Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της κυπριακής οικονομίας είναι αναμφίβολα ο περιορισμός των κεφαλαιουχικών εκροών. Ως βασικός κανόνας, όσο βελτιώνεται ο δείκτης εμπιστοσύνης των πολιτών για την κυπριακή οικονομία τόσο θα περιορίζονται και οι κεφαλαιουχικές εκροές. Όμως θα ήταν μέγα λάθος να επικεντρωθούμε μόνο στον παράγοντα «εμπιστοσύνη» αφού η κυπριακή οικονομία πάσχει και από άλλα δομικά προβλήματα που προϋπήρχαν της οικονομικής κρίσης.
Πάρτε παράδειγμα το τομέα των φαρμάκων όπου πέραν του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, λειτουργεί και μια τρίτη αγορά φαρμάκων, αυτή των κατεχομένων, η οποία αποτελεί εστία ανεξέλεγκτων ετήσιων εκροών αρκετών εκατομμυρίων.
Δυστυχώς το ποσοστό των ελληνοκυπρίων που λαμβάνουν φάρμακα από τα κατεχόμενα ολοένα και αυξάνεται αφού τα περισσότερα σκευάσματα που διατίθενται στις ελεύθερες περιοχές διατίθενται και στα κατεχόμενα σε πολύ χαμηλότερες τιμές (50% με 60%) και χωρίς πολλές φορές να απαιτείται ούτε καν η παρουσίαση συνταγής ιατρού, ενδεικτικό της ανεξέλεγκτης κατάστασης που επικρατεί.
Μάλιστα, κάποιοι φαρμακοποιοί στα κατεχόμενα έχουν αναπτύξει στενότατες σχέσεις με ελληνοκύπριους ιατρούς οι οποίοι τους παραπέμπουν ασθενείς. Ενδεικτικό της όλης κατάστασης είναι και το γεγονός ότι άρχισαν να «ξεφυτρώνουν» αρκετά νέα πολυτελή φαρμακεία στα κατεχόμενα κυρίως σε περιοχές πολύ κοντά στην πράσινη γραμμή ενώ κάποια στελεχώθηκαν με προσωπικό που μιλά άπταιστα ελληνικά.
Φυσικά κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι, από τη στιγμή που επιτρέπεται η διέλευση των ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα, το πρόβλημα είναι γενικό και αφορά όλους τους τομείς. Γνωστό παράδειγμα είναι η λειτουργία καζίνων όπου για περιορισμό των εκροών, προγραμματίζεται από την κυβέρνηση λειτουργία σύγχρονου καζίνου στις ελεύθερες περιοχές παρόλο που αναμένεται ότι κάποιοι ελληνοκύπριοι θα συνεχίσουν να προτιμούν την ανωνυμία των κατεχομένων.
Η διαφορά του τομέα των φαρμάκων όμως από τους υπόλοιπους τομείς είναι ότι εδώ το πρόβλημα όχι μόνο μπορεί να περιοριστεί αλλά και να απαλειφθεί πλήρως.
Με τη λειτουργία του ΓεΣΥ όλοι οι ελληνοκύπριοι θα μπορούν να λαμβάνουν τα φάρμακα τους από το ΓεΣΥ οπόταν δεν θα έχουν κανένα απολύτως κίνητρο να τα αγοράζουν από τα κατεχόμενα. Τα δε έσοδα του ΓεΣΥ θα επιστρέφουν όλα πίσω στην κυπριακή αγορά υπό μορφή αποζημίωσης των ιατρών, φαρμακοποιών κτλ.
Συνεπώς τα προβλήματα που προκύπτουν από την παρασιτική δραστηριότητα των κατεχομένων δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν μονοδιάστατα. Ο τομέας των φαρμάκων είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα όπου οι εκροές κεφαλαίων στα κατεχόμενα μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Η εφαρμογή του ΓεΣΥ πέραν των άλλων κοινωνικών και οικονομικών πλεονεκτημάτων, θα βοηθήσει στη θωράκιση της κυπριακής οικονομίας επιταχύνοντας την ανάκαμψη.
Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της κυπριακής οικονομίας είναι αναμφίβολα ο περιορισμός των κεφαλαιουχικών εκροών. Ως βασικός κανόνας, όσο βελτιώνεται ο δείκτης εμπιστοσύνης των πολιτών για την κυπριακή οικονομία τόσο θα περιορίζονται και οι κεφαλαιουχικές εκροές. Όμως θα ήταν μέγα λάθος να επικεντρωθούμε μόνο στον παράγοντα «εμπιστοσύνη» αφού η κυπριακή οικονομία πάσχει και από άλλα δομικά προβλήματα που προϋπήρχαν της οικονομικής κρίσης.
Πάρτε παράδειγμα το τομέα των φαρμάκων όπου πέραν του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, λειτουργεί και μια τρίτη αγορά φαρμάκων, αυτή των κατεχομένων, η οποία αποτελεί εστία ανεξέλεγκτων ετήσιων εκροών αρκετών εκατομμυρίων.
Δυστυχώς το ποσοστό των ελληνοκυπρίων που λαμβάνουν φάρμακα από τα κατεχόμενα ολοένα και αυξάνεται αφού τα περισσότερα σκευάσματα που διατίθενται στις ελεύθερες περιοχές διατίθενται και στα κατεχόμενα σε πολύ χαμηλότερες τιμές (50% με 60%) και χωρίς πολλές φορές να απαιτείται ούτε καν η παρουσίαση συνταγής ιατρού, ενδεικτικό της ανεξέλεγκτης κατάστασης που επικρατεί.
Μάλιστα, κάποιοι φαρμακοποιοί στα κατεχόμενα έχουν αναπτύξει στενότατες σχέσεις με ελληνοκύπριους ιατρούς οι οποίοι τους παραπέμπουν ασθενείς. Ενδεικτικό της όλης κατάστασης είναι και το γεγονός ότι άρχισαν να «ξεφυτρώνουν» αρκετά νέα πολυτελή φαρμακεία στα κατεχόμενα κυρίως σε περιοχές πολύ κοντά στην πράσινη γραμμή ενώ κάποια στελεχώθηκαν με προσωπικό που μιλά άπταιστα ελληνικά.
Φυσικά κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι, από τη στιγμή που επιτρέπεται η διέλευση των ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα, το πρόβλημα είναι γενικό και αφορά όλους τους τομείς. Γνωστό παράδειγμα είναι η λειτουργία καζίνων όπου για περιορισμό των εκροών, προγραμματίζεται από την κυβέρνηση λειτουργία σύγχρονου καζίνου στις ελεύθερες περιοχές παρόλο που αναμένεται ότι κάποιοι ελληνοκύπριοι θα συνεχίσουν να προτιμούν την ανωνυμία των κατεχομένων.
Η διαφορά του τομέα των φαρμάκων όμως από τους υπόλοιπους τομείς είναι ότι εδώ το πρόβλημα όχι μόνο μπορεί να περιοριστεί αλλά και να απαλειφθεί πλήρως. Με τη λειτουργία του ΓεΣΥ όλοι οι ελληνοκύπριοι θα μπορούν να λαμβάνουν τα φάρμακα τους από το ΓεΣΥ οπόταν δεν θα έχουν κανένα απολύτως κίνητρο να τα αγοράζουν από τα κατεχόμενα. Τα δε έσοδα του ΓεΣΥ θα επιστρέφουν όλα πίσω στην κυπριακή αγορά υπό μορφή αποζημίωσης των ιατρών, φαρμακοποιών κτλ.
Συνεπώς τα προβλήματα που προκύπτουν από την παρασιτική δραστηριότητα των κατεχομένων δεν πρέπει να αντιμετωπιστούν μονοδιάστατα. Ο τομέας των φαρμάκων είναι ένα ενδεικτικό παράδειγμα όπου οι εκροές κεφαλαίων στα κατεχόμενα μπορούν να αντιμετωπιστούν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο.
Η εφαρμογή του ΓεΣΥ πέραν των άλλων κοινωνικών και οικονομικών πλεονεκτημάτων, θα βοηθήσει στη θωράκιση της κυπριακής οικονομίας επιταχύνοντας την ανάκαμψη.
Λέκτορας Οικονομικών
