ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Loading...
 

«Κανένα ΣΑΡΔΑΜ δεν είναι το ίδιο με το προηγούμενο»

Για μία ακόμη χρονιά διοργανώνεται το φεστιβάλ «ΣΑΡΔΑΜ. Η λογοτεχνία αλλιώς»

Του Απόστολου Κουρουπάκη

Του Απόστολου Κουρουπάκη

kouroupakisa@kathimerini.com.cy

Για μία ακόμη χρονιά διοργανώνεται το φεστιβάλ «ΣΑΡΔΑΜ. Η λογοτεχνία αλλιώς» και στην «Οικονομική Καθημερινή» μίλησε μία εκ των διοργανωτών, η Μαρία Α. Ιωάννου. Στο φεστιβάλ συμμετέχουν συγγραφείς-περφόρμερ και άλλοι καλλιτέχνες από την Κύπρο και το εξωτερικό, οι οποίοι μοιράζονται πρωτότυπους τρόπους συγγραφής, ανάγνωσης και, γενικότερα, παρουσίασης/επιτέλεσης της λογοτεχνίας και του λόγου, μέσα από ποικιλία από δρώμενα και εργαστήρια. Όπως λέει η Μαρία κάθε χρόνο πειραματίζονται «κι ας πέρασαν τόσα χρόνια, και πάντα βγαίνει κάτι καινούργιο. Κανένα ΣΑΡΔΑΜ δεν είναι το ίδιο με το προηγούμενο». Πάντως, οι διοργανωτές του φεστιβάλ δεν πτοήθηκαν από τις ιδιαίτερες συνθήκες που έφερε ο Covid-19, έστω και αν η καθιερωμένη ομαδική βραδιά λογοτεχνικών περφόρμανς θα γίνει μόνο στη Λεμεσό, τα εργαστήρια θα γίνουν ονλάιν, η Μαρία τονίζει: «Από τη μία χάνεται λίγο η επαφή, από την άλλη μπαίνουν σε λειτουργία άλλοι τρόποι έκφρασης και συναναστροφής».

–Ποιες ήταν οι αντικειμενικές δυσκολίες διοργάνωσης του φετινού «ΣΑΡΔΑΜ: η λογοτεχνία αλλιώς» και ταυτόχρονα ποιες ήταν οι προκλήσεις που κληθήκατε να αντιμετωπίσετε;

–Το ΣΑΡΔΑΜ είχε πάντοτε υβριδικό, διεπιστημονικό χαρακτήρα αλλά φέτος οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές. Δεν έχουμε μαζί μας τους συγγραφείς-περφόρμερ από το εξωτερικό live, μόνο μέσω βίντεο που ετοίμασαν για το φεστιβάλ, η καθιερωμένη ομαδική βραδιά λογοτεχνικών περφόρμανς θα γίνει μόνο στη Λεμεσό, ενώ τα εργαστήριά μας θα γίνουν ονλάιν. Από τη μία χάνεται λίγο η επαφή, από την άλλη μπαίνουν σε λειτουργία άλλοι τρόποι έκφρασης και συναναστροφής. Σίγουρα μου λείπει η ενέργεια που είχαμε τις προηγούμενες χρονιές αλλά, από την άλλη, νιώθω πως αυτό είναι και ένα κομβικό σημείο για το ΣΑΡΔΑΜ, το όγδοο πια, αφού φέτος προτείνουμε μια επιστροφή στις ρίζες, εκεί που όλα ξεκίνησαν, φέρνοντας σε επαφή παλαιότερους και νέους συμμετέχοντες, σε μια ζεστή βραδιά στο Συνεργείο στη Λεμεσό στις 25/9 (ώρα 8 μ.μ.).

–Σε ποιο κοινό στοχεύετε και ποιο είναι το αποτύπωμα του Σαρδάμ μετά από 7 διοργανώσεις;

–Το κοινό μας είναι συνήθως και αυτό υβριδικό, συγγραφείς, καλλιτέχνες, λάτρεις της γραφής, άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με τη λογοτεχνία. Θεωρώ κατάκτηση του φεστιβάλ ότι καταφέραμε μέσα σε επτά χρόνια, σε μια χώρα που δεν είχε καθόλου επαφή με τη λογοτεχνική περφόρμανς (spoken word / slamming, sound poetry, visual poetry κ.λπ.) να φέρουμε ένα τόσο μικτό κοινό πιο κοντά στη λογοτεχνία και τη λογοτεχνική περφόρμανς. Οι συγγραφείς-περφόρμερ που συμμετέχουν δεν απαγγέλουν απλώς τα κείμενά τους, συνεργάζονται και με άλλους καλλιτέχνες, χρησιμοποιούν το σώμα τους, τη φωνή τους, τον ήχο και τη μουσική, την τεχνολογία, τις εικαστικές τέχνες και ό,τι άλλο θελήσουν με έναν τρόπο οργανικό. Πειραματιζόμαστε ακόμα, κι ας πέρασαν τόσα χρόνια, και πάντα βγαίνει κάτι καινούργιο. Κανένα ΣΑΡΔΑΜ δεν είναι το ίδιο με το προηγούμενο.

–Πώς κρίνετε την εγχώρια λογοτεχνική παραγωγή; Οι συγγραφείς μας τολμούν να περάσουν σε μιαν αλλιώτικη παραγωγή, τόσο σε ιδέες, όσο και σε μορφές;

–Είμαι αισιόδοξη. Βλέπω ανθρώπους, με ή χωρίς εμπειρία στη συγγραφή, να τολμούν να το κάνουν και αυτό, χωρίς να σημαίνει πως δεν αναγνωρίζω τη δύναμη και τη σημασία μιας πιο παραδοσιακής προσέγγισης. Οτιδήποτε αλλιώτικο έχει το ρίσκο του, μπορεί να μη λειτουργήσει, αν λειτουργήσει όμως γίνεται πρόταση, γίνεται δρόμος, επιλογή, αυτό το βρίσκω συναρπαστικό.

–Ποιο θα λέγατε ότι είναι το μέλλον της λογοτεχνίας, θα παραμείνει για πολύ εντός παραδοσιακών πλαισίων;

–Δεν πίστεψα ποτέ ότι η λογοτεχνία βρίσκεται ή, μάλλον, οφείλει να βρίσκεται εντός συγκεκριμένων πλαισίων. Ναι, σίγουρα υπάρχουν τα παραδοσιακά πλαίσια τα οποία ακολουθούμε, ή και σπάζουμε ανά διαστήματα, τα πλαίσια από τα οποία είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε τη διαδρομή μας, αλλά η λογοτεχνία είναι ζωντανός οργανισμός και μεταβάλλεται όπως μεταβαλλόμαστε και εμείς. Δεν μπορώ να γνωρίζω το μέλλον της λογοτεχνίας αλλά σίγουρα υπάρχει μια παράλληλη, πιο πειραματική και διεπιστημονική, διάστασή της, υπάρχει η τεχνολογία, καινούργιοι τρόποι ανάγνωσης και γραφής, πολλά μπορεί να αλλάξουν. Απλώς εύχομαι οι άνθρωποι να συνεχίσουν να αγαπούν τις λέξεις και τη λογοτεχνία.

–Η λογοκρισία, νομίζω, έχει παρέλθει... τουλάχιστον θεσμικά, η αυτολογοκρισία όμως;

–Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να φοβάται γι’ αυτά που γράφει, να αφαιρεί λέξεις ή χαρακτήρες που μπορεί να ενοχλήσουν, η γραφή για μένα ήταν πάντα ένας χώρος ελευθερίας, γι’ αυτό ξεκίνησα να γράφω. Όταν έγραψα το πρώτο μου βιβλίο το 2011 έλαβα ένα μακροσκελές επιθετικό μέιλ γιατί είχα, κατά την άποψη του ανώνυμου αποστολέα, εξιδανικεύσει έναν Τουρκοκύπριο χαρακτήρα σε ένα διήγημά μου. Ήταν ένα διήγημα μαγικού ρεαλισμού, εμπνευσμένο από πραγματικά γεγονότα. Τότε ήταν και η πρώτη φορά που ένιωσα αυτό το περίεργο συναίσθημα του να προσπαθεί κάποιος να σου επιβάλει τα δικά του πιστεύω, μηδενίζοντας τα δικά σου. Δεν θυμάμαι αν έκλαψα, πέρασε καιρός, θυμάμαι όμως το πείσμα μου, πείσμωσα ακόμη περισσότερο. Κι όποτε συμβαίνει κάτι τέτοιο, ακόμη και κάτι σχετικά ασήμαντο, π.χ. κάποιος να μου πει «καλύτερα να αφαιρέσεις αυτή τη λέξη γιατί…», εγώ υπερασπίζομαι τη λέξη μέχρι τέλους, υπερασπίζομαι ακόμη κι ένα σύμφωνο ή ένα φωνήεν. Το ίδιο κάνω και όταν ακούω τη δική μου φωνή να με λογοκρίνει. Από την άλλη, επιλέγω τον τρόπο έκφρασης και διοχέτευσης του υλικού μου, τη μορφή που με εξυπηρετεί καλύτερα, όποτε ίσως με αυτόν τον τρόπο να επιλέγω και τον βαθμό στον οποίο θα εκτεθώ. Αλλά δεν το κάνω εσκεμμένα.

–Αλήθεια, έχει η λογοτεχνία όρια;

–Όχι. Όιχ, για να κάνω κι ένα σαρδάμ.

Πληροφορίες: 8ο ΣΑΡΔΑΜ: η λογοτεχνία αλλιώς, 25 & 27 Σεπτεμβρίου 2020. Διοργανωτές ΣΑΡΔΑΜ: Μαρία Α. Ιωάννου, Εύη Παναγιώτου (ομάδα aRttitude). http://www.sardamcy.wordpress.com

ΣΧΕΤΙΚΑ TAGS

Βιβλίο: Τελευταία Ενημέρωση

X