Του Νίκου Κωνσταντάρα
Ο εμβολιασμός δισεκατομμυρίων ανθρώπων εναντίον της COVID-19 κατά τον συντομότερο δυνατό χρόνο είναι πρωτοφανής επιχείρηση σε εύρος και πολυπλοκότητα. Η επείγουσα ανάγκη να σωθούν ζωές, συστήματα υγείας και εθνικές οικονομίες, καθώς και οι ιδιαίτερες δυσκολίες στη μετακίνηση, συντήρηση και διάθεση των εμβολίων, απαιτούν εξαιρετικές επιχειρησιακές ικανότητες, ηγεσίες που εμπνέουν εμπιστοσύνη και αφοσιωμένο υγειονομικό προσωπικό. Σε παγκόσμια κλίμακα, προτεραιότητες είναι να εμβολιαστούν αρκετοί άνθρωποι, ώστε να περιοριστεί η διασπορά του κορωνοϊού, και να μη διευρυνθεί το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλούσιων χωρών. Η διεθνής συμμαχία COVAX προσβλέπει στη δωρεάν παροχή εμβολίων για έως το 20% του πληθυσμού χωρών που δεν μπορούν να τα αγοράσουν. Αναμένονται νέα προγράμματα, για να αυξηθεί το ποσοστό. Αυτό που δεν ήταν αναμενόμενο ήταν ότι μερικές από τις πλουσιότερες χώρες θα εμπλέκονταν σε έναν άσχημο καβγά, που σίγουρα θα υπονομεύσει τις υποσχέσεις για τη δίκαιη διανομή των εμβολίων σε όλο τον κόσμο.
Η διαμάχη μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της φαρμακευτικής εταιρείας AstraZeneca, με έδρα στη Βρετανία, έχει ως αιτία προβλήματα παραγωγής των εμβολίων της εταιρείας αυτής, αλλά και της Pfizer, στο Βέλγιο. Η ΑΖ (η οποία σήμερα αναμένεται να πάρει άδεια από τις Αρχές της Ε.Ε. για να κυκλοφορήσει το εμβόλιό της στην Ενωση) ανακοίνωσε ότι έως το τέλος Μαρτίου μπορεί να διαθέσει στην Ε.Ε. μόνο 31 εκατ. από τα 80 εκατ. εμβόλια που είχε συμφωνήσει με την Επιτροπή. Μαζί με τη μειωμένη παραγωγή της Pfizer, αυτό είναι βαρύ πλήγμα για τα προγράμματα εμβολιασμού των χωρών-μελών της Ε.Ε. και για την αξιοπιστία της Επιτροπής.
Στην Ε.Ε., περίπου το 2% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί (όπως και στην Ελλάδα) με μία δόση, ενώ στο Ισραήλ το 49%, στη Βρετανία το 11,3% και στις ΗΠΑ το 7,1%. Η Επιτροπή απαιτεί από την ΑΖ να τηρήσει τη συμφωνία, στέλνοντας στην Ε.Ε. εμβόλια που παράγονται στη Βρετανία, απειλώντας να σταματήσει την αποστολή εμβολίων από την Ε.Ε. στη Βρετανία. Το Λονδίνο λέει όχι. Λίγες εβδομάδες μετά το Brexit, οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε. και της Βρετανίας σκληραίνουν τη στάση τους. Τώρα η Γερμανία ετοιμάζεται να απαγορεύσει την είσοδο ανθρώπων από χώρες όπου εξαπλώνεται η νέα μετάλλαξη του κορωνοϊού, μεταξύ αυτών και οι Βρετανοί, είτε οι άλλες χώρες της Ε.Ε. συμφωνούν είτε όχι. Η απώλεια εμπιστοσύνης μεταξύ των λαών της Ευρώπης θα πολλαπλασιάσει τα δεινά που προκαλεί ήδη η πανδημία.
