Του Απόστολου Τομαρά
Η τηλεοπτική εμφάνιση του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη, άφησε πίσω της σοβαρότερα ζητήματα από αυτά που τίθενται το τελευταίο διάστημα στον δημόσιο πολιτικό διάλογο με αφορμή το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων. Το περιεχόμενο του διαγγέλματος αντί να θεωρηθεί το αποκορύφωμα μιας κρίσης που η λογική συνέχεια θα ήταν η εκτόνωση των υψηλών τόνων, άνοιξε νέες παρτίδες οι οποίες αναμένεται να εντείνουν, το επόμενο διάστημα, το συγκρουσιακό κλίμα με μια μερίδα της αντιπολίτευσης. Από αέρος και με έντονο ύφος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδειξε, χωρίς να κατονομάζει, προς συγκεκριμένα πολιτικά κόμματα τα οποία κατηγόρησε για ενορχηστρωμένη προσπάθεια διαστρέβλωση γεγονότων ή ψιθυρολογία, να δημιουργήσουν την αντίληψη, είτε πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι εμπλεκόμενος σε πράξεις διαφθοράς είτε για την έκταση του φαινομένου, κάτι που δεν ανταποκρίνεται ποσώς στην πραγματική διάσταση του προβλήματος, όπως είπε. Ωστόσο αυτό το οποίο προκάλεσε έκπληξη ήταν η αναφορά του Νίκου Αναστασιάδη σε προπαγάνδα, κάνοντας παραπομπή στον Γκαίμπελς και την φράση του «Όσο μεγαλύτερο το ψέμα και όσο περισσότερο επαναλαμβάνεται τόσο πιο πιστευτό γίνεται».
Μετωπική σύγκρουση
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρομοίασε το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στο εσωτερικό, με τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν πρόσφατα στην Ουάσιγκτον, στοιχειοθετώντας έτσι τα όσα ανάφερε περί προσπάθειας χειραγώγησης της κοινής γνώμης. Το δεύτερο σοβαρό ζήτημα που ανέδειξε το διάγγελμα του Προέδρου της Δημοκρατίας είχε να κάνει με την αρχική καταψήφιση του προϋπολογισμού για το 2021, την οποία απέδωσε στα κόμματα της αντιπολίτευσης. Και δεν έμεινε ως εκεί. Συνέχισε κάνοντας λόγο για εργαλειοποίηση του Γενικού Ελεγκτή της Δημοκρατίας Οδυσσέα Μιχαηλίδη. «Έφτασαν στο σημείο με πρόσχημα την δήθεν πάταξη της διαφθοράς, να επιχειρήσουν την παράλυση και κατάρρευση του κράτους, αρνούμενοι την ψήφιση του προϋπολογισμού, χωρίς να έχουν ουσιαστικά διαφωνία επί της φιλοσοφίας του, εργαλειοποιώντας προς τούτο, έναν ανεξάρτητο αξιωματούχο του κράτους. Πόσο η κομματική ή προσωπική πολιτική επιβίωση υπερέχει του συμφέροντος του συνόλου;» διερωτήθηκε.
Ευθύνες στη Βουλή
Επί της ουσίας του ζητήματος με τις πολιτογραφήσεις, ο Νίκος Αναστασιάδης υπέδειξε πως το σύνολο των κομμάτων ουδέποτε αμφισβήτησαν το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων, από το 2007 μέχρι και την κατάργησή του. Μάλιστα απευθυνόμενος σε όσα τον επικρίνουν, τους υπέδειξε το θεσμικό ρόλο της Βουλής απέναντι στις πολιτογραφήσεις, αναφέροντας πως ήταν απολύτως ενήμερη τόσο για τις εκάστοτε αποφάσεις, όσο και για τα στοιχεία των επενδυτών, που αποκτούσαν την κυπριακή υπηκοότητα, από την υιοθέτηση του προγράμματος το 2007. Τουναντίον εάν ασκούσαν, όπως είπε, διαχρονικά τις εκ του συντάγματος εξουσίες και υποχρεώσεις τους, τότε θα είχαν προχωρήσει στην υιοθέτηση συγκεκριμένων νομοθετικών μέτρων πάταξης της διαφθοράς και δεν θα στήριζαν ένα πρόγραμμα το οποίο κατηγορούν για διαφθορά.
Στοχευμένη εκστρατεία
Στο ίδιο τέμπο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατηγόρησε κόμματα ότι στην προσπάθεια να πλήξουν τον ίδιο και την κυβέρνησή του ενέπλεξαν και την Ερευνητική Επιτροπή που διορίσθηκε για το πρόγραμμα τον πολιτογραφήσεων, λέγοντας συγκεκριμένα πως έγινε «προσπάθεια αμφισβήτησης του ήθους, του κύρους και της εντιμότητας των τεσσάρων προσωπικοτήτων που συνιστούν την Ερευνητική Επιτροπή». Στο ίδιο πνεύμα αναφέρθηκε χωρίς να τον κατονομάζει και στον παραιτηθέντα διευθυντή της «Κ» Κύπρου, Ανδρέα Παράσχο και τα όσα υποστήριξε σε αρθρογραφία του, για τον ίδιο. «Ποιος αλήθεια μπορεί να αμφισβητήσει πλέον την στοχευμένη εκστρατεία διαστρέβλωσης και χειραγώγησης της κοινής γνώμης, η οποία στόχο είχε και έχει να εμπεδώσει στους πολίτες ότι ο Πρόεδρος και η Κυβέρνηση του επειδή είναι διεφθαρμένοι, φοβούνται δήθεν τον έλεγχο. Και δεν είναι τυχαία η αναφορά μου, αφού φτάσαμε στο κατάντημα, δημοσιογράφος που παραδέχεται ότι δεν κατέχει τα οποιαδήποτε στοιχεία, να ισχυρίζεται δημόσια, στηριζόμενος σε φήμες, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετέφερε δήθεν εκτός Κύπρου εκατοντάδες εκατομμύρια κέρδη από το επενδυτικό πρόγραμμα και γι’ αυτό, μη συμβάλλοντας στη λύση του Κυπριακού, ως ισχυρίζεται, χάσαμε την Αμμόχωστο και τη Μόρφου. Το εξίσου απαράδεκτο, αντί να απολογηθεί για την ύβρη που εκστόμισε, αφού όλες οι πηγές που επικαλέστηκε τον διέψευσαν, είχε το θράσος να καλεί εμένα να αποδείξω δεν είναι κακοήθη ψεύδη και λάσπη τα όσα ισχυρίστηκε».
«Δεν ντρέπονται»
Χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα, ο Νίκος Αναστασιάδης ήταν ιδιαίτερα σκληρός στις εκφράσεις που χρησιμοποίησε για τα όσα λέγονται για το δικηγορικό γραφείο που φέρει το όνομά του. «Κάποιοι άλλοι, χωρίς να ντρέπονται, προβάλλουν τον ισχυρισμό πως το επενδυτικό πρόγραμμα υιοθετήθηκε χάριν του δικηγορικού γραφείου που φέρει το όνομά μου ή μελών της οικογενείας μου. Αγνοώντας τα οφέλη που είχαν εκατοντάδες επιχειρήσεις, χιλιάδες εργαζόμενοι, εκατοντάδες δικηγόροι, ελεγκτές και άλλα συναφή επαγγέλματα, από τους οποίους μόνο μία ελάχιστη μερίδα καταχράστηκαν και εκμεταλλεύτηκαν τα κενά και τις αδυναμίες του προγράμματος. Αγνοώντας ακόμη, πως κάποιοι εξ’ αυτών που εκστομούν ανάλογες ύβρεις, ήταν μεταξύ εκείνων που επωφελήθηκαν από το πρόγραμμα»
Ανέλαβε τις πολιτικές του ευθύνες ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Με διάθεση αυτοκριτικής, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν παραγνώρισε την ύπαρξη κενών και αδυναμιών στους μηχανισμούς εποπτείας και ελέγχου του προγράμματος πολιτογραφήσεων κατά την έκφρασή του. «Με παρρησία αναγνωρίζω και αναλαμβάνω τις πολιτικές ευθύνες που βαρύνουν την κυβέρνηση. Γεγονός που όχι μόνο δεν αγνοήσαμε αλλά οδήγησε την κυβέρνηση να τροποποιήσει το πρόγραμμα έξι φορές μέσα σε χρονικό διάστημα οχτώ χρόνων. Παρά ταύτα, δεν απετράπη η κατάχρηση αλλά και εγκληματικές ενέργειες από μία μερίδα επιτηδείων». Ο Νίκος Αναστασιάδης τόνισε την πολιτική βούληση της κυβέρνησής του, για άμεση διερεύνηση όλων των υποθέσεων, τιμωρία όσων δόλια ενήργησαν, και αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας. Αναφερόμενος στα μέτρα κατά της διαφθοράς που θα εξαγγελθούν την Παρασκευή, τα χαρακτήρισε ως τη μεγαλύτερη παρέμβαση που έγινε ποτέ στην Κυπριακή Δημοκρατία, προκειμένου να δημιουργηθεί το ισχυρότερο κατά το δυνατόν, δίκτυο προστασίας από την διαφθορά.
Αυτό που με τα πιο πάνω θέλω να υπογραμμίσω είναι την πολιτική μας βούληση για άμεση διερεύνηση όλων των υποθέσεων και λήψη με αποφασιστικότητα δραστικών μέτρων προς αλλά να υπενθυμίσω πως μετά τα πρώτα δημοσιεύματα, διορίστηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, Επιτροπή υπό την κα Δήμητρα Καλογήρου, η έρευνα της οποίας οδήγησε στον εντοπισμό αδυναμιών, ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων ή και άλλων ευθυνών από συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία σήμερα διερευνώνται για τις πράξεις τους.
Επισημαίνω ακόμη πως αμέσως μετά την δημοσιοποίηση των γεγονότων που έλαβαν χώρα σε οικία μέλους της Βουλής, αποφασίστηκε:
(α) Ο άμεσος τερματισμός του Επενδυτικού προγράμματος.
(β) Ο διορισμός Ανεξάρτητης Επιτροπής Εξέτασης Αποστέρησης υπηκοότητας.
(γ) Ενώ ζητήθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα ο διορισμός Διερευνητικής Επιτροπής, η οποία προχωρεί ήδη με διαφάνεια και δημόσιες συνεδριάσεις, στην πλήρη διερεύνηση του όλου Επενδυτικού Προγράμματος.
Φίλες και φίλοι,
Θα επαναλάβω πως δεν αποποιούμαι των όποιων πολιτικών ευθυνών φέρει η Κυβέρνηση για την εποπτεία και έλεγχο του προγράμματος. Ωστόσο, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής.
Φίλες και φίλοι,
Θέλω να είμαι κάθετος και απόλυτα αυστηρός, επαναλαμβάνοντας πως η διαφθορά είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο. Εάν η Κυβέρνηση δεν το αναγνώριζε, δεν θα θεσμοθετούσε σωρεία μέτρων κατά της διαφθοράς, αλλά και των όσων σημαντικών επί πλέον αύριο θα εξαγγελθούν για δραστική αντιμετώπιση του φαινομένου. Η αποφασιστικότητα του ιδίου αλλά και της κυβέρνησης για πάταξη της διαφθοράς, καταγράφεται και από τον μεγάλο αριθμό διώξεων αξιωματούχων της πολιτείας και όχι μόνο, που είχαν εμπλακεί σε αδικήματα διαφθοράς. Μία σύγκριση του αριθμού των καταδικασθέντων κατά τη δική μου διακυβέρνηση, σε σύγκριση με όσους καταδικάστηκαν από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα ήτο αρκετή για να πείσει για τα όσα λέγω. Όπως όμως έχω προαναφέρει, άλλη είναι η δημιουργηθείσα αντίληψη για το μέγεθος της διαφθοράς και άλλες οι πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου, όπως τούτο αποτυπώνεται στις εκθέσεις Ευρωπαϊκών και Διεθνών Οργανισμών εποπτείας.
Ενδεικτικά αναφέρω:
Πρώτον. Στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου, η οποία εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2020, επί λέξει καταγράφεται «...πως για πρώτη φορά έχουν καταδικαστεί 37 πρόσωπα σε 26 υποθέσεις», επισημαίνοντας πως υπάρχει «βελτίωση στους δείκτες καταπολέμησης της διαφθοράς» σε σχέση με το παρελθόν.
Δεύτερον. Η Moneyvall αξιολογεί θετικά την πραγματική πρόοδο που έκανε η χώρα μας στην καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, σε όλα τα επίπεδα. Ενδεικτικά, αναφέρω πως στο τεχνικό μέρος της έκθεσης η Κυπριακή Δημοκρατία παρουσιάζει βαθμολογίες πλήρους συμμόρφωσης ή μεγάλης συμμόρφωσης σε όλες τις σαράντα ελεγχόμενες παραμέτρους.
Τρίτον Η GRECO, στον τέταρτο κύκλο αξιολόγησης της Κύπρου, διαπιστώνει για πρώτη φορά πως καμία από τις εκκρεμούσες μέχρι την έκδοση της έκθεσης συστάσεις αφορά την εκτελεστική εξουσία.
Τέταρτον. Να σημειώσω πως τον Απρίλιο του 2019 επισκέφθηκε την Κύπρο ο υφυπουργός οικονομικών των ΗΠΑ και εκ των πολιτικών προϊσταμένων του Δικτύου Καταπολέμησης Οικονομικού Εγκλήματος (FinCEN) των ΗΠΑ, ο οποίος σε δηλώσεις του ανέφερε πως: «Η Κύπρος έχει επιτελέσει τεράστια πρόοδο και βελτιώσεις στο νομικό πλαίσιο καθώς και στην επιβολή του νόμου».
Πέμπτον. Τον Αύγουστο του ιδίου έτους επισκέφθηκε την χώρα μας αντιπροσωπεία της Αμερικανικής Βουλής, με επικεφαλής την Πρόεδρο της επιτροπής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών, η οποία δήλωσε πως η χώρα μας σημείωσε πρόοδο και παρουσίασε βελτιωμένο νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, δηλώνοντας καταληκτικά πως: «…Η Κύπρος είναι πια σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις στον τομέα της παρεμπόδισης του ξεπλύματος χρήματος».
Φίλες και φίλοι,
Ζητώ την κατανόηση σας γιατί υποχρεώθηκα να αναφερθώ εκτενώς στα όσα συνθέτουν τις πραγματικές διαστάσεις της διαφθοράς, αλλά και την έκταση της εσκεμμένης διαστρέβλωσης μέσα από τη διασπορά χαλκευμένων φημών ή λόγω κομματικών σκοπιμοτήτων, βιομηχανίας λάσπης. Είναι καλά γνωστό, πως στην μακρόχρονη πολιτική μου παρουσία, ακόμη και οι σκληρότεροι των επικριτών μου αναγνωρίζουν πως ουδέποτε αρνήθηκα την όποια καλόπιστη ή και κακόπιστη κριτική για τις όποιες θέσεις υιοθετούσα ή για τυχόν λάθη και παραλείψεις μου. Είναι καλά γνωστό σε πολιτικούς φίλους αλλά και αντιπάλους πως ουδέποτε η στιγμιαία πικρία υπήρξε αφορμή να διατηρώ διάσταση σχέσεων με όσους διαφώνησα ή αντιπαρατέθηκα. Αυτός είναι ένας κανόνας που θεωρώ πως είτε τον αποδέχεσαι, είτε δεν τον αποδέχεσαι και δεν συμμετέχεις στην πολιτική. Αυτό όμως που ως άνθρωπος και όχι ως πολιτικός δεν μπορώ να αποδεχτώ, είναι την όποια συστηματική και ενορχηστρωμένη προσπάθεια, μέσα από ψεύδη και φήμες, να τρωθεί το ήθος, το κύρος και η αξιοπρέπεια μου.
Συμπατριώτισσες, συμπατριώτες,
Ήμουν αιχμηρός στις αναφορές μου. Όμως επί μήνες ανέχομαι και υπομένω μία χωρίς προηγούμενο προσπάθεια διασυρμού, με υποτιμητικά υπονοούμενα, προσβολές και αήθεις ισχυρισμούς που υπερβαίνουν κάθε όριο πολιτικού πολιτισμού και δεοντολογίας.
Ανέχθηκα και υπέμενα, γιατί γνωρίζω καλά πως οι απαιτήσεις σας από τον όποιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, δεν είναι να αναλώνεται σε διαμάχες αλληλοεπίρριψης ευθυνών, αλλά την ώρα της κρίσης, με την τόλμη και τις αποφάσεις του, να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα μεγάλα προβλήματα της χώρας. Είναι για τούτο που αντιπαρέρχομαι προσωπικά αισθήματα πικρίας που είναι φυσικό να μου δημιουργούνται. Γι’ αυτό και δεν προτίθεμαι να επανέλθω στο κεφάλαιο αυτό, μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών της Διερευνητικής Επιτροπής.
Φίλες και φίλοι,
Τα μέτρα που αύριο θα εξαγγελθούν, αποτελούν την μεγαλύτερη παρέμβαση που έγινε ποτέ στην Κυπριακή Δημοκρατία, προκειμένου να δημιουργήσουμε το ισχυρότερο κατά το δυνατόν, δίκτυο προστασίας από την διαφθορά. Καλώ όλους, με πλήρη σεβασμό στις διαφορετικές απόψεις, μέσα σε κλίμα εποικοδομητικής πολιτικής αντιπαράθεσης, από κοινού να αντιμετωπίσουμε τόσο το πρόβλημα της διαφθοράς, όσο και τα άλλα κρίσιμα προβλήματα ύπαρξης, που ο λαός μας αντιμετωπίζει.
Φίλες και φίλοι,
Θέλω να πιστεύω πως αυτό που θα υπερισχύσει είναι ο πατριωτισμός, με τον οποίο πιστώνω όλες τις πολιτικές παρατάξεις. Αυτό αναμένουν οι πολίτες από το πολιτικό σύστημα και προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσω να εργάζομαι, έτσι ώστε για άλλη μία φορά να ανταποκριθώ στις προσδοκίες σας.
