Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η παραγωγή του Θεατρικού Οργανισμού «Ο μικρός Έγιολφ» του Χένρικ Ίψεν, σε σκηνοθεσία του Σουηδού Στέφαν Λάρσον, επέστρεψε στη Νέα Σκηνή «Νίκος Χαραλάμπους» του ΘΟΚ για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, εγκαινιάζοντας έτσι τη θεατρική περίοδο 2025-2026. Η παραγωγή αυτή είχε παρουσιαστεί την περίοδο Μάρτιος – Ιούνιος του 2025, με διανομή: Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Αντρέας Κουτσόφτας, Μαρίνα Μακρή, Λένια Σορόκου, Ανδρέας Τσέλεπος, και το παιδί Ιωσήφ Κατσουλάκης. Τη νέα περίοδο η Μαρίνα Μακρή αντικαταστάθηκε από την Κρίστη Παπαδοπούλου.
Δεν παρακολούθησα την παράσταση την πρώτη περίοδο, βρήκα όμως την ευκαιρία στο νέο ανέβασμά της. Πρόκειται για ένα έργο της ώριμης περιόδου του Ίψεν, γραμμένο το 1894, το οποίο πραγματεύεται το πένθος και την ενοχή, αλλά και κρυφούς και μύχιους πόθους που δεν εκπληρώνονται, για τις οικογενειακές σχέσεις και πώς αυτές πολλές φορές κρέμονται από μία κλωστή. Ένα έργο όπου το ιψενικό τρίγωνο είναι εκδήλως παρόν, και που οι ψυχικές μεταπτώσεις είναι ακαριαίες.
Εν τούτοις έχω την αίσθηση πως ο σκηνοθέτης δεν θέλησε ή δεν κατάφερε να δώσει στο δράμα της οικογένειας ούτε ψυχρότητα, αλλά ούτε και φόρτιση διαφορετικών ταχυτήτων. Επίσης, δεν δόθηκε ο κατάλληλος θεατρικά χρόνος στο να αντιληφθεί κανείς πόσο η απουσία –κρυφή επιθυμία, ίσως– του γιου του ζευγαριού θα έδινε μια ανάσα, γιατί ήταν βάρος ο μικρός Έγιολφ. Πολύ γρήγορα οι ήρωες χωνεύτηκαν από το ερωτικό συναίσθημα και την ερωτική έλξη, με αποτέλεσμα η παράσταση να τείνει σε μία ερωτική περιπέτεια, σε έναν αποτυχημένο γάμο, που έγινε από συμφέρον. Και σε ένα ερωτικό οιονεί τρίγωνο, χωρίς τις απαραίτητες συνδηλώσεις.
Οι ερμηνείες των ηθοποιών προφανώς διδάχθηκαν από τον σκηνοθέτη και εκείνοι κινήθηκαν στη γραμμή του, που προσπάθησε να ισορροπήσει τη μεσογειακή έκρηξη με την προτεσταντική ηθική του βορρά. Το αποτέλεσμα ήταν η Μαργαρίτα Ζαχαρίου (Ρίτα) να μην καταφέρνει να δείξει πόσο τη βάραινε ο Έγιολφ, αλλά απλώς να ζηλοτυπεί, και μετά να θρηνεί με ένταση. Ο δε Ανδρέας Τσέλεπος (Άλφρεντ) κινήθηκε σε μία γραμμική συναισθηματική ένταση, του πατέρα, του εραστή, εκείνου που ταλαντεύεται για τις επιλογές του, χωρίς εκείνες τις εκλάμψεις που θα διαφοροποιούσαν τον ψυχισμό του ήρωά του. Η ερμηνεία της Κρίστης Παπαδοπούλου (Άστα), η οποία σίγουρα δεν είχε τον χρόνο να στήσει τον χαρακτήρα της, χαρακτηριζόταν μάλλον από αμηχανία, ενώ αυτές του Ανδρέα Κουτσόφτα (Περ) και της Λένιας Σορόκου, στον ρόλο της γιαγιάς, ήταν σχεδόν διαδικαστικές, χωρίς να συνεισφέρουν στην ατμόσφαιρα της παράστασης, ενώ έχουν πολλά να προσφέρουν στην υπόθεση του έργου Ο μικρός Ιωσήφ Κατσουλάκης ήταν οπωσδήποτε μία συγκινητική παρουσία και του αξίζουν πολλά μπράβο για την τόλμη του και το θάρρος του να βγει στη σκηνή και να εκτελέσει με ακρίβεια ό,τι του είχε υποδειχθεί.
Όσο για τη χρήση ζωντανής κάμερας δεν νομίζω πως πρόσφερε στην παράσταση, και η μεγάλη σε διάρκεια χρήση της ζωντανής κινηματογράφησης αφαιρούσε από τη θεατρική εμπειρία, χωρίς να κομίζει κάποιου είδους καινοτομία. Το σκηνικό του Σβεν Χάραλντσον είχε ενδιαφέρον. Δεν ξέρω αν με την επιλογή αυτή ο σκηνογράφος και ο σκηνοθέτης ήθελαν να δείξουν την ψυχρότητα μιας τουαλέτας, όπου υπάρχει νερό, καθαρτήριο ύδωρ μα και ικανό να καταπιεί και να ξεπλύνει τα πάντα, σε αντιδιαστολή με το πιο ζεστό χαρακτήρα ενός σαλονιού… ίσως. O φωτισμός του Γιώργου Κουκουμά και τα κοστούμια του Λάκη Γενεθλή λειτούργησαν.
Εν κατακλείδι, θεωρώ πως τα πολλά και άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία του ιψενικού έργου δεν μεταδόθηκαν όπως ίσως θα ή θελε ο σκηνοθέτης, ο οποίος ήλθε από τη Σουηδία, έχοντας σπουδαία και μακρά εμπειρία. Πιθανόν ο Λάρσον να μην είχε τον απαραίτητο χρόνο να δοκιμαστεί και να δοκιμάσει τις εδώ υποκριτικές θερμοκρασίες.
