Kathimerini.gr
H ικανότητα της μουσικής να γεννά συναισθήματα είναι ένας από τους λόγους που αρέσει τόσο πολύ στους ανθρώπους η ακρόασή της. Είτε θέλετε να κινητοποιηθείτε και να ανεβάσετε τη διάθεσή σας είτε αποζητάτε ηρεμία και χαλάρωση, σίγουρα σας έρχονται στο μυαλό μερικές μελωδίες που σας φέρνουν την επιθυμητή διάθεση. Όπως αποδεικνύεται, τα ευεργετικά για τη διάθεση οφέλη μπορεί να επεκτείνονται και στην καρδιά σας.
«Οι χτύποι της καρδιάς και το σύστημα “πάλης ή φυγής” ρυθμίζονται από τον εγκέφαλό σας. Μόλις το κατανοήσετε αυτό, είναι λογικό να ακούτε μουσική που προκαλεί συγκεκριμένη διάθεση ή μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της καρδιάς σας», αναφέρει ο δρ Andrew Budson, λέκτορας Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής Γνωσιακής και Συμπεριφορικής Νευρολογίας στο VA Boston Healthcare System.
Ενίσχυση της άσκησης
Ο συντονισμός με τη θετική ενέργεια που εμπνέει η μουσική μπορεί να έχει θετική επίδραση σε πολλούς παράγοντες οι οποίοι συνδέονται με την καρδιαγγειακή υγεία. Για παράδειγμα, η ακρόαση μουσικής πριν ή κατά τη διάρκεια άθλησης μπορεί να ενισχύσει την αντοχή σας και να κάνει την προπόνησή σας πιο απολαυστική, σύμφωνα με ανασκόπηση που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Bulletin. Οι ερευνητές συγκέντρωσαν αποτελέσματα από 139 μελέτες για τον ρόλο της μουσικής στην άσκηση και στον αθλητισμό, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν περισσότερα από 100 χρόνια πριν. (Στην παλαιότερη γνωστή δημοσίευση, που χρονολογείται από το 1911, καταγράφεται η επίτευξη μεγαλύτερων ταχυτήτων στη διάρκεια ποδηλατικού αγώνα, την ώρα που μια ορχήστρα έπαιζε μουσική, σε αντίθεση με τις ταχύτητες όταν δεν υπήρχε μουσική.)
Η μουσική μπορεί να αποσπάσει την προσοχή σας από τις δυσάρεστες αισθήσεις που νιώθετε στη διάρκεια σκληρής άσκησης ή όταν αρχίζετε να κουράζεστε. Έτσι ίσως εξηγείται γιατί η μουσική μειώνει το επίπεδο της καταπόνησης που νιώθετε ή το πόσο σκληρή νιώθετε ότι είναι η προσπάθεια που καταβάλλει το σώμα σας.
Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το όφελος της μουσικής είναι μικρό. Όπως όμως και με την άσκηση, ακόμη και η παραμικρή προσπάθεια μετράει. Και η τακτική άσκηση είναι ένας σπουδαίος τρόπος να βελτιώσετε την υγεία της καρδιάς σας.
Σύμφωνα με ορισμένες έρευνες, η ακρόαση μουσικής με γρήγορο ρυθμό (170 έως 190 χτύποι ανά λεπτό ή bpm) βοηθάει στη διατήρηση της καρδιακής σας συχνότητας σε υψηλά επίπεδα και μειώνει την καταπόνηση που αντιλαμβάνεστε περισσότερο από ό,τι η μουσική με μέτριο (130 έως 150 bpm) ή αργό (90 έως 110 bpm) ρυθμό. Αυτό που έχει όμως περισσότερο νόημα είναι να επιλέγετε μουσική που απολαμβάνετε ενώ γυμνάζεστε, αναφέρει ο δρ Budson. Ωστόσο, για άλλους χειρισμούς που αφορούν την καρδιά, ο σωστός ρυθμός μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας (βλ. «Μπορεί ένα τραγούδι να σώσει ζωές;»).
Μείωση πόνου και άγχους
Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η μουσική μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του πόνου που οφείλεται σε καρδιολογικές επεμβατικές διαδικασίες. Σε μια επισκόπηση η οποία δημοσιεύθηκε στις 29 Μαΐου του 2020 στο επιστημονικό περιοδικό Pain Medicine, οι ερευνητές εξέτασαν 14 μελέτες για τις επιδράσεις της μουσικής έπειτα από επεμβατικές ή χειρουργικές διαδικασίες καρδιάς. Περιλαμβάνονταν διάφοροι τύποι μουσικής, όπως, μεταξύ άλλων, κλασική, τζαζ και παραδοσιακή μουσική, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είχε επιλεγεί χαλαρωτική και απαλή μουσική. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η μουσική φαίνεται να βοηθάει στη μείωση του πόνου. Μπορεί επίσης να επιβραδύνει τον ρυθμό της αναπνοής και να μειώνει τη συστολική αρτηριακή πίεση.
Οι καρδιολόγοι σε πολλά ιατρικά κέντρα, μεταξύ των οποίων και τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία του Χάρβαρντ, επιτρέπουν στους ασθενείς να ακούν τη μουσική της επιλογής τους κατά τη διάρκεια της στεφανιογραφίας, διαδικασίας κατά την οποία ένας καθετήρας προωθείται έως την καρδιά διαμέσου αγγείου που διέρχεται από τη βουβωνική χώρα. Κατά τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών, τα άτομα βρίσκονται υπό ενσυνείδητη καταστολή∙ αυτό σημαίνει ότι λαμβάνουν φάρμακα για να χαλαρώσουν, να νιώσουν ότι νυστάζουν και να ανακουφιστούν από τον πόνο. Μια μικρή μελέτη έδειξε ότι η ακρόαση μουσικής, η οποία επιλέγεται από τους ασθενείς, 20 λεπτά πριν από τη στεφανιογραφία βοηθά στην ανακούφιση από το άγχος και τον πόνο, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να χρειάζονται λιγότερα φάρμακα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
«Όλο και περισσότερο, οι γιατροί που ειδικεύονται στην αντιμετώπιση του πόνου επικεντρώνονται λιγότερο στην καταπολέμηση του πόνου και περισσότερο στο να αποσπάσουν την προσοχή των ασθενών από τον πόνο, βοηθώντας τους να εστιάσουν σε άλλα πράγματα. Η μουσική μπορεί να αποτελέσει έναν ευχάριστο περισπασμό», αναφέρει ο δρ. Budson.
Μπορεί ένα τραγούδι να σώσει ζωές;
Όποιος έχει παρακολουθήσει μαθήματα καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης (ΚΑΡΠΑ) γνωρίζει ότι το κλασικό κομμάτι της ντίσκο «Stayin’ Alive» προσφέρεται ως σωστός ρυθμός για την εκτέλεση αυτών των σωτήριων χειρισμών. Με 103 χτύπους (bpm) το λεπτό, αυτό το τραγούδι ταιριάζει με την ιδανική διάρκεια των μαλάξεων στο στήθος, η οποία είναι μεταξύ 100 και 120 bpm.
Εάν πάλι δεν είστε φαν της ντίσκο, μπορείτε εναλλακτικά να χρησιμοποιήσετε πολλά άλλα κομμάτια, όπως το Work It της Missy Elliot, το What’s Going On του Marvin Gaye και το Achy Breaky Heart του Billy Ray Cyrus. Για περισσότερες προτάσεις, επισκεφθείτε τη λίστα αναπαραγωγής τραγουδιών για την εκτέλεση καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης (CPR), η οποία είναι διαθέσιμη στο Spotify στη διεύθυνση www.health.harvard.edu/cprsongs.
Ωστόσο, θα πρέπει πάντοτε να καλείτε το 166 εάν νομίζετε ότι κάποιος έχει ανάγκη από ΚΑΡΠΑ και, αν βάλετε το τηλέφωνό σας σε ανοιχτή ακρόαση, ο χειριστής μπορεί να σας καθοδηγήσει στα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε, συμπεριλαμβανομένης της μέτρησης του ρυθμού των μαλάξεων στο στήθος.
