Η πλειονότητα των Αμερικανών –περίπου οι τρεις στους τέσσερις–ζουν σε πολιτείες όπου η μαριχουάνα είναι νόμιμη, είτε για ιατρικούς είτε για ψυχαγωγικούς σκοπούς. Δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και ηλικιωμένοι, χρησιμοποιούν σήμερα την κάνναβη σε κάποια μορφή της. (Ο κόσμος συχνά χρησιμοποιεί τους όρους «μαριχουάνα» και «κάνναβη» αδιακρίτως, όμως δεν είναι απόλυτα συνώνυμοι).
Σύμφωνα με την Εθνική Δημοσκόπηση για την Υγιή Γήρανση 2024, ένα στα οκτώ άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω δήλωσαν ότι έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Με μεγάλη διαφορά, τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται συχνότερα ήταν βρώσιμης μορφής (74%). Οι πέντε κύριοι λόγοι χρήσης ήταν για χαλάρωση, κατά της αϋπνίας, για ευεξία, αντιμετώπιση πόνου και υποστήριξη της ψυχικής υγείας ή της διάθεσης.
Εάν ανήκετε σε αυτή την ομάδα, μπορεί να αναρωτιέστε σχετικά με πρόσφατη έρευνα που συνδέει την ουσία με υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής. Όμως η μελέτη της κάνναβης δεν είναι εύκολη και η πληροφορία βασίζεται κυρίως σε νεαρά άτομα, τα οποία τείνουν να εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης κάνναβης.
Τα τελευταία στοιχεία
Μια μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στις 18 Μαρτίου 2025 στο επιστημονικό περιοδικό JACC: Advances, βασίστηκε σε δεδομένα του ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου 4,6 εκατομμυρίων ατόμων ηλικίας 50 ετών και κάτω, από το 2010 έως το 2018. Όλοι ήταν σχετικά υγιείς (δεν κάπνιζαν και είχαν φυσιολογικό επίπεδο αρτηριακής πίεσης και χοληστερόλης). Μόλις ένα 2% έκαναν χρήση κάνναβης και ο μέσος όρος ηλικίας ήταν τα 26 έτη. Κατά την τριετή περίοδο παρακολούθησης, οι χρήστες κάνναβης είχαν εξαπλάσιες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή συγκριτικά με τους μη χρήστες. Ωστόσο, η μελέτη είχε κάποιους περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της απουσίας πληροφοριών σχετικά με τη δόση και τη συχνότητα της χρήσης κάνναβης. Επίσης, ο επιπολασμός τόσο των επεισοδίων κατάθλιψης όσο και της παχυσαρκίας –δύο παθήσεις που συνδέονται με καρδιακό κίνδυνο– ήταν πολύ υψηλότερος μεταξύ των χρηστών κάνναβης.
Μια μελέτη του 2024 διαπίστωσε αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου μεταξύ ατόμων που έκαναν χρήση κάνναβης μόλις μία φορά την εβδομάδα, και οι πιθανότητες αυτές αυξάνονταν με πιο συχνή χρήση. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American Heart Association, ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 435.000 ενήλικες ηλικίας 18 έως 74 ετών. Από τους 35.000 συμμετέχοντες που δήλωσαν ότι έκαναν χρήση κάνναβης, περίπου τα τρία τέταρτα ανέφεραν το κάπνισμα ως τον συνηθέστερο τρόπο να πετύχουν το αποτέλεσμα της ευφορίας («high»). Οι συμμετέχοντες μπορεί επίσης να κατέφευγαν στο άτμισμα ή να κατανάλωναν βρώσιμα προϊόντα.
Συγκριτικά με άτομα που δεν είχαν κάνει ποτέ χρήση κάνναβης, οι συμμετέχοντες που έκαναν χρήση μία φορά την εβδομάδα παρουσίαζαν 3% υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και 5% υψηλότερο κίνδυνο εγκεφαλικού κατά την τετραετή περίοδο της μελέτης. Ωστόσο εκείνοι που έκαναν χρήση κάνναβης καθημερινά αντιμετώπιζαν 25% μεγαλύτερη πιθανότητα καρδιακής προσβολής και είχαν 42% μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν εγκεφαλικό. Επρόκειτο για μελέτη παρατήρησης, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποδείξει πως η χρήση κάνναβης προκαλεί καρδιαγγειακά προβλήματα, απλώς ότι υπάρχει μια συσχέτιση.
Εισπνοή έναντι κατάποσης
Όπως και ο καπνός του τσιγάρου, ο καπνός της μαριχουάνας περιέχει τοξικές χημικές ουσίες οι οποίες πιθανότατα συμβάλλουν στη δυνητική καρδιαγγειακή βλάβη που προκαλεί η ουσία. «Όταν καπνίζετε μαριχουάνα, εκτίθεστε σε προϊόντα της καύσης, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες», λέει ο δρ Peter Grinspoon, γιατρός πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και ειδικός στην κάνναβη στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. Το κάπνισμα οποιασδήποτε ουσίας ευνοεί τη φλεγμονή, η οποία είναι δυνατό να προκαλέσει βλάβη στις στεφανιαίες αρτηρίες. «Εάν εισπνέετε μία ρουφηξιά σε ένα πάρτι, μία φορά την εβδομάδα, αυτό αντιστοιχεί πιθανότατα σε αρκετά χαμηλό κίνδυνο», λέει ο δρ Grinspoon. Όμως το καθημερινό κάπνισμα είναι πιθανότατα επιβλαβές για τους πνεύμονες και την καρδιά σας, προσθέτει.
Οι επιπτώσεις στην καρδιά από την κατανάλωση κάνναβης σε τρόφιμα ή ποτά είναι λιγότερο καλά κατανοητές. Όμως, εάν τη διατηρήσετε σε χαμηλότερες δόσεις, είναι απίθανο να προκαλέσει προβλήματα, λέει ο δρ Grinspoon. Εάν θέλετε να δοκιμάσετε ζελεδάκια κάνναβης για να σας βοηθήσουν στον ύπνο ή για αντιμετώπιση ελαφρών πόνων, ξεκινήστε με χαμηλές δόσεις και αργά βήματα. «Ξεκινήστε με μόλις μισό ζελεδάκι των 5 χιλιοστόγραμμων (mg) για να δείτε πώς επιδρά σε εσάς», λέει ο δρ Grinspoon. Τα βάμματα κάνναβης, τα οποία χορηγούνται σε μικρές σταγόνες υπογλώσσια, καθιστούν ευκολότερη την αργή αύξηση της δόσης σας ώστε να πετύχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στα περισσότερα φαρμακεία μπορείτε να προμηθευτείτε ένα βάμμα με αναλογία CBD προς THC 4:1. Ξεκινήστε με μια δόση των 2 mg THC, αυξάνοντας τη δόση κατά 1 mg κάθε λίγες μέρες, μέχρι να έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εάν λάβετε υπερβολική ποσότητα με την πρώτη φορά, μπορεί να εμφανίσετε κρίση πανικού, η οποία ενδέχεται να προκαλέσει ταχυπαλμία ή αίσθημα παλμών, προειδοποιεί ο δρ Grinspoon.
Κανένα φάρμακο δεν είναι απόλυτα ασφαλές και πρέπει να λάβετε υπόψη τα πιθανά οφέλη και τις βλάβες λόγω της κάνναβης σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Όπως επισημαίνει ο δρ Grinspoon, τα ζελεδάκια κάνναβης είναι κατά πολλούς ασφαλέστερα από τη ζολπιδέμη, ένα δημοφιλές συνταγογραφούμενο φάρμακο για την αϋπνία με ανεπιθύμητες ενέργειες, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας, ζάλη και ναυτία, καθώς και στηθάγχη και ταχυπαλμία. Η αντιμετώπιση του ήπιου έως μέτριου πόνου αποτελεί επίσης μια πρόκληση, δεδομένου ότι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) έχουν τα δικά τους ζητήματα όσον αφορά την καρδιά.
Μερικές συμβουλές
Μην καπνίζετε κάνναβη, ιδίως εάν πάσχετε από καρδιοπάθεια. Εάν χρησιμοποιείτε βρώσιμα προϊόντα κάνναβης, προμηθευτείτε τα αποκλειστικά από εγκεκριμένα φαρμακεία και ζητήστε ένα πιστοποιητικό ανάλυσης το οποίο να συνοψίζει ανεξάρτητες δοκιμές για την ισχύ και το επίπεδο ρύπων των προϊόντων. Λαμβάνετε την ουσία μόνο στον βαθμό που είναι απαραίτητο για την ανακούφιση από τα συμπτώματά σας, χρησιμοποιώντας την πιο χαμηλή δυνατή δόση.
Τα στοιχειώδη για την κάνναβη
Η μαριχουάνα είναι τα ξερά φύλλα, τα άνθη, οι βλαστοί και οι σπόροι του φυτού Cannabis sativa. Η κάνναβη αναφέρεται είτε στη μαριχουάνα είτε στα κανναβιδοειδή – καθεμία από περισσότερες από 100 διαφορετικές χημικές ενώσεις που απαντώνται στη μαριχουάνα. Οι δύο πιο γνωστές είναι:
• Η τετραϋδροκανναβινόλη (THC), η οποία έχει ήπια διεγερτική δράση και προκαλεί ευφορία.
• Η κανναβιδιόλη (CBD), η οποία έχει μια σειρά από πιθανά ιατρικά οφέλη, μεταξύ των οποίων ανακούφιση από σπασμούς, πόνο και άγχος.
Το επίπεδο των ενεργών συστατικών κυμαίνεται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ διαφορετικών ποικιλιών μαριχουάνας, και το φυτό μπορεί να είναι έως και 10 φορές πιο ισχυρό σήμερα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Επιπλέον, σήμερα η κάνναβη είναι διαθέσιμη σε μεγάλη ποικιλία μορφών. Οι τρεις πιο συνηθισμένοι τύποι χρήσης της ουσίας είναι μέσω:
• καπνίσματος (σε τσιγαριλίκι, πίπα ή τσιμπούκι)
• ατμίσματος (με χρήση συσκευών όπως στιλό για άτμισμα)
• κατανάλωσης σε τρόφιμα ή ποτά (βρώσιμη μορφή), όπως μπράουνι, καραμέλες, αναψυκτικά (seltzers) και χυμούς.
Κωλύματα λόγω του «χόρτου»: Οι προκλήσεις της έρευνας της κάνναβης
Σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό νόμο των ΗΠΑ, η κάνναβη χαρακτηρίζεται ως ουσία Προγράμματος Ι (Schedule I), δηλαδή έχει «μη αποδεκτή επί του παρόντος ιατρική χρήση και υψηλή δυνάμει πιθανότητα κατάχρησης». Αυτός ο χαρακτηρισμός σημαίνει ότι είναι δύσκολο για τους ερευνητές να διεξαγάγουν κλινικές μελέτες, για τις οποίες απαιτείται η λήψη εγκρίσεων από τοπικές, πολιτειακές και ομοσπονδιακές υπηρεσίες. Μεταξύ άλλων προβλημάτων περιλαμβάνεται η πρόσβαση σε προϊόν επαρκώς υψηλής ποιότητας (το οποίο είναι υποχρεωτικό να προέρχεται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση) και η δημιουργία ενός πιστευτού εικονικού προϊόντος για τους συμμετέχοντες στις μελέτες.
Το αποτέλεσμα είναι τα περισσότερα από τα διαθέσιμα δεδομένα να προέρχονται από μελέτες παρατήρησης, οι οποίες στηρίζονται στα άτομα που δηλώνουν τη χρήση μαριχουάνας που κάνουν. Η συχνότητα και το επίπεδο της δοσολογίας είναι δύσκολο να εκτιμηθούν με ακρίβεια, ιδίως στα άτομα που κάνουν ψυχαγωγική χρήση της ουσίας. Επίσης, το επίπεδο των δραστικών συστατικών παρουσιάζει ευρεία διακύμανση μεταξύ διαφορετικών ποικιλιών μαριχουάνας.
Πηγή: Harvard Health Publishing
