Kathimerini.gr
Του Σταύρου Παπαντωνίου
«Παράθυρο» άρσης της μονιμότητας στο Δημόσιο άφησε χθες ο Παύλος Μαρινάκης, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά από κυβερνητικό αξιωματούχο. Ερωτηθείς σχετικά στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, απάντησε αρχικά θεσμικά σημειώνοντας πως χρειάζονται ευρύτερες συναινέσεις για κάτι τέτοιο, κάτι που κάθε άλλο παρά το απέκλειε ως ενδεχόμενο. «Χρειάζονται και οι μεγαλύτερες δυνατές πλειοψηφίες και οι ευρύτερες πλειοψηφίες που απαιτεί η συνταγματική αναθεώρηση», είπε για το θέμα, αποφασίζοντας να ανοίξει τη σχετική συζήτηση. Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως «όλα αυτά θα γίνουν στην ώρα τους», καθώς η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση περνάει μέσα από τη συνταγματική αναθεώρηση, που είναι προγραμματισμένη για το τέλος του χρόνου.
Χθες το ΠΑΣΟΚ κατέθεσε το αίτημα προανακριτικής επιτροπής για τα Τέμπη, με το οποίο στρέφεται κατά των υπουργών Κώστα Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη και όσων είχαν διατελέσει υφυπουργοί τους, ζητώντας τη διερεύνηση ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών τους σχετικά με το κακούργημα της διατάραξης της ασφάλειας των συγκοινωνιών. Λίγο αργότερα η Ν.Δ. χαρακτήριζε «ατεκμηρίωτη και νομικά αβάσιμη την πρόταση του ΠΑΣΟΚ». Αρχικά αναφέρεται πως το κατηγορητήριο εναντίον Καραμανλή και Σπίρτζη που περιέχει «το στοιχείο του δόλου» και είχε ως αποτέλεσμα 57 νεκρούς και μεγάλο αριθμό τραυματιών «είναι απολύτως αβάσιμο, εκτός εάν στο ΠΑΣΟΚ πραγματικά πιστεύουν ότι οι ανωτέρω ευθύνονται προσωπικά και με δόλο για το συγκεκριμένο δυστύχημα». Ακολούθως αναλύει έξι σημεία που απαντούν στο κατηγορητήριο του ΠΑΣΟΚ.
1) Η εποπτεία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών σε ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ είναι μόνο διοικητική και σε καμία περίπτωση δεν αφορά θέματα ασφάλειας.
2) Κατά των δύο υπηρεσιακών στελεχών έχουν ασκηθεί διώξεις και, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, μεταξύ των παραλείψεών τους, επισημαίνεται ότι δεν προέβησαν στις απαιτούμενες προπαρασκευαστικές ενέργειες προς τον υπουργό για να μπορέσει να λάβει επιπλέον μέτρα. Αντιστοίχως και στο κατηγορητήριο της προέδρου της ΡΑΣ επισημαίνεται ότι δεν εισηγήθηκε, όπως όφειλε, μέτρα προς τον υπουργό για θέσπιση εθνικών κανόνων και λήψη λοιπών μέτρων. Συνεπώς πώς είναι δυνατόν από τη μία πλευρά ο ανακριτής να ζητάει τον ποινικό έλεγχο των υπηρεσιακών στελεχών για το ότι δεν προέβησαν στις απαραίτητες ενέργειες προς τον υπουργό και την ίδια στιγμή να αποδίδονται αντίστοιχες ευθύνες, και μάλιστα κάποιες εκ δόλου, και στον υπουργό;
3) Η ποινική ευθύνη είναι προσωπική και όχι συλλογική και δεν μεταβιβάζεται από τον υφιστάμενο στον προϊστάμενο, ούτε αντιστρόφως.
4) Συστημικά προβλήματα και θέματα διοικητικής και μόνον εποπτείας των υπουργών δεν μπορεί να συνδυάζονται με απόδοση σε αυτούς ποινικών και δη κακουργηματικών πράξεων. Εάν η μη υλοποίηση των συστημάτων επιπρόσθετης ασφάλειας γεννά για τους υπουργούς ποινικές ευθύνες, με την ίδια λογική όλοι οι υπ. Υποδομών θα πρέπει να είναι ποινικά ελεγχόμενοι για τα δυστυχήματα που γίνονται στις εθνικές οδούς.
5) Το διαβιβαστικό της Δικαιοσύνης αναφέρεται αποκλειστικά στους υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών της εξεταζόμενης περιόδου (από 1.1.2016 έως 28.2.2023), χωρίς να περιλαμβάνει τους υφυπουργούς. Επομένως, η απόπειρα του ΠΑΣΟΚ να προσθέσει στο κατηγορητήριό του τους υφυπουργούς τής ανωτέρω περιόδου δεν έχει καμία απολύτως νομική βάση.
6) Για τον πρώην υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Χρήστο Σπίρτζη, οι τυχόν εγκληματικές αμέλειές του έχουν εξαλειφθεί λόγω των ευεργετικών διατάξεων που ίσχυαν πριν αναθεωρηθεί το άρθρο 86 το 2019 και επομένως δεν προτείνεται η ποινική διερεύνησή του. Γίνεται απλώς και μόνον για τη δημιουργία εντυπώσεων.
Το σκεπτικό πίσω από το αίτημα του ΠΑΣΟΚ
Της Δώρας Αντωνίου
Σε εξήντα σελίδες αναπτύσσει το ΠΑΣΟΚ το σκεπτικό με το οποίο αιτιολογεί το αίτημα που κατέθεσε χθες για σύσταση προανακριτικής επιτροπής της Βουλής για δύο πρώην υπουργούς Μεταφορών, τους κ. Κώστα Καραμανλή και Χρήστο Σπίρτζη, και έξι υφυπουργούς, τους κ. Μιχάλη Παπαδόπουλο, Γιάννη Κεφαλογιάννη, Γιώργο Καραγιάννη –οι οποίοι υπηρέτησαν στο υπουργείο Μεταφορών την περίοδο που ήταν υπουργός ο κ. Καραμανλής– και τους Μαρίνα Χρυσοβελώνη, Νίκο Μαυραγάνη και Θάνο Μωραΐτη – που ήταν υφυπουργοί επί υπουργίας Χρήστου Σπίρτζη στο εν λόγω υπουργείο.
Σύμφωνα με το σκεπτικό που αναπτύσσεται στην πρόταση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης: «Προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις, άξιες προκαταρκτικής διερεύνησης, ότι οι καθ’ ων η παρούσα πρόταση τέλεσαν με πρόθεση κατά τα προεκτεθέντα το αδίκημα της διατάραξης της ασφάλειας της συγκοινωνίας μέσων σταθερής τροχιάς, τόσο με θετική ενέργεια όσο και διά παραλείψεως, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους με την ιδιότητα του μέλους της κυβέρνησης και ειδικότερα κατά περίπτωση του υπουργού Μεταφορών και Υποδομών, του υφυπουργού Μεταφορών και του υφυπουργού Υποδομών. Aπό τις προς διερεύνηση πράξεις φέρεται πως προκλήθηκε σύγκρουση που οδήγησε στον θάνατο μεγάλου αριθμού ατόμων και συγκεκριμένα στον θάνατο 57 ανθρώπων και στον τραυματισμό τουλάχιστον 32 ανθρώπων, ενώ προκλήθηκε κίνδυνος για τους υπόλοιπους διακόσιους εξήντα τέσσερις (264) επιβαίνοντες και στις δύο αμαξοστοιχίες».
Επιπλέον, στο αίτημα αναφέρεται ότι τα εν λόγω πολιτικά πρόσωπα τέλεσαν την κακουργηματική αυτή πράξη με ενδεχόμενο δόλο, καθώς «αντιλαμβάνονταν πλήρως και γνώριζαν τις διαταραχές στη λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και την επικινδυνότητα της αξιόποινης συμπεριφοράς τους, ήτοι της παράλειψής τους να αποτρέψουν τη διατάραξη και τον εξ αυτής κίνδυνο, αν και υποχρεούνταν προς τούτο, και, παρά τούτο, αδιαφόρησαν και επέμειναν στην τέλεση της πράξεώς τους, ιδίως με τη μη έγκαιρη επέμβασή τους προς επίλυση των ως άνω προβλημάτων (αν και όφειλαν και μπορούσαν να το έχουν πράξει αυτό), αποδεχόμενοι προδήλως άπαντες τους κινδύνους από την ανασφαλή λειτουργία του δικτύου.
Το ΠΑΣΟΚ αιτιολογεί την πρότασή του, την οποία υπογράφουν όλοι οι βουλευτές του κόμματος, επισημαίνοντας ότι από τη μελέτη της δικογραφίας που έχει φθάσει στη Βουλή προκύπτει ότι υπηρεσιακοί παράγοντες και εκπρόσωποι των εργαζομένων είχαν προειδοποιήσει κατ’ επανάληψη όχι μόνο προφορικά, αλλά και εγγράφως την πολιτική ηγεσία του υπουργείου για την κακή κατάσταση του σιδηροδρόμου, για τις ελλείψεις σε προσωπικό και χρηματοδότηση, και για τις καθυστερήσεις στην αποκατάσταση ζημιών και στην εκτέλεση των απαραίτητων έργων για την ασφάλεια, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση αυτή εγκυμονεί κινδύνους σοβαρού ατυχήματος. Στην αιτιολόγηση της πρότασης γίνεται, επίσης, αναφορά στην καθυστέρηση υλοποίησης της σύμβασης 717 και άλλων έργων, όπως η αποκατάσταση της τηλεδιοίκησης, της σηματοδότησης και της εγκατάστασης του δικτύου GSM-R, που είχαν υπηρεσιακά γνωστοποιηθεί στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου.
Με βάση όλα τα ανωτέρω, από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ επισημαίνεται ότι αυτό που αποδίδεται στα κυβερνητικά στελέχη για τα οποία ζητείται η σύσταση Προανακριτικής είναι ότι «επέτρεψαν, εν γνώσει τους και έχοντας προειδοποιηθεί επανειλημμένα για τον κίνδυνο, τη συνέχιση λειτουργίας μιας αναντίλεκτα ανασφαλούς σιδηροδρομικής σύνδεσης στο τμήμα Λάρισας – Νέων Πόρων και ότι από τον κίνδυνο αυτό εντέλει προέκυψε η τραγωδία των Τεμπών».
Από τη Χαριλάου Τρικούπη επισημαίνουν ότι αν και για τον κ. Σπίρτζη και τους υφυπουργούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ έχει επέλθει παραγραφή, αυτό δεν εμποδίζει τη δυνατότητα να ελεγχθεί η κατηγορία, ασχέτως του αν θα οδηγηθεί σε δικαστική αίθουσα. Οσον αφορά τη στάση της Ν.Δ. προεξοφλούν ότι θα καταψηφίσει την πρόταση του ΠΑΣΟΚ και θα φέρει δική της αυτοτελή πρόταση για τον κ. Καραμανλή.
