Του Νίκου Κωνσταντάρα
Οι δυσκολίες που επικρατούν αυτές τις ημέρες στις αλυσίδες εφοδιασμού στη βρετανική αγορά –με τις ελλείψεις σε καύσιμα από το Σάββατο και τους φόβους για την εποχή των Χριστουγέννων– υπογραμμίζουν τα κενά που προκαλεί το Brexit, από τον αριθμό εργαζομένων σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας έως το πλαίσιο εμπορίου και συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό ήταν ένα από τα σημαντικότατα ζητήματα που εξέτασε το Ελληνοβρετανικό Συμπόσιο στην Οξφόρδη πριν από λίγες ημέρες. Ο,τι και αν συζητήσει κανείς στη Βρετανία γίνεται κάτω από τη σκιά του Brexit. «Εκανα 45 λεπτά να βρω πετρέλαιο για να μπορέσω να έρθω», είπε διακεκριμένος Βρετανός πολιτικός που συμμετείχε σε συζήτηση το Σάββατο το πρωί. «Σταδιακά, θα πρέπει να βάλουμε τα οικονομικά και εμπορικά μας συμφέροντα πάνω από την πολιτική. Το δημοψήφισμα έγινε το 2016. Τώρα είναι 2021 και δεν βρίσκω πετρέλαιο για το αυτοκίνητό μου», σχολίασε.
Επανέρχομαι στο συμπόσιο, επειδή πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για τις εμπορικές σχέσεις πραγματοποιήθηκε το Σάββατο και δεν είχα προλάβει να αναφερθώ σε αυτήν στο κείμενό μου στην «Κ» της Κυριακής. Το ετήσιο συμπόσιο συγκεντρώνει ειδικούς από την Ελλάδα και τη Βρετανία για να συζητήσουν την κατάσταση στις χώρες τους και τη μεταξύ τους σχέση. Κανόνας είναι ότι δημοσιεύονται ιδέες, σχόλια και συμπεράσματα χωρίς τα ονόματα των συμμετεχόντων. Αυτό επιτρέπει ουσιαστική, ειλικρινή ανταλλαγή πληροφοριών και απόψεων.
Οι σχέσεις Βρετανίας – Ελλάδας καθορίζονται από τη σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε. Υπάρχει, όμως, περιθώριο και ανάγκη ενίσχυσης των ήδη καλών διμερών δεσμών. Η συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας Βρετανίας – Ε.Ε. προκαλεί γραφειοκρατία, καθυστερήσεις, ασάφεια και αβεβαιότητα. «Το Brexit δεν αφορά την οικονομία και το εμπόριο, αλλά το ζήτημα της “κυριαρχίας”. Δεν υπήρχε οικονομικό σχέδιο. Θα πάρει καιρό να επεξεργαστεί ένα», επισήμανε οικονομολόγος, μέλος του πάνελ. Ετσι, παραμένει ασαφές το καθεστώς εμπορίου και συνεργασίας σε σημαντικότατους τομείς. Μεταξύ αυτών, το νομικό πλαίσιο συμφωνιών, οι νέοι κανονισμοί που θα αφορούν το εμπόριο, το καθεστώς ξένων φοιτητών και διδασκόντων. Ελληνες στο πάνελ σημείωσαν, πάντως, ότι στη Βρετανία βρίσκεται το κεφάλαιο για μεγάλες επενδύσεις και ότι το βρετανικό δίκαιο για συμβάσεις παραμένει κορυφαίο. «Οταν υπάρχουν καλές ευκαιρίες για επενδύσεις, λύσεις υπάρχουν», είπε ένας, αναφερόμενος στο νομικό πλαίσιο.
Πέρα από αγροτικά προϊόντα, η Ελλάδα εξάγει τεχνολογικά και φαρμακευτικά προϊόντα στη Βρετανία. Υπάρχει μεγάλο περιθώριο για βελτίωση στο εμπόριο αγαθών, σε συνεργασίες στην έρευνα και στην τεχνολογία, σε επενδύσεις στην Ελλάδα στους τομείς των υποδομών, της υγείας, του real estate, logistics, τουρισμού κ.ά. Ομως, όπως σημείωσε Ελληνας ομιλητής, το Brexit έχει βλάψει την εικόνα της Βρετανίας, ενώ ευκαιρίες για φοιτητές, καθηγητές και επιχειρήσεις ανοίγουν σε άλλες χώρες της Ε.Ε. και στις ΗΠΑ.
Βρετανός ομιλητής αναφέρθηκε στον «μαγνητισμό μιας χώρας». «Πώς θα παρουσιάσουμε εαυτούς στον υπόλοιπο κόσμο ώστε να ενθαρρύνουμε ανθρώπους να έρθουν και να συνεργαστούν μαζί μας; Είναι μεγάλη πρόκληση, αλλά πιστεύω ότι μπορούμε να το πετύχουμε», είπε. Μιλούσε για τη Βρετανία. Τα λόγια του, ωστόσο, αφορούν και τις δύο χώρες.
