Kathimerini.com.cy
Το πράσινο φως στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους €1,2 δισεκατομμυρίων, η εκταμίευση του οποίου αρχίζει φέτος και ολοκληρώνεται το 2026, έδωσε και επίσημα σήμερα η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τη Λευκωσία.
Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου στο εντυπωσιακό κτίριο της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου τόσο η Πρόεδρος της Κομισιόν όσο και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης τόνισαν πως το σχέδιο είναι φιλόδοξο και διαθέτει ένα ισοζυγισμένο μείγμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.
Στις δηλώσεις της η κ. φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε το σχέδιο φιλόδοξο και ισοζυγισμένο, τονίζοντας ωστόσο ότι η έγκρισή του «δεν είναι το τέλος του ταξιδιού αλλά η αρχή»
«Τώρα υλοποίηση υλοποίηση, υλοποίηση, πολύ έργο, ωραίο έργο γιατί (το σχέδιο) είναι δημιουργικό, καινοτόμο και με το βλέμμα στο μέλλον. Είμαστε παρά το πλευρό σας γιατί είναι σημαντικό η δική σας επιτυχία να είναι δική μας επιτυχία, μια ευρωπαϊκή επιτυχία», τόνισε.
Σημείωσε επίσης ότι μετά την έγκριση αυτή ακολουθεί η έγκριση από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ και στη συνέχεια θα υπάρξει η εκταμίευση της προκαταβολής. Η προκαταβολή ανέρχεται σε €130 εκατομμύρια.
Το Σχέδιο, τόνισε η κ. φον ντερ Λάιεν, «είναι φιλόδοξο, βλέπει μπροστά και θα ωθήσει την αναγκαία ανάπτυξη για τον μέλλον».
Η Πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε πως το 41% των δαπανών του σχεδίου σχετίζονται με την υλοποίηση της πράσινη συμφωνίας της ΕΕ και το 23% των δαπανών με την ψηφιακό μετασχηματισμό.
«Είναι πολύ καλά ισοζυγισμένο μεταξύ μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων και αντιμετωπίζει τις βασικές διαρθρωτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Κύπρος», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης χαρακτήρισε τη σημερινή έγκριση το Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης ως ιστορική μέρα, «καθώς με την έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Κύπρος το αύριο σηματοδοτείται η ουσιαστική έναρξη στήριξης της Κύπρου από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
Χαρακτήρισε το Σχέδιο «Κύπρος, το αύριο» ως ένα φιλόδοξο, ρεαλιστικό, τονίζοντας πως το σχέδιο δεν αφορά μόνο την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας του κορωνοϊού «αλλά και την υλοποίηση του νέου οράματος για τη χώρα μας».
Όπως ανέφερε, συνυπολογίζοντας τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης των Ταμείων Συνοχής και τις ιδιωτικές επενδύσεις από την υλοποίηση των σχεδίων ο συνολικός αντίκτυπος του σχεδίου, χωρίς να περιλαμβάνονται οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, ανέρχονται στα €4,4 δισ.
«Το σχέδιο ‘Κύπρος το αύριο’ περιλαμβάνει 58 κρίσιμες αλλά απολύτως αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και 76 επενδυτικές δράσεις, που αποτελούν τη μεγαλύτερη μεταρρυθμιστική και αναπτυξιακή παρέμβαση από εγκαθιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας», ανέφερε στις δικές του αναφορές ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και τόνισε πως αν και η Κυβέρνηση δεν έχει την πλειοψηφία στη Βουλή θα τιμήσει τις δεσμεύσεις της, καθώς οι πολιτικές δυνάμεις έχουν δηλώσει την ετοιμότητά τους να συνεργαστούν.
Εξάλλου, αναγνωρίζοντας ότι η Κυβέρνηση δεν διαθέτει πλειοψηφία στη Βουλή για την προώθηση των απαιτούμενων νομοθετικών αλλαγών, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης τόνισε πως «παρά τα ταύτα, οι πολιτικές δυνάμεις έχουν δηλώσει την ετοιμότητα να συνεργαστούν έτσι ώστε να υλοποιηθεί κατά τον μέγιστο δυνατό βαθμό και παρά τις όποιες διαφορές, αυτός ο εθνικός σχεδιασμός και αυτή η σημαντική από πλευράς Ευρώπης βοήθεια προς τα κράτη – μέλη».
Αναφέρθηκε στον συμβολισμό της τοποθεσίας που επιλέγηκε για τη σημερινή εκδήλωση, λέγοντας ότι το Κέντρο Αριστείας όσο και η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου «αντικατοπτρίζουν το θετικό αντίκτυπο που η ευρωπαϊκή δύναται να προσφέρει στα κράτη – μέλη».
Εκταμίευση μετά από μεταρρυθμίσεις
Ερωτηθείσα πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη υλοποίηση των οροσήμων για τις μεταρρυθμίσεις για τη εκταμίευση των πόρων του Σχεδίου, η κ. φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως είναι σημαντική η επικέντρωση στην ψηφιοποίηση και στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία για μετριασμό των προκλήσεων των επόμενων γενεών και για να δικαιωθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, από τις οποίες ΕΕ θα δανειστεί για να σχηματίσει τα συνολικά €800 δις για τη χρηματοδότηση του Next Generation EU.
«Γι’ αυτό πρέπει όλοι να επιδείξουμε υπευθυνότητα για να εκπληρώσουμε τα ορόσημα και τους στόχους της υλοποίησης», είπε, προσθέτοντας ότι οι διάφορες δόσεις συνδέονται με ορόσημα και στόχους επί των οποίων όλα τα κράτη – μέλη έχουν συμφωνήσει στα δικά τους Σχέδια Ανάκαμψης.
Απαντώντας σε ερώτηση αν υπάρχει περιθώριο αλλαγών στους στόχους κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του Σχεδίου, η κ. φον ντερ Λάιεν είπε πως το σχέδιο είναι κυπριακού σχεδιασμού και κυπριακής ιδιοκτησίας. «Και πρέπει να το υλοποιήσουμε αυτό και τα έργα που έχουμε συμφωνήσει μαζί», πρόσθεσε.
Δεν σχετίζεται με διαδικασίες επί παραβάσει
Ερωτηθείσα αν η διαδικασία επί παραβάσει που κινητοποίησε η Κομισιόν κατά της Κύπρου για το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων θα επηρεάσει την εκταμίευση κονδυλίων, η Πρόεδρος της Κομισιόν είπε πως η διαδικασία επί παραβάσει είναι «εντελώς διαφορετική» το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
«Είμαστε ευτυχείς που για το μέλλον έχετε δηλώσει ότι τερματίζετε αυτές τις διαδικασίες (πολιτογραφήσεων)», είπε, προσθέτοντας ότι, ζήτημα υπάρχει ακόμα με την εξέταση των εκκρεμουσών αιτήσεων πολιτογραφήσεων, αλλά αυτό είναι διμερές ζήτημα και θα το ξεκαθαρίσουμε.
«Υπάρχουν κανόνες στην ΕΕ για κάθε κράτος μέλος υπάρχουν εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε ένα ζήτημα, αλλά ανεξάρτητο από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για το οποίο έχουμε τους δικούς μας μηχανισμούς», κατέληξε.
Εγκρίθηκε το σχέδιο ανάκαμψης της Κύπρου
Η Κομισιόν ανακοίνωσε σήμερα το πρωί ότι ενέκρινε αξιολογώντας θετικά το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου, το οποίο προβλέπει εκταμίευση συνολικών επιχορηγήσεων και δανείων ύψους 1,2 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF), θα υποστηρίξει την εφαρμογή κρίσιμων επενδυτικών και μεταρρυθμιστικών μέτρων και θα καταστήσει τη χώρα ισχυρότερη μετά το πέρας της πανδημίας.
Η Κομισιόν ενέκρινε σήμερα την πρόταση για εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου για την παροχή 1,2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια στην Κύπρο βάσει του RRF. Το Συμβούλιο θα έχει, κατά κανόνα, τέσσερις εβδομάδες για να εγκρίνει την πρόταση της Επιτροπής.
Η έγκριση του σχεδίου από το Συμβούλιο θα επέτρεπε την εκταμίευση 157 εκατομμυρίων ευρώ στην Κύπρο για προχρηματοδότηση. Αυτό αντιπροσωπεύει το 13% του συνολικού ποσού.
Η Κομισιόν θα εγκρίνει περαιτέρω εκταμιεύσεις βάσει της ικανοποιητικής εκπλήρωσης των ορόσημων και των στόχων που περιγράφονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, που αντικατοπτρίζει την πρόοδο στην υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.
Η Κομισιόν αναφέρει ότι αξιολόγησε το σχέδιο της Κύπρου με βάση τα κριτήρια που ορίζονται στον κανονισμό του RRF κρίνοντας ιδίως, εάν οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο της Κύπρου υποστηρίζουν τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις, συμβάλουν στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που εντοπίστηκαν στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και ενισχύουν το αναπτυξιακό δυναμικό του, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα.
Σύμφωνα με την εκτίμηση της Κομισιόν το σχέδιο της Κύπρου αφιερώνει το 41% της συνολικής διάθεσης του σχεδίου σε μέτρα που υποστηρίζουν τους κλιματικούς στόχους.
Το σχέδιο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις σχετικά με την εισαγωγή της πράσινης φορολογίας, την ελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τη διευκόλυνση των ενεργειακών ανακαινίσεων στα κτίρια και την επιτάχυνση της ηλεκτρικής κινητικότητας.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επιπλέον ένα ευρύ φάσμα επενδύσεων ανανεώσιμης ενέργειας που στοχεύουν νοικοκυριά, επιχειρήσεις, δήμους και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις που σχετίζονται με τη μαζική ανάπτυξη έξυπνων μετρητών, καθώς και το έργο EuroAsia Interconnector, το οποίο θα βοηθήσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από καθαρότερες πηγές, ιδίως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Παρομοίως η Κομισιόν διαπιστώνει ότι το σχέδιο της Κύπρου αφιερώνει το 23% της συνολικής διάθεσής του σε μέτρα που υποστηρίζουν την ψηφιακή μετάβαση, περιλαμβάνει σημαντικές επενδύσεις στη συνδεσιμότητα, μέσω μιας σειράς μέτρων που στοχεύουν στη διασφάλιση κάλυψης με ευρυζωνική σύνδεση πολύ υψηλής χωρητικότητας. Προωθεί την ψηφιακή εκπαίδευση και δεξιότητες ενισχύοντας την ψηφιακή υποδομή και τα προγράμματα σπουδών στα σχολεία, εκπαιδεύοντας εκπαιδευτικούς και επενδύοντας σε προγράμματα κατάρτισης ψηφιακών δεξιοτήτων. Περιλαμβάνει επίσης έργα που αναμένεται να προωθήσουν την ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και τον ψηφιακό μετασχηματισμό του δικαστικού συστήματος.
Η Κομισιόν εκτιμά επίσης ότι το σχέδιο της Κύπρου περιλαμβάνει ένα εκτεταμένο σύνολο αμοιβαίως ενισχυόμενων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση όλων ή ενός σημαντικού υποσυνόλου των οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων που περιγράφονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που απευθύνονται στην Κύπρο.
Το σχέδιο περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, με ιδιαίτερη έμφαση στην απασχόληση των νέων, ενώ ροβλέπει μέτρα για την αύξηση της ποιότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
Το σχέδιο υποστηρίζει επίσης την πρώιμη παιδική εκπαίδευση και φροντίδα επεκτείνοντας τη δωρεάν υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση από την ηλικία των τεσσάρων ετών, επενδύοντας σε κέντρα παιδικής μέριμνας συνοδευόμενα από ένα εθνικό σχέδιο δράσης για την προσχολική εκπαίδευση που στοχεύει στην προώθηση ίσων ευκαιριών για όλα τα παιδιά και την αγορά εργασίας πλήρους απασχόλησης συμμετοχή των φροντιστών, ιδίως των γυναικών.
Η εφαρμογή του σχεδίου αναμένεται να ενισχύσει την ικανότητα, την ποιότητα και την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας και πολιτικής προστασίας μέσω μέτρων που στοχεύουν στην αναβάθμιση της υποδομής και του εξοπλισμού και στη δημιουργία ειδικών συστημάτων πληροφοριών, δίπλα στην προώθηση επενδύσεων σε συστήματα επικοινωνίας και ηλεκτρονικής υγείας.
Η σύσταση μιας Εθνικής Υπηρεσίας Προώθησης και η εισαγωγή προγραμμάτων και σχεδίων χρηματοδότησης αναμένεται να βελτιώσουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα, ιδίως για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Υπάρχουν σχέδια επιχορηγήσεων για έρευνα και καινοτομία, καθώς και τη δημιουργία κεντρικού γραφείου μεταφοράς γνώσης.
Επιπλέον, το σχέδιο στοχεύει στη μείωση των κινδύνων στον τραπεζικό τομέα που σχετίζονται με τα παλαιά μη εξυπηρετούμενα δάνεια μέσω ενός ειδικού σχεδίου δράσης καθώς και μέσω μέτρων για τη βελτίωση του εργασιακού περιβάλλοντος για τους αγοραστές και τους πιστωτικούς φορείς.
Το σχέδιο αντιπροσωπεύει μια ολοκληρωμένη και επαρκώς ισορροπημένη ανταπόκριση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Κύπρου, συμβάλλοντας έτσι κατάλληλα και στους έξι πυλώνες που αναφέρονται στον κανονισμό RRF.
Το κυπριακό σχέδιο προτείνει έργα και στις επτά ευρωπαϊκές προτεραιότητές που αντιμετωπίζουν ζητήματα που είναι κοινά σε όλα τα κράτη μέλη σε τομείς που δημιουργούν θέσεις εργασίας και ανάπτυξη και απαιτούνται για τη διπλή μετάβαση.
Για παράδειγμα, η Κύπρος έχει προτείνει να επενδύσει 40 εκατομμύρια ευρώ για την προώθηση επενδύσεων ενεργειακής απόδοσης σε ΜΜΕ, δήμους και ευρύτερους δημόσιους τομείς και 35 εκατομμύρια ευρώ για την επέκταση δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας σε ανεπαρκείς περιοχές.
Η αξιολόγηση διαπιστώνει επίσης ότι κανένα από τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δεν βλάπτει σημαντικά το περιβάλλον, σύμφωνα με τις απαιτήσεις που ορίζονται στον κανονισμό RRF.
Τα συστήματα ελέγχου που εφαρμόζει η Κύπρος θεωρούνται κατάλληλα για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, κρίνει η Κομισιόν.
Το σχέδιο παρέχει επαρκείς λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι εθνικές αρχές θα προλαμβάνουν, εντοπίζουν και διορθώνουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων, διαφθοράς και απάτης που σχετίζονται με τη χρήση κεφαλαίων.
Υπενθυμίζεται ότι το RRF βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU, το οποίο θα παρέχει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Το RRF βρίσκεται στο επίκεντρο του NextGenerationEU, το οποίο θα παρέχει έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) για τη στήριξη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.
Κατ' ιδίαν συνάντηση
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης είχε σήμερα το στις 9 το πρωί, συνάντηση, στο Προεδρικό Μέγαρο, με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία πραγματοποιεί διήμερη επίσκεψη στην Κύπρο, με σκοπό να παραδώσει την έγκριση του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που αφορά την Κυπριακή Δημοκρατία.
Κατά τη συνάντηση τους στο Προεδρικό Μέγαρο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και η κα φον ντερ Λάιεν συζήτησαν θέματα που άπτονται του Σχεδίου Ανάκαμψης, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να εκφράζει θερμές ευχαριστίες προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Πρόεδρο της για την έγκριση του Σχεδίου Ανάκαμψης που δίνει μια νέα προοπτική στην κυπριακή οικονομία.
Κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν, επίσης, θέματα που άπτονται του Μεταναστευτικού, της αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά και ζητήματα που αφορούν την αντιμετώπιση των συνεπειών κρίσεων και καταστροφών, όπως η πρόσφατη πυρκαγιά σε ορεινές περιοχές.
Η κα φον ντερ Λάιεν εξέφρασε την ικανοποίηση της για την έναρξη της εφαρμογής του Σχεδίου Ανάκαμψης για την Κύπρο, χαρακτηρίζοντας το ως ένα πολύ καλό πλάνο που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει και το ποσό των 18 εκ. ευρώ για ενίσχυση των δυνατοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την αντιμετώπιση καταστροφών.
Πρόσθεσε ότι θα μεταφέρει στην ΕΕ το θέμα της ανάγκης δημιουργίας βάσης του rescEU στην Κύπρο, κάτι που θα είναι επωφελές τόσο για την Κυπριακή Δημοκρατία όσο και για χώρες της περιοχής.
Αναφορικά με το θέμα της πανδημίας του κορωνοϊού, η κα φον ντερ Λάιεν συνεχάρη την Κυπριακή Κυβέρνηση για την πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος και για τις ενέργειες του κράτους προς την επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας.
Σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό, η Πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι αναγνωρίζει τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος ως κράτος πρώτης γραμμής και τις πιέσεις που δέχεται.
