Η συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας για τα ορυκτά μπορεί να εισφέρει σημαντικά κεφάλαια σε ένα κοινό επενδυτικό ταμείο, το οποίο φιλοδοξεί να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της χώρας μετά τη λήξη του πολέμου.
Ωστόσο, οι φυσικοί πόροι που αναφέρονται στη συμφωνία θα χρειαστούν χρόνια για να εξορυχθούν και να δημιουργήσουν έσοδα, τα οποία, ίσως τελικά, να μην φτάσουν στα επίπεδα που έχει αναφερθεί επανειλημμένα ο Ντόναλντ Τραμπ.
Η συμφωνία εννέα σελίδων που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα από την κυβέρνηση της Ουκρανίας, δεν είναι σαφές πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη. Αν και αρχικά η κυβέρνηση Τραμπ είχε προτείνει η Ουκρανία να αξιοποιήσει τα ορυκτά της για να «ξεπληρώσει» τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ, δεν υπήρξε σχετική αναφορά στο τελικό κείμενο.
Η συμφωνία αφήνει επίσης ανοικτό το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, γεγονός στο οποίο δεν αντιτίθεται ούτε η Ουάσινγκτον ούτε η Μόσχα. Ωστόσο, απουσιάζει κάθε αναφορά σε ρητή εγγύηση ασφαλείας — ένα πάγιο αίτημα του Κιέβου για να αποτραπεί πιθανή επανέναρξη των εχθροπραξιών από την πλευρά της Ρωσίας.
Παρ’ όλα αυτά, η υπογραφή της συμφωνίας φαίνεται να πέτυχε κάτι σημαντικό: την άμεση εμπλοκή του Ντόναλντ Τραμπ στο μέλλον της Ουκρανίας.
«Η συμφωνία στέλνει σαφές μήνυμα στη Ρωσία ότι η διοίκηση Τραμπ δεσμεύεται σε μια ειρηνευτική διαδικασία που έχει στο επίκεντρο μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ. Αναλυτές σχολίασαν επίσης πως η συμφωνία ενδέχεται να ενισχύσει το προσωπικό ενδιαφέρον του Τραμπ για την Ουκρανία, καθώς έχει εμπλακεί προσωπικά σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν την υπόθεση.
«Είναι επιχειρηματίας — τα υπολογίζει όλα», δήλωσε ο Ουκρανός αναλυτής Βολοντίμιρ Φεσένκο. «Η επιχειρηματική του νοοτροπία διαμορφώνει και την πολιτική του στάση. Ισως έτσι διατηρηθεί το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ουκρανία. Πώς όμως θα εξελιχθεί αυτό στην πράξη, μένει να φανεί», τόνισε χαρακτηριστικά.
Από το φιάσκο του Φεβρουαρίου στη συμφωνία
Η συμφωνία θα πρέπει να επικυρωθεί από το ουκρανικό κοινοβούλιο, κάτι που αναμένεται να συμβεί μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες. Η Ουκρανία φαίνεται πως πέτυχε να διασφαλίσει ορισμένα από τα αιτήματά της, ωστόσο είναι σημαντική η απουσία ρητής αναφοράς σε εγγυήσεις ασφαλείας και εξοπλισμούς.
Η υπογραφή της συμφωνίας συνέπεσε με τη συμπλήρωση 100 ημερών προεδρίας του Τραμπ και αποτελεί μία ακόμη στροφή στη διαρκώς μεταβαλλόμενη στάση του απέναντι στον πόλεμο, τον οποίο ξεκίνησε η Ρωσία με την εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Τραμπ έχει κατηγορήσει την Ουκρανία ότι ευθύνεται για τη σύγκρουση, ενώ βλέπει με μεγαλύτερη συμπάθεια τον Πούτιν από τον Ζελένσκι. Εχει επίσης εκφράσει τη δυσφορία του για το επίπεδο στήριξης που είχε προσφέρει η κυβέρνηση Μπάιντεν στο Κίεβο σχετικά με τα συνεχή αιτήματα για όπλα και βοήθεια.
Η χειρότερη στιγμή στις σχέσεις Ουάσινγκτον–Κιέβου ήρθε στις 28 Φεβρουαρίου, όταν Ζελένσκι και Τραμπ συναντήθηκαν στον Λευκό Οίκο με στόχο να υπογράψουν την αρχική εκδοχή της συμφωνίας για τα ορυκτά. Η συνάντηση αυτή είχε καταλήξει σε φιάσκο, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς επέκριναν δημόσια τον Ζελένσκι, ο οποίος τελικά αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Η συμφωνία τελικά δεν υπεγράφη και οι ΗΠΑ αποφάσισαν να διακόψουν προσωρινά τη στρατιωτική βοήθεια και την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία.
Ο Τραμπ έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι επιθυμεί να βάλει τέλος στον πόλεμο, ενώ έφτασε στο σημείο κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας να υποσχεθεί ότι θα τον τερματίσει «μέσα σε 24 ώρες». Αργότερα, βέβαια, διευκρίνισε πως δεν το εννοούσε κυριολεκτικά.
Καθώς η κυβέρνηση Τραμπ ασκεί πιέσεις και στις δύο πλευρές για μια ειρηνευτική συμφωνία ή έστω για προσωρινή εκεχειρία, η Ουκρανία επιχειρεί να φανεί διαλλακτική, με τον Ζελένσκι να αποδέχεται αμέσως μια άνευ όρων 30ήμερη παύση πυρός — πρόταση που ο Πούτιν αγνόησε.
Επενδύσεις αντί για ασφάλεια;
Η συμφωνία για τα ορυκτά προσφέρει στην Ουκρανία ένα πιθανό διαπραγματευτικό πλεονέκτημα, όμως το Κίεβο ήλπιζε πως θα περιλάμβανε και αναφορές σε εγγυήσεις ασφαλείας. Χωρίς αυτές, υπάρχει φόβος ότι η Ρωσία θα μπορούσε να παραβιάσει οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός — κάτι που έχει συμβεί ξανά στο παρελθόν.
Από την πλευρά του, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι η παρουσία αμερικανικών επενδύσεων θα λειτουργήσει από μόνη της ως αποτρεπτικός παράγοντας για τη Ρωσία.
Σε πολλά σημεία, παρά τις εντάσεις και τις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν, η τελική συμφωνία είναι παρόμοια σε μεγάλο βαθμό με την εκδοχή που δεν υπεγράφη τον Φεβρουάριο.
Αντιδράσεις στην Ουκρανία
Το τελικό κείμενο της συμφωνίας διχάζει τους Ουκρανούς. Η Βίρα Ζνταν, 36 ετών, από τη Ζαπορίζια που πλήττεται συχνά από ρωσικές επιθέσεις, φοβάται ότι η συμφωνία θα ευνοήσει υπερβολικά τις ΗΠΑ εις βάρος της Ουκρανίας. «Αυτές είναι παγίδες που μας ρίχνουν σε βαθύτερο λάκκο. Εμείς ζούμε στο παρόν, αλλά τα παιδιά μας θα πληρώσουν το τίμημα», τόνισε.
Αντίθετα, η Σβιτλάνα Μαχμούντοβα-Μπαρνταντίν, 46 ετών, από την περιοχή Σούμι κοντά στα ρωσικά σύνορα, εξέφρασε την ελπίδα ότι η συμφωνία θα φέρει ενισχύει την υποστήριξη στην Ουκρανία, ιδιαίτερα σε στρατιωτικό εξοπλισμό. «Εύχομαι να τελειώσει επιτέλους αυτός ο πόλεμος και να αρχίσει να βελτιώνεται η ζωή μας», σημείωσε.
Πηγή: ΝΥΤ
