Γράφει ο Σταύρος Ιωαννίδης
Ολοκληρώθηκε, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η σύνταξη της ελληνικής λίστας προς ένταξη στον ευρωπαϊκό κανονισμό SAFE για την προμήθεια αμυντικών συστημάτων και πυρομαχικών. Η προθεσμία για την υποβολή του φακέλου εκπνέει στις 30 Νοεμβρίου και η Αθήνα ευελπιστεί ότι θα καταφέρει να αντλήσει χαμηλότοκα δάνεια ύψους έως 788 εκατομμυρίων ευρώ από κοινοτικούς πόρους.
Καθοριστικό ρόλο για τη σύνταξη της επίμαχης λίστας έπαιξαν οι εισηγήσεις των γενικών επιτελείων ώστε να καλυφθούν πάγιες και τρέχουσες ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων αλλά και οι προτάσεις εταιρειών του ελληνικού και ευρωπαϊκού αμυντικού οικοσυστήματος.
Εξάλλου, ο χρηματοδοτικός μηχανισμός SAFE, μέσω του οποίου θα κινητοποιηθούν έως και 150 δισεκατομμύρια ευρώ για αμυντικές επενδύσεις, ενθαρρύνει τις κοινές προμήθειες και τη συνεργασία σε βιομηχανικό επίπεδο.
Κοινές προμήθειες
Προκειμένου να εκταμιευθούν τα δάνεια, πρέπει τουλάχιστον δύο χώρες να καταθέσουν πρόταση για κοινές προμήθειες ή από κοινού ανάπτυξη συστημάτων. Τους τελευταίους μήνες, η Αθήνα διερεύνησε όλες τις επιλογές που υπήρχαν στο τραπέζι, λαμβάνοντας υπόψη τις δικές της αμυντικές προτεραιότητες αλλά και τις εξοπλιστικές ανάγκες άλλων ευρωπαϊκών κρατών, ώστε να υποβάλει προτάσεις για κοινές προτάσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, προκρίθηκε η συνεργασία με τη Γερμανία για την προμήθεια και πιθανώς τη συμπαραγωγή πυρομαχικών για άρματα μάχης και συγκεκριμένα, για βλήματα των 120 χιλιοστών. Ο γερμανικός κολοσσός Rheinmetall διαθέτει αυτή τη στιγμή ενεργή γραμμή παραγωγής τέτοιων πυρομαχικών, ενώ –υπό προϋποθέσεις– στο έργο θα μπορούσαν να ενταχθούν και τα ΕΑΣ.
Η Αθήνα ενδιαφέρεται και για φορτηγά στρατιωτικής χρήσης ώστε να αντικατασταθεί μέρος του υφιστάμενου στόλου των τροχοφόρων. Τα νέα οχήματα θα καλύψουν πάγιες ανάγκες μεταφοράς προσωπικού και υλικών αλλά θα χρησιμοποιηθούν και ως φορείς των νέων οπλικών συστημάτων που πρόκειται να παραλάβουν οι ένοπλες δυνάμεις. Στην περίπτωση αυτή, πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι Ελλάδα και Ιταλία ετοιμάζουν κοινή πρόταση για οχήματα γενικής χρήσης IVECO, για τα οποία υπάρχει εισήγηση σε επίπεδο ΓΕΣ ώστε να χρησιμοποιηθούν ως πλατφόρμες στην περίπτωση που προχωρήσει η προμήθεια των πολλαπλών εκτοξευτών PULS.
Σύγχρονος μαχητής και αεράμυνα
Στη λίστα της Αθήνας υπάρχει και το σύνολο των υλικών για τη νέα στολή μαχητή που περιλαμβάνει τις εξαρτύσεις, το κράνος, τις διόπτρες και το πιστόλι. Η ελληνική πρόταση, ωστόσο, αναζητά ακόμη εταίρο για την υλοποίηση του προγράμματος.
Το ίδιο ισχύει και για τα συστήματα αεράμυνας που θέλει να αποκτήσει η Αθήνα, για τα οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρχει αναφορά στον ελληνικό φάκελο, αλλά δεν έχει βρεθεί ακόμη ο εταίρος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπως αναφέρουν πηγές με άριστη γνώση των διαδικασιών, ένα πρόγραμμα μπορεί να υποβληθεί κατ’ εξαίρεση χωρίς να έχει βρεθεί εταίρος, υπό την προϋπόθεση να μπορεί να υλοποιηθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2026, να βρίσκεται, δηλαδή, σε μεγάλο βαθμό ωριμότητας.
Η «συμμαχία» των drones
Ελλάδα, Κύπρος και Βουλγαρία πρόκειται, σύμφωνα με πληροφορίες, να υποβάλουν κοινή πρόταση για μη επανδρωμένα αεροχήματα και συστήματα αντιμετώπισής τους (αντι-drone). Συγκεκριμένα, Αθήνα και Λευκωσία ενδιαφέρονται για την προμήθεια και ανάπτυξη drones κλάσης 1 (μικρά μη επανδρωμένα) κατασκευασμένα με νατοϊκά πρότυπα.
Η ελληνική αμυντική βιομηχανία έχει επενδύσει αρκετά στη συγκεκριμένη κατηγορία με τα αποτελέσματα να είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακά, δεδομένου ότι πριν από λίγα χρόνια υπήρχε μηδενική παραγωγή αντίστοιχων συστημάτων. Πολλά από τα ελληνικής κατασκευής drones παρουσιάστηκαν στην άσκηση «Αίσιος Οιωνός» που έλαβε χώρα στο πεδίο βολής της Αλεξανδρούπολης, ενώ αυτής της κατηγορίας drones κατασκευάζουν και τα στρατιωτικά εργοστάσια βάσει των προδιαγραφών του ΚΕΤΑΚ (Κέντρο Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης) που υπάγεται απευθείας στο ΓΕΕΘΑ. Ελλάδα και Κύπρος καταθέτουν κοινή πρόταση και για την απόκτηση επικοινωνιακού δορυφόρου στρατιωτικών προδιαγραφών, με σημαντικό μερίδιο συμμετοχής της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
Σε ό,τι αφορά στα συστήματα αντιμετώπισης μη επανδρωμένων απειλών, εκτός από την Κύπρο, στο «παιχνίδι» μπαίνει και η Βουλγαρία. Αμφότερες ενδιαφέρονται για τα αντι-drone «Κένταυρος» και «Υπερίων» της ΕΑΒ, τα οποία πρόκειται να βγουν σε μαζική παραγωγή για τις ανάγκες του Πολεμικού Ναυτικού και του Στρατού Ξηράς. Πρόκειται για δοκιμασμένα συστήματα, με τον «Κένταυρο» να μετρά ήδη επιτυχίες σε επιχειρησιακό περιβάλλον έχοντας επιβεβαιωμένες καταρρίψεις εχθρικών UAVs κατά την αξιοποίησή του στην Ερυθρά Θάλασσα.
Εκτός λίστας τα ουκρανικά USV
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, η συνεργασία με την Ουκρανία στον τομέα των μη επανδρωμένων οχημάτων επιφανείας μένει εκτός της ελληνικής λίστας για το SAFE. Ο βασικός λόγος είναι πως δεν υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε να εξεταστούν όλες οι προβλέψεις της συμφωνίας ανάμεσα στην Αθήνα και το Κίεβο, που περιλαμβάνουν το κόστος, τις επιχειρησιακές ανάγκες και την αξιοποίηση από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.
Σε αυτή τη φάση, λοιπόν, αποφασίστηκε να μην προχωρήσει η συγκεκριμένη πρόταση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να ενταχθεί σε μια δεύτερη κατανομή κοινοτικών πόρων, κάτι που είναι πολύ πιθανό να συμβεί εντός των επόμενων ετών.
