Kathimerini.com.cy
Της Έμιλυς Μιντή και του Μάριου Ιωάννου
Με ιδιαίτερη προσοχή και προβληματισμό παρακολουθεί ο οικονομικός και επιχειρηματικός κόσμος της Κύπρου τις εξελίξεις και τα γεγονότα που διαδραματίζονται στην Ελλάδα, ενώ άπαντες εκφράζουν τη θέση ότι θα πρέπει να προκύψει λύση έστω και τη δωδεκάτη.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα οδηγείται με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα σε δημοψήφισμα την Κυριακή για να αποδεχτεί ή να απορρίψει την πρόταση των Ευρωπαίων, αποτελεί μια παράμετρο που προκαλεί προβληματισμό σε επίπεδο οικονομικό για το τι μέλλει γενέσθαι σε περίπτωση που μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να σημαίνει και έξοδο από το ευρώ-σενάριο που ωστόσο καμία πλευρά δεν θέτει επίσημα στο τραπέζι.
Σε ό,τι αφορά ωστόσο την κυπριακή οικονομία, εκείνο που αποκομίζει η «Κ» είναι ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται ένα ντόμινο επιπτώσεων στην χώρα μας, ειδικότερα λόγω της σμίκρυνσης των σχέσεων των δυο χωρών στον τραπεζικό τομέα. Εντούτοις, δεν αποκλείονται κάποιες αρνητικές επιπτώσεις σε κάποιους τομείς του εμπορίου και του τουρισμού.
Στάση αναμονής
Σε στάση αναμονής τελούν οι κυπριακές επιχειρήσεις που έχουν εμπορικές σχέσεις με την Ελλάδα, μετά τον περιορισμό στη διακίνηση κεφαλαίων, με μερίδα Κυπρίων εισαγωγέων να επισημαίνει ότι για το εγγύς μέλλον δεν αναμένεται να σημειωθούν προβλήματα στην ομαλή διάθεση προϊόντων από την Ελλάδα, εξαιτίας των υφιστάμενων αποθεμάτων. Εντούτοις, δεδομένης της εύθραυστης κατάστασης και επειδή δεν είναι γνωστό ούτε πόσο θα διαρκέσουν οι τραπεζικοί περιορισμοί στην Ελλάδα ούτε πώς θα επηρεάσουν τις συναλλαγές με Έλληνες εξαγωγείς, οι εγχώριοι εισαγωγείς σημειώνουν ότι δεν είναι σε θέση να κάνουν ασφαλείς εκτιμήσεις.
Όσον αφορά στις εξαγωγές προϊόντων ή υπηρεσιών στην Ελλάδα, οι Κύπριοι εξαγωγείς ευελπιστούν ότι η μεταφορά κεφαλαίων από ελληνικές εταιρείες στο εξωτερικό θα διασφαλίσει, έστω προσωρινά, την είσπραξη των δικών τους πληρωμών, όπως και εταιρειών άλλων χωρών με τις οποίες έχει εμπορικές σχέσεις η Αθήνα. Ωστόσο, η συνεχιζόμενη παράταση της αγωνίας για την κατάληξη του ελληνικού ζητήματος, σε συνδυασμό με την ελληνική αγορά που έχει στεγνώσει από ρευστό την ώρα που οι περιορισμοί είναι σε ισχύ, αναπόφευκτα θα έχει επιπτώσεις και στις κυπριακές εταιρείες, που έχουν εξαγωγικές σχέσεις με την Ελλάδα. Παράλληλα, το υπαρκτό σενάριο επιδείνωσης της κατάστασης, όποια κι αν είναι η ετυμηγορία των Ελλήνων πολιτών στο δημοψήφισμα της Κυριακής, αναπόφευκτα θα περιορίσει την κατανάλωση στην ελληνική αγορά οδηγώντας σε ταυτόχρονη μείωση των εισαγωγών. Αναφορικά με τη δραστηριότητα ελληνικών ή άλλων εταιρειών που λειτουργούν στην Κύπρο μέσω Ελλάδας, η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι μόνον οι ελληνικές αναμένεται να έχουν κάποια προβλήματα, εφόσον οι ξένες θα έχουν απευθείας χρηματοδότηση από τις μητρικές τους.
Τα φάρμακα
Αν και οι ανησυχίες διατυπώνονται με φειδώ, αβεβαιότητα φαίνεται να επικρατεί για τα φάρμακα, έναν βασικό τομέα εξαγωγής προς την Ελλάδα, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί κατά πόσο οι συναλλαγές με στόχο τη διακίνηση φαρμάκων, ως είδος πρώτης ανάγκης, εξαιρούνται ή όχι από τους τραπεζικούς περιορισμούς. Εντούτοις, την πρόθεσή τους να επεκταθούν σε νέες αγορές, πλην της ελληνικής, είχαν εκφράσει κατά καιρούς Κύπριοι εξαγωγείς, μία ανάγκη που προέκυψε μετά την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να επιβάλει φορολογία 26% επί των συναλλαγών με αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και της Κύπρου, με στόχο την καταπολέμηση των εικονικών συναλλαγών και της φοροδιαφυγής. Ας σημειωθεί ότι η συνολική αξία των εξαγωγών κυπριακών προϊόντων προς την Ελλάδα ανήλθε περίπου στα 220 εκατ. ευρώ το 2014, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών διαμορφώθηκαν στα 275 εκατ. ευρώ, την ώρα που οι εισαγωγές ελληνικών προϊόντων στην τοπική αγορά φτάνουν γύρω στο 1,2 δισ. ευρώ.
Επιχειρηματικοί κύκλοι εκφράζουν ωστόσο στην «Κ» τη θέση πως ακόμα και στο ενδεχόμενο αρνητικών εξελίξεων, οι κατασκευαστικές εταιρείες και οι Κύπριοι επιχειρηματίες δεν θα αφήσουν ακάλυπτη την κυπριακή αγορά. Οι ίδιοι επιχειρηματικοί κύκλοι συστήνουν ωστόσο υπομονή και θέτουν ως θέμα προτεραιότητας το άνοιγμα των τραπεζών στην Ελλάδα. Επί του προκειμένου, μας αναφέρουν χαρακτηριστικά πως «ώσπου δεν λειτουργούν οι τράπεζες, τα πράγματα είναι δύσκολα», ενώ εκτιμούν πως ακόμα και μετά το άνοιγμα των καταστημάτων, «δεν θα είναι εύκολη η λειτουργία τους».
Πάντως, παρά τα προβλήματα και την αβεβαιότητα που δημιουργείται, το ενδεχόμενο να αποχωρήσουν επιχειρήσεις ή εταιρείες από την Κύπρο λόγω Ελλάδας δεν είναι ορατό, σημειώνουν κύκλοι από τον επιχειρηματικό κόσμο αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι μπορεί να συμβεί το αντίθετο.
Απώλειες αφίξεων
Επιφυλακτικός για τις εξελίξεις και τις συνέπειες που μπορεί να προκύψουν εμφανίζεται και ο τουριστικός κόσμος της Κύπρου αν και κάποιες εκτιμήσεις δείχνουν αρχικά απώλειες σε αυτό τον τομέα. Οι απώλειες εντούτοις δεν φαίνεται να στρέφονται μόνο στην κατεύθυνση της άντλησης τουριστών λόγω πιο φθηνού ελληνικού προϊόντος-θέση που εκφράστηκε και πριν από μερικές εβδομάδες από επιχειρηματίες της ξενοδοχειακής-αλλά στο ποσοστό των αφίξεων που ανέμενε η κυπριακή πλευρά από την αγορά της Ελλάδας. Αρμόδιες πηγές από τον ΚΟΤ σημειώνουν στην «Κ» ότι για τη φετινή χρονιά υπήρχε η εκτίμηση για αύξηση των αφίξεων, κάτι που με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν φαίνεται να επαληθεύεται. Συγκεκριμένα, με βάση τις εκτιμήσεις για τη φετινή χρονιά αναμενόταν η κάθοδος στην Κύπρο περίπου 120 χιλιάδων τουριστών από την Ελλάδα λόγω της τάσης της αύξησης που υπήρχε από αυτή την αγορά αφού μέχρι το Μάιο έφθασαν στη χώρα περίπου 55 χιλιάδες. Σημειώνεται δε ότι οι εξ Ελλάδος τουρίστες φθάνουν στη χώρα στην πλειοψηφία τους ιδιωτικά και όχι μέσω των οργανωτών ταξιδιών, κάτι που δεν μπορεί να δώσει ολοκληρωμένη εικόνα για το πώς θα διαμορφωθεί τελικά το σκηνικό.
Σε παρατήρηση αν έχουν φθάσει στον ΚΟΤ πληροφορίες για ακυρώσεις πτήσεων στην Ελλάδα και αν τα 24ωρα που έχουν περάσει έχουν δείξει δείγματα γραφής, αυτό που μας αναφέρθηκε είναι πως καταδεικνύεται ότι υπάρχει προβληματισμός από όσους σκόπευαν να ταξιδέψουν αλλά δεν έκλεισαν τα πακέτα διακοπών τους, περίπτωση η οποία αφορά εντούτοις τους τουρίστες της τελευταίας στιγμής.
Στροφή από την Ευρώπη
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το θέμα τουρισμός στην περιοχή, δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά το πρόβλημα επεκτείνεται και σε άλλες χώρες όπως η Τυνησία, η Αλγερία, το Μαρόκο, η Αίγυπτος, η Τουρκία. Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και δεν αποκλείεται μια αλλαγή, μια στροφή από την Ευρώπη σε κάποιες άλλες περιοχές.
Σε ερώτηση για το κατά πόσον θα μειωθεί το κόστος στο ελληνικό τουριστικό προϊόν, η θέση που εκφράστηκε είναι πως «η ψυχολογία είναι πιο δυνατή από τη σύγκριση τιμών». Μέχρι στιγμής ωστόσο τα μηνύματα και τα στοιχεία για την κυπριακή τουριστική αγορά είναι καθόλα ενθαρρυντικά, αφού διατηρείται η τάση αύξησης των αφίξεων από παραδοσιακές αγορές με προεξάρχουσα την Αγγλία. Αυξήσεις καταγράφονται και από τη Γερμανία η οποία μέχρι το Μάιο άγγιξε το 22%. Μια μικρή και νέα αγορά που καταγράφει αυξήσεις είναι η Γαλλία, ενώ ακολουθούν η Αυστρία, Πολωνία, Σουηδία, και το Ισραήλ. Μείωση παρατηρείται από τη Νορβηγία. Τέλος, η Ρωσία για την οποία οι εκτιμήσεις σε σχέση με τις απώλειες άγγιζαν το 25% έχει παρουσιάσει μείωση της τάξης του 16%, ενώ οι απώλειες υπερκαλύπτονται με αυξήσεις από άλλες χώρες που αγγίζουν το 9%.
Επαρκούν τα καύσιμα
Στην αντίπερα όχθη, τις ανησυχίες των Κυπρίων καταναλωτών επιδιώκουν να διασκεδάσουν οι εισαγωγείς πετρελαιοειδών, οι οποίοι διαβεβαιώνουν ότι η εγχώρια αγορά καυσίμων δεν πρόκειται να κινδυνεύσει με ελλείψεις, όποιες και αν είναι οι εξελίξεις στην Αθήνα. Τα αποθέματα των εταιρειών, που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά, τα οποία επαρκούν μέχρι και 15 μέρες, καθώς και τα στρατηγικά αποθέματα του Κυπριακού Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεμάτων Πετρελαιοειδών (ΚΟΔΑΠ), τα οποία επαρκούν τουλάχιστον για 90 ημέρες, διασφαλίζουν ότι η παροχή καυσίμων στους καταναλωτές θα συνεχιστεί κανονικά, εξηγούν στην «Κ» παράγοντες της αγοράς πετρελαιοειδών. Την ίδια ώρα, κοινό μυστικό αποτελεί το γεγονός ότι σκέψεις για εισαγωγή καυσίμων από άλλες αγορές, πλην της ελληνικής, κάνουν τους τελευταίους μήνες οι εταιρείες πετρελαιοειδών, θέλοντας να διασφαλίσουν ότι δεν θα επηρεαστεί η κυπριακή αγορά καυσίμων από την όποια εξέλιξη στην Αθήνα. Εισαγωγές από ευρωπαϊκές ή/και χώρες της Ανατολικής Μεσογείου μελετούν οι εταιρείες πετρελαιοειδών, σε περίπτωση που δεν θα είναι εφικτή η εισαγωγή καυσίμων από την ελληνική αγορά, τονίζοντας ότι οι ανάγκες της Κύπρου σε καύσιμα δύνανται να καλυφθούν από άλλες χώρες. «Το μικρό μέγεθος της κυπριακής αγοράς δεν δημιουργεί ανησυχίες, μιας και οποιαδήποτε άλλη χώρα, η οποία εξάγει πετρελαιοειδή, μπορεί να καλύψει τις ανάγκες που θα προκύψουν», εξηγεί παράγοντας της αγοράς στην «Κ». Ωστόσο, εκείνο που φαίνεται να προκαλεί προβληματισμό στις εταιρείες πετρελαιοειδών είναι το κόστος μεταφοράς των καυσίμων στην Κύπρο, το οποίο αφενός δεν θα πρέπει να είναι απαγορευτικό και αφετέρου να μην επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την τελική τιμή, την οποία θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές, οι οποίοι ήδη διαμαρτύρονται έντονα για το κόστος των καυσίμων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Υπό στενή παρακολούθηση οι εργασίες στις τράπεζες
