Του Απόστολου Κουρουπάκη
Το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη για το 2020 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απονεμήθηκε στον ηθοποιό Κώστα Βήχα και στο πρόγραμμα Social Mediation in Practice (ICLAIM), βραβεύοντας στην ουσία την κοινωνία των ενεργών πολιτών, όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του Κώστα Βήχα, αλλά και της Stephanie Laulhe Shaelou στην «Κ», που λένε ότι μαζί τους βραβεύονται και πολλοί άλλοι και αυτό είναι σημαντικό. Η φετινή βράβευση είναι σημαντική και για ακόμη έναν λόγο, αφού είναι η πρώτη φορά που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αξιολόγησε προτάσεις που προέρχονται και από την κοινωνία των πολιτών, ενώ τα προηγούμενα χρόνια οι προτάσεις προέρχονταν από τους ευρωβουλευτές. Το βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη απονέμεται από το 2008 ως επιβράβευση για εξαιρετικά επιτεύγματα πολιτών, ομάδων, σωματείων ή οργανώσεων από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιβραβεύει πρόσωπα ή οργανισμούς/φορείς που αποδεδειγμένα προάγουν την ευρωπαϊκή πολιτότητα, ενισχύουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, και προωθούν τις ευρωπαϊκές αξίες όπως διατυπώνονται στον Χάρτη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Κύπρο το βραβείο για πρώτη φορά απονεμήθηκε το 2012 στους Πέτρο Σουππουρή και Huseyin Ankansoy, μέλη της Δικοινοτικής Πρωτοβουλίας Συγγενών Αγνοουμένων, Δολοφονηθέντων και άλλων Θυμάτων των γεγονότων 1963-1974. Έκτοτε, το βραβείο απονέμεται σε ανθρώπους της Κύπρου που με τις ενέργειές τους προωθούν τις ευρωπαϊκές αξίες, την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, όπως τις ορίζει ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όλοι μαζί μπορούμε
Ο ηθοποιός Κώστας Βήχας, ο οποίος έλαβε το βραβείο είπε στην «Κ» ότι αυτή βράβευση είναι μια αναγνώριση όλης της προσπάθειας που γίνεται εδώ και πολλά χρόνια, από την άλλη όμως είναι και αναγνώριση του προβλήματος, «υπάρχουν άνθρωποι δυστυχισμένοι, πεινασμένοι, που χωρίς τη δική μας βοήθεια δεν μπορούν να επιβιώσουν. Ελάτε εσείς οι υπόλοιποι που μπορείτε να βοηθήσετε» λέει ο κ. Βήχας, συνεχίζοντας «υπάρχουν άστεγοι, αλλά και οικογένειες με οικονομικά προβλήματα, ζουν σε μία εξαθλίωση. Μεταξύ αυτών θα πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν και καλλιτέχνες οι οποίοι έχουν έναν ακόμη περιορισμό, δεν θέλουν να σταθούν σε μια ουρά για να πάρουν τρόφιμα, και εκεί η δυσκολία για εμάς μεγαλώνει… Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δώσουμε χέρι βοηθείας, να είμαστε ο ένας για τον άλλο». Η προσπάθεια αυτή του Κώστα Βήχα ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια… «με τα χρόνια συνεργάστηκα με πολλούς, ώσπου ιδρύθηκε και η Κίτρινη Γραμμή, μαζί με τον πρόεδρο της ΑΕΛ Ανδρέα Σοφοκλέους και προσπαθούμε μαζί να βοηθάμε όσο μπορούμε. Είναι πολλοί που με βοηθάνε, συνάδελφοι ηθοποιοί, δημοσιογράφοι, αλλά και ο απλός κόσμος. Στο πρόσωπό μου βραβεύτηκε πολύς κόσμος». Ο κ. Βήχας λέει ότι η αναγνώριση της προσπάθειάς του από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι μια ευκαιρία, ένα παράσημο, «άρχισα να πιέζω τώρα που είναι ευκαιρία. Αυτό είναι το ουσιαστικό κέρδος από τη βράβευση». Ο κ. Βήχας τόνισε «βοηθάμε κόσμο από παντού, δεν με ενδιαφέρει από πού κατάγεται το πρόσωπο που χρειάζεται βοήθεια και θα έπρεπε και τα κονδύλια που υπάρχουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ανάπτυξη δομών για ανθρώπους που έχουν ανάγκη να τα αξιοποιήσουν η Πολιτεία και οι τοπικές αρχές».
Κοινωνία των πολιτών
Ο κερδοσκοπικός οργανισμός Κοινωνικής Διαμεσολάβησης στην Πράξη ([Interdisciplinary Centre for Law, Alternative and Innovative Methods] ICLAIM) δημιουργήθηκε από την καθηγήτρια Stephanie Laulhe Shaelou το 2018 και το 2019-2020 έγινε δικοινοτικό αποτελεί ανεξάρτητο, μη-κερδοσκοπικό οργανισμό που δουλεύει σε στενή συνεργασία με τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus. Η κα Shaelou είπε στην «Κ» πως η βράβευση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι σημαντική γιατί, όπως είπε, μιλάμε για ένα μικρό εθελοντικό έργο από μία μικρή κοινωνία, αυτή της Κύπρου, που βρίσκεται στην άκρη της Ευρώπης, «αυτή η προσπάθεια αναγνωρίστηκε, πήρε φως και μας δίνει κουράγιο, μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε τη δουλειά μας και να μεγαλώσουμε το δίκτυό μας, ώστε να αυξηθεί το ενδιαφέρον για αυτό που κάνουμε». Η κα Shaelou πρόσθεσε πως «Ελπίζουμε ότι η βράβευση θα μας φέρει υποστήριξη από φορείς και να έλθουν διεθνείς συνεργασίες και σίγουρα μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε». Ο επόμενος στόχος, όπως λέει η κα Shaelu, είναι να μεγαλώσει ακόμη περισσότερο το πρόγραμμα «θα ήθελα να είχαμε περισσότερους εθελοντές και να μεγαλώσει το δίκτυο αυτού του έργου. Να εφαρμοστεί η κοινωνική διαμεσολάβηση σε πολύ περισσότερους χώρους, σε σχολεία, σε δημαρχεία κ.α.». Στο πλαίσιο του ICLAIM συντάχθηκε ένα εγχειρίδιο για την κοινωνική διαμεσολάβηση, στο οποίο εμπλέκονται ενεργοί πολίτες, φοιτητές, ακαδημαϊκοί, ερευνητές που προσπαθούσαν να σκεφτούν τι μπορούσαν να κάνουν ώστε να κάνουν τη διαφορά εντός της κοινωνίας που ζούμε. Όπως είπε η κα Shaelou «το εγχειρίδιο είναι βασισμένο στην εμπειρία της Ισπανίας και της Γαλλίας και άλλων χωρών, οι οποίες έχουν μεγάλη παράδοση στην κοινωνική διαμεσολάβηση. Φυσικά έχει προσαρμοστεί στα δικά μας κυπριακά προβλήματα. Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο που ενθαρρύνει κάθε πολίτη να πάρει στα χέρια του ένα κοινωνικό πρόβλημα και να προσπαθήσει να το λύσει μέσω διαλόγου και αμοιβαίου σεβασμού». Η κα Shaelou μάς λέει πως η κοινωνική διαμεσολάβηση είναι ανεπτυγμένη σε όλο τον κόσμο και τονίζει πως δεν χρειάζεται να είσαι ειδικός, ή νομικός, «ο καθένας μπορεί να βοηθήσει και να επωφεληθεί από την κοινωνική διαμεσολάβηση». Από τον Ιούλιο του 2018, το περιεχόμενο του Εγχειριδίου και οι γνώσεις του ICLAIM επί του θέματος έχουν διαδοθεί ευρέως μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών εργαστηρίων που προωθούν τη χρήση της κοινωνικής διαμεσολάβησης (www.social-mediation.org/).
Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη
Κάθε έτος, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απονέμει το «Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη». Το βραβείο αυτό βραβεύει (α) έργα για την προαγωγή καλύτερης αμοιβαίας κατανόησης και στενότερης σύνδεσης μεταξύ των πολιτών των κρατών μελών ή για τη διευκόλυνση της διασυνοριακής ή διεθνικής συνεργασίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, (β) έργα ή δράσεις πολιτών που εμπλέκονται σε μακροπρόθεσμη, διασυνοριακή ή διεθνική πολιτιστική συνεργασία που συμβάλλει στην ενίσχυση ενός ευρωπαϊκού πνεύματος, (γ) έργα που συνδέονται με το τρέχον Ευρωπαϊκό Έτος και (δ) έργα που εκφράζουν συγκεκριμένα τις αξίες που απορρέουν από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αίτηση για το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη μπορούν να υποβάλουν πολίτες, ομάδες πολιτών, ενώσεις ή οργανώσεις για έργα που έχουν πραγματοποιήσει, ή μπορούν να προτείνουν έναν άλλο πολίτη, ομάδα πολιτών, ένωση ή οργάνωση για το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη. Επίσης, οι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δικαιούνται να προτείνουν υποψηφιότητες - μία ανά βουλευτή κάθε έτος.
