Του Απόστολου Κουρουπάκη
Μετά τα τραγικά γεγονότα με τον μαθητή στους Τρούλλους και τη 13χρονη στη Λεμεσό, το ζήτημα της αλόγιστης χρήσης αλκοόλ από νέα παιδιά έρχεται εμφατικά στο προσκήνιο, καλώντας μας όλους και κυρίως την Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς της να αναλάβουν δράση.
Στο πλαίσιο της κοινωνικής ευαισθητοποίησης, αλλά και της αφύπνισης της Πολιτείας, η σκηνοθέτρια Έλενα Αλωνεύτη δημιούργησε το κοινωνικό ντοκιμαντέρ «Έμπουσα», το οποίο προετοίμαζε για τρία χρόνια με θέμα τους έφηβους και το αλκοόλ. Αφορμή για τη δημιουργία αυτού του ντοκιμαντέρ ήταν μία προσωπική εμπειρία της ίδιας, όταν σέρβιραν σε άτομο του στενού της οικογενειακού νοθευμένο αλκοόλ.
Η κ. Αλωνεύτη σημειώνει ότι το κοινωνικό ντοκιμαντέρ είναι μια μετάφραση, μια απόδοση της πραγματικότητας μέσα από τα μάτια του δημιουργού και στόχος της είναι μέσω αυτού του ντοκιμαντέρ να προκαλέσει μια κοινωνική αλλαγή, ευαισθητοποιώντας και ενημερώνοντας όσους περισσότερους γονείς, αλλά και αρμοδίους είναι δυνατόν γι’ αυτό το ευαίσθητο και πάρα πολύ σοβαρό κοινωνικό ζήτημα. «Εδώ και πέντε χρόνια που τρέχουμε το πρότζεκτ δεν έχει γίνει τίποτα», τονίζει η κ. Αλωνεύτη, συνεχίζοντας, «η αποτύπωση της πραγματικότητας ήταν αυτό που βοήθησε μας βοήθησε να καταλάβουμε το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος».
Φυσικά, για τη δημιουργία του ντοκιμαντέρ οι στατιστικές, οι ιατρικές και ιστορικές πληροφορίες ήταν απαραίτητες για το κτίσιμο της ιστορίας. Η κ. Αλωνεύτη και η ομάδα της έζησαν για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα την πραγματική εικόνα της νυχτερινής διασκέδασης των Κύπριων εφήβων, μέσα από τις κινηματογραφήσεις των πρωταγωνιστών. Βρέθηκαν στις 3 το πρωί για κινηματογράφηση έξω από νυκτερινά κλαμπ, συνάντησαν νεαρά παιδιά σε κατάσταση μέθης, και είδαν ακόμη και παιδιά, κάτω των 15 ετών υπό την επήρεια αλκοόλ.
Μέσω του ντοκιμαντέρ οι δημιουργοί του έχουν στόχο επίσης να επηρεάσουν και να προκαλέσουν αλλαγές στις κείμενες νομοθεσίες, αλλά και η βελτίωση της εφαρμογής της νομοθεσίας. Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι που θέλει να θίξει το ντοκιμαντέρ είναι και οι τρόποι πρόσβασης των εφήβων στο αλκοόλ, αλλάζοντας τις πολιτικές πρόσβασής τους σε αυτό.
Τέσσερις νέοι, μία αλήθεια
Το ντοκιμαντέρ «Έμπουσα» ακολουθεί τέσσερεις έφηβους οι οποίοι για ένα χρόνο κινηματογραφούσαν μέρος της καθημερινότητάς τους και της νυχτερινής τους διασκέδασης. Ουσιαστικά οι τέσσερις νέοι, που επιλέχθηκαν από εκατό περίπου έφηβους μέσω συνεντεύξεων, γίνονται οι ίδιοι σκηνοθέτες του εαυτού τους, όντας ταυτόχρονα και πρωταγωνιστές. Η Έλενα Αλωνεύτη γι’ αυτή της την επιλογή λέει: «Ένα τέτοιο εγχείρημα δίνει σε ένα ντοκιμαντέρ μια αυθεντικότητα που είναι εξαιρετικά δύσκολο να πετύχεις διαφορετικά».
Οι τέσσερις νέοι που επελέγησαν, ο Χρυσόστομος, ο Χρίστος, η Άντρεα και η Ευθυμία, αντιπροσωπεύουν κατά κάποιο τρόπο την κυπριακή νεολαία και τις συνήθειές της όσο αφορά στην κατανάλωση αλκοόλ και τον τρόπο διασκέδασης, είναι ουσιαστικά μικρογραφία της κοινωνίας μας και κάπως έτσι πρέπει να ιδωθεί η συμπεριφορά μεγάλης μερίδας των εφήβων, οι οποίοι αρχίζουν σε αυτή την ηλικία να κερδίζουν την ανεξαρτησία τους και ν’ ανακαλύπτουν νέες καταστάσεις, ερχόμενοι αντιμέτωποι πλέον με πολλαπλές προκλήσεις.
Στο ντοκιμαντέρ, εκτός από τις συνεντεύξεις με τα παιδιά και τους γονείς τους, ελήφθησαν συνεντεύξεις από κυβερνητικούς αξιωματούχους, από τον τότε Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υγεία και ασφάλεια των τροφίμων δρ Vyteni Andriukaiti, τον δρα Lars Moller του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τον δρα Aric Sigman, ψυχολόγο και νευροβιολόγο και Εκπαιδευτικό Υγείας με ειδικότητα στην Υγεία και στις συμπεριφορές εφήβων. Συνεντεύξεις δόθηκαν επίσης και από ειδικούς της γνωστής έρευνας ESPAD που γίνεται κάθε 4 χρόνια σε 48 χώρες της Ευρώπης και στην Κύπρο.
Η ομάδα της Έλενας Αλωνεύτη στο κοινωνικό αυτό ντοκιμαντέρ καταγράφει και τους λόγους που σπρώχνουν τα παιδιά προς την κατανάλωση αλκοόλ, τον τρόπο με τον οποίο η βιομηχανία αλκοολούχων ποτών προωθεί τα προϊόντα της στους εφήβους, τις επιπτώσεις του αλκοόλ στο σώμα μας. Μέσα από το ντοκιμαντέρ καταδεικνύεται η πολύ εύκολη πρόσβαση των εφήβων στο αλκοόλ, τονίζονται οι αδυναμίες της σχετικής νομοθεσίας, σημειώνοντας ότι το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο έχει στείλει εδώ και δύο χρόνια πρόταση για αλλαγές στις νομοθεσίες και οι προτάσεις έχουν μείνει στο συρτάρι.
Η κ. Αλωνεύτη μας πληροφόρησε ότι πρόκειται να γίνει κλειστή προβολή του ντοκιμαντέρ «Έμπουσα» την Πέμπτη και προγραμματίζονται προβολές στα Κέντρα Νεότητας των κοινοτήτων σε συνεργασία με τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου.
Το ντοκιμαντέρ είναι βέβαιο ότι μας αφορά όλους, ως γονείς, ως επιχειρηματίες, ως πολιτικούς και ως φίλους. Αφορά ολόκληρη την κοινωνία, που θα πρέπει να αποδεσμευτεί από τα λάθη των περασμένων γενεών, αλλά και οι μεγαλύτεροι να αντιληφθούν το μέγεθος του προβλήματος και οι υπεύθυνοι να εγκύψουν στο πρόβλημα με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
