Μερικές φορές, οι φακοί και στα δύο μάτια αναπτύσσουν θολότητα (καταρράκτη) και πρέπει να αφαιρεθούν και να αντικατασταθούν με τεχνητούς. Η κλασική προσέγγιση αυτής της διαδικασίας ήταν πάντα να γίνονται δύο χειρουργεία, ένα για το κάθε μάτι, με διαφορά τριών έως πέντε εβδομάδων. Η όλη διαδικασία και ανάρρωση διαρκούν περίπου δύο μήνες.
Πώς θα ήταν, όμως, αν μπορούσατε να επιταχύνετε αυτή τη διαδικασία κάνοντας αφαίρεση και των δύο φακών την ίδια ημέρα, σε μία χειρουργική συνεδρία; Η επέμβαση αυτή, που ονομάζεται ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη επέμβαση καταρράκτη, είναι ήδη εφικτή και πολλοί ενδιαφερόμενοι επιλέγουν αυτή την προσέγγιση.
«Δεν είναι συνηθισμένη, αλλά η εφαρμογή της αυξάνεται στις ΗΠΑ. Ο κόσμος μαθαίνει ότι πρόκειται για μια ρεαλιστική και ασφαλή επιλογή», λέει ο δρ Grayson Armstrong, χειρουργός εξειδικευμένος στις πολύπλοκες επεμβάσεις καταρράκτη στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts Eye and Ear.
Τα πλεονεκτήματα της διπλής επέμβασης την ίδια ημέρα
Η ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη επέμβαση καταρράκτη έχει πολλά πιθανά πλεονεκτήματα:
Μισή ταλαιπωρία. Παρόλο που η επέμβαση καταρράκτη δεν είναι επώδυνη και έχει χαμηλό κίνδυνο επιπλοκών, μπορεί να είναι σχετικά στρεσογόνος. Μπορεί να σας προκαλέσει άγχος και απαιτεί μια περίοδο ανάρρωσης, απουσία από την εργασία ή από τη φροντίδα άλλων ατόμων, καθώς και τη χρήση αρκετών τύπων οφθαλμικών σταγόνων κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης. Μπορεί να σας ελκύει η ιδέα να περάσετε από αυτή τη διαδικασία μία μόνο φορά αντί για δύο, αν και αυτό σημαίνει ότι για αρκετές ημέρες θα έχετε κάποια ενόχληση και μειωμένη όραση και στα δύο μάτια.
Καλύτερη όραση, πιο γρήγορα. Η αντικατάσταση του ενός φακού με έναν διαυγή φακό βελτιώνει αμέσως την όραση. Όταν όμως τα χειρουργεία έχουν μια χρονική απόσταση μεταξύ τους, υπάρχει μια άβολη περίοδος κατά την οποία βλέπετε καλά μόνο από το ένα μάτι. «Για λίγες εβδομάδες, μπορεί να έχετε προβλήματα ισορροπίας, τα γυαλιά σας μπορεί να μη σας βοηθούν, μπορεί να δυσκολεύεστε να διαβάσετε και μπορεί να μη βλέπετε καθαρά τι κάνετε στη δουλειά σας ή όταν οδηγείτε», παρατηρεί ο δρ Armstrong. «Με την ταυτόχρονη επέμβαση την ίδια ημέρα, η όραση διορθώνεται αμέσως και στα δύο μάτια».
Μικρότερη δαπάνη. Και οι δύο προσεγγίσεις καλύπτονται στις ΗΠΑ από το Medicare και από πολλά άλλα ασφαλιστικά προγράμματα, αλλά η μετακίνηση προς το νοσοκομείο για την επέμβαση και η μετεγχειρητική φροντίδα μπορεί να είναι δαπανηρές και χρονοβόρες, ιδίως αν πρέπει να ταξιδέψετε σε μεγάλες αποστάσεις.
Η ασφάλεια της διπλής επέμβασης την ίδια ημέρα
Η επέμβαση καταρράκτη είναι μία από τις ασφαλέστερες χειρουργικές επεμβάσεις στην ιατρική, αλλά υπάρχει πάντα η πιθανότητα λοίμωξης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης. «Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ χαμηλός, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ η συχνότητα λοίμωξης από επέμβαση καταρράκτη σε έναν οφθαλμό εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 0,01% και 0,09%. Καθώς στις ΗΠΑ πραγματοποιούνται σχεδόν τέσσερα εκατομμύρια επεμβάσεις καταρράκτη κάθε χρόνο, αυτό μεταφράζεται σε περίπου 400 έως 3.600 άτομα», δηλώνει ο δρ Armstrong.
Ποιος είναι ο κίνδυνος λοίμωξης αν διορθωθεί η όραση και στα δύο μάτια συγχρόνως; «Τα στοιχεία δείχνουν ότι η πιθανότητα λοίμωξης και στα δύο μάτια συγχρόνως από την αμφοτερόπλευρη επέμβαση είναι εξαιρετικά μικρή», δηλώνει ο δρ Armstrong. «Επίσης, οι δύο τύποι επέμβασης έχουν τον ίδιο κίνδυνο για πιθανά προβλήματα, όπως οίδημα σε άλλα μέρη του οφθαλμού. Με άλλα λόγια, οι κίνδυνοι είναι οι ίδιοι είτε κάνετε τη διπλή επέμβαση την ίδια ημέρα είτε κάνετε δύο ξεχωριστές επεμβάσεις με απόσταση εβδομάδων ή μηνών».
Πόσο συνηθισμένη είναι;
Παρά τα πλεονεκτήματά της, η ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη επέμβαση καταρράκτη εξακολουθεί να πραγματοποιείται σπανίως στις ΗΠΑ, αλλά σε άλλες χώρες πραγματοποιείται περιστασιακά για λόγους ευκολίας, αλλά κυρίως φυλάσσεται για άτομα στα οποία υπάρχει κίνδυνος αν λάβουν αναισθησία δεύτερη φορά, καθώς και για άτομα με νοητική ή σωματική αναπηρία.
«Μελέτη του 2022 που εξέτασε δεδομένα ασθενών του Medicare που υποβλήθηκαν σε επέμβαση καταρράκτη από το 2011 έως το 2019 βρήκε ότι, από τα δύο εκατομμύρια επεμβάσεις καταρράκτη, μόνο περίπου 4.000 (0,2%) πραγματοποιήθηκαν την ίδια ημέρα. Το ποσοστό αυτό ήταν κοντά στο 0% για πολύ καιρό. Οι αριθμοί αρχίζουν να αυξάνονται αργά», αναφέρει ο δρ Armstrong.
Μια πιθανή ένδειξη ότι η χρήση αυτής της προσέγγισης αυξάνεται είναι το γεγονός ότι η ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη επέμβαση καταρράκτη συζητιέται όλο και περισσότερο μεταξύ των γιατρών, καθώς και στα ιατρικά συνέδρια. Επίσης, όλο και συχνότερα εμφανίζονται διαφημίσεις για τη διπλή διαδικασία στις ιστοσελίδες των οφθαλμολογικών κέντρων.
Η διπλή επέμβαση είναι πιο συχνή σε κάποιες χώρες. «Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι τουλάχιστον το 6% των περιστατικών καταρράκτη αντιμετωπίζεται με αυτόν τον τρόπο στη Σουηδία», αναφέρει ο δρ Armstrong.
Γιατί αυξάνεται αργά η χρήση της;
«Η επέμβαση καταρράκτη έχει απίστευτο αντίκτυπο στην όραση ενός ατόμου. Του επιτρέπει να βλέπει τα εγγόνια του αλλά και να παίζει ξανά γκολφ», σχολιάζει ο δρ Armstrong. «Όμως, καθώς θέλουμε πάση θυσία να αποφύγουμε τους κινδύνους και τις επιπλοκές, η αίσθησή μου είναι ότι αυτό έχει αποτρέψει πολλούς χειρουργούς από την εκτέλεση της ταυτόχρονης αμφοτερόπλευρης επέμβασης – από φόβο μήπως υπάρξει απώλεια της όρασης και στους δύο οφθαλμούς συγχρόνως. Χρειάζεται χρόνος προκειμένου να εμπιστευτούν οι γιατροί τη διαδικασία και να κάνουν τη διπλή επέμβαση», παρατηρεί ο δρ Armstrong.
Μια άλλη πιθανή αιτία είναι η εξής: «Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η καθαρότητα της όρασης μπορεί να μην είναι εξίσου καλή με την ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη επέμβαση, αν και δεν υπάρχει ακόμη οριστικό συμπέρασμα», σχολιάζει ο δρ Armstrong. «Ένα από τα πράγματα που μας αρέσουν στην επέμβαση καταρράκτη σε δύο διαφορετικές ημέρες είναι το γεγονός ότι μπορούμε να αντλήσουμε κάποια συμπεράσματα από την έκβαση της πρώτης επέμβασης, έτσι ώστε να προσαρμόσουμε καλύτερα την επέμβαση στον δεύτερο οφθαλμό».
Τι πρέπει να κάνετε
Ο δρ Armstrong υποστηρίζει πως η ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη επέμβαση καταρράκτη είναι μια ασφαλής και ρεαλιστική επιλογή. Προβλέπει ότι θα γίνεται όλο και περισσότερο αποδεκτή ως μέθοδος που εφαρμόζεται για λόγους ευκολίας. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν είναι κατάλληλη για όλους και ιδίως για άτομα με οφθαλμική νόσο, ιστορικό κάκωσης οφθαλμού ή αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών.
Αν τα μάτια σας είναι υγιή, είναι πολύ πιθανό ότι δεν θα έχετε προβλήματα αν διορθώσετε τον καταρράκτη και στα δύο συγχρόνως, επισημαίνει ο δρ Armstrong. «Πολλές μελέτες δείχνουν ότι η διπλή επέμβαση έχει πλεονεκτήματα για τον κατάλληλο ασθενή», προσθέτει.
Καλύτερα να επιλέξετε έναν χειρουργό που έχει πραγματοποιήσει μεγάλο αριθμό επεμβάσεων καταρράκτη, συμπεριλαμβανομένων των ταυτόχρονων αμφοτερόπλευρων επεμβάσεων. Οι πιθανότητες να βρείτε έναν τέτοιο χειρουργό είναι μεγαλύτερες σε ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο.
«Σε σχέση με δέκα χρόνια πριν, σήμερα είναι πιο εύκολο να βρείτε χειρουργούς με εμπειρία σε αυτές τις ταυτόχρονες επεμβάσεις», σχολιάζει ο δρ Armstrong.
Πηγή: Harvard Health Publishing
