Kathimerini.gr
Το τάι τσι είναι μια αργή μορφή άσκησης με συνεχόμενη ροή, που μερικές φορές περιγράφεται ως «διαλογισμός εν κινήσει». Η πρακτική περιλαμβάνει μια σειρά χορογραφημένων κινήσεων που περιγράφονται παραστατικά ως «άρπαξε την ουρά του σπουργιτιού» ή «κούνησε τα χέρια σαν σύννεφα» – για παράδειγμα. Καθώς το σώμα σας κινείται, το μυαλό σας είναι απαραίτητο να εστιάσει. Αλλά το τάι τσι ενθαρρύνει και τη χαλάρωση, κάτι που βοηθά στην αντιμετώπιση του στρες. Στο σύνολό τους, τα στοιχεία αυτά αποτελούν όλα σημαντικές όψεις των θεραπειών νου-σώματος, πολλές από τις οποίες φαίνεται να ωφελούν την υγεία της καρδιάς, επισημαίνει η δρ Gloria Yeh, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Σε ένα πρώτο επίπεδο, το τάι τσι είναι μια πολύ προσιτή μορφή άσκησης», παρατηρεί. Οι κινήσεις είναι εύκολο να προσαρμοστούν σε περισσότερο ή λιγότερο εντατικό ρυθμό. Επιπλέον, μπορείτε να κάνετε κάποιες κινήσεις ακόμα και καθιστοί σε καρέκλα. Το τάι τσι δεν προϋποθέτει πλήρη έκταση ή τέντωμα των αρθρώσεων, έτσι είναι κατάλληλο για άτομα που δεν είναι ιδιαίτερα ευέλικτα.
Εισιτήριο στην άσκηση
Το τάι τσι μπορεί να αποτελέσει μια καλή «πύλη εισόδου» στην άσκηση για άτομα που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να ασχοληθούν με πιο συμβατικούς τρόπους άσκησης. Ακόμη και άτομα που δεν είναι σε φόρμα μπορούν να κάνουν τάι τσι. Αυτό θα τους βοηθήσει στην ενδυνάμωση και στην αυτοπεποίθηση, τόσο σωματική όσο και νοητική. Αν μάλιστα ασκηθείτε πιο εντατικά ή δουλέψετε περισσότερο τις στάσεις, το τάι τσι μπορεί να σας προσφέρει μια ήπια αεροβική άσκηση. Ωστόσο, οι πλευρές του τάι τσι που έχουν να κάνουν με τον διαλογισμό και «διδάσκουν» στο σώμα επίγνωση, επιβράδυνση και διαχείριση του στρες είναι επίσης σημαντικές, λέει η δρ Yeh, η οποία διευθύνει το πρόγραμμα Mind-Body Research στο Beth Israel Deaconess Medical Center. Και προσθέτει: «Τα άτομα που είναι επιρρεπή σε καρδιοπάθειες μπορεί να ωφεληθούν από ολιστικές προσεγγίσεις που απευθύνονται στη συνολική τους ευεξία».
Προστατεύοντας την καρδιά
Μελέτες που διερευνούν τα οφέλη που έχει το τάι τσι για την υγεία –σε αυτά περιλαμβάνονται η ελάττωση του πόνου και η βελτίωση της διάθεσης– υπήρχαν ήδη από τη δεκαετία του 1950. Το τάι τσι μπορεί να συμβάλει στη μείωση του επιπέδου της χοληστερόλης και να αντιμετωπίσει τη φλεγμονή – δύο παράγοντες που συνδέονται με τη βελτίωση της καρδιακής υγείας. Αλλά τα πλέον ενδιαφέροντα στοιχεία φαίνεται να αφορούν τη βελτίωση της αρτηριακής πίεσης, σύμφωνα με μια ανασκόπηση 26 μελετών του 2008, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Preventive Cardiology και μεταξύ των συγγραφέων της συμπεριλαμβάνεται η δρ Yeh. Σε άτομα με υπέρταση, η συστολική αρτηριακή πίεση (ο πρώτος αριθμός σε μια μέτρηση της αρτηριακής πίεσης) μειώθηκε κατά 7 με 32 μονάδες, ενώ η διαστολική πίεση (ο δεύτερος αριθμός) μειώθηκε κατά 2 έως 18 μονάδες.
Θεραπεύοντας την καρδιά
Το τάι τσι ενδέχεται να αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη προσθήκη στην καρδιακή αποκατάσταση, ένα πρόγραμμα εβδομάδων δομημένης άσκησης σε συνδυασμό με εκπαίδευση στον τρόπο ζωής και στη διατροφή. Η καρδιακή αποκατάσταση βελτιώνει την ποιότητα ζωής και επιβίωσης έπειτα από ένα σοβαρό καρδιολογικό πρόβλημα, μια επεμβατική πράξη ή ένα χειρουργείο. Σύμφωνα όμως με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA), μόλις ένα 25% των δικαιούχων του Medicare συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα. Μελέτες από τη δρα Yeh και άλλους υποδηλώνουν ότι το τάι τσι μπορεί να βοηθήσει άτομα που δεν ακολουθούν την καρδιακή αποκατάσταση να μεταβούν πιο ομαλά σε περισσότερη άσκηση, απώλεια βάρους και γενικότερα καλύτερη ποιότητα ζωής. Καθώς οι έρευνες αυτές συνεχίζουν να αυξάνονται, το τάι τσι μπορεί να γίνει πιο δημοφιλής επιλογή σε συνδυασμό με την καρδιακή αποκατάσταση, επισημαίνει η δρ Yeh. Πολλά πανεπιστημιακά ιατρικά κέντρα, μεταξύ των οποίων η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, διαθέτουν προγράμματα εναλλακτικής-ολιστικής ιατρικής (integrative medicine) που προσφέρουν μαθήματα τάι τσι.
Πώς να ξεκινήσετε το τάι τσι
Μπορείτε επίσης να βρείτε τοπικά μαθήματα τάι τσι σε κέντρα πολεμικών τεχνών, δημοτικά προγράμματα, γυμναστήρια, ΚΑΠΗ ή άλλες δομές. Οι διακυμάνσεις στο κόστος είναι σημαντικές. Φορέστε φαρδιά, άνετα ρούχα και σταθερά παπούτσια, όπως αθλητικά (ή καθόλου παπούτσια, αν προτιμάτε). Κατά τη διάρκεια του μαθήματος, ο εκπαιδευτής δείχνει κινήσεις των χεριών και των ποδιών, που εκτελούνται αργά, με χάρη και συχνά με ελαφρώς λυγισμένα γόνατα. «Μπορεί να μάθετε να χαλαρώνετε τους μυς από την υπερβολική ένταση, να παίρνετε βαθιές αναπνοές και να δίνετε προσοχή στο πώς αισθάνεστε το σώμα σας», λέει η δρ Yeh.
Μπορείτε να μάθετε τάι τσι παρακολουθώντας ένα DVD, το οποίο μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε για εξάσκηση στο σπίτι. Ωστόσο, το να πηγαίνετε σε μάθημα έχει ορισμένα πλεονεκτήματα. Ίσως είναι ευκολότερο να κατανοήσετε τις έννοιες διά ζώσης, με έναν εκπαιδευτή με τον οποίο μπορείτε να αλληλεπιδράσετε· επιπλέον, ένα ομαδικό μάθημα προσφέρει συναδελφικότητα και κίνητρο.
Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε την Ειδική Έκθεση Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ Μια εισαγωγή στο τάι τσι [An Introduction to Tai Chi (www.health.harvard.edu/tai)]. Η ηλεκτρονική έκδοση περιλαμβάνει συνδέσμους σε βίντεο που δείχνουν τις κινήσεις. Η Παγκόσμια Ημέρα Τάι Τσι, που γιορτάζεται το τελευταίο Σάββατο του Απριλίου, φέτος έχει μετατεθεί για το τελευταίο Σάββατο του Μαΐου, λόγω της πανδημίας, με δωρεάν μαθήματα σε όλο τον κόσμο – δείτε το www.worldtaichiday.org.
