Γενικότερο, και πολύ βαθύτερο από ό,τι φαινόταν αρχικά, είναι το ζήτημα που προκύπτει με την «κρίση της FBME», αφού οι αναλύσεις από πλευράς της FinCEN παραμένουν ασχολίαστες και αναπάντητες από την Κεντρική Τράπεζα. Ένα από τα μελανά σημεία που δεν πέρασε καθόλου απαρατήρητο από οικονομικούς παράγοντες αλλά και ξένους επενδυτές που παρακολουθούν ή και επενδύουν στην Κύπρο, είναι το γεγονός ότι περίπου 40 εκατ. δολάρια παραμένουν χωρίς ταυτοποίηση, κάπου μέσα στο τραπεζικό σύστημα.
Σύμφωνα με την έκθεση της FinCEΝ, οι αρχές της Ισημερινής Γουινέας ολοκλήρωσαν εμβάσματα πέραν των 47 εκατ. δολαρίων σε «διάφορες (several) κυπριακές τράπεζες και οντότητες, σε ένα μοτίβο συναλλαγών» το οποίο κρίνεται ως συμβατό με τις αγωγές των αρχών των ΗΠΑ κατά του Προέδρου της χώρας, Τεοντόρο Ομπιάγκ. Αυτές οι συναλλαγές «περιλαμβάνουν 7,2 εκατ. δολάρια» τα οποία μεταφέρθηκαν σε βρετανική εικονική εταιρεία, χρησιμοποιώντας λογαριασμούς στην FBME.
Από τις αναφορές, προκύπτει πως σχεδόν 40 εκατ. δολάρια που μεταφέρθηκαν στην Κύπρο (είτε προσωρινά είτε ως κατάθεση) δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί. Το ποσό αυτό, είτε βρίσκεται εντός κυπριακών «τραπεζών ή οντοτήτων», είτε έχει μετακινηθεί μέσα από αυτές, αλλά δεν υπάρχει καμία αναφορά ή ένδειξη πως η Κεντρική Τράπεζα έχει εντοπίσει ή έστω αναζητήσει τα ποσά αυτά. Πάντως, σύμφωνα με απόλυτα ενημερωμένες πηγές της Αγίας Παρασκευής, η Κεντρική Τράπεζα δεν είχε καμία επικοινωνία με τη FinCEN ή το Treasury Department πριν από την έκδοση της έκθεσης, ενώ όλα δείχνουν πως, ούτε και μετά την έκδοση της έκθεσης επικοινώνησε η Κεντρική με τις αμερικανικές αρχές για να αναζητήσει στοιχεία για τις συγκεκριμένες υποθέσεις.
Δεν κατέστη δυνατή η εξασφάλιση σχολίου από την Κεντρική Τράπεζα για το θέμα, ούτε έχουν απαντηθεί οι ερωτήσεις που αποστάληκαν γραπτώς στην Κεντρική. Δεν κατέστη δυνατή η εξασφάλιση σχολίου ούτε από την ΜΟΚΑΣ, όπου δεν υπήρχαν λειτουργοί ή άλλοι υπεύθυνοι στο γραφείο την Παρασκευή που πέρασε.
Το συγκεκριμένο ζήτημα αφήνει εκτεθειμένη την εποπτεία των κυπριακών αρχών, αφού η υπόθεση, που χρονολογείται, αφορά σε υποθέσεις διαφθοράς για την περίοδο 2000 μέχρι 2011, παρόλο που η «χρήση» της Κύπρου στην προκειμένη, ήταν μεταγενέστερη και φαίνεται πως άρχισε εντός του 2012. Ουδείς φαίνεται πως ασχολήθηκε με το θέμα και όλα δείχνουν πως στοιχεία δεν υπάρχουν για την συγκεκριμένη υπόθεση.
Βαθύτερο πρόβλημα
Πάντως, το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις υποθέσεις Ομπιάγκ. Οι αναφορές των αμερικανικών αρχών ξεγυμνώνουν με τον χειρότερο τρόπο την κυπριακή εποπτεία, και μάλιστα σε μία περίοδο κατά την οποία η Κύπρος προσπαθεί, με όλους τους τρόπους, να στείλει το μήνυμα πως δεν είναι κέντρο εξυπηρέτησης ξεπλύματος χρήματος. Το γεγονός ότι ουδέν δημόσιο σχόλιο έγινε για το γεγονός ότι η FinCEN θεωρεί ως «υψηλού ρίσκου» προορισμό την Κύπρο, όσον αφορά στο ξέπλυμα χρήματος, αποτελεί ένα ακόμα πλήγμα για τη φήμη της χώρας.
Άλλο σημείο στο οποίο δεν δίνεται καμία απάντηση από πλευράς της Κεντρικής, είναι το χωρίς περιστροφές σχόλιο πως η Κεντρική Τράπεζα δεν κατέχει τις απαιτούμενες πληροφορίες, κάτι που μεταφράζεται σε ελλιπή έλεγχο. Η FinCEN αναφέρει πως είναι δύσκολο να αξιολογηθούν οι νόμιμες δραστηριότητες της FBME στην Κύπρο «λόγω του περιορισμένου όγκου πληροφοριών που είναι διαθέσιμες σχετικά με τα εν Κύπρω καταστήματα ξένων τραπεζών, όπως την FBME».
Επιπλέον, έχει σημειωθεί (και σχολιαστεί έντονα) πως οι αναφορές της FinCEN αφορούν σε «συστηματική» συμπεριφορά» που αφορά στη χρήση shell companies από τρίτους και στην εξυπηρέτησή τους στην Κύπρο και ιδίως μέσα από την FBME. Το γεγονός ότι η αναφορά δεν αφορά σε συγκεκριμένο, μεμονωμένο περιστατικό, αλλά σε μια γενικότερη, «συστηματική» συμπεριφορά, αν ευσταθεί, αποτελεί σοβαρή κατηγορία για την ποιότητα της Κεντρικής Τράπεζας, η οποία δείχνει πως δεν κατάφερε καν να υποψιαστεί πως κάτι ύποπτο υπήρχε στην τράπεζα. Το γεγονός, δε, πως οι υποθέσεις στις οποίες αναφέρεται η FinCEN αφορούν σε δραστηριότητες από το 2008 και μετά, αφήνει εντελώς γυμνή την Κεντρική Τράπεζα ως θεσμό, όσον αφορά στη χρησιμότητά της ως επόπτη, η οποία είναι, στην καλύτερη περίπτωση, περιορισμένη.
Σύγκρουση Διαχειριστή
Με καλό βιογραφικό και πολλές περγαμηνές πήγε στην FBME ο ειδικός διαχειριστής Ντίνος Χριστοφίδης, ο οποίος, ωστόσο, αντιμετωπίζει σοβαρό ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων. Ο κ. Χριστοφίδης αναφέρεται ως «Project Manager» της τράπεζας Ancoria, έχοντας αναλάβει ο ίδιος την «προετοιμασία της αίτησης προς την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για εξασφάλιση τραπεζικής άδειας» εκ μέρους της Ancoria. Υπενθυμίζεται πως η Ancoria έλαβε πέρυσι τραπεζική άδεια από την Κεντρική Τράπεζα. Στο βιογραφικό του κ. Χριστοφίδη αναφέρεται επίσης πως, πέρα από τη σχέση που είχε ως πέρυσι με άλλη εμπορική τράπεζα, η οποία σαφώς επηρεάζεται από τις συνθήκες αγοράς που προκύπτουν από τη διαχείριση (και εξυγίανση) της FBME, έχει ακόμα άμεση σχέση με την Ancoria.
Στο βιογραφικό του κ. Χριστοφίδη στο δίκτυο LinkedIn αναφέρεται πως μέχρι και σήμερα συνεργάζεται με την Ancoria σχετικά με το «στήσιμο της τράπεζας» (setup of the bank). Πάντως, η πληροφορία που θέλει τον ειδικό διαχειριστή που διόρισε η Κεντρική Τράπεζα στην FBME να έχει συνεχιζόμενη σχέση με άλλη υπό ίδρυση τράπεζα στην Κύπρο, αλλά και δεύτερη πρόσφατη σχέση με την Κεντρική ως αιτούμενος άδειας, επιβεβαιώνεται και από ανεξάρτητες πηγές.
Πρόκειται για ένα παιδαριώδες λάθος από πλευράς της Κεντρικής, η οποία περιέπεσε σε σοβαρότατο ατόπημα, αφού είναι προφανές πως θα έπρεπε να είχε ελέγξει έστω και στοιχειωδώς κατά πόσον ο κ. Χριστοφίδης μπορεί να έχει άμεσα ή δυνητικά κάποια σύγκρουση συμφερόντων ως ειδικός διαχειριστής της FBME.
