Ένα νέο χάπι απώλειας βάρους θα μπορούσε να κυκλοφορήσει μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ άλλα πειραματικά, πιο ισχυρά σκευάσματα βρίσκονται επίσης «καθ’ οδόν».
Το Ozempic – και συνολικά η κατηγορία φαρμάκων αδυνατίσματος που πλέον αντιπροωπεύει – έχει αφήσει το αποτύπωμά του σχεδόν παντού: στη ζωή εκατομμυρίων ασθενών που έχασαν πρωτοφανή ποσοστά βάρους, στα ράφια των σούπερ μάρκετ όπου εμφανίζονται προϊόντα ειδικά για όσους λαμβάνουν τα φάρμακα αυτά, ακόμη και στους αλγορίθμους των ασφαλιστικών εταιρειών που εξετάζουν την επίδραση των φαρμάκων στο προσδόκιμο ζωής.
Μια νέα γενιά φαρμάκων βρίσκεται σε στάδια δοκιμών – χάπια, πιο ισχυρά ενέσιμα σκευάσματα και νέες ενώσεις που ίσως έχουν λιγότερες παρενέργειες ή χορηγούνται μόνο μία φορά τον μήνα.
«Με αυτή τη νεότερη γενιά φαρμάκων, δεν επικεντρωνόμαστε μόνο στην απώλεια βάρους», δήλωσε ο Ντέιβιντ Λάου, ενδοκρινολόγος και ομότιμος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή Cumming του Πανεπιστημίου Καλγκάρι.
Το αν οι θεραπείες αυτές θα εκπληρώσουν τις προσδοκίες, παραμένει προς το παρόν βέβαιο. Δεν έχουν εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ο οποίος έχει προειδοποιήσει τους καταναλωτές να αποφεύγουν μη εξουσιοδοτημένες ουσίες που διαφημίζονται στο διαδίκτυο. Και συχνά ο FDA εντοπίζει νέους κινδύνους μετά την έγκριση, όπως έχει συμβεί και με τα σημερινά “blockbuster” φάρμακα της κατηγορίας GLP-1.
Τέτοια είναι η δυναμική αυτών των μελλοντικών θεραπειών, που η Eli Lilly – με βάση ορισμένους δείκτες η ισχυρότερη εταιρεία στο πεδίο της απώλειας βάρους – ξεπέρασε σε χρηματιστηριακή αξία το ένα τρισ. δολάρια την Παρασκευή, και έγινε η πρώτη εταιρεία του κλάδου υγείας που πετυχαίνει τέτοιο ορόσημο.
Σε ανάλυσή της, η Washington Post επιχειρεί να σκιαγραφήσει το μεσομακροπρόθεσμο μέλλον στο «μέτωπο» της απώλειας βάρους.
Χάπια νέας γενιάς
Οι Novo Nordisk και Eli Lilly ετοιμάζονται να κυκλοφορήσουν χάπια απώλειας βάρους που θα χορηγούνται μία φορά την ημέρα στους ασθενείς. Τα χάπια είναι πιθανό να κυκλοφορήσουν από το 2026, αν και εφόσον λάβουν την έγκριση του FDA (ενδεχόμενο που θεωρείται πιθανό).
«Κάποιοι φοβούνται τις βελόνες και το να κάνουν οι ίδιοι ενέσεις», είπε ο Λάου.
Τα χάπια δεν απαιτούν ψύξη η οποία αυξάνει το κόστος και τα δυσκολεύει τη μεταφορά και αποθήκευση των ενέσιμων μορφών, ενώ, σύμφωνα με την WP, υπάρχουν ενδείξεις ότι θα είναι φθηνότερα.
«Αυτό που έκανε ο Χένρι Φορντ με το αυτοκίνητο δεν ήταν να το κάνει καλύτερο· απλώς τα έκανε περισσότερα και πιο προσιτά», δήλωσε ο Σον Γουόρτον, ερευνητής στο Τορόντο και επικεφαλής δύο δημοσιεύσεων στο New England Journal of Medicine για τα GLP-1 φάρμακα που θα χορηγούνται από το στόμα. Με μεγαλύτερη ευκολία και χαμηλότερο κόστος, πρόσθεσε ο ίδιος, αυτά τα χάπια μπορεί να φέρουν ανάλογη επανάσταση στην απώλεια βάρους.
Ωστόσο, τα χάπια που έχουν δοκιμαστεί μέχρι στιγμής είναι λιγότερο αποτελεσματικά. Σε κλινικές δοκιμές διάρκειας ενός έτους, οι συμμετέχοντες έχασαν κατά μέσο όρο 11%–14% του σωματικού τους βάρους, έναντι 15%–20% με τα πιο ισχυρά ενέσιμα.
Το χάπι Wegovy της Novo Nordisk αναμένεται να φτάσει πρώτο στην αγορά, με την εταιρεία να περιμένει απόφαση του FDA πριν από το τέλος του έτους και πιθανή κυκλοφορία στις αρχές του 2026. Η Eli Lilly προωθεί το δικό της χάπι GLP-1, το orforglipron, ως πιο πρακτικό επειδή δεν έχει περιορισμούς σχετικά με φαγητό ή υγρά.
Η αναμονή είναι τόσο μεγάλη που τα χάπια έχουν ήδη συζητηθεί σε διαπραγματεύσεις με τον Λευκό Οίκο για τις τιμές. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, Novo Nordisk και Eli Lilly συμφώνησαν με την κυβέρνηση Τραμπ να προσφέρουν ορισμένα φάρμακα με έκπτωση για να αποκτήσουν πρόσβαση στο Medicare, το οποίο δεν καλύπτει φάρμακα απώλειας βάρους. Οι δύο εταιρείες γνωστοποίησαν ότι, αν τα βλεα σκευάσματά τους εγκριθούν, θα προσφέρουν τη χαμηλότερη δόση των νέων χαπιών απευθείας στους καταναλωτές έναντι 150 δολαρίων τον μήνα.
Μεγαλύτερη απώλεια βάρους, λιγότερες παρενέργειες;
Τα σημερινά φάρμακα λειτουργούν σαν «κλειδιά» που ενεργοποιούν τις φυσικές διεργασίες του οργανισμού, δίνοντας εντολή για παραγωγή περισσότερων ορμονών οι οποίες ειδοποιούν τον εγκέφαλο για το πότε πρέπει να σταματήσει να τρώει. Τα υπάρχοντα φάρμακα στοχεύουν μία ή δύο από αυτές τις ορμόνες. Η Eli Lilly αναπτύσσει ένα φάρμακο που στοχεύει τρεις, με δυνατότητα ακόμη μεγαλύτερης απώλειας βάρους.
Σε κλινική δοκιμή, οι συμμετέχοντες που έλαβαν την υψηλότερη δόση του φαρμάκου έχασαν κατά μέσο όρο 24,2% του σωματικού τους βάρους σε 48 εβδομάδες, σύμφωνα με έρευνα του 2023. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η απώλεια θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερη δοθέντος περισσότερου χρόνου.
«Υπάρχουν ιδιαιτέρως παχύσαρκοι ασθενείς που θα χρειαστούν ισχυρότερα σκευάσματα», δήλωσε η Ανια Γιαστρέμποφ, διευθύντρια του Yale Obesity Research Center και επικεφαλής συγγραφέας μελέτης του 2023.
Πριν υποβάλει αίτηση έγκρισης στον FDA, η Eli Lilly αναμένει αποτελέσματα από πολλαπλές μεγάλες κλινικές δοκιμές για το φάρμακο retatrutide, που αναμένονται μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Στους πιθανούς κινδύνους για κάποιους ασθενείς είναι η υπερβολική απώλεια βάρους ή μυϊκής μάζας.
Οι φαρμακευτικές εταιρείες συνδυάζουν επίσης μόρια γνωστά για την καταστολή της όρεξης, επιδιώκοντας ακόμη ισχυρότερο αποτέλεσμα. Κλινική δοκιμή έδειξε ότι ο συνδυασμός συγκεκριμένων μορίων αύξησε τη μέση απώλεια βάρους περίπου στο 20% του σωματικού βάρους – δηλαδή 5% περισσότερο από τη σεμαγλουτίδη μόνη της. Η εταιρεία σκοπεύει να ζητήσει έγκριση από τον FDA για το CagriSema τον επόμενο χρόνο. Νωρίτερα μέσα στον μήνα, η Eli Lilly δημοσίευσε δεδομένα κλινικής δοκιμής για ένα φάρμακο που διεγείρει την αμυλίνη.
«Μελετάμε την αμυλίνη για απώλεια βάρους εδώ και πάνω από 20 χρόνια», δήλωσε ο Λούις Αρόν, διευθυντής του Comprehensive Weight Control Center στο Weill Cornell Medicine. «Σε ορισμένες πτυχές μπορεί να είναι καλύτερη», πρόσθεσε, σημειώνοντας πως φαίνεται να προκαλεί μικρότερη απώλεια άλιπης μάζας και λιγότερες γαστρεντερικές παρενέργειες.
Μηνιαία δόση;
Παρότι πολλοί θεωρούν ότι ένα καθημερινό χάπι είναι πιο πρακτικό από μια εβδομαδιαία ένεση, εταιρείες «κυνηγούν» μια ακόμη καινοτομία: ένα φάρμακο που θα προσφέρει απώλεια βάρους συγκρίσιμη με τα καλύτερα υπάρχοντα σκευάσματα, αλλά με ένεση μόνο μία φορά τον μήνα.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Pfizer επικράτησε της Novo Nordisk στον «πόλεμο» προσφορών, καταβάλλοντας έως 10 δισεκατομμύρια δολάρια για τη εταιρεία βιοτεχνολογίας Metsera, της οποίας τα κυριότερα σκευάσματα απώλειας βάρους δοκιμάζονται για χρήση με μηνιαία δόση. Το πειραματικό φάρμακο της Amgen, MariTide, έδειξε μέση απώλεια έως 16% του σωματικού βάρους σε έναν χρόνο, αν και τα δεδομένα για τις παρενέργειες έχουν προκαλέσει ανησυχίες σε αναλυτές.
Θα παίρνει κανείς Ozempic σε πέντε χρόνια;
Τα φάρμακα της Eli Lilly με βάση τη τιρζεπατίδη — Mounjaro και Zepbound — έχουν αποφέρει περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια μέσα στους πρώτους εννέα μήνες του έτους, καθιστώντας τα κορυφαία σε πωλήσεις παγκοσμίως. Τα Ozempic και Wegovy της Novo Nordisk ακολουθούν, με 23,5 δισ. δολάρια.
Ομως, αν οι ασθενείς μπορούν να επιλέξουν μεταξύ χαπιού, πιο ισχυρής ενέσιμης μορφής ή φαρμάκου με λιγότερες παρενέργειες, ποιο θα είναι το πλεονέκτημα των σημερινών «πρωταθλητών»;
Ο ανταγωνισμός και οι κυβερνητικές παρεμβάσεις έχουν ήδη αρχίσει να μειώνουν τις τιμές – γεγονός που σημαίνει ότι οποιοδήποτε νέο φάρμακο θα πρέπει να είναι σαφώς ανώτερο για να δικαιολογήσει υψηλότερη τιμή σε σύγκριση με τα σημερινά GLP-1.
Πηγή Washington Post
