»! Όπου ανάμεσα σε πολλές ναζιστικές φαιδρότητες («...χωρίς να μας εμψυχώνει πια Εκείνος με τη ζωντανή παρουσία Του, αλλά μονάχα με τη μνήμη Του» –προσέξατε τα κεφαλαία;) κατέληγε: «Με τη σκέψη και την ψυχή μας δοσμένη στη Μνήμη του Μεγάλου μας Αρχηγού, υψώνουμε το δεξί χέρι ψηλά, χαιρετούμε τον Ήλιο και με το θάρρος, που μας επιβάλλει η Στρατιωτική μας Τιμή και το Εθνικοσοσιαλιστικό μας καθήκον κραυγάζουμε γεμάτοι πάθος πίστη στο μέλλον και στα οράματά μας: HEIL HITLER!».
Το κερασάκι στην τούρτα; «Δεν έχουμε σκοπούς πολιτικάντικους, ούτε και υποφέρουμε από το άγχος της κοινοβουλευτικής παρουσίας, δεν αναζητούμε μια θέση κάτω από τον ήλιο της δημοκρατίας, αρνούμεθα τη δημοκρατία, αρνούμεθα την αρχή της πλειοψηφίας, αρνούμεθα την πολιτική του marketing και παραμένουμε πιστοί, σήμερα που όλοι γίνανε άπιστοι, παραμένουμε πιστοί στα οράματα της Εθνικοσοσιαλιστικής Ιδέας».
Είναι η ίδια ιδέα που οδηγούσε το ΕΛΑΜ τον Μάιο του 2010, 65 χρόνια από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, να πραγματοποιήσει εκδήλωση στο οίκημά του με τίτλο «9 Μαΐου 1945: εμείς δεν έχουμε να γιορτάσουμε τίποτα»! Είναι η ίδια ιδέα που οδήγησε τα παλικάρια που συνοδεύουν τον Χρίστου να φορούν φανέλες με τις νεκροκεφαλές των SS – τις οποίες βέβαια, σπεύδουν στη συνέχεια να σβήσουν από τις φωτογραφίες με photoshop, όπως είχε γίνει στην περίπτωση της περιπολίας στη Χλώρακα πριν από μερικά χρόνια.
Επιπλέον: Το ΕΛΑΜ τη λέξη «πραξικόπημα» την ψέλλισε όταν πια θα έμπαινε στη Βουλή. Για πολλά χρόνια κοινοποιούσε ανακοινώσεις οι οποίες μιλούσαν για «… Επέτειο του εθνικού κινήματος του αείμνηστου αγωνιστή Νικόλαου Σαμψών...».
Η «πορεία κανονικοποίησης»
Και όμως! Ούτε Υπουργείου, ούτε Εισαγγελίας, ούτε Δικαιοσύνης δεν ίδρωσε το αφτί. Απεναντίας. Το πολιτικό, κομματικό και εκκλησιαστικό κατεστημένο το αγκάλιασε, το κάλυψε, είχε μαζί του δοσοληψίες. Και το «αντισυστημικό» ΕΛΑΜ του το ανταπέδωσε, εξυπηρετώντας το πολλές φορές. Εκεί και όπου υπήρχε ανάγκη. Ως καλόβολο δεκανίκι.
Γι’ αυτό άλλωστε και τον Δεκέμβριο του 2020, ο χρυσαυγίτης Γιάννης Λαγός δήλωνε στο κυπριακό «Ποντίκι»: «Η στάση του ΕΛΑΜ είναι τουλάχιστον απογοητευτική. Είχαμε ξεκινήσει σαν μια ομάδα εθνικιστών, η οποία θα αγωνιζόταν μέχρις εσχάτων ώστε να πραγματοποιηθεί το πολυπόθητο Ελλάς - Κύπρος - Ένωσις. Άλλοι αποφασίσαμε να κοντραριστούμε με το σύστημα με τίμημα διώξεις και φυλακίσεις και άλλοι έγιναν το σύστημα. Δυστυχώς κάποιοι ξέχασαν από πού ξεκίνησαν και από πού προέρχονται».
*Μπορεί το νεύμα του Αβέρωφ Νεοφύτου, προκειμένου το ΕΛΑΜ να γείρει στις 10 Ιουνίου 2021 την πλάστιγγα υπέρ της υποψήφιας του κυβερνώντος ΔΗΣΥ για την προεδρία της Βουλής (ανταμείφθηκε με προεδρία υποεπιτροπής) να αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, αξίζει ωστόσο μια σύντομη αναδρομή σε σημαντικούς «σταθμούς» της στρωμένης με κατανόηση και στοργή πορείας κανονικοποίησης του ΕΛΑΜ.
*Το 2010 ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος δήλωσε σε συνέντευξή του στην Καθημερινή Κύπρου ότι το ΕΛΑΜ τον «εκφράζει πολύ». Ο μακαριστός έβρισκε ότι είχαν «κρυστάλλινες θέσεις» και «ορθοφωνούσαν» στο Κυπριακό! Ήταν και «καλά παιδιά». Και στήριξε οικονομικά, τόσο τη θυγατρική στην Κύπρο, όσο και τη μητρική στην Ελλάδα.
*Ο Ιωνάς Νικολάου, υπουργός Δικαιοσύνης, αποφάνθηκε τον Σεπτέμβριο του 2013: «Δεν υπάρχουν νεοφασιστικές κινήσεις στην Κύπρο ή οργανώσεις που διακατέχονται από άκρατο εθνικισμό ή προωθούν είτε τον ρατσισμό είτε την ξενοφοβία».
*Το 2018 ο Νίκος Αναστασιάδης, συμπεριέλαβε το ΕΛΑΜ στον προεκλογικό διάλογο, επιλέγοντας να απαντήσει σχετικό ερωτηματολόγιο που του απέστειλε.
* Την επομένη των εκλογών του 2018, ο Νίκος Αναστασιάδης απηύθυνε πρόσκληση συνεργασίας και στο ΕΛΑΜ, στο πλαίσιο προσπάθειας για σχηματισμό κυβέρνησης ευρύτερης αποδοχής.
* Το 76% των ψηφοφόρων του ΕΛΑΜ, ψήφισε Νίκο Αναστασιάδη στον δεύτερο γύρο των εκλογών του 2018.
* Ο τηλεοπτικός διάλογος εκπροσώπων ΕΛΑΜ - ΔΗΚΟ, τον Δεκέμβριο του 2018, αποκάλυψε ότι οι δεύτεροι ζήτησαν τη στήριξη των πρώτων. Η πικρία του ΔΗΚΟ; Ότι το ΕΛΑΜ έγινε δεκανίκι άλλων. «Ξεχάσατε ότι µας παρακαλούσατε», είχε πει ο Γεάδης. «Κι εσείς πήγατε και γίνατε το δεκανίκι του Αναστασιάδη», αντίτεινε ο Γιώργος Γεωργίου!
*Ο υπουργός Παιδείας Κώστας Χαμπιαούρης, επισκέφτηκε το 2018 εθιμοτυπικά τα γραφεία του ΕΛΑΜ. «Οι δικές σας αξίες και αρχές είναι και δικές μας αξίες και αρχές», είπε.
*Το 2020 το ΕΛΑΜ υπερψήφισε για πρώτη φορά τον κρατικό προϋπολογισμό. Ήταν τότε που, με μπροστάρη το ΔΗΚΟ, ο κρατικός προϋπολογισμός δεν είχε αρχικά εγκριθεί εξαιτίας της άρνησης της κυβέρνησης Αναστασιάδη να δώσει στον Ελεγκτή τους φακέλους των «χρυσών διαβατηρίων».
*Ενόψει τον εκλογών του 2023, ο Αβέρωφ Νεοφύτου στις δηλώσεις του, εξαίρεσε μόνο το ΑΚΕΛ από πιθανές συνεργασίες…
