«Να εργαστούν ακούραστα», προέτρεψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, τα νέα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου κατά την τελετή διαβεβαίωσης στο Προεδρικό Μέγαρο το πρωί της Δευτέρας. Οι νέοι Υπουργοί Μιχάλης Δαμιανός, Μαρίνος Μουσιούττας, Κωνσταντίνος Φυτιρής, Νεόφυτος Χαραλαμπίδης και η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας Κλέα Χατζηστεφάνου - Παπαέλληνα παρέλαβαν τα χαρτοφυλάκια τους και καλούνται άμεσα να κλείσουν τα ανοιχτά ζητήματα και να ανταποκριθούν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα.
Προεδρία Ε.Ε - Φ.Α - τερματικό Βασιλικού και ηλεκτρικό καλώδιο στην ατζέντα Δαμιανού
Του Απόστολου Τομαρά
Ενώπιον σοβαρών προκλήσεων θα βρεθεί ο νέος Υπουργός Ενέργειας Μιχάλης Δαμιανού ο οποίος καλείται να φέρει εις πέρας σημαντικά θέματα που άπτονται των ενεργειακών σχεδιασμός της κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη. Η περίοδος χάριτος που απολαμβάνουν όλα τα νέα μέλη της κυβέρνησης δεν ισχύει για τον νέο Υπουργού Ενέργειας λόγω της πίεσης του χρόνου. Τα θέματα που τρέχουν απαιτούν άμεσους χειρισμούς προκειμένου να βγουν από τον πάγο και να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν. Ιεραρχώντας τα ζητήματα που παρέλαβε από τον προκάτοχό του Γιώργο Παπαναστασίου ο κ. Δαμιανού θα πρέπει να χειριστεί παράλληλα την ανάληψη της Κυπριακής Δημοκρατίας στον τομέα της ενέργειας καθώς και τις διαδικασίες προκειμένου να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν τα έργα που υπολείπονται στο τερματικό του Βασιλικού. Μεγάλο στοίχημα για τον νέο Υπουργό Ενέργειας αποτελεί το σπάσιμο του αδιεξόδου που υπάρχει στην εισαγωγή ΦΑ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στο κομμάτι αυτό ο κ. Δαμιανού θα βρεθεί ενώπιον του ενδεχόμενου άρσης του μονοπωλιακού χαρακτήρα της ΔΕΦΑ σε μια προσπάθεια να γίνει πραγματικότητα ο εφοδιασμός της εσωτερικής αγοράς με ΦΑ μέσα στο 2026.
Προεδρία Ε.Ε
Ο Μιχάλης Δαμιανού θα πρέπει να πραγματοποιήσει κούρσα προκειμένου την 1η Ιανουαρίου να είναι σε θέση να φέρει τα θέματα που αφορούν το Υπουργείου που θα προεδρεύει για τους πρώτους έξι μήνες του 2026. Προτεραιότητες αποτελούν η ανταγωνιστικότητα, το κόστος ενέργειας και το εμπόριο, με το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας να έχει κεντρικό ρόλο στην προετοιμασία, εστιάζοντας στην ενεργειακή ασφάλεια, τη βιομηχανική πολιτική και την προώθηση των ευρωπαϊκών συμφερόντων στην παγκόσμια αγορά. Στο κομμάτι της ενέργειας πέρα από την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους θα πρέπει να χειριστεί και να προωθήσει την ενεργειακή μετάβαση και ασφάλεια εφοδιασμού, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές πράσινες πολιτικές. Στο κομμάτι του εμπορίου θα πρέπει να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, η προώθηση των εμπορικών συμφωνιών και η αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων. Στη βιομηχανία θα πρέπει να στηριχθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική παραγωγή και καινοτομίας.
Εισαγωγή ΦΑ
Η στασιμότητα που παρατηρείται στην ολοκλήρωση των σχεδιασμών για χρήση καθαρότερου καυσίμου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα απαιτήσει βαθιές τομές προκειμένου να μην σημειωθεί νέα καθυστέρηση. Η απομάκρυνση της κινέζικης κοινοπραξίας CPP-METRON Consortium Ltd από το έργο του Βασιλικού έχει εκτροχιάσει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και χρονοδιαγράμματα για εισαγωγή ΦΑ μέσα στο 2026. Σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά το ναυάγιο η ΕΤΥΦΑ, ιδιοκτήτης του τερματικού, δεν είναι σε θέση να δώσει μια σαφή εικόνα επανέναρξης των εργασιών που υπολείπονται για τα ολοκληρωθεί το τερματικό. Αυτό σημαίνει πως οι όποιοι σχεδιασμοί είχαν γίνει έχουν ακυρωθεί. Στα συρτάρια του Υπουργείου Ενέργειας υπάρχει ως εναλλακτική επιλογή η κυβέρνηση να προχωρήσει σε αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που διέπει την αγορά ΦΑ με τερματισμό της αναδυόμενης κάτι που θα επιτρέψει την εμπλοκή ιδιωτών στην εισαγωγή ΦΑ. Ήδη η ελλαδική εταιρεία Energean που δραστηριοποιείται εντός της ισραηλινής ΑΟΖ επανάφερε παλιότερη πρότασή της για μεταφορά ισραηλινού ΦΑ με αγωγό. Πρόταση η οποία δεν έχει απορριφθεί.
Τερματικό Βασιλικού
Η μεγάλη καραμπόλα που σημειώθηκε στα ενεργειακά της Δημοκρατίας ήταν η σύγκρουση με την κινέζικη κοινοπραξία CPP-METRON Consortium Ltd στην οποία είχε ανατεθεί η κατασκευή του τερματικού ΦΑ στο Βασιλικό. Ενάμιση χρόνο μετά το έργο όχι μόνο παραμένει στάσιμο αλλά υπάρχει ο κίνδυνος ένα κομμάτι του έργο να κριθεί ακατάλληλο λόγω ακατάλληλων υλικών. Κυβέρνηση και ΕΤΥΦΑ αναμένουν τις εκθέσεις ξένων συμβούλων που έχουν προσληφθεί προκειμένου τα έργο να αποπερατωθεί από άλλη εταιρεία ειδική σε έργα τα οποία έχουν εγκαταλειφθεί. Καθοριστικής σημασίας για το μέλλον του έργου είναι έκθεση που αναμένεται μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου. Να υπενθυμίσουμε ότι με βάση επίσημες ανακοινώσεις τα έργα στο Βασιλικό έχουν ολοκληρωθεί σε ποσοστό 60%.
Ηλεκτρικό καλώδιο
Η τελευταία πρόκληση για τον νέο Υπουργό είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου με τα ευρωπαϊκά συστήματα ενέργειας μέσω Κρήτης. Μετά τις τελευταίες φουρτούνες από τις δημόσιες τοποθετήσεις του Υπουργού Οικονομικών Μάκη Κεραυνού που έφεραν σε πορεία σύγκρουσης την Κύπρο με την Ελλάδα ο Μιχάλης Δαμιανού το πρώτο που πρέπει να διαχειριστεί είναι οι τρέχουσες οικονομικές εκκρεμότητες του έργου αλλά και τον ΥΠΟΙΚ ο οποίος έχει χαρακτηρίσει το έργο μη βιώσιμο. Η απόφαση του Νίκου Χριστοδουλίδη και Κυριάκου Μητσοτάκη να πραγματοποιήσουν επικαιροποίηση των οικονομικών δεδομένων του έργου δίνει μια ανάσα στο νέο Υπουργό μέχρι να ετοιμασθεί. Ωστόσο ο κ. Δαμιανού θα πρέπει να είναι έτοιμος να διαχειριστεί την όλη κατάσταση και το ενδεχόμενο ο ΥΠΟΙΚ να μην διαφοροποιήσει τη σημερινή του θέση που στην ουσία συνιστά ακύρωση του ενεργειακού έργου.
Στοίχημα η πάταξη του Οργανωμένου Εγκλήματος
Της Ελισάβετ Γεωργίου
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ένα από τα πιο απαιτητικά χαρτοφυλάκια της Δημοκρατίας, περνά πλέον στα χέρια του Κωνσταντίνου Φυτιρή. Η πορεία του σταθερά συνδεδεμένη με κρίσιμα πεδία επιχειρησιακής ευθύνης, σκιαγραφεί τον απαιτητικό χαρακτήρα της αποστολής που αναλαμβάνει σήμερα σε ένα υπουργείο όπου οι πιέσεις, οι κρίσεις, η κριτική και οι δομικές αδυναμίες είναι διαρκείς και έντονες.
Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών – ο θάνατος του κρατούμενου μέσα στις Κεντρικές Φυλακές την Κυριακή (7/12) μετά από συμπλοκή στο κελί του- αποκάλυψαν εκ νέου τα βαθιά προβλήματα μιας δομής που βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας χρόνια τώρα.
Αν και ο Μάριος Χαρτσιώτης κατά την τελετή παράδοσης – παραλαβής, αναφέρθηκε στις βελτιώσεις της διετίας, όπως την αύξηση της χωρητικότητας κατά 30%, και την πιλοτική εφαρμογή του συστήματος εντοπισμού κινητών, παραδέχθηκε ότι ο υπερπληθυσμός παραμένει άλυτο και πολυεπίπεδο ζήτημα. Οι συνεχείς συμπλοκές, οι συλλήψεις που εκκινούν μέσα από τις φυλακές και η κόπωση του προσωπικού ενισχύουν τη θέση των συντεχνιών, που εδώ και χρόνια ζητούν τη μεταφορά των Κεντρικών Φυλακών σε νέο σημείο με σύγχρονες υποδομές - μακριά από κατοικημένη περιοχή και τη νεκρή ζώνη - ικανές να υποστηρίξουν την ορθή διαχείριση κρατουμένων και την ασφάλεια του προσωπικού. Όπως αναφέρει στην «Κ» ο Γιώργος Μαλτέζος, Εκπρόσωπος Τύπου του Κλαδικού Συμβουλίου Δεσμοφυλάκων της Παγκύπριας Συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ, είναι επιτακτική ανάγκη οι κρατούμενοι να είναι διαχωρισμένοι σε πτέρυγες ανάλογα με τον βαθμό της ποινής τους και το «προφίλ επικινδυνότητας» τους, ενώ όπως τονίζει σοβαρή πρόκληση αποτελεί και ο μικρός αριθμός δεσμοφυλάκων σε σχέση με τους κρατούμενους.
Στο μέτωπο της δημόσιας ασφάλειας, η αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος αποτελεί εξίσου μεγάλη πρόκληση. Ο απερχόμενος υπουργός μίλησε για τη χαρτογράφηση των κυκλωμάτων, τη δημιουργία της νέας δομής τύπου «κυπριακού FBI», ωστόσο το δύσκολο κομμάτι είναι η αποτελεσματική συνέχεια αυτών των δράσεων. Ο Κωνσταντίνος Φυτιρής αναγνώρισε ότι η κοινωνία βιώνει αυξανόμενη ανησυχία για την εγκληματικότητα και ότι απαιτούνται άμεσες, συντονισμένες και τολμηρές κινήσεις για την ενίσχυση της ασφάλειας σε καθημερινό επίπεδο.
Την ίδια ώρα, ο αστυνομικός κλάδος της συντεχνίας ΙΣΟΤΗΤΑ μέσω του Προέδρου του Νίκου Λοϊζίδη, θέτει ένα δικό του, ιδιαίτερα απαιτητικό πακέτο προκλήσεων. Πρώτον, υπογραμμίζει το περιορισμένο χρονικό πλαίσιο των 28 μηνών που έχει μπροστά του ο νέος υπουργός, μέσα στο οποίο καλείται να υλοποιήσει ουσιαστικές αλλαγές. Ζητά επίσης αναδιάρθρωση των γενικών κανονισμών και του συστήματος προαγωγών, ώστε να υπάρξει αξιοκρατία και διαφάνεια. Παράλληλα, θέτει ως καίριο ζήτημα τον διαχωρισμό των καθηκόντων της αστυνομίας ανάλογα με την επικινδυνότητα και τις ψυχοσωματικές απαιτήσεις της υπηρεσίας, με σαφή διακριτή διάταξη μεταξύ πρώτης γραμμής και γραμμής υποστήριξης, όπως ισχύει σε σύγχρονες ευρωπαϊκές αστυνομικές δυνάμεις. Προσθέτει, ακόμη, την ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας των αστυνομικών, την καθιέρωση ετήσιου σχεδίου αφυπηρέτησης για καλύτερο προγραμματισμό προσωπικού, τον εκσυγχρονισμό των τεχνολογικών μέσων και τέλος τη νομοθετική αναθεώρηση για το οργανωμένο έγκλημα, ώστε οι επιχειρήσεις να γίνονται ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές.
Παράλληλα, η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης παραμένει βασική, διαχρονική πρόκληση. Ο απερχόμενος υπουργός αναφέρθηκε σε σημαντικά νομοθετικά εργαλεία - διαμεσολάβηση, διαιτησία, έλεγχο των αποφάσεων Δημόσιου Κατήγορου, εκσυγχρονισμό διοικητικών δομών- όμως ο κ. Φυτιρής καλείται πλέον να τα εφαρμόσει στην πράξη. Όπως τόνισε, στόχος είναι μια δικαιοσύνη «γρήγορη, καθαρή και αξιόπιστη», μέσα από την υλοποίηση του e-justice, την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων και τη στήριξη των λειτουργών της δικαιοσύνης.
Οι προκλήσεις που συγκεντρώνονται μπροστά στον νέο υπουργό είναι πολλές αλλά και συντρέχουσες. Από ένα σωφρονιστικό σύστημα που κλυδωνίζεται, μέχρι μια αστυνομία που ζητά θεσμική και λειτουργική αναβάθμιση, κι από μια κοινωνία που απαιτεί ασφάλεια μέχρι ένα δικαστικό οικοδόμημα που πρέπει να λειτουργήσει με ταχύτητα και αξιοπιστία, το έργο της νέας ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης θα κριθεί από το αν μπορεί να συνδυάσει τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων με βαθύτερες δομικές αλλαγές που εκκρεμούν εδώ και δεκαετίες.
Προτεραιότητα το ΓεΣΥ
Του Έκτορα Γεωργίου
Ιδιαίτερη βαρύτητα, αναμένεται να προσδώσει στο Γενικό Σύστημα Υγείας, ο νέος υπουργός Υγείας, Νεόφυτος Χαραλαμπίδης, τονίζοντας μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό του ότι προτεραιότητα του υπουργείου δεν μπορεί να είναι άλλη από την ορθή λειτουργία της σημαντικότερης ίσως κατάκτησης του απλού ανθρώπου, το ΓεΣΥ. Ο νέος υπουργός έχει μια σειρά από εκκρεμότητες που θα πρέπει να «τρέξει» το επόμενο διάστημα. Ενώπιον του, ο κ. Χαραλαμπίδης έχει ίσως την μεγαλύτερη μεταρρύθμιση -μετά από το ΓεΣΥ- τη δημιουργία του Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης και Ποιότητας Υπηρεσιών Υγείας (ΕΚΚΤΠΥΥ). Πρόκειται για ένα ανεξάρτητο φορέα που σηματοδοτεί νέα εποχή για την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών υγείας στην Κύπρο. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για ενιαίο μηχανισμό επιστημονικής τεκμηρίωσης, αξιολόγησης και ελέγχου της ποιότητας στη φροντίδα υγείας, τόσο εντός όσο και εκτός του ΓεΣΥ με στόχο την προαγωγή της ασφάλειας των ασθενών. Το εν λόγω νομοσχέδιο έχει κατατεθεί ήδη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας και αναμένεται να ξεκινήσει η συζήτηση με το νέο έτος.
Επιπλέον το νομοσχέδιο για το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, αναμένεται να κατατεθεί από το νέο υπουργό περί τα τέλει του 2025 και με την νέα χρονιά σταλεί στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Ουσιαστικά πρόκειται για αναβάθμιση των ογκολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας, όπου στόχος είναι βελτίωση του συντονισμού μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων, η δημιουργία οργανωμένων δομών και κατευθυντήριων γραμμών, καθώς και η υποστήριξη της αποτελεσματικής υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για τον καρκίνο. Ένα χρόνιο ζήτημα που προκύπτει στον τομέα της Υγείας, είναι το πλαίσιο λειτουργίας για τα ασθενοφόρα αλλά και η κατοχύρωση του επαγγέλματος του διασώστη. Την προσεχή Τετάρτη, αναμένεται να κατατεθεί για έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο όπου μεταξύ άλλων προνοεί την Ίδρυση Συμβουλίου Εγγραφής Διασωστών.
Εξάλλου, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας βρίσκεται και το νομοσχέδιο για δημιουργία των πανεπιστημιακών κλινικών και πανεπιστημιακών νοσοκομείων, ζήτημα το οποίο από την πρώτη μόλις συνεδρία προκάλεσε τις αντιδράσεις των εμπλεκόμενων φορέων. Άλλο ένα θέμα που θα πρέπει να διαχειριστεί ο νέος υπουργός Υγείας, αφορά την εξαγγελία που έκανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για την δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου νοσοκομείου στην Πόλη Χρυσοχούς. Μάλιστα οι προπαρασκευαστικές ενέργειες έχουν ήδη ξεκινήσει. Ακόμα μια ακόμη υπόθεση που θα πρέπει να χειριστεί ο νέος υπουργός, είναι τα μέτρα που εγκρίθηκαν το προηγούμενο διάστημα από το Υπουργικό Συμβούλιο για αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής και των Νοσοκομειακών Λοιμώξεων. Συγκεκριμένα, προνοείται σύσταση και λειτουργία σε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια των Τοπικών Επιτροπών Ελέγχου Λοιμώξεων και των Ομάδων Επιμελητείας Αντιβιοτικών.
Ο κ. Χαραλαμπίδης, τέλος θα πρέπει να εστιάσει στον διάλογο με τα οργανωμένα σύνολα που εμπλέκονται στα θέματα υγείας, σύνολα τα οποία, κατά καιρούς εγείρουν αιτήματα, πιεστικά πολλές φορές, που σχετίζονται με το υπουργείο.
«Καυτή πατάτα» οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας
Η νέα Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Κλέα Χατζηστεφάνου-Παπαέλληνα, αναλαμβάνει ένα κρίσιμο υφυπουργείο που κατά καιρούς δέχθηκε αρκετές επικρίσεις για διάφορους χειρισμούς υποθέσεων. Ένα από τα χρόνια προβλήματα, είναι οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας. Όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενο ρεπορτάζ η «Κ», ένα από τα βασικά ζητήματα που σχετίζονται με την αδυναμία των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, να αντιμετωπίσουν με αποτελεσματικότητα υποθέσεις είναι η απουσία εξειδίκευσης των Λειτουργών Κοινωνικών Υπηρεσιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε λειτουργούς έχει χρεωμένες λίγο λιγότερες από 100 υποθέσεις, αριθμός αρκετά αυξημένος, ενώ άλλο ένα πρόβλημα εξαιρετικής σημασίας είναι η μη χρησιμοποίηση από τους λειτουργούς, των εργαλείων που υπάρχουν διαθέσιμα για την αξιολόγηση των περιστατικών. Μάλιστα όπως αναφέρουν, εμπλεκόμενοι οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν καταλήξει να είναι ταμίες, και να παραδίδουν τα «τσεκούθκια».
Επιπλέον, άλλο ένα από τα ζητήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα υφυπουργός είναι το πολύπαθο «κόκκινο κουμπί», όπου αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τον προσεχή Φεβρουάριο. Εξάλλου η κα. Παπαέλληνα, θα έχει δυο νομοσχέδια να «τρέξει». Συγκεκριμένα πρόκειται για το νομοσχέδιο για τη διεύρυνση του Επιδόματος Τέκνου, όπου την περασμένη Παρασκευή ολοκληρώθηκε ο νομοτεχνικός έλεγχος και τις επόμενες μέρες θα κατατεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο και κατ' επέκταση στην Βουλή. Μαζί με αυτά, ενώπιον της θα έχει και το πολύκροτο νομοσχέδιο για άτομα με αναπηρία όπου μεταξύ άλλων θα διαχωρίζει το αναπηρικό επίδομα από το Ε.Ε.Ε και εισάγει καινοτόμες υπηρεσίες. Το εν λόγω νομοσχέδιο βρίσκεται για το νομοτεχνικό έλεγχο στην Νομική Υπηρεσία.
Τα ανοικτά εργασιακά ζητήματα που καλείται να διαχειριστεί ο Μουσιούττας
Της Δωρίτας Γιαννακού
Ζητήματα αιχμής στα εργασιακά θα κληθεί να διαχειριστεί άμεσα ο νέος Υπουργός Εργασίας Μαρίνος Μουσιούττας. Αναλαμβάνοντας το Υπουργείο Εργασίας, ο Μαρίνος Μουσιούττας δεν βαδίζει σε άγνωστο έδαφος, καθώς έχει διαχειριστεί εργασιακά θέματα ως μέλος κοινοβουλευτικών επιτροπών. Ειδικότερα ο κ Μουσιούττας εργάστηκε στο Υπουργείο Οικονομικών αλλά και στο Υπουργείο Εργασίας. Κατά την Σύνοδο της Βουλής από το 2016-2021 στη Βουλή των Αντιπροσώπων, διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Οικονομικών και Προϋπολογισμού και Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού καθώς επίσης και μέλος των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Υγείας, Εσωτερικών και της Ad Hoc Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για την Αναθεώρηση και τον Εκσυγχρονισμό του Κανονισμού της Βουλής.
Ο κ Μουσιούττας καλείται να αναλάβει το πηδάλιο του Υπουργείου Εργασίας σε μια περίοδο που πολλά καυτά εργασιακά ζητήματα παραμένουν σε εκκρεμότητα και απαιτούν ουσιαστικές λύσεις. Μπορεί το ζήτημα της ΑΤΑ να έχει διευθετηθεί από τον απερχόμενο Υπουργό Γιάννη Παναγιώτου ωστόσο μια σειρά από φλέγοντα εργασιακά ζητήματα ζητούν άμεσες αποφάσεις και πολιτική βούληση. Τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί δεν επιτρέπουν καμία ουσιαστικά περίοδο χάριτος για τον αρμόδιο Υπουργό ο οποίος θα κληθεί τις επόμενες ημέρες να λάβει σημαντικές αποφάσεις για φλέγοντα ζητήματα όπως η ανανέωση του διατάγματος σε σχέση με τον κατώτατο μισθό, η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού ζητήματος, η θέσπιση του οδικού χάρτη για τις συλλογικές συμβάσεις και η εργοδότηση ξένων εργαζομένων από τρίτες χώρες.
Κατά την τελετή παράδοσης - παραλαβής του Υπουργείου Εργασίας, ο κ. Μουσιούττας δήλωσε ότι θα επικεντρωθεί στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, την αναθεώρηση του κατώτατου μισθού, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης του πολίτη, τη βελτίωση του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων αλλά και της βιωσιμότητας του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, την αντιμετώπιση της παράνομης και αδήλωτης εργασίας, καθώς και σε πολλά άλλα θέματα, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του κάθε Κύπριου εργαζομένου και του κάθε Κύπρου συνταξιούχου.
«Έχω επίγνωση ότι η σκυτάλη που παραλαμβάνω δεν είναι απλώς συμβολική. Είναι ευθύνη απέναντι στον κάθε εργαζόμενο, όπως ανέφερα προηγουμένως, και στον κάθε συνταξιούχο», τόνισε ο νέος Υπουργός. «Οι προκλήσεις είναι μπροστά μας και οι στόχοι είναι ξεκάθαροι. Οι στόχοι δεν αλλάζουν με το να αλλάζουν τα πρόσωπα», επεσήμανε, υποδεικνύοντας παράλληλα ότι «υπάρχει η εκλελεγμένη Κυβέρνηση με ένα πρόγραμμα-συμβόλαιο με τον λαό και οφείλουμε να το τηρήσουμε και να δώσουμε στο τέλος να διαπιστευτήριά μας για να μας κρίνει ξανά ο λαός».
«Σε αυτή τη νέα πορεία καλώ όλους τους κοινωνικούς εταίρους, εργοδότες, εργαζομένους και οργανώσεις να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με ενότητα και συνέπεια μέσα στο σταθερό πλαίσιο που διαμορφώνει εδώ και δεκαετίες ο πετυχημένος Κώδικας Βιομηχανικών Σχέσεων», είπε ο Μαρίνος Μουσιούττας.
Προ των πυλών
Πιεστικά χρονοδιαγράμματα έχουν τεθεί για τη διευθέτηση του ζητήματος της ανανέωσης του διατάγματος σε σχέση με τον κατώτατο μισθό η οποία βρίσκεται ήδη υπό διαβούλευση. Όπως είναι γνωστό, μέχρι το τέλος του μήνα θα πρέπει να υπάρξει απόφαση, η οποία θα εφαρμοστεί το 2026.
Η Επιτροπή Κατώτατου Μισθού εξετάζει τρία βασικά ζητήματα, την ωριαία απόδοση, τη θέσπιση φόρμουλας υπολογισμού και τη σύνδεση με τον διάμεσο μισθό, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Οδηγία. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται το αίτημα των συνδικαλιστικών οργανώσεων για υπολογισμό του κατώτατου μισθού με βάση την ωριαία αμοιβή, ώστε να διασφαλίζεται αξιοπρεπές εισόδημα για όλους τους εργαζόμενους. Παράλληλα εξετάζεται η πρόταση των εργοδοτών για θέσπιση συγκεκριμένης φόρμουλας υπολογισμού του μισθού, που να λαμβάνει υπόψη την ανάπτυξη, παραγωγικότητα, ανεργία και τις επιπτώσεις στην απασχόληση. Τέλος η αρμόδια επιτροπή εξετάζει τη χρήση του διάμεσου μισθού ως βάση υπολογισμού, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Οδηγία, που προτείνει ο κατώτατος μισθός να αντιστοιχεί στο 60% του ακαθάριστου διάμεσου ή στο 50% του μέσου μισθού.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο απερχόμενος Υπουργός ανέφερε κατά την τελετή παράδοσης - παραλαβής του Υπουργείου ότι ο κατώτατος μισθός αναμένεται να ανέλθει στα €1125 εάν ληφθεί υπόψη ο διάμεσος μισθός του 2024 και η ΑΤΑ.
Η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού ζητήματος αποτελεί ένα ακόμα ζήτημα το οποίο βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του κ Μουσιούττα. Πρόθεση της Κυβέρνησης είναι η κατάθεση των νομοσχεδίων της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης στη Βουλή εντός των επόμενων εβδομάδων, με στόχο αυτή να ψηφιστεί πριν την διάλυση της Βουλής και να εφαρμοστεί το 2027.
Η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση θα δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην επάρκεια των χαμηλών συνταξιοδοτικών αμοιβών, με έμφαση στη διασφάλιση αξιοπρεπών συντάξεων, χωρίς να ανατρέπεται η έννοια της αναλογικότητας.
Στόχοι της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, είναι η αύξηση των χαμηλών συντάξεων του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, η ενίσχυση της συμπεριληπτικότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, ο εκσυγχρονισμός της επενδυτικής πολιτικής του Ταμείου, με επενδύσεις εκτός δημοσίου και ο εξορθολογισμός της διαχρονικής επενδυτικής πρακτικής, με την έναρξη αποπληρωμής του εσωτερικού δανεισμού και τη δημιουργία αποθεματικού, για να θωρακιστεί η βιωσιμότητα του Ταμείου και η ενίσχυση του δεύτερου ασφαλιστικού πυλώνα.
Την ίδια ώρα, άμεσα ενώπιον του νέου Υπουργού Εργασίας θα τεθεί το ζήτημα της θέσπισης ενός οδικού χάρτη για τις συλλογικές συμβάσεις ο οποίος είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από τις απαραίτητες υποστηρικτικές νομοθεσίες. Το συγκεκριμένο ζήτημα απασχολεί έντονα τις συντεχνίες αλλά και τις εργοδοτικές οργανώσεις. Εξάλλου η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων αποτελεί πάγιο αίτημα των συνδικαλιστικών οργανώσεων και συνδέεται πλέον άμεσα με σχετική σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κυβέρνηση έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή της να προχωρήσει στην εφαρμογή μέτρων που ενισχύουν τη συλλογική διαπραγμάτευση, όπως η θέσπιση όρου στις δημόσιες προσφορές ώστε να μπορούν να συμμετέχουν μόνο εταιρείες που τηρούν συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Το μέτρο αυτό στοχεύει στη θωράκιση των εργασιακών δικαιωμάτων και την προώθηση δίκαιων συνθηκών απασχόλησης, ενισχύοντας παράλληλα την ποιότητα των υπηρεσιών στον δημόσιο τομέα.
Ένα ακόμα ανοικτό ζήτημα στα εργασιακά αποτελεί και η έλλειψη εργατικού δυναμικού σε παραγωγικούς τομείς της οικονομίας όπως το λιανεμπόριο, η οικοδομική βιομηχανία, ο νοσηλευτικός κλάδος και ο ξενοδοχειακός κλάδος. Το ζήτημα της εργοδότησης ξένων εργαζομένων από τρίτες χώρες αναμένεται ότι θα απασχολήσει τον νέο Υπουργό Εργασίας, αφού οι συντεχνίες υποστηρίζουν ότι αριθμός εργοδοτών προσλαμβάνουν ξένους εργάτες, χωρίς να τηρούνται οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί ζητώντας να τεθούν άμεσα στρατηγικές ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού.
